
ارمنستان سردردی برای روسیه
برای موفقیت در جنوب قفقاز در برابر ارمنستان و آذربایجان، برتری بر ترکها و ایرانیها و در مشت گرفتن آسیای میانه پوتین باید جنگ در اوکراین را یکسره کند.
ادامه مطلببرای موفقیت در جنوب قفقاز در برابر ارمنستان و آذربایجان، برتری بر ترکها و ایرانیها و در مشت گرفتن آسیای میانه پوتین باید جنگ در اوکراین را یکسره کند.
ادامه مطلبآبراهام سزار عاقل اف در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بیشک نویسنده محترم چنین قصدی نداشته تا بگوید علت اسلام آوردن بسیاری از مردم در منطقه آذربایجان و ارمنستان به دلیل ترس از خشونت و زور و قتل و جنگ و غیره بوده است اما متن ایشان از قصد و نیت نویسنده سرپیچی کرده و چنین معنایی را جامه عمل میپوشاند.
ادامه مطلبرسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با دولت سازی هایی که از ابتدا ارامنه در قفقاز به راه انداختند ضربه اصلی و مهلکی بر پیکر تمدن و فرهنگ اسلامی در قفقاز وارد شد. جمهوری دموکراتیک آذربایجان نیز تنها بخش کوچکی از میراث و تراث اسلامی را توانسته است تصاحب کند و متاسفانه به جای نمایندگی کل مسلمانان در کل قفقاز و به جای تاکید بر مفاهیم اسلامی و تاریخی بر مفاهیم ملی و ناسیونالیستیِ صرف تاکید کرده و به جای تشکیل دولت اسلامی آذربایجان (قفقاز) دولت دموکراتیک آذربایجان را تشکیل دادند. آنان هر چند سایر اقوام مسلمان از قبیل تات ها، تالش ها، لزگی ها، آوارها و کردها را به تناسب اشتراک در دین و فرهنگ نمایندگی می کردند، ولی از وسعت اندیشه اسلامی غفلت کردند.
ادامه مطلبسید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز از سیالیت کمتری نسبت به مناطق دیگر برخوردار است. نقش عوامل ساختاری و جبریت های ژئوپلوتیک در این منطقه موجب شده است تا آزادی عمل کارگزاران برای تغییرات گسترده راهبردی در این منطقه محدودتر باشد. با این وجود، علائم تغییر در برخی از روندها و ظهور روندهای نوپدید سیاسی، امنیتی، اقتصادی و زیست محیطی در منطقه قفقاز؛ ضرورت تغییرات تدریجی راهبردهای سیاست خارجی ایران در این منطقه را اجتناب ناپذیر کرده است.
ادامه مطلبشعیب اسماعیل میرزوئیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عقلای قوم قفقاز با ابداع رسم «کیوره» این رشته بریده را ترمیم بخشیدند و سال های سال بین اقوام ارمنی مسیحی و آذربایجانی مسلمان مراسم کیوره وجود داشت و این رسم سبب شد که بین خانواده های مسلمان و ارمنی ارتباط و رفت آمد همچنان به قوت خود باقی بماند. اما ارامنه با پشت پا زدن شان به سنت «کیوره» و گرایش به مسیحیت غرب وضعیت تاسف باری در قفقاز به وجود آوردند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: . سیاستگذاران ارشد ترکیه، پاکستان، عربستان، امارات متحده عربی، قطر ... و در نهایت جمهوری آذربایجان که همگی ازجمله دولتهای شکننده بوده و سیاستگذاریهای احساسی و آرمانی دارند و البته برخی مانند قطر و امارات متحده عربی به اهداف نسبی خود دست یافتهاند. جمهوری آذربایجان ازجمله دولتهای شکننده به رهبری آقای الهام علی اف و زیر سلطه خاندان علی اف، سالهاست در الگوی آرمانی شکلگیری آذربایجان بزرگ و برتری در قفقاز به برنامهریزی برای تقابل با قدرتهای بزرگ منطقه ازجمله ایران و روسیه مشغول بوده است.
ادامه مطلبیک دسیسه شدید ژئوسیاسی بار دیگر، در اطراف پروژه خط لوله گازرسانی خزر که در مقاطع مختلف بخشی از پروژه های نابوکو و کوریدور انرژی جنوبی با هدف رساندن گاز ترکمنستان به بازار اروپا با دور زدن روسیه بود، در حال چرخیدن است.
