عربستان سعودی

افشای اسرار پشت پرده

روابط امریکا و عربستان خوب نیست

طبق این اطلاعات بعد از تصمیم «اوپک پلاس» مبنی بر کاهش تولید نفت و تهدید دولت جو بایدن مبنی بر اتخاذ اقدامات انتقامی در قبال عربستان به علت این تصمیم‌گیری شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان موضعی‌گیری شدید و سرسختانه‌ای اتخاذ کرده است. شاهزاده محمد بن سلمان نیز به وارد آوردن درد و رنج اقتصادی بزرگی به آمریکا در صورت اتخاذ هرگونه اقدامی انتقامی در قبال عربستان تهدید کرده بود. بلکه فراتر او تهدید کرده بود تغییری مهمی در رابطه با آمریکا به وجود خواهد آورد و بعد از آن با آمریکا تعامل نخواهد کرد.

ادامه مطلب

دو کشور از مرحله هشدارهای امریکا عبور کرده اند

آغاز فصلی جدید در روابط تهران و ریاض با سفر وزیر خارجه عربستان

ناظران امور کشورهای حاشیه خلیج فارس باور دارند که سفر شاهزاده فیصل بن فرحان تأیید می‌کند که عربستان تصمیم خود را برای عادی سازی روابط با ایران اتخاذ کرده است و برای حل و فصل اختلافات میان خود به گونه‌ای که تأثیر مثبتی بر موضوعات منطقه به ویژه مسئله یمن داشته باشد، روی گفت وگوی مستقیم حساب می‌کند.

ادامه مطلب

کریدوری که جنوب کشور را به ترکیه وصل می کند (۴)

آرزوهای بزرگ عراق با بندر فاو

علی موسوی خلخالی می نویسد: این پروژه عظیم در سال ۲۰۱۰ آغاز شد، اما طی سال های اخیر و با افزایش درآمدهای نفتی عراق، تمرکز بر آن افزایش یافت و در سال ۲۰۲۲ دولت عراق برای تکمیل آن ۴۰۰ میلیون دلار در نظر گرفت. زمانی که کار ساخت این بندر آغاز شد، «نوری المالکی»، نخست وزیر اسبق عراق آن را یکی از برجسته ترین نشانه های مرحله جدید عراق برشمرد. 

ادامه مطلب

از فشارهای بیرونی تا رقبای داخلی (۳)

چالش‌ها و مشکلات پیش روی السودانی

علی موسوی خلخالی می نویسد: السودانی به توانایی خود برای مدیریت فضای فعلی سیاسی کشور امید دارد و گمان می کند می تواند با مدیریت آن از بحران ها عبور کند. استقبالی که کشورهای عربی از او کرده اند و تعامل بالایی که دولت های عربی با او دارند، نشان می دهد که این توانایی به رسیمت شناخته شده است.

ادامه مطلب

عربستان به دنبال هسته ای شدن است

تکاپوی بایدن برای عادی سازی روابط ریاض - تل آویو

روزنامه نیویورک تایمز از نزدیک شدن به توافق تاریخی بین عربستان سعودی و اسرائیل در سال آینده میلادی خبر داد و مدعی شد که بایدن، میانجی این توافق خواهد بود و ریاض برای این توافق شروطی را گذاشته است. آن گونه که این روزنامه آمریکایی روز شنبه در گزارشی عنوان داشته، ریاض شرط کرده است در ازای توافق با رژیم صهیونیستی، واشنگتن باید عربستان سعودی را در برابر هرگونه حمله نظامی محافظت کند. به علاوه با مشارکت سعودی-آمریکایی غنی سازی اورانیوم برای برنامه هسته‌ای غیرنظامی انجام شود و همچنین محدودیت های فروش تسلیحات آمریکایی به عربستان سعودی برداشته شد.

ادامه مطلب

اولین سفر پس از ۱۷ سال

سفارت عربستان در تهران، از نیاوران تا هتل اسپیناس‌پالاس در سعادت آباد

بعدازظهر دیروز بود که فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، وارد تهران شد؛ سفری که پس از هفت سال قطعی روابط انجام شد. البته به روایتی دیگر سفر دیروز بن فرحان، اولین حضور وزیر امور خارجه عربستان سعودی پس از ۱۷ سال است که آخرین مورد آن به سفر سعود الفیصل، وزیر امور خارجه فقید عربستان سعودی در ۲۲ خرداد سال ۱۳۸۵ بازمی‌گردد؛ بنابراین اگرچه به باور طیفی از کارشناسان با امضای توافق سه‌جانبه پکن، احیای روابط تهران - ریاض، بازگشایی سفارت جمهوری اسلامی ایران در عربستان و انجام چند دور دیدار حضوری و رایزنی تلفنی وزرای امور خارجه دو کشور، هنوز اختلافات و بحران‌های برجای‌مانده در مناسبات تهران - ریاض حل‌وفصل نشده است، اما سفر فیصل بن‌فرحان در قامت سکاندار سیاست خارجی عربستان سعودی صفحه جدیدی را در مناسبات تهران - ریاض  گشوده است.

