علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در مجموع می‌توان گفت، ایران در شرایطی قرار دارد که از یک سو با فشار هماهنگ اروپا، اسرائیل، آمریکا مواجه است و از سوی دیگر، انتظار دارد که چین با ایجاد بازدارندگی راهبردی در برابر آمریکا، بخشی از این فشار را تعدیل کند.
ادامه مطلب
بهنام آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نتیجه اجماع جهانی علیه ایران در سال‌های احمدی‌نژاد، بیش از آنکه نتیجه هم‌سویی قدرت‌های بزرگ باشد، محصول خطاهای دیپلماتیک داخلی بود.
ادامه مطلب
سخنگوی‌وزارت خارجه در مورد انتقادات به عدم حضور ایران در نشست شرم الشیخ، بیان کرد: بازیگری در تحولات منطقه‌ای با مشارکت فیزیکی و یا عدم مشارکت در رویداد شکل نمی‌گیرد. قطعاً نفوذ و اثر گذاری ایران چیزی نیست که بخواهیم به شرکت یا عدم شرکت در نشست بین المللی محدود کنیم. در دو سال گذشته ایران یکی از فعال‌ترین کشورها برای اعمال فشار بر رژیم صهیونیستی و همدستانش برای توقف نسل‌کشی بوده است. در سطح منطقه تعاملات زیادی داشتیم و در سطح سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی تلاش کردیم و فعالانه کار خود را ادامه خواهیم داد و مطمئن هستیم اثرگذاری لازم را داریم.
ادامه مطلب
وی درباره وضعیت بازرسان در کشورمان نیز گفت: «ما هیچ بازرسی در حال حاضر در ایران نداریم. آخرین بازرسی‌ها حدود ۱۰ روز قبل از نیروگاه بوشهر در چارچوب قرارداد مربوطه با روسیه انجام شد. اینکه در آینده چه می‌کنیم باید توسط مجلس و شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌گیری شود. اما بدون تردید تفاهم قاهره به دلیل شرایطی که طرف‌های غربی اعمال کردند دیگر کارایی ندارد و قابل اجرا شدن نیست.»
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با تمسک به ریسمان لایزال الهی و تکیه بر اصول عزت، حکمت و مصلحت، باید شرایط را به گونهای پیش برد که دشمن از خیال امکان دستیابی به اهدافش از طریق تهدید و فشار مایوس شده و بفهمد که تنها راه تعامل با ایران، تجدیدنظر در روش تحکمی خود و توجه به خواسته‌های این ملت بزرگ است.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: سابقه تعاملات غرب و اسرائیل با ایران نشان‌دهنده الگویی از ترکیب تحریم‌ها با اقدامات تهاجمی است. در ژوئن ۲۰۲۵، پس از قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ایران را به عدم همکاری متهم کرد، اسرائیل و آمریکا حملات گسترده‌ای به تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران انجام دادند. این حملات، که به عنوان اقدامات "پیشگیرانه" توجیه شدند، خسارات سنگینی به زیرساخت‌های ایران وارد کردند و نشان‌دهنده عزم غرب برای استفاده از نیروی نظامی در صورت ناکامی دیپلماسی هستند. اکنون، با بازگشت تحریم‌ها، احتمال تشدید اقدامات علیه ایران افزایش یافته است. اگر ایران در کوتاه‌مدت به توافقی جامع با غرب نرسد که خواسته‌های آنها را تا حدی برآورده کند، خطر سناریوهای تهاجمی‌تر بسیار جدی است.
ادامه مطلب
علی رضوانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فعالسازی مکانیسم ماشه، صفحه شطرنج روابط ایران و اروپا را به کلی تغییر داده است. این رابطه اکنون در تاریک‌ترین و پیچیده‌ترین مرحله خود در دهه‌های اخیر قرار دارد. آینده این رابطه نه تنها به اقدامات و عکس‌العمل‌های تهران و بروکسل، بلکه به تحولات گسترده‌تری مانند نتیجه انتخابات آینده در آمریکا، تحولات امنیتی در خاورمیانه و همچنین تحولات داخلی در ایران وابسته است. با این حال، یک واقعیت غیرقابل انکار است: اروپا و ایران به عنوان همسایگان ژئوپلیتیکی، ناگزیر از همزیستی در یک جهان پرآشوب هستند.
