اجبار نه انتخاب، گزینه پیش روی رهبر جریان صدر
آیا مسعود بارزانی به مقتدی صدر از پشت خنجر زد؟
روحانی شیعه که بارها علیه اربیل در کنار بغداد ایستاده بود، توسط متحدان ائتلاف کُرد خود از پشت خنجر خورد.
ادامه مطلبمقتدی صدر
چهار سناریوی محتمل در حیات سیاسی مقتدی
آینده صدر بعد از شگفتانه استعفای دسته‌جمعی
آرمان سلیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: او شیفته غافل‌گیرکردن همه‌گان بوده و به شدت به وارد کردن شوک به دیگران (حتی طرافداران‌اش) اشتیاق دارد. معتقد است که اکثریت قاطع مقام‌های سیاسی عراقی در دوران دیکتاتوری صدام حسین، خارج‌نشین بوده و باید حکومت در دست افرادی (همانند خود صدری‌ها) قرار بگیرد که رنج‌های دوران بعثی‌ها را در داخل کشور چشیده‌اند. او عاشق حضور در تجمعات مردمی بزرگ است که البته گاهی اوقات با سکوت و قهر نیز در جمع‌شان روزه سکوت بگیرد که شاید بیشتر برای ماندن و حضوراش دست‌وپا بزنند.
ادامه مطلب
عراق در محک زورآزمایی مقتدی صدر
مردی با دستان پر از خالی، آشوب می کند؟
علی موسوی خلخالی می نویسد: فعلا نمی توان با قاطعیت گفت که صدر از روند سیاسی عراق کنار کشیده است. اما درباره تصمیم اخیر او، بسیاری بر این اعتقادند که این تصمیم بیش از آن که واقعی باشد تصمیمی سیاسی با اهدافی سیاسی است و مقتدی صدر قصد دارد پس از آن اقدامات تازه ای را آغاز کند.
ادامه مطلب
دلایلی که برای استعفای مقتدی صدر می توان متصور شد
تبعات و چشم انداز استعفای جریان صدر
نجمیه پوراسمعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ممکن است که صدر در کنش بعدی خود، همانند سابق، این بار نیز طرفداران خود را به اعتراضات خیابانی فراخواند. اما آنچه مهمتر است، این است که تداوم این بن‌بست‌ها، و هم‌زمان شدن آن با بحران کمبود برق که هر ساله در فصل تابستان مردم را به خیابان‌ها می‌کشاند، در کنار بحران امنیت غذایی ناشی از بحران اوکراین، زمینه‌ساز اعتراضات گسترده‌تری از سوی مردم عراق می‌شود.
ادامه مطلب
چارچوب هماهنگی به دنبال قبضه قدرت
صدر و بحران مشروعیت در عراق
تشکیل دولت جدید عراق بدون حضور جریان صدر دشوار است، زیرا اگر این جریان به اپوزیسیون بپیوندد، مردم در خیابان‌ها علیه دولت به حرکت در خواهند آمد. با در نظر گرفتن این نکات استعفای کل نمایندگان جریان برنده انتخابات ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱ از مجلس یک چالش بزرگ برای نظام سیاسی عراق است. به هر حال باید پذیرفت صدری ها پایگاه مردمی قدرتمندی دارند که می تواند کل سیستم این کشور را به بحران مشروعیت بکشاند.
ادامه مطلب
آینده عراق مبهم تر از همیشه
صدر و مرحله آشوب سازی
شاید تقسیم قدرت برای دوری گرفتن عراق از هرج و مرج و شکل گیری دور جدید آشوب ها یک سناریوی مطلوب به خصوص از منظر چارچوب هماهنگی، آن هم در شرایط حساس فعلی باشد، ولی در تحلیلی عمیق تر آنگونه که پیداست مقتدی صدر به دلیل شخصیت تمامیت خواهش به کمتر از تصاحب کل قدرت و زعامت کامل بر امور عراق قناعت نمی کند. از این رو عملا بازیگری و صحنه گردانی مقتدی صدر هر گونه تلاشی برای ثبات سیاسی در عراق و تشکیل دولت را ناکام می گذارد.
ادامه مطلب
صدر و قبضه قدرت
تلاش تهران گره کور عراق را باز نمی کند
مقتدی صدر در کنار به بن بست کشاندن تلاش های تهران در خصوص حمایت از چارچوب هماهنگی، برنامه جدی برای انشقاق و فروپاشی درونی جریان رقیب را در سر دارد. توییت یکشنبه گذشته مقتدی صدر و طرح پلن B با عنوان «اوپوزیسیون ملی» موید آن است که سناریوی قبضه قدرت از سوی وی تغییرات معناداری پیدا کرده است.
