مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حقیقت رویکرد گفتاری – رفتاری آنکارا در قبال ریاض به عنوان اولویت حیاتی آنها در عرصه فعالیت های دیپلماتیک با شاخص حل و فصل تنش ها و پارامترهای مترتب بر آن، براساس ملاحظات مبتنی بر سیاست خارجی و پارادایم های تعریفی در این حوزه که سه ضلعی است قابل تعریف است.
ادامه مطلب
سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخیرا وزیر امور خارجه ترکیه با وزیر امور خارجه امارات تماس تلفنی داشته و این اولین تماس رسمی دو کشور از ۲۰۱۶ است. از طرف دیگر اخباری در خصوص عادی سازی روابط ترکیه با عربستان و مصر نیز منتشر شده است. بعد از سرنگونی محمد مرسی در ۲۰۱۳ و حمایت ترکیه از اخوان المسلیمن در مصر و رقابت اخیر دو کشور در لیبی روابط دو کشور قطع شده بود. بر همین اساس به نظر می رسد با این شرایط نظم منطقه در حال تغییر است.
ادامه مطلب
سیاست حداکثر فشاری ترامپ، راهبردی طراحی شده با همکاری رهبران کشورهای عرب خلیج فارس، در کشاندن ایران به پای میز مذاکره شکست خورد و دولت بایدن که مشتاق احیای توافق هسته‌ای است، بعید است بر ۱۲ شرط مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده پافشاری کند.
ادامه مطلب
اسدالله اطهری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون آینده ترکیه و کردها در دوره ریاست جمهوری جو بایدن بر این باور است که اگر چه سایه نیاز آمریکا به ترکیه برای پیشبرد اهداف و منافعش در منطقه و همچنین نقش جدی آنکارا در ناتو سبب خواهد شد که جو بایدن در حوزه مسائل حقوق بشری قدری محتاط عمل کند، اما قطعاً دست وی (جو بایدن) را در این خصوص نخواهد بست. یعنی تمام این مناسبات و وابستگی های ایالات متحده به ترکیه باعث نخواهد شد که واشنگتن از مسائلی مانند حقوق بشر به خصوص مسئله کردها عقب نشینی کند و یا آن را نادیده بگیرد. اگر اینگونه بود قطعاً جو بایدن حمایت صریح خود را از نیروهای ی.پ.گ مطرح نمی کرد و یا آن مواضع را در قبال مسئله کشتار ارامنه بیان نمی داشت. همه اینها نشان می‌دهد که بایدن علیرغم مناسباتش با ترکیه و وابستگی‌های سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی حاضر به عقب نشینی از برخی راهبردهای حقوق بشری خود نیست.
ادامه مطلب
غالباً، اقدامات فرانسه در جریان اتفاقات سوریه به عنوان تلاشی برای دفاع از حق داشتن یک حوزه نفوذ تاریخی در منطقه خاورمیانه تفسیر می شود. با این حال، این تلاش ها همچنین برای ایجاد توازن با سایر بازیگران بین المللی، از جمله ترکیه است.