ادامه مطلب

مشکلات همچنان به قوت خود باقی است

تکاپوی بی نتیجه امریکا برای عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان

به گزارش رسانه های آمریکا، دولت بایدن در نظر دارد که عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی را در شش تا هفت ماه آینده در مسیر درست قرار دهد. جو بایدن در نظر دارد در ماه نوامبر سال آینده بار دیگر به عنوان رئیس جمهوری آمریکا انتخاب شود و به همین علت امیدوار است که بتواند تا آن زمان به دستاوردهای بزرگی مانند برقراری روابط دیپلماتیک میان اسرائیل و عربستان سعودی دست یابد. اما با این حال مشکلات در این راستا همچنان به قوت خود باقی است.

ادامه مطلب

صرف نظر از شروطی که قبلا مطرح بود

نرمش مشروط عربستان برای عادی سازی روابط با اسرائیل

عادی سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل که اولویت دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکاست، در راس دیدار آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا از ریاض از ششم تا هشتم ژوئن بود. امریکایی‌ها تا پایان سال به خود فرصت می‌دهند تا این موضوع را که اولویت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر دولت تندروی اسرائیلی نیز هست، پیش ببرند. پادشاهی سعودی که در برابر افزایش همکاری نظامی با واشنگتن و حمایت از برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود مذاکره می‌کند، نشانه‌هایی از گشایش را نشان می‌دهد.

ادامه مطلب

تحلیل هیجانات خبری، دومینوی واشنگتن و اتفاقات دیپلماتیک در مورد برجام

سرگیجه آمریکایی؟!

پس از ادعای روز پنجشنبه کاخ سفید در رد هرگونه تلاش پشت پرده‌ای از سوی دولت بایدن برای توافق با تهران و بعد از گزارش میدل‌ایست‌آی، نمایندگی ایران در سازمان ملل هم روز جمعه هرگونه توافق موقت با آمریکا را تکذیب کرد. در پی انتشار برخی گزارش‌ها مبنی بر نزدیک‌شدن ایران و آمریکا به توافق موقت، نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد اعلام کرد که «هیچ توافق موقتی به‌عنوان جایگزین برجام در دستور کار نیست». هر چند دو طرف (تهران و واشنگتن) اکنون تا حدودی دست به رد تلاش‌ها برای توافق احتمالی زده‌اند، اما همچنان اخباری درباره دیدارهای مقامات ایران و دولت بایدن در فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود. همچنانی که پایگاه خبری آکسیوس در گزارشی به نقل از سه منبع آگاه مدعی شد مقامات ایران و آمریکا در ماه می‌(ماه گذشته میلادی) به‌طور غیرمستقیم با یکدیگر در عمان گفت‌وگو کرده‌اند.

ادامه مطلب

دلیلی روشن برای اینکه غرب آسیا دیگر برای ایالات متحده جذابیت ندارد

ایران و فرصت کاهش تمرکز امریکا بر خاورمیانه

علی موسوی خلخالی می نویسد: خروج امریکا از منطقه می تواند به سود ایران باشد و باید هم ایران نهایت تلاش خود را برای بهره برداری از فرصت های خروج امریکا از منطقه ببرد.

ادامه مطلب

ریاض از مادورو استقبال گرم کرد

آغوش باز عربستان به روی دیگر دشمن امریکا

عربستان سعودی از نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا استقبال کرد تا دوباره تاکید کند ممنوعیت‌های آمریکا برای عربستان ممنوعیت محسوب نمی‌شود و این کشور در تلاش برای گسترش دامنه روابط دیپلماتیک خود فراتر از مرزهای ائتلاف‌های سنتی است.

ادامه مطلب

بررسی نشست فصلی شورای حکام و کنفرانس خبری رافائل گروسی در مورد حل چالش‌ها با تهران

آرامش در وین!