ادامه مطلباگر پیام به تهران بتواند از رویارویی نظامی بین جمهوری آذربایجان و ایران جلوگیری کند، پیام ارسال شده به مسکو نه تنها درباره روند آتی مذاکرات صلح بین ارمنستان و آذربایجان است، بلکه می تواند عواقب وخیم بر نحوه محاسبه امنیت کشورهای «همسایه» روسیه و منابعی که آنها می توانند برای بهبود آن استفاده کنند، داشته باشد.
ادامه مطلبحمله روسیه به اوکراین، تهدیدی را که پوتینیسم نهتنها در داخل روسیه بلکه در سراسر اتحاد جماهیر شوروی سابق ایجاد میکند، برجسته و نمایان کرد. در حالی که دولت بایدن و کنگره میلیاردها دلار برای کمک به اوکراین به منظور حفظ آزادیاش سرمایهگذاری میکنند، حمایت از سایر کشورهایی که به دنبال کاهش نفوذ روسیه هستند نیز مهم است. در این میان یک نمونه بسیار مهم است. در دهههای پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ارمنستان روابط نزدیکی با روسیه برقرار کرد. بخشی از این امر فرهنگی و بخشی نیز براساس یک محاسبه امنیتی واقعبینانه بود.
ادامه مطلبنشست چشم انداز آینده قفقاز با هدف بررسی رویکرد کشور ارمنستان به آینده قفقاز و تاثیر کنشگری قدرت های منطقه ای و بین المللی در آینده این منطقه چهارشنبه ۹ آذر ماه در موسسه ابرار معاصر تهران برگزار شد.
ادامه مطلبحمید خوشآیند در یادداشتی می نویسد: از سال ۲۰۲۰ قفقاز جنوبی اهمیت مضاعفی یافته است. پیروزی آذربایجان بر ارمنستان در جنگ ۴۴ روزه که به آزادسازی بخشهای مهمی از مناطق اشغالی این کشور انجامید، در دو سال اخیر وضعیت نوینی را در این حوزه ایجاد کرده است.
ادامه مطلباحسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نکته مهم تری که می توان از صحبت های شیفر برداشت کرد این است که نابودی مرز ارمنستان با گرجستان یا در بهترین حالت امنیتی کردن این مرز با هدف مختل کردن تبادلات تجاری و اقتصادی دو کشور و نیز ایجاد اختلالی تازه برای تکمیل کریدور شمال جنوب نیز در دستور کار ترکیه و اسرائیل و ناتو قرار گرفته است. قطعا این کشورها به این جمع بندی رسیده اند که قادر به مقابله با ایران قدرتمند و هوشیار و جدا کردن استان سیونیک از ارمنستان نیستند و لذا برای خرابکاری بر منطقه قره باغ و مرز ارمنستان با گرجستان متمرکز شده اند تا محاصره ایروان در بین دشمنان و تضعیف امنیت و ثبات این کشور ریشه دار در منطقه را به شکلی دیگر رقم بزنند.
ادامه مطلبدر چنین شرایطی بدیهی است که الهام علی اف عملا در مسیری گام برمی دارد که اتخاذ برخی تصمیمات از سوی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر منافع و امنیت ملی را به امری اجتناب ناپذیر بدل می کند. زمانی که زبان علی اف بر تهدید تهران می چرخد و پای تل آوبو را هم به پشت مرزهای ایران باز کرده است بدیهی که تکرار رزمایش های نظامی چون رزمایش اقتدار در حوزه ارس یک واکنش متناسب و درخو خواهد بود.
ادامه مطلبدر حال حاضر واشنگتن و تهران اهداف مشترکی دارند و و به طور فزاینده، نگران تلاش های تهاجمی جمهوری آذربایجان برای تحمیل یکجانبه صلح در منطقه هستند. آمریکا حملات آذربایجان به ارمنستان را محکوم کرد و نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، در حمایت از ارمنستان، به ایروان سفر کرد. ایران نیز به نوبه خود از ارمنستان دفاع و در شهر مرزی کاپان کنسولگری افتتاح کرد که یک حرکت نمادین برای نشان دادن حمایت از حاکمیت ارمنستان در قلمرو مورد ادعای جمهوری آذربایجان است. بدین ترتیب، برای مقامات ایالات متحده بهتر است پیش از شتاب در حمایت قوی و بی قید و شرط از جمهوری آذربایجان، پیچیدگی های درگیری ها در منطقه را در نظر بگیرند.