ادامه مطلب
محمدرضا فرقانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که ارتباطات و مناسبات جمهوری اسلامی ایران با طالبان طی سال های اخیر یقینا قابل توجیه و حتما اجتناب ناپذیر است. چرا که سیاست راهبردی تهران در برقراری مناسبات با این جریان صرفاً برای ایجاد صلح و ثبات و امنیت در افغانستان است. لذا باید بپذیریم که در چارچوب صلح، ثبات و امنیت افغانستان، طالبان واقعیتی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. چون در غیر این صورت هر گونه تلاش برای ایجاد صلح و ثبات در افغانستان به شکست کشیده خواهد شد. یعنی هرگونه تلاش برای ایجاد صلح در افغانستان باید منوط به در نظر گرفتن جایگاه طالبان باشد.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روابط مسکو – آنکارا در پرتو تحولات منطقه ای و در حوزه منافع استراتژیک روسیه در دریای سیاه و قفقاز در آغاز مسیری قرار گرفته که اردوغان با وجه المصالحه قرار دادن نابسامانی های روابطش با غرب و حوزه ناتو، دست به خطر پذیری بزرگی زده است که به نظر می رسد بهره گیری از پیمان "مونترو" و ماترک گذشته ترکیه در دریای سیاه آخرین اهرمی باشد که برای خروج از شرایط جاری به آن متوسل خواهد شد.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر گاه ۲۴ آوریل، سالگرد کشتار و تبعید جمعی ارامنه فرا می رسد، سیاست خارجی و داخلی ترکیه قبل و بعد از آن درگیر ابعاد مختلف آن می شود. امسال با شناسایی حادثه کشتار ارامنه بعنوان نسل کشی از سوی بایدن رییس‌جمهوری آمریکا زخمی عمیق تر بر پیکر ترکیه ای وارد شد که همچنان با بحران هویت درگیر است.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتظار می رود که دستگاه های مربوطه دولتی از دولت ترکیه تقاضای مجازات خاطیان را داشته باشند و در رسیدگی مصرانه به این مورد از سوی دولت ترکیه به مراتب بالاتر یعنی دیوان های بین المللی شکایت و درخواست رسیدگی کنند. به نظر می رسد این امر نباید در روابط سیاسی دولت ایران و ترکیه تاثیرگذار باشد چرا که این حق مسلم هر کشور است که در صورت عدم رعایت حقوق بین الملل نسبت به شهروندان یک کشور در کشور دیگر دولت مقابل درخواست رسیدگی و اجرای قوانین را داشته باشد. امید است که با رسیدگی دو کشور و بخصوص برخورد دولت ترکیه دیگر شاهد این گونه فجایع ضد نقض حقوق بین الملل در مقابل انسانها نباشیم.
ادامه مطلب
عماد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای اروپایی بطور فزاینده‌ای اهمیت خود را در دیپلماسی خاورمیانه از دست می‌دهند یا اصلاً دیده نمی‌شوند. شایان ذکر است چشم‌اندازهای همچنان غالب در اروپا عمدتاً مربوط به دورانی است که اکنون دیگر رو به افول گذاشته است. اکنون محوریت مناقشه اسرائیل و فلسطین در راستای برقراری ثبات در خاورمیانه، تمایل به بازگشت به توافق هسته‌ای منعقده با ایران، اولویت کلی بیشتر برای توافقات رسمی و چندجانبه، آن‌هم در شرایطی که منطقه توافقات ضمنی، عمل گرایانه، و دوجانبه را ترجیح می‌دهد.
ادامه مطلب
الیاس واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه بعد از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه و بعد از تحولات سالهای گذشته، سرنوشت خود را بیش از غرب به مناطق دیگر مانند خاورمیانه، آفریقا و اوراسیا پیوند می زند، در حالی که یونان با اقتصاد بحران زده و قدرت نظامی متوسط، اصلا تمایل ندارد خود را از مواهب ساختارهای یورو – آتلانتیکی مانند اتحادیه اروپا و ناتو محروم کند.
ادامه مطلب
عبدالله السامر در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دلیل اصلی سفر زلنسکی به آنکارا، حمایت ترکیه و صنایع نظامی آن از ارتش اوکراین است. ترکیه در وهله های اخیر پیشرفت های سریع و بسیار موفقی در صنایع تسلیحاتی داشته است. ترکیه از تجارت اسلحه در سال ۲۰۲۰ توانست بیش از ۲.۲ میلیارد دلار درآمد کسب کند. صنایع تسلیحاتی ترکیه فقط محدود به سلاح های سبک و کلاسیک نیست بلکه سلاح های پیچده و مدرن مثل زرهی و پهپاد را نیز شامل می شود.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: در نگاه دولت کنونی افغانستان نیز استقرار نظامیان ترکیه مشروعیت بیشتری نسبت به نظامیان غربی دارد. در این حال، دولت مرکزی افغانستان ممکن است حضور نظامیان ترک را به دیده وزنه‌ای متعادل کننده میان پاکستان و هند بنگرد. در صورت تحقق چنین راهبردی، آنکارا یک گام دیگر در جهت گسترش ژئوپلیتیک خود برای افزایش وزن سیاسی این کشور در معادلات منطقه‌ای و به تبع آن جهانی برخواهد داشت. این درحالی است که ترکیه اکنون دسترسی قابل توجهی به مناطق شرق مدیترانه، شامات در جنوب، قفقاز و آسیای میانه در شرق دارد. آنکارا نشان داده است که استعداد خوبی در تبدیل ظرفیت های ژئوپلیتیک خود به امتیازهای استراتژیک دارد.
