محمد بن سلمان

سفر معاون وزارت خارجه عربستان به تهران و موج تازه‌ای از گمانه‌زنی‌ها

قطار میانجیگری در ایستگاه ریاض جدید

سفر روز یکشنبه «سعود بن محمد الساطی» معاون وزیر خارجه عربستان سعودی به تهران، نقطه آغاز موجی از تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال آغاز نقش‌آفرینی ریاض در مدیریت تنش ایران و آمریکا شد؛ گمانه‌هایی که درست پس از رسانه‌ای شدن نامه مسعود پزشکیان به محمد بن سلمان و سفر اخیر ولیعهد به کاخ سفید شدت گرفت. این سفر در حالی انجام شد که فضای سیاسی و رسانه‌ای ایران همچنان تحت تأثیر روایت‌های متفاوت درباره محتوای نامه‌ای بود که رئیس‌جمهور ایران برای ولیعهد سعودی فرستاده است.

ادامه مطلب

روابط عربستان و امریکا در سایه وضعیت جدید

دوستی بن سلمان و ترامپ به کجا می‌رسد جدید

بهرام امیر احمدیان در یاددداشتی می نویسد: ماهیت سوداگرانه رئیس جمهوری آمریکا زمانی که پای منافع اقتصادی پیش می آید، از بن سلمان به عنوان یک شاهزاده استقبال به عمل می آورد تا بتواند به وعده ای که عربستان برای سرمایه گذاری در آمریکا داده است، دست یابد و آن را عملی سازد.

ادامه مطلب

راهبرد دوگانه واشینگتن در خلیج فارس

«دیپلماسی جبر» علیه ایران و «دیپلماسی جذب» در قبال عربستان

احمد رشیدی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: واشینگتن با به کارگیری هم‌زمان دیپلماسی جبر علیه تهران و دیپلماسی جذب نسبت به ریاض، در حال اجرای راهبردی دوسویه برای تثبیت هژمونی خود در خاورمیانه است.

ادامه مطلب

تفسیرهایی که از سفر محمد بن سلمان به امریکا می‌توان داشت

آینده خاورمیانه؛ «مثلثی با قاعده متزلزل»

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: از منظر استراژیست های امریکایی پس از ۷ اکتبر و به خصوص پس از جنگ ۱۲ روزه موازنه قدرت در خاورمیانه به سود اسرائیل تغییر یافته اما مدل مطلوب امریکا در خاورمیانه ساختاری از قدرت متوازن شده میان ترکیه، عربستان و اسرائیل است. در این مثلث اسرائیل نقش قاعده مثلث را ایفا می کند یعنی در ابعاد امنیتی و نظامی نسبت به عربستان و ترکیه برتری دارد اما این برتری نباید به هژمونی تبدیل شود.

ادامه مطلب

زیر سایه تشدید فشارهای واشینگتن

آیا عربستان واقعا در حال میانجی‌گری میان ایران و امریکاست؟

هیچ داده عمومی شناخته‌شده‌ای وجود ندارد که ادعای رئیس جمهور آمریکا در مورد تماس‌های مداوم با تهران یا تمایل ایران برای انعقاد یک توافق کوتاه‌مدت با واشینگتن را تأیید کند. تهران همچنان بر غنی‌سازی اورانیوم در داخل ایران و حذف برنامه موشکی از مذاکرات اصرار دارد.

ادامه مطلب

سفر ولیعهد عربستان به آمریکا

بازآرایی قدرت در خاورمیانه و ارتقای جایگاه جهانی ریاض

مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این توافقات عربستان را به قطب اصلی ثبات منطقه‌ای تبدیل می‌کنند، هرچند ریسک‌هایی مانند تنش با اسرائیل و نگرانی‌های اشاعه فناوری به چین، ثبات بلندمدت را تهدید می‌کنند. 

ادامه مطلب

دیدار ترامپ و بن‌سلمان؛

بازگشت دیپلماسی معامله‌محور

فرهاد قادری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ین دیدار نه تنها بر تحولات منطقه‌ای سایه افکند، بلکه نشان داد که قواعد بازی در عرصه سیاست خارجی آمریکا، به ویژه در قبال شرکای سنتی، در حال تغییر بنیادین است.