ادامه مطلب
واشنگتن دیگر صحنه گردان نیست
عقب نشینی آمریکا در عراق: سازش با ایران یا تغییر اولویت‌ها؟
یک مسئول عراقی در وزارت امور خارجه در بغداد به «العربی الجدید» گفت که ارزیابی واشنگتن از صحنه کنونی عراق، این کشور را بر آن داشته است تا تصمیم بگیرد در بحران کنونی مداخله نکند؛ چرا که به باور او مداخله آمریکا در این بحران به عنوان طرفداری از صدر و متحدانش دیده می‌شود و این همان مسئله‌ای است که ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعیان خواستار آن است.
ادامه مطلب
آینده مبهم عراق
شمارش معکوس صدر
مقتدی صدر که شناخته شده ترین بازمانده خاندان صدر به شمار می رود با محبوبیتی نسبتا پررنگ بین شیعیان عراق توانسته است سایه خود را بر کل عراق بگستراند. در کنارش رهبر جریان صدر ذیل ورود به مسایل اجتماعی، خدماتی، مذهبی، سیاسی، بین‌الملل، رسانه‌ای و تشکیل بدنه ای از نظامیان طی این سال ها سعی کرده است به مثابه یک شبه دولت، پهلو به پهلوی دولت رسمی بغداد عمل کند.
ادامه مطلب
سودای رهبران بی توجه به افکار عمومی
تداوم تنش سیاسی و بیم از آینده عراق
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: انتخابات اگرچه نقطه عطفی در صحنه سیاسی عراق محسوب می شود و می تواند جهت و روند آینده سیاسی این کشور را ترسیم کند اما همین انتخابات خود به مشکلی تازه در عراق تبدیل شده است؛ انتخاباتی که در پی تظاهرات چند ماهه سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ تصمیم به برگزاری آن شد و انتخابات زودهنگامی بود که فاصله زمانی اش تا زمان مقرر برای انتخابات منظم دوره ای، تنها شش ماه بود. هزینه سیاسی و اقتصادی که تظاهرات و انتخابات پیوسته به آن، بر عراق تحمیل کرد، هنگفت است، آن قدر که می توان مسببان آن که خود را تشرینی می دانند بازخواست کرد و پرسید آیا پرداخت این همه هزینه با توجه به جان و مالی که در راه آن پرداخت شد، می ارزید چنین چالش سیاسی به وجود بیاید و انتخاباتی برگزار شود که نه تنها گرهی از کشور بازنکرد بلکه بر گره های متعدد موجود افزود؟ مگر قرار بود با این انتخابات چه چیزی عوض شود؟ احزاب که همان احزاب هستند و گروه های سیاسی همان گروه ها هستند؟ و پرسش اساسی تر این که، شما که بر برگزاری انتخابات اصرار داشتید چرا در آن مشارکت نکردید؟! بخش بزرگی از تشرینی ها انتخابات را تحریم کردند.
ادامه مطلب
آینده مبهم برای عراق
دموکراسی و آینده عراق قربانی لجاجت سیاسی
در شرایط کنونی حتی اگر انشقاق سیاسی عراق به یک تفاهم و اتحاد نیم بند و شکننده و نهایتا تعیین رئیس جمهور، نخست وزیر و کابینه هم منجر شود سبب خواهد شد که ساختار سیاسی این کشور از توان، بنیه و پشتیبانی لازم برای اداره امور عراق و مدیریت بحران های متعدد در عراق باز بماند.
ادامه مطلب
آیا اربیل در صدد عادی سازی روابط با اسرائیل است؟!
تلاش بارزانی و صدر برای گرفتن ماهی از آب گل آلود عراق بعد از حمله موشکی سپاه
اگر امروز شنبه شاهد برگزاری جلسه پارلمان عراق با دستور کار تعیین رئیس جمهور این کشور باشیم و نهایتا جلسه به انتخاب کلیددار کاخ السلام منجر شود بی شک بر ریل گذاری سیاسی عراق برای معرفی نخست وزیر و کابینه آتی این کشور تاثیر قابل توجهی خواد داشت. اما در این بین تحقق سناریوی جانشینی ریبر احمد به جای برهم صالح از آن دست سناریو هایی است که در صورت اجرایی شدنش می تواند صحنه تحولات سیاسی، دیپلماتیک و حتی امنیتی عراق را با محوریت روابط بغداد - تهران به کلی دگرگون کند. از این رو است که سفر پیش روی محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق به تهران معنی خاصی پیدا خواهد کرد.