در مجموع با توجه به آنچه در روز نخست نشست فصلی شورای حکام از زبان گروسی مطرح شد و همچنین با درنظرگرفتن مواضع مدیر کل آژانس در نشست خبری و قبل‌تر از همه، گزارش فصلی گروسی که چهارشنبه هفته گذشته منتشر شد، این دور از نشست فصلی شورای حکام دیگر از حساسیت بالایی برای پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران برخوردار نیست. چراکه خطر صدور قطع‌نامه، ارسال پرونده به شورای امنیت، فعال‌شدن مکانیسم ماشه و حتی صدور بیانیه علیه تهران فعلا منتفی است. البته این وضعیت، با وجود ایجاد یک امید نسبی، به معنای شکل‌گیری فضای همکاری دوسویه به طور کامل هم نیست. همکاری‌های اخیر تهران و آژانس ذیل توافق اسفندماه سال گذشته تا به اینجای کار پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران را از وضعیت بغرنج و حاد خارج کرده است.

ادامه مطلب

چهل و چهارمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم

امارات آرزو دارد «اسپارت» خلیج فارس شود

امارات می خواهد "اسپارت" خلیج ]فارس[ باشد. یعنی خیلی دوست دارد آن را اسپارت خلیج فارس بدانند، در حالی که با وجود کمبودها و تناقض هایی که دارد و از آنها رنج می برد نمی تواند به این راحتی به این هدف و آرزویش برسد.

ادامه مطلب

تقلاهای بایدن بی نتیجه می ماند؟

عدم تمایل عربستان به عادی‌سازی روابط با اسرائیل

انتظار می‌رود عربستان سعودی در ماه آینده موافقت خود با پروازهای مستقیم برای مسلمانان اسرائیل به شهر مقدس مکه برای زیارت حج را، که از اواخر ژوئن آغاز می شود، اعلام کند.

ادامه مطلب

موفقیتی برای دیپلماسی تهران، مسکو و پکن

شیفت عربستان از آتلانتیک به اوراسیا

عربستان سعودی بردار "آتلانتیک"، سیاست خارجی خود را به "اوراسیا" تغییر داده و در دو سال گذشته، به طور مداوم در حال ایجاد روابط با همسایگان خود است: ترکیه، اسرائیل، سوریه و حالا ایران.

ادامه مطلب

کار برای آشتی سخت تر شد

هشدار سنگین بشار اسد به اردوغان در نشست جده

رئیس جمهوری سوریه در نشست سران اتحادیه عرب که روز جمعه در جده برگزار شد طی یک حمله غیرمنتظره از «خطر تفکر توسعه طلبانه عثمانی با رنگ و بوی انحرافی اخوان المسلمین» صحبت کرد که اشاره روشنی از سوی او به طرف ترکی بود.

ادامه مطلب

وقتی بشار اسد و ولودیمیر زلنسکی دور یک میز می نشینند

نشست جده و دهن‌کجی محمد بن سلمان به منتقدان

در جریان نشست سران اتحادیه عرب که روز جمعه در جده برگزار شد، عربستان سعودی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین و بشار اسد همتای سوری او و متحد مسکو را در یک سالن گرد هم آورد. این اقدام اشاره‌ای محکم به جاه طلبی‌های دیپلماتیک و بین‌المللی عربستان بود.

ادامه مطلب

اولویت ها جابه‌جا می‌شوند

کوچ پرونده های سیاست خارجی از شعام

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی تاکید دارد که نوع انتخاب در شورای عالی امنیت ملی با حضور سردار احمدیان نشان می‌دهد در آینده بسیاری از اولویت‌ها سیاست خارجی و خیلی از تفویض اختیارات حوزه دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در این شورا کمتر خواهد شد و «شعام» بیشتر روی حوزه نظامی و دفاعی ورود فعال‌تری خواهد داشت.

ادامه مطلب

وقتی دمشق به آغوش جامعه عربی بازمی گردد

پیامدهای عادی سازی روابط سوریه و عربستان

تصمیم ریاض و دمشق برای ازسرگیری فعالیت هیئت های دیپلماتیک خود، تاکیدی بر تمایل دو کشور در تحقق نزدیکی بیشتر پس از بیش از ۱۲ سال قطع روابط است.