ادامه مطلب

چه انتظاری باید از سفر محمد بن سلمان به واشنگتن داشت؟

شتاب واقعی، نیاز روابط امریکا و عربستان

روابط آمریکا و عربستان به شتابی واقعی نیاز دارد، نه صرفاً مجموعه‌ای از معاملات تجاری و ادامه گفت‌وگوها درباره عادی‌سازی روابط با اسرائیل.

ادامه مطلب

با نزدیک شدن به انتخابات

آیا نتانیاهو می‌تواند بین ترامپ، محمد بن سلمان و آینده سیاسی خود تعادل برقرار کند؟

ترامپ می‌تواند مشوق‌های معاملاتی – تضمین امنیتی، همکاری هسته‌ای غیرنظامی، افزایش دسترسی به تراشه‌های هوش مصنوعی پیشرفته – را ارائه دهد تا رهبر عربستان سعودی را تشویق کند که حداقل گام‌های محدودی را در جهت عادی‌سازی روابط با اسرائیل، مانند دیدار با نتانیاهو یا اعلام قصد آن در آینده، بردارد. اما ترامپ همچنین ممکن است نیاز داشته باشد از نفوذ خود بر نتانیاهو – همان‌طور که در متقاعد کردن نخست وزیر اسرائیل برای پذیرش چیزی کمتر از "پیروزی کامل" در غزه انجام داد – استفاده کند تا او را وادار کند که به اندازه کافی از شدت مخالفت خود با تشکیل کشور فلسطین بکاهد تا بن سلمان بتواند در نیمه راه با او همراهی کند.

ادامه مطلب

پذیرایی از بن‌سلمان در واشنگتن با طعم اف-۳۵ و هوش مصنوعی؛

معامله نسیه در کاخ سفید

رئیس جمهور امریکا در استقبالی باشکوه از ولیعهد سعودی در واشنگتن توافق‌نامه‌ای دفاعی شامل جنگنده‌های پیشرفته و تبرئه سیاسی از قتل جمال خاشقچی را پیشکش کرد تا در مقابل، وعده‌هایی مبهم درباره سرمایه‌گذاری دریافت کند؛ معامله‌ای نامتوازن که کارشناسان آن را حراج اهرم‌های فشار آمریکا و فناوری‌های حساس نظامی بدون تضمین امنیتی واقعی یا عادی‌سازی روابط با اسراییل می‌دانند.

ادامه مطلب

رنگ و بوی اقتصادی سفر محمد بن سلمان به امریکا

امنیت برای اقتصاد؛ معماری جدید روابط ریاض–واشنگتن

کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: محمد بن سلمان در شرایطی با دستورکار اصلی امضای یک پیمان دفاعی غیرحزبی، خرید جنگنده‌های نسل پنجم و بازآرایی روابط چند دهه‌ای ریاض و واشینگتن در بستر شکاف‌های چندقطبی با منطق اقتصاد سیاسی بین‌المللی راهی کاخ سفید شده که مولفه امنیت نقش کلیدی برای پروژه چشم انداز ۲۰۳۰ این کشور بازی می‌کند. در این چیدمان؛ بن سلمان دو هدف اصلی اقتصادی و امنیتی با تاثیر و تاثر ژئوپلتیک را دنبال می‌کند.

ادامه مطلب

انتظاراتی که از سفر ولیعهد عربستان به امریکا می‌رود

سایه ایران، چین و غزه بر سفر محمد بن سلمان به واشینگتن

واشینگتن اینستیتیوت در گزارشی با بهره گرفتن از نظرات شش کارشناس برجسته حوزه خاورمیانه سفر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان به ایالات متحده را بررسی کرده است.

ادامه مطلب

سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی به ریاض و ابعاد تازه‌ای از راهبرد امنیت چندلایه ایران

ریاض؛ ضلع سوم پازل امنیتی تهران

سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به ریاض در بحبوحه تحولات پرشتاب خاورمیانه نه صرفاً یک رویداد دیپلماتیک، بلکه حلقه‌ای از زنجیره‌ای بزرگ‌تر در راهبرد امنیت چندلایه تهران است. این سفر پس از حضور لاریجانی در بیروت و بغداد، نشان می‌دهد ایران در حال معماری جدیدی از روابط منطقه‌ای است که در آن سیاست، اقتصاد و امنیت به‌صورت هم‌زمان دنبال می‌شوند. 