ادامه مطلب
کشور همچنان در بن بست سیاسی است
سرسختی عراقی ها
بر اساس نتایج انتخابات، گفت وگوها میان گروه های سیاسی با هدف مشخص کردن فراکسیون اکثریت جدید در پارلمان انجام می شود، فراکسیونی که نخست وزیر را معرفی می کند. ناظران انتخابات از جمله معارضان معتقدند که مسئولان انتخابات را سالم و شفاف در سایه سطح پایین مشارکت برگزار کردند.
ادامه مطلب
تبعات گسترش میدان نبرد
آیا پای عراق به جنگ یمن باز خواهد شد؟
معلوم نیست که توقف حملات حوثی‌ها به امارات در چند روز اخیر استراحتی موقتی است یا اینکه در پی تصمیم ایران برای برقراری آرامش و آتش بس صورت گرفته یا این که اعتراف به این مسئله است که بزرگ کردن بازی منطقه‌ای به گونه‌ای که بعد از امارات شامل عراق شود به واکنش‌های معکوسی منجر خواهد شد که کنترل آن دشوار خواهد بود.
ادامه مطلب
بغداد در آستانه ورود به خلاء قانونی و منازعه فراگیر سیاسی
پنج سناریوی پیش‌روی حکمرانی در عراق بعد از انتخابات اکتبر ۲۰۲۱
آرمان سلیمی در یادداشتی می نویسد: اکنون پس از تفسیر ارائه شده از سوی دادگاه فدرال عراق پیرامون ماده ۷۰ قانون اساسی در ارتباط با برگزاری نشست پارلمان برای برگزیدن رئیس‌جمهور جدید، به نظر می‌رسد برگزاری نشست روز ۷ فوریه و احتمالا ۸ فوریه، در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و احتمال برگزار نشدن نشست بیش از برگزاری آن است. حتی بعد از تفسیر دادگاه فدرال، مقتدی صدر نیز در تاکتیکی سیاسی از اعضای جریان صدر درخواست کرده که در نشست حاضر نشوند و اعضای چارچوب هماهنگی و حزب اتحادیه میهنی کردستان نیز از ابزار لازم برای تعلیق برگزاری نشست برخوردار هستند.
ادامه مطلب
لزوم حفظ وحدت شیعه
تضعیف جریان‌های حامی ایران توهم نیست
علی موسوی خلخالی می نویسد: مشعان الجبوری به صراحت می‌گوید که "ما از بس از الحشد الشعبی تو سری خوردیم تصمیم گرفتیم وارد چارچوبی شویم که دیگر از جانب الحشد الشعبی توسری نخوریم." در این سناریو همه تلاش‌ها بر این تمرکز دارد که جریان‌های همسو با الحشد الشعبی یا متحد آن در دولت آینده عراق به قدری ضعیف باشند که توانایی عمل مستقلی نداشته باشند.
ادامه مطلب
تشکلی که باید به هر قیمتی حفظ شود
وحدت شیعیان و لزوم حفظ «چارچوب هماهنگی»
علی موسوی خلخالی می نویسد: در حالی که شاهدیم اهل تسنن در یک وحدت روشنی به سر می برند و به گفته سران اهل تسنن، ترکیه و امارات متحده عربی و اردن در ایجاد این وحدت نقش مستقیمی داشته اند، شیعیان در نوعی تشتت و شکاف به سر می برند. شاید مشابه چنین وضعیتی را در میان کردها نیز شاهد باشیم ولی در آنجا نیز نوعی نگاه ایرانی – ضد ایرانی در میان است که یکی تلاش دارد دیگری را حذف کند. در عین حال که به نظر می رسد برجسته سازی شکاف شیعی – شیعی بیش از درون کردی است، چرا که هر چه باشد این شیعیان هستند که در عرف دولت سازی در عراقِ بعد از سقوط رژیم بعث، نقشی تعیین کننده در تشکیل دولت داشته‌اند. دولتی که اختیارات رئیس آن بیش از مناصب دیگر حکومتی است.
ادامه مطلب
هر لحظه امکان تغییر معادلات وجود دارد
عراق روی خط تنش
سناریوی مطرح و نزدیک تر به اجرا، پیوستن نمایندگان ائتلاف دولت قانون بدون رهبرشان مالکی به ائتلاف الفتح است، تا عنوان دولت قانون در چارچوب ائتلاف جدید شیعی باقی نماند تا نمایندگان دولت قانون هم سهمی در ترکیب دولت آینده داشته باشند. البته ممکن است تمام معادله سیاسی دگرگون شود از جمله این که ریاست پارلمان تغییر کند و ممکن است نزاع رهبران بیت سُنی درباره منصب ریاست پارلمان بار دیگر از سرگرفته شود.
