اروپا خطرات تشدید تنش با ایران را دریابد

نویسنده: الدار ممدوف

دیپلماسی ایرانی: پس از حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق، تهران زیر فشار فزاینده نهادهای داخلی و متحدان منطقه ای است تا واکنش قدرتمندی نشان دهد به ویژه با توجه به اینکه نمایش یک تصویر به شدت ضعیف، می تواند تجاوزات بیشتری را در پی داشته باشد.

سرشت دقیق، گستره و زمانبندی واکنش ایران هنوز مشخص نشده اما نخستین نشانه ها، همان طور که انتظار می رفت، حکایت از آن دارد که حمله دوشنبه به دمشق، یک واکنش قدرتمندتر را با خود بیاورد. در پی مباحثی که در شورای عالی امنیت ملی ایران انجام شد، آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب ایران، سخنان تندی بر زبان آورد و وعده یک واکنش نیرومند را دارد که تحلیلگران آن را به عنوان پاسخ مستقیم ایران، و نه از گذر نیابتی هایش، تعبیر کردند. این کار هم به نوبه خود به تشدید بیشتر می انجامد.

این چشم انداز، اروپا را در یک موقعیت بلاتکلیف و مبهم قرار می دهد. یک جنگ همه جانبه، منطقه را بی ثبات می کند، موج مهاجرت انبوه به اروپا را در پی دارد، ممکن است اهداف اروپایی در خاورمیانه هدف حمله قرار بگیرد و فرصت هایی را در اختیار گروه های تروریستی همچون داعش و القاعده قرار دهد.

برای مهار این ریسک هاست که اتحادیه اروپایی و بریتانیا باید از پیوندهای دیپلماتیک خود با همه بازیگران منطقه استفاده کنند تا از گسترش جنگ جلوگیری شود. این تلاش، ایران را هم در بر می گیرد که اتحادیه اروپایی و کشورهای عضو آن، برخلاف آمریکا، دارای روابط مستقیمی با آن هستند

اتحادیه اروپایی نمی تواند فشار معتبری علیه تهران به خاطر حمایت از متحدان منطقه ای اش وارد کند اگر خودش قادر یا مایل به محدودکردن اسرائیل نباشد.

جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، حمله به کنسولگری ایران را محکوم و تاکید کرد که حفظ مصونیت اماکن دیپلماتیک و پرسنل آنها، باید همیشه مورد احترام باشد. با این حال بیشتر کشورهای عضو اتحادیه اروپایی از محکوم کردن حمله به کنسولگری ایران در دمشق خودداری کردند. اسلوونی که یک عضو غیردائم شورای امنیت است، در جلسه دوم آوریل شورای امنیت، این حمله را محکوم کرد. فرانسه و بریتانیا هم، بیشتر ایران را به خاطر بی ثباتی منطقه ای سرزنش کردند.

باتوجه به روابط آشفته اتحادیه اروپایی – ایران، از نظر سیاسی برای این اتحادیه ناخوشایند بود که گونه دیگری عمل کند اما اتحادیه اروپایی اهرمی بر اسرائیل دارد تا جنگ غزه را به یک مسیر سیاسی بکشاند و علیه تشدید منطقه ای هشدار دهد. تا به اینجا، اتحادیه اروپایی در بکارگیری این اهرم ناتوان بوده است: این اتحادیه بزرگترین شریک تجاری اسرائیل است که سهمی 28.8 درصدی در تجارت خارجی 2022 آن داشته است. ابتکار مشترک اسپانیا و ایرلند برای بازنگری در توافقی که این تجارت را تسهیل می کند با مخالفت متحدان اسرائیل همچون آلمان، جمهوری چک، ایتالیا و اتریش روبه رو شد.

تشدید بیشتر بحران و تنش در خاورمیانه و در تقابل با ایران همچنین این ریسک را با خود دارد که ایران بیشتر به سمت دستیابی به سلاح هسته ای به عنوان یک بازدارنده نهایی رانده شود، به ویژه اکنون که شبکه متحدان منطقه ای و مواضع پیشانی دفاعی اش در منطقه، هدف ضربات اسرائیل قرار دارند.

منبع: ریسپانسیبل استیت کرفت / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