ادامه مطلب

دیپلماسی عمل‌گرایانه عربستان:

از تعاملات سرد با بایدن تا اتحاد دوباره با ترامپ در ۲۰۲۵

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رفتار عربستان در قبال رؤسای جمهوری آمریکا، از استقبال گرم از ترامپ در هر دو دوره تا سردی روابط با بایدن، نشان‌دهنده رویکرد عمل‌گرایانه این کشور در سیاست خارجی است. عربستان از فرصت ریاست‌جمهوری مجدد ترامپ استفاده می‌کند تا روابط استراتژیکی که در دوران بایدن تضعیف شده بود را بازسازی کند و خود را به عنوان یک متحد کلیدی در سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی آمریکا مطرح کند.

ادامه مطلب

سفری که متفاوت از سفر بایدن است

سفر خاورمیانه‌ای ترامپ با طعم دیپلماسی اقتصادی، چالش‌های اخلاقی و تنش‌های منطقه‌ای

ترامپ به مشاوران خود اعلام کرده است که قصد دارد در این سفر، توافقاتی به ارزش بیش از ۱ تریلیون دلار با کشورهای عربی خلیج فارس امضا کند.

ادامه مطلب

نقش عربستان در مذاکرات ایران و آمریکا

همکاری علیه تنش

روابط رو به رشد ایران و عربستان سعودی، به‌ویژه پس از توافق پکن در مارس ۲۰۲۳، به عاملی کلیدی در شکل‌گیری دیپلماسی منطقه‌ای و نیز دیپلماسی هسته‌ای ایران تبدیل شده است. در این میان، عربستان با حمایت از مذاکرات ایران و ایالات متحده و تلاش برای میانجی‌گری، نقشی محوری در کاهش تنش‌های منطقه‌ای ایفا می‌کند. سفر تاریخی خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان، به تهران و دیدار او با رهبر انقلاب، همراه با نامه ملک سلمان، نشان‌دهنده عزم ریاض برای تقویت همکاری با تهران و جلوگیری از درگیری‌های احتمالی است.

ادامه مطلب

پیام‌هایی که این سفر در بر دارد

ابعاد استراتژیک سفر وزیر دفاع عربستان به ایران در بستر تحولات منطقه ای و مذاکرات

مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این دیدار، نه صرفاً در ادامه روند عادی‌سازی روابط ایران و عربستان پس از توافق پکن، بلکه به‌عنوان پیامی ترکیبی برای واشینگتن، تل‌آویو، و دیگر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی قابل تفسیر است.

ادامه مطلب

واکاوی اهمیت و اهداف سفر خالد بن‌سلمان به تهران

ثبات، میانجیگری یا هر دو؟

اگر‌چه گفته می‌شود ‌سفر خالد بن‌سلمان پس از چهار ماه برنامه‌ریزی صورت گرفت، اما از نظر زمان‌بندی، این حضور در مقطعی حساس انجام شد. هم‌زمانی این سفر با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده که از امروز (شنبه) آغاز می‌شود، بر اهمیت آن افزوده است و پیام‌هایی روشن برای بازیگران بین‌المللی، به‌ویژه واشنگتن، به همراه دارد. این رویداد می‌تواند نشانه‌ای از تمایل عربستان به ایفای نقشی فعال‌تر در میانجیگری میان تهران و واشنگتن باشد. در پیوست نکته مذکور و بر اساس برخی گزارش‌ها، در دیدارهای خالد بن‌سلمان با مقامات کشورمان، احتمال آمادگی عربستان برای میانجیگری در گفت‌وگوهای ایران و آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. ریاض‌ که پیش‌تر تجربه میزبانی نشست صلح اوکراین را دارد، می‌تواند از این ظرفیت برای تسهیل مذاکرات تهران و واشنگتن استفاده کرده و به این‌ ترتیب‌ وزن دیپلماتیک خود را در عرصه منطقه‌ای و جهانی تقویت کند. این موضوع از آن‌رو اهمیت دارد که نتایج مذاکرات ایران و آمریکا، تأثیر مستقیمی بر سیاست‌های امنیتی، دفاعی و دیپلماتیک عربستان و به‌طور کلی خاورمیانه خواهد داشت.