ادامه مطلب
الیاس واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از زمانی که رجب طیب اردوغان، رهبر حزب عدالت و توسعه و رئیس جمهور ترکیه با ابزارهای مختلف ارتش این کشور را مهار و دست به تغییرات مؤثر در ساختار و کادر فرماندهی ارتش زد، مشخص بود که بر روی مرزهای تحمل ژنرال های گردن فراز ارتش حرکت می کند ولی این سیاستمدار اسلامگرای محافظه کار، با تکیه بر حمایت های مردمی و در سایه کارآمدی اسلحه پنهان خود یعنی سازمان ملی اطلاعات و شخص هاکان فیدان، مستشار (رئیس) این سازمان که اردوغان سال ها پیش وی را مخزن اسرار خود نامیده بود، توانست سرکشی های ارتش را خاموش کند.
ادامه مطلب
دیوید الحنان در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس اطلاعاتی که روزنامه ANHA منتشر کرده، سازمان امنیت ملی ترکیه فعالیت های تازه ای را برای سربازگیری در ادلب سوریه و انتقال آنها به شرق اوکراین در آینده نزدیک در دستور کار قرار داده است. افسران ترکیه به مزدورانی که به اوکراین بروند تا ۴۰۰۰ دلار در عملیات فعال مسلحانه و ۱۵۰۰ دلار در وضعیت انتظار در پشت مناطق مرزی پیشنهاد داده اند. به گفته این منابع قرار است مرحله نخست اعزام این افراد مسلح به اوکراین در آینده نزدیک انجام شود و انتظار می رود به این ترتیب دست کم ۷ هزار نفر از مزدوران مستقر در سوریه توسط ترکیه به اوکراین منتقل شوند. مسئولیت این افراد گسترش و مبارزه در صورت لزوم در مرزهای اوکراین در صورت تهدید از سوی دیگر نیروهای مسلح شبه نظامی است.
ادامه مطلب
عبدالمحمد طاهری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون نشست استانبول پیرامون صلح افغانستان بر این باور است: تا زمانی که مناقشه برجام به حالت فعلی ادامه پیدا کند و شاهد احیای توافق هسته‌ای توافق ذیل نشست وین و یا هر نشست دیگری نباشیم، یقینا ما باید منتظر تداوم این وضعیت باشیم. به هر حال به دلیل مناقشه ای که اکنون بین ایران با طرف های اروپایی و ایالات متحده آمریکا پیرامون فعالیت‌های هسته‌ای وجود دارد سبب شده است که بازیگران منطقه ای و به خصوص همسایگان نیز از فضای کنونی بیشترین بهره برداری را در راستای افزایش نفوذ خود در منطقه داشته باشند. نمونه بارز آن قطر و ترکیه پیرامون صلح افغانستان. لذا باید عنوان کرد که کاهش یا افزایش نفوذ منطقه ای یران در گرو احیای برجام است.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه روابط خود با اوکراین و همکاری ها با این کشور را بیش تر از گذشته دنبال کند چرا که اوکراین نه تنها همسایه ترکیه که محل حضور قدرت های مختلف است و اینجاست که آنکارا وارد بازی می شود تا ماهرانه نقش قدیمی خود به عنوان میانجی، واسطه، موازنه گر و یا بهتر بگوییم قدرتی منطقه ای با رویای جهانی شدن را بازی کند.
