
آیا ایران دکترین نظامی و هستهای خود را تغییر میدهد؟
تشدید فشارها و تهدیدهای امریکا و اسرائیل علیه ایران موجب مطرح شدن این دو پرسش شده است که آیا مداخله نظامی علیه ایران صورت خواهد گرفت و آیا ایران دکترین نظامی خود را تغییر خواهد داد؟
ادامه مطلبتشدید فشارها و تهدیدهای امریکا و اسرائیل علیه ایران موجب مطرح شدن این دو پرسش شده است که آیا مداخله نظامی علیه ایران صورت خواهد گرفت و آیا ایران دکترین نظامی خود را تغییر خواهد داد؟
ادامه مطلبمحمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبق اعلام فرماندهان نیروی دریایی ارتش و سپاه، امکان پرتاب موشک از بسیاری از ناوهای نظامی ایران وجود دارد ولی باید دقت کرد که برای دسترسی به خاک دشمن، صرفا موشک های بالستیک دور برد که معمولا از داخل سیلوهای عمودی، پرتاب می شوند، کاربرد دارند. یعنی در ساختار ناوهای نظامی و زیردریایی های ایران باید تغییراتی برای پرتاب موشکهای بالستیک فراهم شود. البته در ناو کلاس شهید سلیمانی سپاه وجود لانچرهای عمودی از همان ابتدای طراحی اعلام شده است. همین الگو باید در طراحی ناوها و زیردریایی های جدید ایران تکرار شود. کشتی های اقیانوس پیمای تجاری تبدیل شده به ناوهای نظامی نیز فرصت بزرگی برای نصب لانچرهای عمودی هستند چراکه دارای پایداری و خواص دریامانی فوق العاده ای هستند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بمب اتم در شرایط کنونی هراسناکترین سلاح برای قدرتهای بزرگ قلمداد میشود که با اتکا به آن توان موازنه وحشت را برای خود امکانپذیر ساختهاند. تسلیحات اتمی که بیشتر در اختیار دولتهای توانمند جهان قرار دارد، کره شمالی و پاکستان دو استثنای آن محسوب میشوند، منبع اقتدار وحشت بزرگان است همانگونه که روژه گارودی میگوید: «سلاحهای اتمی، اسلحه توانگران است.»
ادامه مطلبرسول محمدی گهروئی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باوجود پایبندی ایران به تعهدات بینالمللی و دستورالعملهای سازمان انرژی اتمی و حتی پذیرفتن تعهداتی فراتر از بازرسی و نظارتهای معمول آژانس از طرف ایران، غرب همواره با استفاده از ابزارهای مختلف، از جمله جنگ سایبری، به دنبال تخریب و توقف برنامه هستهای ایران بوده است. یکی از نمونههای بارز این اقدامات خصمانه، حمله سایبری با استفاده از بدافزار استاکسنت است که مفهوم جنگ سایبری را وارد مرحله جدیدی کرد. در این متن، این حمله و پیامدهای آن مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی برای مقابله با تهدیدات آتی مشابه ارائه شده است.
ادامه مطلبعلی اکبر دارینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: راهبرد «حلقه آتش» به ایران کمک کرده است که جغرافیای پاسخ خود به تهدیدها علیه بقاء و امنیت ملی را به بیرون از مرزهای ملی گسترش دهد. هدف از این راهبرد افزایش قدرت بازدارندگی یک کشور فرای مرزهای ملی خود است. در چارچوب این راهبرد خردمندانه، ایران دور از میدان درگیری خواهد بود و این متحدین ایران هستند که با دشمن درگیر خواهند شد.
ادامه مطلبیورام شوایتزر Yoram Schweitzer، افسر سابق اطلاعاتی اسرائیل، درباره حملات هوایی در سوریه گفت: «این مثل یک عمل ریشهکنی دندان بود. ایران همیشه بخشی از این تصویر است.»