ادامه مطلب

تقویت توان دیپلماسی در بحبوحه مذاکرات

چرا سفر وزیر دفاع عربستان به ایران مهم است؟

سید علی موسوی خلخالی می نویسد: سفر خالد بن سلمان اگرچه گفته می شود از چهار ماه پیش هماهنگ شده اما هم زمانی آن با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در عمان که قرار است دو روز دیگر برگزار شود، بر اهمیت آن می افزاید و پیام های مهمی برای طرف های بین المللی به ویژه طرف امریکایی دارد. 

ادامه مطلب

بیم و امیدهایی که وجود دارد

پیام های سفر ترامپ به عربستان

به گفته یکی از مقامات آمریکایی، این سفر بخشی از تلاش‌های اولیه دولت برای تقویت روابط با متحدان کلیدی در خاورمیانه و پیشبرد اهداف اقتصادی و امنیتی ایالات متحده است. انتظار می‌رود که تمرکز این سفر بر گسترش همکاری‌های تجاری، به‌ویژه در حوزه انرژی و تسلیحات، و همچنین هماهنگی در مسائل منطقه‌ای مانند مقابله با نفوذ ایران باشد.

ادامه مطلب

عربستان، شریک بزرگ ترامپ است

تعمیق روابط ریاض و واشینگتن با نیم‌نگاهی به تهران

با توجه به شرایط منطقه، سفر و رایزنی‌های دفاعی میان عربستان و امریکا از اهمیت زیادی برخوردار است چراکه علاوه بر تنش فزاینده میان واشینگتن و تهران، شبح جنگ همچنان بر نوار غزه خیمه زده است.

ادامه مطلب

با توجه به تغییرات دیپلماتیک چهار سال اخیر ریاض

عربستان دوست ایران، چقدر مشتاق ترامپ است؟

برای رهبری عربستان، بازگشت ترامپ، مبادلات سختی را به همراه خواهد داشت. ریاض در سال‌های گذشته تلاش زیادی برای بازسازی روابط با ایران و سایرین انجام داده و سیاست قاطعانه‌تر و سختگیرانه‌تر درباره ایران که ترامپ ممکن است به دنبال بازگرداندن آن باشند، به سادگی با این تغییرات سازگار نیست.

ادامه مطلب

واقعیت‌هایی که متفاوت هستند

ترامپ دوم و شورای همکاری خلیج فارس

درحالی‌که لابی طرف‌دار اسرائیل تلاش می‌کند تا روایت‌ها را به ایدئولوگ‌های ترامپ بفروشد، لابی‌های کشورهای شورای همکاری جیب‌های گشادی دارند که شبکه‌های تجاری اطراف ترامپ را درگیر کرده است.

ادامه مطلب

پیمان نظامی مشترک ریاض - واشنگتن به نتیجه می رسد؟

عربستان به دنبال توافقی معتدل‌تر

عربستان سعودی از پیگیری معاهده دفاعی بلندپروازانه خود با واشنگتن که قرار بود در ازای عادی‌سازی روابط با اسرائیل به دست آید، دست کشیده و اکنون به دنبال یک توافق‌نامه همکاری نظامی معتدل‌تر است.

ادامه مطلب

ابتذال یا نمایش مدرنیته؟

تناقض‌های موجود در نمایش‌های اخیر عربستان

سعید جمشیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برگزاری مراسم‌های مد و فشن در عربستان سعودی، به‌ویژه در پایتخت این کشور، یک نقطه عطف در سیاست‌های اجتماعی و فرهنگی این کشور محسوب می‌شود. این رویدادها که بخشی از طرح اصلاحی "چشم‌انداز ۲۰۳۰" محمد بن سلمان هستند، هدفشان تنوع‌بخشی به اقتصاد و گسترش گردشگری است. اما در عین حال، این برنامه‌ها بروز تضادهای جدی میان حفظ هویت اسلامی و حرکت به سوی مدرنیته را موجب شده‌اند، که در چند روز گذشته با برگزاری نمایش مد با دعوت از خواننده های زن غربی به این کشور به یکی از گرانترین نمایش مد جهان مبدل شد که سروصداهایی زیادی به پا کرده بودند. چنین برنامه‌هایی با ارزش‌های اسلامی و احترام به مقدسات تضاد دارند.

