شرکت کنندگان در این میزگرد به ارزیابی علائق ایران در منازعه غزه و پیوندهایش با حماس پرداخته اند، همچنین نفوذ گسترده تر این کشور در خاورمیانه و آینده سیاست آمریکا در قبال ایران را به بحث می گذارند.
ادامه مطلب
یک پیامد این آشفتگی، بازگشت به اصطلاحی است که در این دو دهه گذشته - با افزایش عرضه انرژی و ظهور دیدگاه های اتوپیایی درباره آینده سبز – تاحدودی به فراموشی رفته بود: امنیت انرژی. این اصطلاح در تعریف سنتی اش به معنی دسترسی به عرضه کافی منابع انرژی با یک بهای قابل تحمل است. اما این تعریف ساده، اکنون دیگر با واقعیت همخوانی ندارد؛ ریسک هایی که جهان در حال حاضر با آنها روبه روست، در قیاس با دوران های پیشین، هم پرشمارترند و هم پیچیده تر.
ادامه مطلب
به ترجیعبند گزارشهای پیشین بازگردیم که تأکید شده بود پرونده فروش سوخو ۳۵ از سوی روسیه به ایران موضوعی است که در روند تحولات سیاست خارجی هرازگاهی باز و بسته میشود. بهتازگی دوباره این مسئله از زبان مقامات کشور مطرح شد و به اظهار جانشین وزیر دفاع، خرید جنگنده سوخو ۳۵ و بالگرد میل ۲۸ از روسها قطعی شده است. این در حالی است که چندی پیش امیرمحمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، با اشاره به آخرین وضعیت خرید سوخو از روسیه، به ذکر چند نکته پرداخت که به نظر نمیرسد از دل این گفتههای آشتیانی، حضور سوخو در ایران دیده شود.
ادامه مطلب
تزریق سخت افزار نظامی و پرسنل بیشتر و حتی ارسال سلاح های مدرنتر با کمیت بالا برای اسرائیل و دیگر متحدان امریکا در منطقه، می تواند به گرفتار شدن آمریکا در تعهدات بی پایان امنیتی در منطقه ای بینجامد که واشنگتن تا همین اواخر تلاش داشت پای خود را از آن بیرون بکشد.
ادامه مطلب
در حالی که با برقراری وقفه چهارروزه در جنگ حماس و اسرائیل، امیدها برای تبدیل آن به آتشبس دائمی و پایان کشتار در غزه بیشتر شده است و در این بین بازیگران منطقهای سعی دارند از تعمیم و تسری تنش به کل خاورمیانه جلوگیری کنند، انصارالله یمن به شکلی کاملا مستقل آتش درگیری مستقیم با اسرائیل را شعلهورتر کرده است. این در حالی است که سهشنبه هفته گذشته یکی از رهبران انصارالله یمن اعلام کرد، شرط آزادی کشتی گلکسی لیدر توقیفشده در جنوب دریای سرخ، توقف عملیات ارتش اسرائیل علیه نوار غزه است. محمدعلی الحوثی، عضو ارشد شورای عالی سیاسی انصارالله یمن در واکنش به درخواست آمریکا برای آزادی کشتی «گلکسی لیدر» در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) اعلام کرد: «در صورتی که آمریکا و اسرائیل دست از کشتار فلسطینیان در غزه بردارند و آب، دارو و غذا وارد کنند، آن زمان میتوان درخصوص این کشتی اسرائیلی صحبت کرد». پ
ادامه مطلب
نیروهای آمریکایی هنوز در خاورمیانه در تلاش برای بازدارندگی ایران و حزب الله از دخالت در جنگ اسرائیل با حماس هستند و این خطر وجود دارد که به یک جنگ بزرگ دیگر در خاورمیانه کشانده شوند. در شرق اروپا هم آمریکا اساسا در یک جنگ نیابتی با روسیه بر سر تهاجم مسکو به اوکراین درگیر است. در شرق آسیا نیز آمریکا با ریسک یک رویارویی فاجعه بار با چین بر سر تایوان روبه روست.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قدرتهای بزرگ یا ائتلافهای خاص با محوریت غرب بهخصوص ایالات متحده امریکا در چهار گوشه جهان به دنبال نوعی خالص سازی جهانی هستند که اساس آن را میتوان اندیشه بقای اصلح دانست. این رویکرد غربی در جهان کنونی دارای نمودهای بیشماری است که نمونه برجسته آن را میتوان در دو محور جنگ ۲۰۲۲ اوکراین و جنگ ۲۰۲۳ غزه مورد بررسی قرار داد.