ادامه مطلب
شهرام پیشوایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فعال کردن مکانیسم ماشه توسط آمریکا را باید در چارچوب سیاست کلان ایالات متحده تحلیل کرد. از زمان پایان جنگ سرد، آمریکا خود را قدرت بلامنازع جهانی می‌پندارد و معتقد است قواعد بین‌المللی باید در خدمت منافعش باشد.
ادامه مطلب
این رویه که به عنوان «مکانیسم بازگشت سریع» شناخته می‌شود، به معنای بازگرداندن مجموعه‌ای از محدودیت‌هاست که می‌تواند به اقتصاد ایران که از قبل با مشکل مواجه بوده است، ضربه بزند.
ادامه مطلب
سید رضا تقوی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: وقتی یک کشور در «شرایط اضطرار» قرار می‌گیرد — وضعیتی که فشارهای اقتصادی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی همراه هم رخ می‌دهند — میل به اقدامات هیجانی و شتاب‌زده (سلبی یا ایجابی) افزایش می‌یابد. در این چهارچوب هم اقدامات سلبی (مثلاً قطع یا تعلیق همکاری‌های فنی) و هم اقدامات ایجابی (مثلاً ارائه بسته‌های پیشنهادی سریع برای مذاکره) اگر بدون زیرساخت فنی، ضمانت‌های اجرایی و چارچوب‌های اعتبارسنجی طراحی شوند، معمولاً شکست می‌خورند. این‌گونه ابتکارات نه تنها بحران را حل نمی‌کنند، بلکه موانع ساختاری را عمیق‌تر و هزینه‌های سیاسی، حقوقی و اقتصادی را سنگین‌تر می‌سازند.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: افکار عمومی در مناطق وسیعی از جهان از عملکرد رهبران سیاسی و سازمان ملل متحد در پیشگیری از بحران و یافتن راه حل برای جنگ های موجود ناراضی هستند و معلوم نیست آیا اجلاس هشتادم خواهد توانست تا حدودی دیدگاه جهانیان را نسبت به مجامع بین‌المللی و ارزش‌های انسانی و حقوق بشری بهبود ببخشد؟
ادامه مطلب
جمشید پرویزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در پیچاپیچ بازی سایه‌ها و مهار پلکانی یک حقیقت تلخ و پایدار خود را نمایان کرده است که خروج بی هزینه از پرونده هسته‌ای ایران برای هیچ یک از طرفین متصور نیست. هرچه زمان می‌گذرد نه تنها هزینه‌‌ها کاهش نمی‌یابد، بلکه بازیگران این صحنه پرچالش ناچارند در عمق عمیق‌تری از پیچیدگی‌ها، با فاکتورهای جدید و بهای سنگین تری به توافق دست یابند.
ادامه مطلب
این واقعیت که مکانیسم ماشه در حال اجرا در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود، یادآوری میکند که زمان برای کشورهای غربی رو به اتمام است. دلیل این امر این است که اگر تا آن تاریخ راه‌حل دائمی پیدا نشود، دوره تمدید این مکانیسم برای ایران منقضی شده و تمدید نخواهد شد، به این معنی که استفاده قانونی از آن متوقف می‌شود.
ادامه مطلب
علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فعالسازی مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی و بیانیه زودهنگام گروه G۷ در حمایت از فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم ها علیه ایران، از هماهنگی و اجماع علیه ایران نشان دارد.
ادامه مطلب
سید علی موسوی خلخالی در یادداشتی می‌نویسد: آنچه از مواضع اروپایی‌ها برداشت می‌شود از عزم آنها برای فعال شدن مکانیسم ماشه حکایت دارد. در این راستا به نظر می‌رسد که آنها با امریکا و اسرائیل نیز هماهنگ هستند. برای همین می‌توانیم بگوییم آنچه اروپایی‌ها از شروط خود برای خودداری از فعال شدن مکانیسم ماشه می‌گویند بیشتر بهانه‌جویی‌هایی است برای پافشاری بر تصمیم خود که از قبل گرفته‌اند و اکنون فقط ژست دیپلماتیک برای آن نمایش می‌دهند.