ادامه مطلبمجید روحی دهبنه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فروپاشی نظام بشار اسد و همچنین زدن بیش از ۸۰ درصد از دارایی های نظامی و دفاعی سوریه، حمله نظامی به ایران به همراه آمریکا در ۵ آبان ۱۴۰۳ که به زعم آنها بخشی از توان دفاعی و راداری ایران را تضعیف کرده است – به نظر نوعی تمرین اصلی برای زدن تأسیسات اتمی ایران محسوب می شد – و روی کارآمدن مجدد ترامپ و افراد و کابینه همسو با رژیم صیونیستی که همگی آنها در یک نقطه و آن هم اتخاذ مواظع سخت علیه ایران و چین، هم نظر هستند، در ادامه تلاش سه قدرت اروپایی برای ارسال نامه برای شورای امنیت برای فعال سازی مکانیسم ماشه، این فرصت را در اختیار این رژیم قرار داده است، و این رژیم نمی خواهد از آن غفلت کند.
ادامه مطلبیونس قاسم نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برجام فرصتی را فراهم آورد که ایران می توانست با دستاوردهای آن و تجارت حاصل از آن، گام های بلندی در راستای ارتقا سرمایه های کشور بردارد. در این میان مشکلاتی به وجود آمد که باعث شد فرآیند اجرای برجام به نحو شایسته برای تقویت سرمایه های کشور استفاده نشود.
ادامه مطلبهنگامی که ایران بتواند به "باشگاه هستهای" بپیوندد، ممکن است که تواناییهای اسرائیل برای مدیریت بحرانهای نظامی به شدت محدود یا ناپدید شوند. در آن نقطه نامطمئن، هر گونه امید باقیمانده اسرائیل برای یک پیشدستی موفقیتآمیز تقریباً قطعاً از بین خواهد رفت.
ادامه مطلبایهود باراک، نخستوزیر پیشین اسرائیل، در اواسط ژوئن در روزنامه هاآرتص هشدار داد که در شش ماه تا یک سال آینده، ایران یک جنگ فرسایشی چند جبههای را علیه اسرائیل به راه خواهد انداخت که هدف آن فروپاشی و سپس نابودی اسرائیل است. این اظهارات در پسزمینه ادامه اجرای راهبرد «یکپارچهسازی جبههها» توسط ایران از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و همچنین گزارشهایی از پیشرفت نگرانکننده برنامه هستهای آن مطرح میشود.
ادامه مطلبسید حسین موسویان در یادداشتی می نویسد: ایالات متحده و اتحادیه اروپا یک پنجره ۱۵ ماهه برای انتخاب بین دو گزینه دارند: الف) ایران به یک کشور دارای سلاح هستهای مانند کره شمالی تبدیل شود، یا ب) ایران به عنوان یک کشور در آستانه هستهای مانند ژاپن باقی بماند.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: «دکترین هستهای» را اگر زیرمجموعه دکترین یا استراتژی نظامی به شمار آوریم، تمرکز آن بر اهداف و مأموریتهای مدنظر درباره ساخت و استفاده از سلاح هستهای و امور مربوط به آن مانند بازدارندگی هستهای و دیپلماسی و چانهزنیهای مربوطه است.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از این قدرتهای بزرگ که نقش ارباب حلقههای منطقهای را به خوبی ایفا کرده، مدیریت و هدایت تعدادی از حلقههای قدرت منطقهای را بر عهده دارد، ایران است. توان اعمال قدرت ایران بر حلقههای قدرت ژئوپلیتیک در جنوب غرب آسیا و بلکه فراتر از آن برای سایر قدرتهای منطقهای و جهانی اثبات شده است.
ادامه مطلبمسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سپتامبر ۲۰۲۳، تاکید شد که ایران دیگر نمیتواند به عدم ایفاء تعهدات خود ادامه دهد و از ایران خواستند بدون تأخیر برای حل همه مسائل باقیمانده اقدام کند و اضافه کردند که اگر ایران نتواند اقدامات ضروری و فوری مندرج در قطعنامه نوامبر ۲۰۲۲ و بیانیه مشترک ۴ مارس به طور کامل اجرا کند، شورای حکام باید آماده باشد تا اقدامات بیشتری از جمله صدور قطعنامه انجام دهد. در سپتامبر ۲۰۲۳ آمریکا و ۶۲ کشور عضو آژانس در بیانیهای بر ادامه تحقیقات آژانس تأکید و بر نیاز فوری شفافسازی از سوی ایران و حل این مسائل بهگونهای که برای آژانس رضایتبخش باشد تأکید کردند. آمریکا به صراحت اعلام کرده که هرگونه راه حل دیپلماتیک برای برنامه هسته ای ایران باید بر راستی آزمایی موثر بنا شود.