ادامه مطلب
این خطر وجود دارد که در این شرایطِ پرتنش، منازعه غزه به صورت منزوی و منفرد دیده شود. فوری ترین نیاز آن است که منازعه اسرائیل – حماس حل و فصل شده، بازدارندگی اسرائیل دوباره برقرار شود و در مسیر یک راه حل دو کشوری پیشرفت حاصل شود. اما این کار باید در کنار یک مجموعه گام های گسترده تر آمریکا انجام شود، از جمله: بیان تعهد آمریکا به منطقه در پی عقب نشینی ۲۰۲۱ از افغانستان و کاهش های بعدی حضور نظامی آمریکا.
ادامه مطلب
برقراری وقفه بشردوستانه چهار روزه از صبح دیروز (جمعه) شاید بهصورتی موقت سبب کاهش تنش گروههای مسلح منطقه با ایالات متحده آمریکا بهخصوص در سوریه و عراق شود. این در حالی است که در مجموع به نظر میرسد دفعات حمله به نیروها و پایگاههای آمریکایی در سوریه و عراق از ۷۰ مورد هم عبور کرده باشد، چراکه سابرینا سینگ، معاون سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) طی کنفرانس مطبوعاتی با بیان اینکه از ۱۷ اکتبر تا سهشنبه حدود ۶۶ بار به نیروهای مسلح آمریکا حمله شده است، خاطرنشان کرد که این حملات ۳۲ بار در عراق و ۳۴ بار در سوریه رخ داده است. به گفته سینگ، این حملات به مجروحشدن ۶۲ آمریکایی هم منجر شده است.
ادامه مطلب
ماریا فانتاپی و ولی نصر در یادداشت مشترکی می نویسند: اکنون که حمایت ایران، در تاب آوری و توانمندی نظامی حماس به حساب می آید، به نظر می رسد که توانمندی های نظامی منطقه ای خود ایران نیز کاملا قدرتمند باشد. تهران همچنین جسارت تازه ای را بروز می دهد. هرچند تهران به یک منازعه گسترده تر مایل نیست اما بر نمایش قدرت حماس حساب کرده و در حالی که حزب الله به تبادل آتش با اسرائیل ادامه می دهد و دیگر گروه های تحت حمایت ایران نیروهای آمریکایی را هدف می گیرند، هزینه ها و ریسک ها را افزایش می دهد.
ادامه مطلب
ایران اهداف متعددی برای جنگ فعلی در نوار غزه دارد. اما فوریترین هدف ایران این است که حماس و جهاد اسلامی فلسطین (گروه کوچکتر مسلح در نوار غزه که تهران آن را نیز حمایت میکند) محبوبتر و قدرتمندتر از گذشته ظاهر شوند. ایران به خصوص میخواهد که شرکایش آسیب تحمل ناپذیری بر اسرائیل وارد کنند و در عین حال از پیروزی اسرائیل در نوار غزه جلوگیری شود تا نیروی نظامی اسرائیل از حملات جمعی به فلسطینیان دیگر بازداشته شود.