ادامه مطلب
ایمان صمدی نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد که روسیه و ترکیه با توجه به تضعیف اقتصادی ایران به علت تحریم ها، هدف قرار گرفتن پایگاه های ایرانی توسط اسرائیل و کاهش قدرت عمل نیروهای وابسته به ایران در عرصه میدانی، سعی در بی اعتنایی به ایران در موضوع سوریه دارند و موضوع سوریه را امری دوجانبه می انگارند.
ادامه مطلب
در حال حاضر، چین دومین شریک بزرگ تجاری ترکیه است. ورود سرمایه از چین سهم عمده ای در تثبیت ارزش لیر ترکیه داشته است که شدیدا تحت فشار قرار داشت. پکن در سال ۲۰۱۸ به ترکیه ۶/۳ میلیارد دلار وام اعطا کرد و در سال ۲۰۱۹، بانک مرکزی چین برای حمایت از لیر، وام کوتاه مدت یک میلیارد دلاری به ترکیه داد. ورود چنین حجمی از سرمایه به ترکیه، این کشور را از مراجعت به صندوق بین المللی پول که اعطای کمک را مشروط به انجام اصلاحات مربوطه می کند بی نیاز کرد. چین اکثرا در زیرساخت های استراتژیک ترکیه سرمایه گذاری می کند که تأمین مالی چنین پروژه های بزرگی در بازارهای بین المللی سرمایه به طور فزاینده ای برای آنکارا دشوار شده است. در همین رابطه، پکن سومین بندر بزرگ کانتینر در ترکیه را، یعنی بندر کومپورت در نزدیکی استانبول را خریداری کرده است.
ادامه مطلب
سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همگام با تحولات منطقه غرب آسیا، موازنه قدرت در سایر عرصه ها هم در حال تغییر است و ژئوپلتیک فضایی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. فضا به عنوان یک میدان ژئوپلیتیک جدید رقابتی بین قدرت های خاورمیانه در حال ظهور است و سایر کشورها نیز در کنار بلندپروازی های منطقه ای خود، به این حوزه قدم گذاشته اند.
ادامه مطلب
گسترش حضور ناتو برای توافقات دوجانبه ترکیه با عراق هم مهم است. در یک چنین روندی، ترکیه احتیاج خواهد داشت تا برای سازگار کردن توافق نامه ها و تفاهم نامه های خود، تماس هایش را با حکومت مرکزی عراق افزایش و روابط خود را با بغداد تعمیق بخشد.
ادامه مطلب
سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاست خارجی ترکیه چون غالب کشورها، دشمن و دوست ابدی وجود ندارد. آنکارا در سال های اخیر نشان داده در جای که درک می کند پیروز نیست با چرخش های آنی تغییر رویه می دهد. ترکیه نشان داده استاد فرصت شناسی بوده و قادر است تهدید را تبدیل به فرصت کند. ترکیه کشوری است که می تواند با مد نظر قرار دادن منافع خود در عین عضویت در ناتو، با مسکو به ماه عسل رفته و این خود نشان از بلوغ سیاست گذران این کشور دارد. امروز ترکیه برای خود در حوزه‌های تاریخی عثمانی حق تقدم قائل شده و سیاست نوعثمانگرایی را تعقیب می کند.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع آنکارا به واسطه راهبرد حضور در میدان های بحران منطقه ای در سال های اخیر علاوه بر آنکه تمهیدات سیاسی را سرلوحه کار قرار داده است، استفاده از ابزارهای مختلف جهت نهادینه سازی نقش هیتروداکسیک(دخالت حداکثری) در محیط آشوب و بحران را مورد بهره برداری قرار داده است؛ بطوریکه در مسیر مداخله جویی نظامی و در ذیل رهیافت های توسعه طلبانه، علاوه بر استفاده از نیروهای نظامی، از شبه نظامیان تازه ظهور یافته در چند ساله گذشته در محیط جغرافیایی منطقه در مختصات خاورمیانه با شاخص های تکفیری – سلفی در خدمت اهداف خود به کار برده است.