ادامه مطلبمسئله اصلی در اینجا، قاطعیت نیست بلکه این است که چه چیزی را می توان با چه هزینه ای به دست آورد.
ادامه مطلبحمیدرضا جوادی قلعه و سعید محمدی کاوند در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: باید توجه داشت که یکی از خط مشیهای قدیمی مسئولان رژیم اسرائیل امنیتیسازی مسائل است؛ امنیتیسازی به معنای از کاه کوه ساختن است.
ادامه مطلباروپا چگونه به حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه واکنش نشان خواهد داد؟ اتحادیه اروپایی، اهرم هایی بر روی تل آویو دارد اما تا به اینجا از بکارگیری آنها ناتوان مانده است.
ادامه مطلبابوالقاسم قاسم زاده در یادداشتی می نویسد: دیروز «گروسی» مدیر کل آژانس در مصاحبه خبری خود گفت: «مسائل آژانس با ایران به طور دوجانبه قابل حل است.» اما در همین مصاحبه بار دیگر تأکید کرد: «... هیچ پیشرفتی در حل و فصل مسائل پادمانی باقی مانده حاصل نشده است. ایران توضیحات فنی موثقی درباره وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در ورامین و تورقوز آباد ارائه نکرده و درباره محل (یا محلهای) مواد هستهای یا تجهیزات آلوده (به مواد هستهای) اطلاعی نداده است.» ظاهراً همچنان خاطره «تورقوز آباد» از نمایش نتانیاهو در جلسه عمومی سازمان ملل در حافظه ذهنی «گروسی» مدیر کل آژانس باقی مانده است.
ادامه مطلبتهران هنوز هم دلایل خوبی برای عدم ساخت سلاح هستهای یا حتی غنیسازی اورانیوم به سطوح مناسب برای سلاح یا ممانعت کامل از ورود بازرسان سازمان ملل دارد. صِرف عبور از این آستانهها، به عنوان مثال، ممکن است به حمله پیشگیرانه توسط اسرائیل یا ایالات متحده منجر شود. اگر ایران بتواند بدون افشا شدن، سلاحی بسازد، خطر به راه افتادن یک مسابقه جنگ افزارهای هستهای منطقهای با رقبای خود در خلیج فارس، مانند عربستان سعودی، وجود دارد و اگر ایران به سمت جنگ افزارهای هستهای پیش رود، احتمالاً باعث خشم چین، مهمترین مشتری نفت ایران و یک شریک دیپلماتیک با ارزش اش، خواهد شد. با این حال، تهران ممکن است تصمیم بگیرد که مزایای رفتن به سمت جنگ افزارهای هستهای بیشتر از ریسکهای آن است.
ادامه مطلباین دیپلمات سابق معتقد بود که به محض شکست داعش، اگر ایران سرزمینهای آزادشده را اشغال کند، نتیجه میتواند به ظهور یک امپراتوری جدید منجر شود. وی در سن ۹۴ سالگی در مقالهای برای وبسایت کاپایکس درباره چالشهای جانبداری از طرفهای درگیر در خاورمیانه نوشت: «در شرایط حاضر، این ضربالمثل قدیمی که میگوید دشمنِ دشمنِ شما دوست شماست، دیگر صدق نمیکند. در خاورمیانه معاصر، دشمنِ دشمنِ شما ممکن است همچنان دشمنِ شما باشد.»
ادامه مطلب"ایران در همه جا حضور دارد" این جمله ای است که امیر آویوی، یک سرلشکر پیادهنظام ارتش اسرائیل بر زبان می آورد. وی می افزاید:"البته این مسئله تازگی ندارد، آنچه تازه است اینکه امکان وقوع جنگ بیشتر و بیشتر میشود. احتمال وقوع یک جنگ تمام عیار، از هر زمان دیگری در این ۲۰ تا ۳۰ سال بیشتر شده است."