ادامه مطلب
به دنبال گزارش دیروز در «شرق»، احتمال ورود جدی تر انصارالله و حوثی های یمن به جنگ حماس و اسرائیل مطرح شده بود، اما خبر عصر دیروز یکشنبه مبنی بر اقدام یمنی ها برای توقیف کشتی اسرائیلی عملا می تواند منطقه را وارد همان چیزی کند که در مطالب متعدد نسبت به آن هشدار داده شد و از منظرهای مختلف نیز به آن پرداختیم؛ «فراگیر شدن جنگ حماس و اسرائیل به کل منطقه» اکنون با اقدام یمنی ها دیگر می تواند امری احتمالی جلوه نکند، به خصوص که فرمانده نیروی هوایی ارتش اسرائیل روز جمعه، کشور یمن را به حمله تهدید کرد.
ادامه مطلب
با درنظرگرفتن این پارامتر مهم که تا زمان تداوم حملات وحشیانه اسرائیل به نوار غزه، سایه تسری ناامنی به کل منطقه مانند شمشیر داموکلس بر سر خاورمیانه سنگینی میکند، ظاهرا باید پذیرفت تلآویو به این زودیها خیال پایاندادن به جنگ در غزه را ندارد. از این حیث نگرانیها بابت جنگ گسترده و فراگیر هر روز تشدید پیدا میکند. در همین راستا و برخلاف برخی اخبار واصله دال بر امکان شکلگیری وقفه پنجروزه در جنگ بهواسطه تبادل زندانیان بین حماس و اسرائیل، تاکنون خبری رسمی مبنی بر شکلگیری این وقفه منتشر نشده است.
ادامه مطلب
در حالی به ادعای اشغالگران تمرکز صهیونیست ها فعلا روی بخش شمالی نواز غزه است که جنوب این باریکه هم وضعیت فاجعه باری را تجربه می کند. در این باره محمد زقوت، مدیرکل بیمارستانهای نوار غزه به الجزیره گفت: اشغالگران برای حملات خود به بیمارستانها دلیل تراشی میکنند. در حال حاضر اطراف و بخشهای مختلف بیمارستان الشفا در معرض حملات پهپادی قرار دارد. بیمارستانها در جنوب نوار غزه به دلیل تمام شدن سوخت در حال از کار افتادن و تعطیلی هستند.
ادامه مطلب
استفان والت در یادداشتی می نویسد: یک دیپلمات برجسته گروه هفت، ماه گذشته به فایننشال تایمز گفت: "ما قطعا نبرد در جهان جنوبی را باختیم. همه کاری که در این بخش از جهان (در موضوع اوکراین) انجام داده بودیم، از دست رفت. (توصیه) به قوانین بین الملل را فراموش کنید، نظم جهانی را فراموش کنید. آنها دیگر حتی به این حرف ها گوش هم نخواهند داد." شاید این توصیف، کمی بزرگنمایی باشد اما اشتباه نیست.
ادامه مطلب
شکستن طلسم منطقهای، نیازمند فراتر رفتن از مرزهای سنتیِ رقابتهای ژئوپولیتیک است. یک پیشنهاد قابل اجرا، ایجاد یک بلوک منطقهای است – مشابه سازمان دولتهای آمریکای لاتین (OAS) یا اتحادیه آفریقا (AU) که بر چالشهای مشترک و نیز منافع مشترک تمرکز دارد. این ایده پیشنهاد میکند که فراتر از سازمانهای کنونیِ همکاری زیرمنطقهای مانند اتحادیه عرب، اتحادیه مغرب عربی، شورای همکاری خلیج فارس و شورای همکاری چهارجانبه گام برداریم. نمونههای گذشته نشان میدهد که سازمانهای منطقهای اغلب پس از تنشهای مزمن یا در روند تنش زدایی شکل می گیرند، سناریویی که در منطقه خاورمیانه بزرگ یا MENA غریبه نیست.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: می توان گفت در حال حاضر ایران در موقعیت های بین المللی بسیار خوبی قرار دارد و تنها چیزی که از انجام بازی های خود در خاورمیانه مانع می شود، حضور نظامی آمریکاست که امیدوار است با کمک چین، روسیه و حتی ترکیه از شر آن خلاص شود.