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر آمریکا به دنبال ثبات و امنیت در منطقه است که عربستان، اسرائیل و دیگر کشورها خواهان آنند باید نقش، جایگاه و نفوذ ایران را در نظر بگیرند و به آن احترام بگذارند. البته برعکس آن هم صدق می کند ایران هم نمی تواند به تنهایی در برابر نظم جهانی و منطقه‌ای سر ستیز داشته باشد و به دنبال تعریف نظم خاص خود باشد. چرا که در این صورت باید تمام بار و هزینه‌های آن را بپردازد، آن هم در شرایطی که کشور اکنون با مشکلات عدیده داخلی به خصوص در حوزه اقتصادی، معیشتی و اجتماعی در آستانه انتخابات دست به گریبان است و هرگونه ماجراجویی خارجی می‌تواند باعث افزایش چالش ها و در نهایت انفجار اجتماعی شود.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فاصله سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۳ که دست صدام از کردستان کوتاه شده بود، کردها عملا و به صورت دوفاکتو مستقل شده بودند. اما شکوفایی اقتصادی و گسترش روابط خارجی و مطرح شدن آن به عنوان یک بازیگر منطقه ای پس از سقوط صدام رخ داد.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که نشست دیروز پنجشنبه دوحه با حضور وزرای امور خارجه روسیه، قطر و ترکیه لزوما تلاشی برای به حاشیه کشاندن نشست آستانه و ایران در ترسیم آینده سیاسی سوریه نیست. چرا که نشست آستانه کماکان با سه بازیگر محوری ایران، روسیه و ترکیه نقش کلیدی در تعیین تحولات زمینی و امنیتی جنگ این کشور (سوریه) دارد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمله به فرودگاه اربیل، حمله‌های متعدد و مکرر به اطراف فرودگاه بغداد و سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد، حمله به کاروان‌های نظامی آمریکا در عراق، سوریه و افغانستان، حمله موشکی به تأسیسات نفتی و فرودگاهی عربستان، حمله به نفتکش‌ها و سایر کشتی‌ها در خلیج فارس، مرگ و ترور برخی شخصیت‌های معترض خاص در عراق، سوریه، لبنان، ترکیه و ... که همگی به ایران نسبت داده شده است و اتهام طراحی و اجرای این اقدامات به ایران و سازمان‌های تحت حمایت ایران زده می‌شوند، همگی به سود منافع راهبردی رقیبان منطقه‌ای ایران هستند.
ادامه مطلب
پی جویی ایران برای رسیدن به توانمندی هسته ای و به کارگرفتن نیابتی های خود برای نفوذ در جهان عرب و حمله به منافع آمریکا و اسرائیل، امری شناخته شده است. آنچه تازگی دارد، ظهور ترکیه بعنوان یک عامل اختلال برای ثبات در پهنه بزرگتر منطقه است. ترکیه که دیگر چشم اندازی برای آینده خود با غرب نمی بیند، مصمم تر به دنبال احیای گذشته اسلامی خود است و به آن سوی خطوط و مرزهایی می نگرد که یک قرن پیش برقرار شدند. اکنون جاه طلبی های ترکیه، قدرتی است که باید به حساب آورده شود.
ادامه مطلب
عارف بیژن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مطابق با توافق میان آنکارا و مسکو، نظامیان ترک نیز در یک مرکز مشترک بر چگونگی اجرای موافقنامه پایان مخاصمه در این منطقه نظارت خواهند کرد. طرف روسی اعلام کرده که حضور ترکیه در این مرکز ارتباطی با عملیات صلح بانی ندارد و این تنها مسکو است که قرار است در این زمینه نقش اصلی ایفا کند؛ امری که ترکیه با آن مخالف است و خواهان مشارکت حداکثری در این منطقه است. جدای از نقش آفرینی روسیه و ترکیه در ایجاد صلح پایدار در قره باغ باید به نیات این دو کشور در دستیابی به منافع امنیتی خود در منطقه استراتژیکی قفقاز جنوبی توجه داشت.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بدون شک، شخص اردوغان! می توان تصور کرد که وی بر اثر ناکامی های سیاست داخلی و شعله ور شدن مجدد جنبش های اعتراضی در دانشگاه ها و اقشار متوسط، باز به یک "قهرمانی" در سیاست خارجی نیاز داشت.
ادامه مطلب