ادامه مطلب

توافقی که در شرایط متشنج بین المللی حاصل شد

آشتی عربستان و ایران؛ معانی و چشم اندازها

این ابتکارعمل معانی متعددی دارد. در سطح بین المللی می‌توان گفت که این ابتکارعمل از جایی خالی ناشی است که عقب نشینی ایالات متحده آمریکا به وجود آورد و بیان واقع بینانه اعتقاد به اهمیت گفت وگو به عنوان راهی برای پرهیز از گزینه‌های بد است و به مثابه  نشانه‌ای برای برقراری توازن‌های جدید در منطقه است.

ادامه مطلب

تاریخ اروپا در خاورمیانه تکرار شد؟

اجلاس جده: ضیافت پایانی مرگ بهار عربی

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بهار عربی از لحاظی مانند مانند انقلاب فرانسه بود. انقلاب فرانسه با ایدەها و آرمان های تازه به سود مشارکت اجتماعی و دموکراتیک شدن سیاست، مفهوم اروپای جدید را در مقابل اروپای قدیم مطرح کرد. بهار عربی هم آتش در خرمن استبداد و اشرافیت منطقه انداخت و چند صباحی آسمان خاورمیانه را روشن کرد. اما به زودی شعلەهایش خاموش و گرفتار ترمیدوری زودرس شد.

ادامه مطلب

وقتی برلین مجبور است همه چیز را درک کند

آلمان در میانه منافع و شعار

در سال ۲۰۲۲، آلمان با حدود ۱۹۸ میلیون یورو دومین ارائه دهنده کمک های بشردوستانه به یمن بود. در ماه فوریه، آلمان تامین ۱۲۰ میلیون یورو دیگر را برای سال ۲۰۲۳ اعلام کرد. اما در عین حال، آلمان یک تامین کننده مهم تسلیحات برای عربستان سعودی نیز هست. این پادشاهی به نقض حقوق بشر و جنایات جنگی در جنگ یمن متهم شده و در سال های گذشته بارها جنجال هایی همانند قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار مشهور عربستانی، این کشور را در معرض انتقادات و تحریم ها قرار داده اند. با همه اینها دولت آلمان کمک های خود به پادشاهی عربستان را متوقف نکرد.

ادامه مطلب

عربستان تغییر خواهد کرد؟

رویاهای مدرن سازی محمد بن سلمان

موکب، سازه ای غول پیکر، به شکل مکعب، با ارتفاع، عرض و عمق ۴۰۰ متر که قرار است به ساختمان نمادین ریاض تبدیل شود، این در کنار جدیدترین طرح کلان شهری محمد بن سلمان است. به گفته مطبوعات امریکایی که محاسبات را انجام داده اند، این غول بزرگ نوید داده است که به اندازه بیست ساختمان امپایر استیت باشد. در پشت این طرح عظیم محمد بن سلمان خودنمایی می کند. او قصد دارد با کنار گذاشتن باستان گرایی های اجتماعی – مذهبی پادشاهی و تنوع بخشیدن به اقتصاد آن که وابسته به درآمدهای نفت است، پادشاهی را متحول کند.

ادامه مطلب

غرب خوشحال از این هرج و مرج

چه کسی آتش جنگ در سودان را خاموش می‌کند!

به نظر می‌رسد درگیری بر سر بدست آوردن قدرت و خودخواهی بیش از اندازه در این درگیری حوادث خونین در سودان را تسریع بخشیده و کسانی که دستورکارهایی علیه جهان عرب دارند از آن استقبال کردند تا چرخه درگیری، جنگ و دیگاه‌های مخالف ثبات و توسعه را احیا کنند چرا که چنین دیدگاه‌هایی به نفع غرب نیست به ویژه اگر رهبری آن به دست عربستان سعودی باشد.

ادامه مطلب

چهل و سومین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم

روابط بن سلمان و بایدن همچنان شکراب است

بن سلمان گفته است که با بایدن راه نخواهد آمد. او پیشنهاد سفر او به عربستان را رد کرد و با کاهش تولید نفت اوپک پلاس برای کاهش نرخ آن به دلیل نیاز جهانی به نفت ارزان از جمله نیاز امریکا و اروپا بعد از جنگ پوتین علیه اوکراین به آن، مخالفت کرد. او به تماس های تلفنی بایدن از واشنگتن جواب نمی دهد.