ادامه مطلب
ذهنیتی که آشفته شد، این بود که تلاش های چنددهه ای ایران برای تحکیم نفوذ منطقه ای اش، در حال میوه دادن است. اوایل سال جاری، آشتی عربستان سعودی و ایران، شناسایی ضمنی شبکه بازیگران غیردولتی منطقه ای ایران توسط عربستان را در خود داشت. هم زمان، پیشرفتی در کاهش تنش میان واشنگتن و تهران حاصل شد. ایران همچنین با کمک نیروهای نیابتی اش توانست اسرائیل را در احاطه بگیرد. امروز همه اینها، ناکار شده است. جایگاه ایران ارتقا یافته، قدرتش به رخ همگان کشیده شده و به بازیگری موثر تبدیل شده است که در هیچ حالتی نمی توان آن را نادیده گرفت.
ادامه مطلب
با ورود جنگ حماس و اسرائیل به دومین ماه شرایط منطقه نیز هر روز ملتهبتر میشود. دراینبین تداوم و تشدید حملات به مواضع ایالات متحده آمریکا در سوریه و عراق و اعلام جنگ رسمی یمنیها در کنار نگرانی درباره ورود حزبالله لبنان به این منازعه، شرایط را پیچیدهتر و حساستر از هر زمانی کرده است. بهویژه آنکه تلآویو فعلا با هرگونه تلاش برای برقراری آتشبس مخالف است. در جدیدترین مورد، بنیامین نتانیاهو توقف در جنگ بدون آزادسازی اسرا را غیرممکن دانست. خبرگزاری اسپوتنیک نوشت که نخستوزیر اسرائیل میگوید عملیات ارتش تا زمان پیروزی ادامه خواهد داشت. اظهارات نتانیاهو در پی این موضوع مطرح میشود که جنبش جهاد اسلامی با انتشار بیانیهای اعلام کرد اگر یک آتشبس موقت حاصل شود، اسرای غیرنظامی خارجی را آزاد خواهد کرد.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافقنامه آبراهام که با میانجیگری ایالات متحده بین اسرائیل و چندین کشور عربی در سال ۲۰۲۰ امضا شد، راهی برای صلح پایدار در خاورمیانه به جامعه بین المللی ارائه کرده بود. این توافقنامه به عنوان طلوع خاورمیانه جدید و یکی از اولین نشانههای نظم نوظهور پسا آمریکا در خاورمیانه در نظر گرفته می شد. اما حمله حماس نشان داد که امیدواری ایالات متحده برای تحکیم وضعیت موجود در منطقه توهمی بیش نبوده است.
ادامه مطلب
به گفته خبرگزاری رسمی عراق (واع)، قرار است امروز (دوشنبه) محمد شیاع السودانی، نخستوزیر این کشور بهمنظور بررسی و تبادل نظر درباره جنگ حماس و اسرائیل و تحولات غزه سفر منطقهای خود را از تهران آغاز کند.
ادامه مطلب
این جنگ، گزاره ها و نگرش های قبلی درباره منازعه فلسطینی اسرائیلی را وارونه کرد و در حال باز کردن مسیر یک مرحله تازه و متمایز و البته غیرقابل پیش بینی است که منطقه را میان طرفداران صلح و جنگ سالاران تقسیم خواهد کرد.
ادامه مطلب
بیش از یک دهه است که نشانه هایی از بلندپروازی دریایی فزاینده سعودی به چشم می خورد که بر دو ستون اصلی تمرکز دارد: بازسازی و مدرنیزه کردن ناوگان دریایی خود و پیشتازی در رزم گروه های چندجانبه به رهبری ایالات متحده.
ادامه مطلب
ایالات متحده تلاش داشت تنش ها در منطقه را با تسهیل عادی سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل و نیز کاهش تنش با ایران "خنک" کند. همچنین امید داشت که نفوذ چین در منطقه را به چالش اندازد و با تاسیس کریدوری که هندوستان، خاورمیانه و اروپا را به هم متصل می کرد، نقش هند را تقویت کند. این پروژه، دو بخش داشت: یک کریدور شرقی که هندوستان و کشورهای عربی خلیج (فارس) را به هم متصل می کرد و کریدور شمالی که کشورهای منطقه را از مسیر اردن و اسرائیل به اروپا می رساند. قرار بود که این کریدور، واکنش آمریکا باشد به ابتکار کمربند و جاده چین. حمله حماس، پایانی ناگهانی بر این طرح ها گذاشت.