ادامه مطلبمرکز خلع سلاح و عدم اشاع هسته ای وین روز ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳ سمینار بیان تجربیات را با حضور سه نفر از برجسته ترین افراد حاضر در مذاکرات هسته ای ۲۰ ساله با ایران (۱) برگزار کرد. در این سمینار، کارشناسان درسهای آموخته از مذاکرات هستهای با ایران و چگونگی استفاده از آن درسها در آینده را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
ادامه مطلبایرانی ها نه یک دولت و کشور دیوانه هستند و نه یک کشور کاملاً منطقی و عاقل. اکثر اوقات فرایند تصمیم گیری پس از بررسی های فراوان و انجام تحلیل هایی در خصوص بررسی سود و زیان، به گونه ای بسیار منظم انجام می شود.
ادامه مطلبروئل مارک گرشت و ری تکیه می نویسند: یک آمریکای انزواگر، خلائی را در منطقه برجای گذاشته که جمهوری اسلامی با هوشمندی از آن بهره می برد. در تمامی این مانورها، رهبر جمهوری اسلامی ایران، نقش دارد؛ چهره ای که کشور خود را در میان انبوه دشمنان مرگبارش رهبری کرد. هنگامی که او اخیراً گفت که "آمریکا میخواست با استفاده از فشار تحریم، مسئله هستهای را آنطور که دلخواه خودش بود، خاتمه دهد اما شکست خورد"، همچون همیشه، سرد و واقعگرا بود. این چهره برجسته روحانی کاری را کرد که تنها حکمرانان بزرگ میتوانند انجام دهند: اینکه با دستی ضعیف، بازی هوشمندانه ای انجام داد.
ادامه مطلببا وجود رژیم حداکثری اعمال تحریم ها، ایران به یک بازیگر جدی و ضروری منطقه ای تبدیل شده که در آستانه برداشتن آخرین گام و کسب مقام یک قدرت هسته ای است. و این در حالی است که اسرائیل در وضعیت عمیق ترین بحران سیاسی داخلی قرار دارد.
ادامه مطلبابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید دور از ذهن نباشد که اصولا پیمان عدم اشاعه یک پیمان تبعیض آمیز بوده است. در دوران دوقطبی تبیین موازنه سلاحهای هستهای آنچنان امر مشکلی به نظر نمی رسید و در ظاهر امر سلاح های اتمی مانع از جنگ مستقیم بین ابرقدرتهای دارنده این سلاح می شد. در آن دوران استراتژی بازدارندگی در دستور کار و مد روز بود و به نظر می رسید علی رغم همه تنش های دوران جنگ سرد، این راهبرد قابلیت کارایی داشته است.
ادامه مطلبایران روز دوشنبه اعلام کرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید به تحقیقات طولانیمدت در مورد ذرات هستهای یافت شده در چهار سایت این کشور خاتمه دهد. این نگرانی وجود دارد که زمان برای دستیابی به توافق رو به پایان است.
ادامه مطلببا توافق یا بدون آن، ایران احتمالا همچنان یک کشور در آستانه هسته ای شدن خواهد ماند و رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه را افزایش خواهد داد. به ویژه برای کشورهایی مانند عربستان و ترکیه که به دنبال همسان سازی توانمندی های خود با ایران هستند.
ادامه مطلب«سناریوی جنگ» برای هیچ یک از طرفها حداقل در کوتاه مدت و میان مدت وجود ندارد. آمریکا خواهان جنگ نیست. ایران نیز آن را نمیخواهد. اسرائیل هم برای آن آماده نیست و بهانهای نیز برای آن ندارد. اصطلاح «مدیریت بحران» و اصطلاح «تعلیق بحران» وارد ادبیات مرحله بعدی خواهد شد، خواه توافقی امضا شود یا نشود.
ادامه مطلبدانیلا کریلوف، کارمند علمی ارشد خاورمیانه در آکادمی علوم روسیه، معتقد است: «ما شاهد توطئه کشورهای غربی برای خنثی کردن هر فرصتی برای احیای توافق هسته ای هستیم، زیرا قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برجام را بی اعتبار می کند. در چارچوب روندهای جهانی، این به معنای تلاش غرب برای تقویت و حفظ سرکردگی جهانی است. در حقیقت، غرب تلاش می کند همه چیز را تابع ایدئولوژی خود پیش ببرد. به احتمال زیاد، برجام در این جهان بینی نمی گنجد.»
ادامه مطلب