ادامه مطلب
بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه، درباره شایعات مربوط به معرفی کشوری به‌عنوان میانجی برای مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا اظهار داشت: در ماه‌های اخیر، کشورهای مختلف منطقه با هدف تسهیل روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا تلاش‌هایی انجام داده‌اند. ایران از این اقدامات مثبت قدردانی میکند، اما تاکنون هیچ کشوری به‌عنوان میانجی رسمی معرفی نشده است.
ادامه مطلب
نسرین محمدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رویکرد بدون تسلیم در مسائل هسته‌ای، اهرم ایران را حفظ میکند و می‌تواند به یک «توافق موقت» منطقه‌ای منجر شود که فشارهای غربی را کاهش دهد. در واقع استقبال گرم مقامات سعودی در فرودگاه ریاض، نشان‌دهنده آمادگی برای چنین تعاملی است و می‌تواند پنجره‌ای برای مذاکرات هسته‌ای باز کند.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پرونده هسته‌ای ایران نشان داد حتی دموکراسی‌های مدعی واقع‌گرایی هم می‌توانند در دام توهم جمعی بیفتند. این توهمات بیشتر محصول فرایندهای اجتماعی، روانی، فشار رسانه‌ای و منافع سیاسی است تا سوءنیت مستقیم. اروپا برای نقش‌آفرینی مستقل و مؤثر، ناچار است سازوکارهای شناسایی و خنثی‌سازی این چرخه‌ها را در سیاست خارجی و رسانه‌هایش نهادینه کند.
ادامه مطلب
اسفندیار خدایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: توافق اخیر عراقچی با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌الملل انرژی هسته‌ای، فوریت تهدید ایران را کاهش می‌دهد و علاوه بر کاهش ریسک جنگ، اروپا را از آمریکا و اسرائیل جدا میکند.
ادامه مطلب
سید حجت سیداسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اروپا بیشتر در پی اهرم‌سازی برای بازگشت ایران به میز مذاکره است تا آغاز جنگ. در نتیجه، راهبرد بهینه برای ایران، ترکیبی از بازدارندگی مدیریت‌شده، انعطاف تاکتیکی در دیپلماسی و تقویت تاب‌آوری اقتصادی خواهد بود.
ادامه مطلب
فریدون علی‌مازندرانی، احسان دستغیب، حسن فتاحی و مصطفی روستایی در یادداشت مشترکی می‌نویسند: این یادداشت کوششی است در راستای کمک فکری به نهاد دیپلماسی کشور و مبتنی بر صحبت‌های رئیس‌جمهور محترم، جناب آقای دکتر پزشکیان است که از متخصصان خواستند تا به دولت کمک فکری و عملی کنند. در این یادداشت نویسندگان راهکار پیشنهادی خود را ارائه داده و از هیچ‌گونه کمک برای متوقف ساختن و کاهش تنش‌ها دریغ نخواهند کرد.
ادامه مطلب
فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: قوی سیاه یعنی اتفاق یا اطلاعاتی که یا هیچ‌کس تصورش را نمی‌کند، یا نشانه‌هایش نامعلوم است، یا آنقدر کنار گذاشته شده که در تصمیم‌گیری‌ها جدی گرفته نمی‌شود.
ادامه مطلب
مکانیسم ماشه ممکن است تأثیر سیاسی بیشتری نسبت به تأثیر اقتصادی داشته باشد – منافع ایالات متحده با دامن زدن به بدبینی ایران در مورد جنگ مجدد به بهترین وجه تأمین می‌شود و مکانیسم ماشه می‌تواند بخشی از این تلاش باشد.
ادامه مطلب
کیکاوس پورایوبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: شک و تردیدی در آن نیست پشت این ترفندهای دیپلماسی، آمریکا در حال برنامه‌ریزی و تدوین دیدگاه‌های استراتژیک برای عملیات اجرایی آینده خود در منطقه است؛ محاصره تمام‌جانبه ایران در عرصه‌های بین المللی از طرق مختلف، فشارهای فزاینده و آسیب‌های متعدد به لحاظ اقتصادی، سیاسی، مالی و پولی، انزوای بین المللی و حتی اقدام نظامی.