ادامه مطلب
با تداوم و تشدید جنگ حماس و اسرائیل و همچنین تبعات حمله زمینی به نوار غزه، به نظر میرسد منطقه غرب آسیا خود را برای گسترش تنش بیشتر آماده میکند؛ چراکه اگرچه کشورهای منطقه تمایلی برای تعمیم این تنشها به کل منطقه ندارند، اما تحولات میدانی گویا و مؤید این واقعیت است که تسری درگیریها در صورت ادامه فعالیت مخرب صهیونیستها اجتنابناپذیر جلوه میکند.
ادامه مطلب
در شرایطی که در سه هفته اخیر جنگ اسرائیل و حماس توجه رسانهها و افکار عمومی را به خود معطوف کرده، جنگ روسیه و اوکراین همچنان ادامه دارد و از روز گذشته سومین دور مذاکرات صلح برای پایانبخشیدن به جنگ روسیه و اوکراین با حضور نمایندگان بیش از ۵۰ کشور جهان در مالت آغاز شد. این مذاکرات در حالی برگزار میشود که از حمایت اوکراین برخوردار است، اما مسکو که آن را بهعنوان «یک رویداد آشکارا ضد روسی» محکوم کرده است، در آن حضور ندارد.
ادامه مطلب
تحولات سیاسی، دیپلماتیک و میدانی ۴۸ ساعت منتهی به امروز (یکشنبه) باعث شد که جنگ اسرائیل و حماس و همچنین وضعیت بغرنج ساکنان باریکه غزه بیش از پیش مورد توجه افکار عمومی، رسانهها و مقامات کشورها قرار بگیرد. روز شنبه احتمال تصویب قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل و همچنین عدم پایبندی اسرائیل به آن (قطعنامه) پیشبینی شده بود، اما همزمان با این اتفاق، شامگاه جمعه بیسابقهترین دور حملات اسرائیل به ساکنان غزه هم صورت گرفت. در سوی دیگر تحولات میدانی در عراق، سوریه، یمن و لبنان هم موجب شد تا کارشناسان از احتمال تعمیم درگیریها به کل غرب آسیا سخن بگویند. به موازات این موضوع، رفتار تقابلی آمریکا با ایران یا به عبارتی وقوع تنش واشنگتن- تهران هم جدیتر از هر زمان دیگری به نظر میرسد.
ادامه مطلب
به طور کلی، تأکید بر روابط مبتنی بر همکاری امنیتی و نظامی، چندان برای دولتها و جوامعی که در جست وجوی مزیت صلحی هستند که از تحولات دیپلماتیک اخیر حاصل می شود، قانع کننده نخواهد بود.
ادامه مطلب
سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فعلا شاهد دو رهیافت و رخداد مهم و کلیدی پیرامون فلسطین در حین عملیات مزبور هستیم: اول تشریک مساعی بلکه جد و جهد شمار زیادی از کشورها در منطقه و جهان برای اعلام موجودیت دولت نیم بند فلسطینی ( حداقل در بخشهایی از سرزمینهای اشغالی ۶۷)، دوم پیچیده تر شدن مساله فلسطین و افزایش احتمال گسترش یافتن این منازعه در سطح منطقه ای ( در خلا عدم تشکیل دولت فلسطینی).
ادامه مطلب
خاورمیانه نه تنها به وضعیت قبلی برنگشته بلکه در آستانه یک انتقال قرار دارد و این بر عهده مردم و دولتهای منطقه است که تصمیم بگیرند این انتقال، چه شکل و شمایلی داشته باشد.
ادامه مطلب