ادامه مطلب
هدف قاآنی از تلاش برای دیدار با مقتدی صدر چه بود؟!
تهران به هر قمیتی خواهان حفظ و بقای «چارچوب هماهنگی» است
با توجه به نتایج انتخابات، کاهش شدید کرسی های احزاب منتسب به جمهوری اسلامی در شرایط فعلی عملا دست ایران و نیروهای همسو با تهران در عراق خالی است. لذا فعلا جمهوری اسلامی به هر قیمتی خواهان حفظ و تدوام حیات سیاسی نیروهای خود، ذیل چارچوب هماهنگی است.
ادامه مطلب
دو‌جنس متفاوت در عراق
شکافی که مقتدی صدر مسبب آن است
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: رئیس گروه ائتلافی سائرون در دیدار یکشنبه (۱۶ ژانویه ۲۰۲۲) با «هادی العامری» رئیس ائتلاف الفتح توافق کرده است که دو تا سه وزارتخانه را در کابینه آینده به جریان شیعی رقیب واگذارد. این توافق حامل دو هدف از سوی مقتدی صدر می‌تواند باشد: نخست؛ ایجاد شکاف میان مخالفان شیعی خود از جمله شکاف میان هادی العامری و «نوری المالکی» رئیس ائتلاف دولت قانون در انتخابات پارلمانی اخیر که توانست ۳۷ کرسی را از آن خود کند. دوم؛ بلاموضوع کردن ائتلاف «شورای هماهنگی احزاب شیعی» متشکل از گروه‌های نزدیک به سیاست‌های ایران که می‌کوشید با نزدیک شدن به جریان‌های دیگر و کسب اکثریت اعضای ائتلافی، دولت آینده را تشکیل دهد. در غیر این صورت، به عنوان قوی‌ترین فراکسیون منتقد در مجلس حضور یابد.
ادامه مطلب
عراق در آستانه بحرانی فراگیر است
جلسه نمایندگان کفن‌پوش
چنان که ظهور کفن پوشان در اولین جلسه پارلمان جدید عراق، به صراحت، حالت ناآرامی و شکاف و دودستگی به وجود آمده در صحنه سیاسی عراق را نشان می دهد، ظهور "توک توک" در نوع خود یک پیام سیاسی است، این وسیله ارتباطاتی به طور گسترده در خلال تظاهرات سال ۲۰۱۹ در مناطق مختلف عراق در اعتراض به فساد در دستگاه دولتی و شخصیت های سیاسی به کار گرفته شده بود.
ادامه مطلب
از مشکلات داخلی تا تاثیرات خارجی
چالش های پیش روی دولت جدید عراق
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برگزاری انتخابات و تشکیل دولت جدید در عراق یک امیدواری هرچند ضعیف را ایجاد کرده است، به ویژه از زمانی که سیاستمداران و رهبران فاسد با اعتراضات گسترده مجبور به استعفا شدند. انتخابات اخیر نیز نتیجه چنین اعتراضاتی بود. نتیجه انتخابات برخلاف گذشته تصویر جدیدی را ارائه کرده است. به همین علت موانع ریز و درشت زیادی بر سر راه دولت جدید عراق وجود دارد که گروهی متبحر و سیاستمدار را می طلبد تا بتوانند مرحله به مرحله از شدت این موانع بکاهند.
ادامه مطلب
فرارسیدن لحظه موعود آزمون صدر
آقای مقتدی؛ بفرمایید این گوی و این میدان!
آرمان سلیمی در یادداشتی می نویسد: صدر با طرح شعارهای انقلابی، هموره تلاش داشت که خود را به عنوان یک مصلح سیاسی و اجتماعی معرفی کند که رهبری اعتراضات مردمی را به برعهده دارد. او در گذشته همواره از پذیرش نقش‌های سیاسی امتناع کرده و جایگاه خود را در مقام منتقد حکومت حفظ کرده بود اما اکنون کلیه معادلات دگرگون شده و به نظر می‌رسد مقتدی این بار قصد دارد با تغییر قاعده دولت وحدت ملی، «دولت اکثریت» را تشکیل دهد. با این اوصاف، اکنون مساله این است که معمار جدید جکومت آتی عراق تا چه اندازه در مسیر خود موفق خواهد بود و در مسیر تشکسل کابینه چه موانعی را پیش‌رو خواهد داشت؟
ادامه مطلب
جریان های فاسدی که داعیه مبارزه با فساد را دارند
طنز تلخ عراق
مقتدی صدر و جریان متبوعش با مقبولیت نسبی مردمی به دنبال مشروعیت بخشیدن هر چه بیشتر خود در ساختار قدرت رسمی کشور عراق است. لذا، نه دولت فعلی کاظمی و نه دولت آتی و نه اساسا هیچ جریان سیاسی عراقی نمی تواند روی بازیگری مثبت و سازنده جریان صدر و ائتلاف سائرون حساب باز کند.