ادامه مطلب
جمشید پرویزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این نظم وارونه مفهوم امنیت تهی و ابزاری می شود و نه برای همه جهان، بلکه برای منافع خاص غرب تعریف می شود. در این چارچوب حتی حق یک ملت برای دستیابی به تکنولوژی صلح آمیز هسته ای، بر اساس درک امپراتوری از هویت آن ملت قضاوت و رد می شود. این رویکرد نه تنها امنیت پایدار را به ارمغان نمی‌آورد، بلکه با ایجاد بی عدالتی، نفاق و بی اعتمادی، زمینه بی ثباتی های بیشتری را در سطح جهانی فراهم میکند. نمونه قابل توجه آن ایران است که با وجود نداشتن شواهد دال بر سلاح هسته‌ای، از سوی آمریکا (بزرگترین دارنده و تنها استفاده کننده تاریخی سلاح های هسته ای در جهان) و اسرائیل (دارای ۲۰۰ کلاهک هسته ای و سابقه ارتکاب بیشترین جنایات جنگی در جهان پس از جنگ جهانی دوم)، به بهانه صلح جهانی مورد بمباران و تجاوز نظامی می‌گیرد. چون در غیر این صورت ایران کشوری است که با عبور موفقیت آمیز از گذر کنونی و خروج از نظم وارونه امپراتوری، می‌تواند الگوی قدرتمندی برای کل جهان سوم باشد.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این نشست که با هدف بررسی راه‌های پایان دادن به جنگ اوکراین برگزار شد، بدون توافق مشخصی به پایان رسید، اما زمینه‌ساز مذاکرات بعدی، از جمله دیدارهای ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین و سران اروپا شد. این سلسله دیدارها پیامدهای قابل توجهی برای سیاست خارجی ایران، منطقه خاورمیانه و معادلات جهانی دارد.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: باید تفاوت امید و اعتماد را شناخت. امید ممکن است حتی با وجود شواهد منفی دوام بیاورد، اما اعتماد نتیجه ارزیابی عقلانی و تجربی است. این مفهوم نیاز به شواهد پایدار و رفتار عملی دارد. مرور بیش از یک قرن روابط ایران و غرب ـ از ۱۹۰۷ تا برجام ـ نشان می‌دهد امید به تغییر رفتار طرف مقابل، بدون تغییر بنیادین در منافع و سیاست‌هایش، توهمی پرهزینه است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می‌نویسد: برای همین نمی‌توان انتظار داشت که گفت‌وگویی از سر گرفته شود چرا که شرایط آن مهیا نیست. اگر تهران واقعا به مذاکرات فکر میکند آن طور که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری کشورمان، بیان کرده و گفته است که چاره‌ای جز مذاکره نداریم، اکنون باید پرسید در صورت بازگشت به میز مذاکره تهران چه ابتکار عملی دارد؟ به عبارت دیگر باید گفت تهران زمانی می‌تواند به فکر مذاکرات باشد و احیانا نتیجه از آن را انتظار داشته باشد که خود ابتکار عمل را به دست گیرد و برنامه‌ای برای مذاکرات داشته باشد. در غیر این صورت اگر به میز مذاکرات هم برگردد صرفا شنونده حرف‌های طرف مقابل که خالی از دیکته نیست، خواهد بود و باز هم با دست خالی باز خواهد گشت و صرفا مذاکره‌ای در حد مذاکره انجام داده است. در این حالت بهتر است اصلا به مذاکرات ورود نکند که صرفا شنونده حرف‌های قابل پیش‌بینی طرف‌های مقابل باشد.
ادامه مطلب
در حالی که به نظر می‌رسد طرف‌های اروپایی به استفاده از «مکانیسم ماشه» برای جلوگیری از انقضای مهلت قانونی برای استفاده از آن خود را مجبور می‌بینند، احتمال توسل ایران به برخی اقدامات متقابل، موانع آشکاری را برای آزادی عمل اروپا برای فعالسازی این مکانیسم ایجاد میکند.
ادامه مطلب
احمد ذوالفقاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: درصورت فعالسازی مکانیسم ماشه، فروپاشی برجام و بازگشت تحریم‌‌های فصل هفتم سازمان ملل رخ خواهد داد. این اقدامات با واکنش‌‌‌های مسئولین ایرانی همراه شد؛ به گونهای که ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام کرد:« کمیسیون امنیت ملی در حال تدوین طرحی است که به موجب آن در صورت فعالسازی مکانیسم ماشه، دولت ملزم به خروج از NPT است».
ادامه مطلب