ادامه مطلباحمد کاظمی در نوشتاری برای دیپلماسی ایرانی تاکید می کند که اظهارات علی اف در اجلاس سران کشورهای باصطلاح ترک زبان در سمرقند در خصوص وضعیت آذری های ایران از یک سو نشان می دهد که اولا بر خلاف ادعاهای گذشته و دوست مآبانه دولت باکو ، تمامی فعالیت ها و تبلیغات تجزیه طلبانه ضد ایرانی در جمهوری آذربایجان با هماهنگی و حمایت کامل دولت باکو بوده است و در این خصوص دولت و مقامات باکو، مسئولیت حقوقی و کیفری دارند. دوما علی اف با آگاهی از خصومت آمریکا و رژیم صهیونیستی با مردم ایران و تمایل آنها به ایجاد حرکت های تجزیه طلبانه در ایران ، تلاش دارد با طرح باصطلاح مساله آذری های ایران غرب را مجاب سازد که نگذارند وی به سرنوشتی شبیه صدام حسین (که سودای تجزیه ایران را داشت) و معمر قذافی دچار شود.
ادامه مطلبدر شرایطی که آذربایجان نگران از چرخش ایران به سمت ارمنستان است برگزاری مراسم در سفارت این کشور در تهران با هدف ایجاد موازنه در سیاست خارجی ایران به نفع باکو قلمداد می شود.
ادامه مطلبطی روزها و هفته های اخیر جمهوری اسلامی ایران تحرکات سیاسی، دیپلماتیک و حتی نظامی و دفاعی خود را در کنار مرزهای شمال و شمال غربی کشور با هدف هشدار به باکو افزایش داده است. هر چند که پس از برگزاری رزمایش «اقتدار» نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حوزه ارس شدت موضع گیری ضدایرانی مقامات و رسانه های جمهوری آذربایجان طی یک هفته تا ده روز گذشته افزایش پیدا کرده است، اما به عقیده کارشناسان و ناظران امر تهران تنها از این راه می تواند نسبت به تحریکات باکو و نیم نگاه علی اف برای تحمیل دالان موهوم زنگه روز به ایروان و قطع مرزهای رزمینی ایران و ارمنستان اقدام کند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا می شد جلوی تکمیل قطعه آخر این پازل را گرفت؟ یعنی آیا امکان داشت ابزار دخالت را از طرف غربی گرفت و اجازه نداد در بحران سیاسی به وجود آمده در کشور دخالت کند؟ اگر دور آخر مذاکرات به نتیجه می رسید و برای غربی ها خط و نشان نمی کشیدیم، آیا اکنون شاهد آتش به یار معرکه بودن غربی ها می بودیم؟ آیا با رسیدن به توافق نهایی و احیای برجام که اگر برای ایران بیش از همه اهمیت اقتصادی داشته باشد برای غرب اهمیت امنیتی دارد، غرب به خود اجازه می داد روی آتش بحران فعلی کشور بنزین بریزد؟
ادامه مطلبدکتر مریم خالقی نژاد می گوید: همیشه یکی از مهمترین عواملی که یا آتش بیار معرکه هستند و یا در فروکش کردن تنش ها کمک می کنند عوامل و مداخلات خارجی است که بنا بر اهداف و منافع خویش وارد درگیری های منطقه ای و جهانی می شوند. در این میان با ذکر دو نمونه روسیه و ترکیه بهتر می توانم توضیح دهیم.