ادامه مطلب

زیر پوست رابطه ایران و عربستان

آیا روی خوش بن سلمان تاکتیکی است؟

غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو سوی رقابت سنتی و ادامه دار ایران و عربستان به عنوان پایه های اقتصادی، فرهنگی و نظامی منطقه، هیچگاه از منازعات موجود خارج نشده اند. بن بست سرد و ایستای روابط، بدون حرکت به سوی دره های گرم جنگی، بهترین فرصت برای مذاکره است. با کور شدن گره روابط و شعله ور شدن دامنه اختلافات، کشمکش ها با دخالت کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای به صورت موقت فروکش می کند با این حال طرفین به دلیل عمق اختلافات ناشی از ماهیت دینی انقلاب اسلامی و ماهیت دینی سلفی عربستان، ضدیت این تفکر با مذهب تشیع، هویت عشیره ای و قبیله ای عربستان سعودی، ارتباط تنگاتنگ دولت سعودی با ایالات متحده، به هضم و هدم اختلافات و بهره گیری از زمینه های اشتراکی چون دین مشترک، جغرافیای مشترک، اقتصاد مشترک نفت پایه، عضویت مشترک در نهادهای بین المللی همچون اوپک و سازمان همکاری اسلامی قادر نبوده اند.

ادامه مطلب

منطقه عربی عوض شده است

فضای کوچک ترامپ برای معامله در خاورمیانه

دستور کار رئیس جمهور منتخب دونالد جی. ترامپ در خاورمیانه همچنان نامشخص است، اما آنچه مسلم است این است که او چشم انداز ژئوپلیتیکی را در خاورمیانه به ارث خواهد برد که در مقایسه با چهار سال پیش به طور قابل توجهی متفاوت است.

ادامه مطلب

رهبرانی که ترامپ را ترجیح می‌دهند

بازی محمد بن سلمان در جنگ اسرائیل علیه ایران

هم نتانیاهو و هم بن سلمان هر دو خواهان پیروزی ترامپ در انتخابات بودند تا زمینه‌ای برای عادی‌سازی روابطشان فراهم شود. مهم‌تر از همه، آن‌ها تلاش می‌کنند تا ایالات متحده را به مقابله با ایران ترغیب کنند.

ادامه مطلب

از پوتین تا اردوغان، نتانیاهو و ...

رهبرانی که از بازگشت ترامپ خوشحال شدند

انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با پیروزی خیره‌کننده دونالد ترامپ به پایان رسید و حالا جهان می‌داند‌ قدرتمندترین کشور جهان به‌زودی با ترامپ سیاست‌هایی را در پیش خواهد گرفت که در خیلی از عرصه‌ها با آنچه ‌دولت ناکام بایدن اعمال می‌کرد، متفاوت خواهد بود. اما بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید چه معنایی برای رهبران دنیا دارد و چه رهبرانی ممکن است از بازگشت ترامپ به قدرت استقبال کنند؟

ادامه مطلب

نگاهی به آینده از دریچه زبان

تحول پارادایمی در سیاست آموزشی عربستان سعودی

حسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دنیای پرتلاطم سیاست و اقتصاد بین‌الملل، گاهی تصمیماتی که در نگاه اول ساده و حتی کم‌اهمیت به نظر می‌رسند، می‌توانند نشانگر تحولاتی عمیق و استراتژیک باشند. استخدام ۱۷۵ معلم زبان چینی توسط عربستان سعودی، از این دست تصمیمات است. این اقدام، که در ظاهر تنها یک سیاست آموزشی به نظر می‌رسد، در واقع بازتابی از تغییرات بنیادین در نگرش استراتژیک ریاض به جهان پیرامون و جایگاه خود در نظم نوین جهانی است.

ادامه مطلب