ادامه مطلب

اختلاف محافل تحلیلی بر سر احیای برجام

وضعیت مجهول

اخیرا در محافل تحلیلی و کارشناسی اختلافاتی بر سر آینده برجام و نحوه برون‌رفت از بن‌بست مذاکرات هسته‌ای بروز کرده است. هر‌چند‌ این اختلافات با شدت و ضعف در تمام این سال‌ها وجود داشته‌ اما رکود و سکون دیپلماتیک بعد از شهریور ‌سال گذشته و به تبعش آینده به‌شدت مبهم بر دامنه این اختلافات افزوده است. چنان‌‌که برخی قائل به عبور از توافق سال ۲۰۱۵ هستند و شرایط کنونی را مهیای بازگشت به برجام نمی‌دانند؛ چر‌اکه اساسا به باور این طیف، برجام به شکل سابق دیگر قابل احیا نیست.

ادامه مطلب

هدف مسکو، دور کردن تهران از مدارهای غربی

چرا روابط ایران با روسیه استراتژیک شده است؟

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: در غرب، گروه‌های فشار و لابی ها نقش بنیادی در سیاست گذاری‌ها دارند در حالی که در شرق یک سیاست وجود دارد و آن هم سیاست دولت است. روسیه چه در دوره تزار، چه شوروی و چه هم­‌اکنون در فدراسیون روسیه، یک سیاست واحد نسبت به ایران داشته است. دور کردن ایران از مدارهای غربی. این سیاست با افق­‌ها و اهداف ساختار فعلی قدرت در ایران سازگاری دارد.

ادامه مطلب

تاثیر سفر احتمالی پادشاه عمان به ایران را بر آینده احیای برجام

مسقط، ناجی، میانجی یا پیغام رسان؟!

اخبار تأییدنشده‌ای از احتمال سفر امروز چهارشنبه هیثم بن‌طارق آل‌سعید، پادشاه عمان به ایران خبر داد. البته قبل‌تر هم قیس بن‌محمد الیوسف، وزیر صنعت، تجارت و توسعه سرمایه‌گذاری عمان، روز یکشنبه هفته جاری در دیدارش با محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور بدون ذکر تاریخ دقیق از احتمال سفر قریب‌الوقوع پادشاه عمان به ایران خبر داده بود.دیروز (سه‌شنبه) در حالی خبر سفر سلطان عمان به تهران مطرح شد که شنبه هفته جاری شاهد حضور جیک سالیوان در عربستان سعودی بودیم؛ سفری که در یک گزاره تحلیلی می‌تواند به تشدید تحرکات دیپلماتیک میانجیگرایانه مسقط منجر شود.

ادامه مطلب

تحولی که در روابط ایران و سعودی بر غرب آسیا می گذارد

وزش‌های سیاسی و مدیریت منطقه‌ای

محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: بی‌تردید تحول در روابط ایران و عربستان، وزش سیاسی قابل ملاحظه‌ای نه فقط در روابط دوجانبه بلکه در سطح منطقه‌ای است. همه انبار کلان منطقه غرب آسیا از این وزش سیاسی متأثر خواهند شد. هرچند که در مورد این وزش سیاسی نباید انتظارات را بیش از حد بالا برد ولی به نقطه عطف بودگی آن هم نمی‌توان بی‌توجه بود.

ادامه مطلب

بررسی اتفاقات دیپلماتیک دوران روحانی و روزگار رئیسی

فرصت‌ها را سوزاندیم تا به برجام ۲ و ۳ رسیدیم

ابوالقاسم دلفی در گفت وگویی تاکید دارد: با دست فرمانی که دولت رئیسی از زمان روی کار آمدنش برای مذاکرات هسته‌ای با سایه سنگین جریان‌های خاص داخلی و همچنین دخالت‌های روسیه در پیش گرفت، نهایتا برجام به اعتقاد من دیگر قابل احیا نیست. از طرف دیگر با توجه به مواضع تهران و همچنین اتفاقاتی که از سال گذشته شکل گرفته است، اروپا و آمریکا را هم به نتیجه مشابه رسانده‌اند که برجام ظاهرا تمام شده است. به همین دلیل بسیار بعید می‌دانم، مذاکرات هسته‌ای از سر گرفته شود و حتی در صورت ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای، دستور کار آن احیای توافق سال ۲۰۱۵ باشد. البته این را هم باید گوشزد کنم که یک صورت کلی از برجام وجود دارد؛ چراکه اکنون هیچ کشوری تمایل ندارد به‌صورت رسمی مسئولیت شکست گفت‌وگوها و مرگ برجام را بپذیرد. به‌هر‌حال تبعات توقف رسمی مذاکرات و مرگ برجام برای همه طرفین بسیار زیاد است.

ادامه مطلب