ادامه مطلب
ایران در قاب تحولات جدید عراق
تهران توانایی‌هایش را دست کم نگیرد و واقعیت ها را دریابد
روح الله رحمانی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نفوذ ایران در عراق ریشه تمدنى، تاریخى، فرهنگى و مذهبى دارد. ایران به عنوان بزرگترین، پرجمعیت ترین و قدرتمندترین کشور شیعه مذهب منطقه در قامت برادر بزرگتر براى تمام شیعیان خاورمیانه قابل احترام و پذیرفته شده است امرى که مقامات تصمیم ساز کشورمان باید به آن بطور جدى توجه داشته باشند چراکه این مهم اسباب اعتمادبه‌نفس و تدابیر خردمندانه تهران را فراهم مى آورد و از افتادن در ورطه هیجان و احساسات در تمهیدات عملیاتى باز مى دارد، تهران باید آگاه باشد اگرچه در شرایط کنونى چهره اش در عراق تا حدى مخدوش شده اما در نهایت شیعیان این کشور نیک مى دانند در صورت از دست دادن حمایت تهران به شدت تضعیف می شوند.
ادامه مطلب
مردی که ثبات سیاسی ندارد
مصطفی کاظمی، اسب تراوای مقتدی صدر
اگر به سفر کاظمی به شهر صدر توجه کنیم تصویر کامل می‌شود. کاظمی که جریان مردمی موثر یا حزب یا از پیشینه سیاسی برخوردار نیست صدر را تنها پایگاه خود می‌بیند که می‌تواند برای ادامه فعالیت سیاسی خود به آن تکیه کند و اگر به نامزدی دوباره برای نخست وزیری فکر می‌کند صدری‌ها تنها طرفی هستند که می‌توانند از او حمایت کنند. در مقابل صدر نیز باور دارد کاظمی اسب تروایی است که می تواند از طریق آن نفوذش در قدرت را حفظ کند و مهمتر اینکه مقتدی صدر از طریق حفظ کاظمی به عنوان نخست وزیر می‌خواهد از نخست وزیر شدن یکی از شخصیت‌های وابسته به دشمنانش به ویژه از جریان مالکی پرهیز کند.
ادامه مطلب
مسیر تازه ای که بعد از پیروزی در انتخابات آغاز می شود
سودای مقتدی صدر
صدر تاکنون توانسته است خودش و جریان تحت امرش را به عنوان بزرگترین نیروی مردمی که توانایی معکوس کردن روند را دارد تثبیت کند. او همچنین خودش را به عنوان شخصی به دیگران قبولانده است که می تواند در برابر مداخله های خارجی به ویژه مداخله های آمریکا و ایران، به طور علنی موضع گیری کند.
ادامه مطلب
در کش مکش ائتلاف اکثریت
نوری مالکی پیروز می شود یا مقتدی صدر؟
انتخابات با نتایج شوک آوری همراه بود که مهمترین آن، برتری بزرگ فراکسیون صدر در برابر افول دردناک فراکسیون الفتح به رهبری هادی العامری است یعنی دو طرف برجسته ای که با یکدیگر در داخل جریان شیعی مسلط بر سیاست و حکومت در عراق از زمان آغاز روند سیاسی درگیر هستند، روند سیاسی که با اشغالگری آمریکا در عراق تحمیل شد.
ادامه مطلب
وقتی دشمنان قدیمی اشتراک منافع پیدا می کنند
مقتدی صدر بهترین امید آمریکا
این روحانی شیعه زمانی دشمن سرسخت واشنگتن در عراق بود و اکنون بهترین فرصت را برای حفظ منافع آمریکا ارائه می‌دهد.
ادامه مطلب
لزوم تشدید تلاش های ایران برای تقویت حضور خود در عراق
تهران و اهمیت عراقی که روز به روز پیچیده تر می شود
سید محسن امامی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه برای ایران حائز اهمیت است، اینکه منازعات میان جریان‌های اصلی شیعی در عراق بر سر تشکیل فراکسیون اکثریت پارلمان، خدشه‌ای به ثبات و امنیت عراق وارد نکند تا جریانات سلفی تروریستی و جریانات سیاسی تحت نفوذ عربستان که معارض ایران هستند، خلاء قدرت در میدان عراق را پر کنند.
ادامه مطلب