ادامه مطلباحسان تقوایی در گفت وگویی معتقد است: جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان حاضر به چشمپوشی از ۲۸ کیلومتر مرز مشترک خود با ارمنستان نیست. این خط قرمز تهران است که اجازه تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه قفقاز را به هیچ کشوری نمی دهد. هر کشوری در حوزه سیاست خارجی خود خطوط قرمزی را تعریف کرده است و این مسئله (عدم تغییر ژئوپلیتیک منطقه قفقاز) هم جزو خطوط قرمز راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
ادامه مطلبتاکید ۴۳ درصد از پاسخ دهندگان بر اقدامات امنیتی و نظامی بازدارنده جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولویت اقدامات ایران برای مقابله با تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز است. ۲۸ درصد از پاسخ دهندگان نیز بر همکاری سه جانبه جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ارمنستان به عنوان اولویت اقدامات ایران برای مقابله با تغییرات ژئوپلیتیکی تاکید دارند. مابقی نیز همکاری نظامی با ارمنستان و همچنین دیپلماسی سیاسی با آذربایجان را به عنوان اولویت اقدامات ایران برای مقابله با تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز عنوان کرده اند.
ادامه مطلبپس از تجاوز پوتین به خاک اوکراین شکاف روسیه و اسرائیل هر روز ابعاد جدیدی پیدا می کند و به همین دلیل هم عمیق تر می شود تا جایی که بسیاری از کارشناسان و ناظران امر معتقدند مناسبات دو طرف به یک نقطه بازگشت ناپذیر رسیده است که در میان مدت قابل ترمیم نیست. در تازه ترین مورد رسانهها از تلاش اسرائیل برای حضور بیشتر در جمهوری آذربایجان با بهانههای تازه خبر دادند که این خبر در صورت صحت می تواند وضعیت ملتهب قفقاز و قره باغ را تشدید خواهد کند.
ادامه مطلبآنکارا چه در سوریه و چه در جنوب قفقاز، برای پر کردن شکاف حاصل از کاهش نفوذ مسکو تلاش می کند. اگر توسعه روسیه متوقف شود، ترکیه همان کشوری است که آماده گسترش نفوذ دیپلماتیک خود است.
ادامه مطلبمحسن پاک آیین در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که باکو از دوشنبه هفته گذشته با اقدام تهاجمی خود به خاک ارمنستان سعی کرده است به موازات تلاش های دیپلماتیک در حوزه میدانی هم یک برتری را با نفوذ و اشغال بخشی از خاک ارمنستان فراهم کند تا آن را به عنوان اهرم فشار در مذاکرات به کار ببرد که بتواند دالان زنگزور را بدون حاکمیت ارمنستان با جانمایی مرزها اجرایی کند.
ادامه مطلبدر این میان ترکیه به عنوان یکی از بازیگران منطقهای از جمله کشورهایی بوده است که از ابتدای فروپاشی شوروی نقشی اساسی در ترتیبات منطقه ای جمهوری های سابق با تمرکز بر منطقه قفقاز جنوبی داشته است. قرار گرفتن قفقاز جنوبی در میان دو حوزه نزدیک دریای ترکیه یعنی دریای خزر و دریای سیاه باعث اهمیت مضاعف این منطقه برای آنکارا شده است. لذا به نظر می رسد ترکیه همان گونه که مشخصا در جنگ ۴۴ روزه پاییز سال ۲۰۲۰ قره باغ به شکلی مستقیم ورود پیدا کرد، در سالهای آتی نیز به دنبال افزایش حضور و نفوذ خود در قفقاز جنوبی باشد.
ادامه مطلبایران، تنها شریک منطقهای ارمنستان، باید روسیه را متقاعد کند که تعقیب اهداف کوتاهمدت مربوط به انرژی در قفقاز جنوبی و سیاست مبتنی بر آن، یعنی مماشات با ترکیه ممکن است با تبدیل ارمنستان به اوکراینی دیگر، برای مسکو نتیجه معکوس داشته باشد. از این رو روسیه باید خطوط قرمز خود را در منطقه ترسیم کند و مانع از استقرار این پروژه پان ترکیستی شود. تهران نمی تواند منفعل بماند و صرفا تماشاگر شرایط همسایه شمالی خود باشد که به طور موثر توسط ترکیه، آذربایجان و متحدان آنها محاصره شده و تحت سلطه قرار گرفته است. از دست دادن ارمنستان به عنوان یک کشور حائل بازدارنده در برابر پروژه پان ترکیسم برای تمامیت ارضی ایران فاجعه بار خواهد بود.
ادامه مطلبکنعانی در پاسخ به پرسش دیگر دیپلماسی ایرانی مبنی بر اینکه رئیس جمهوری فرانسه و پادشاه اردن خواستار برگزاری نشست فوری منطقه ای برای حل مشکلات منطقه ای مشابه نشست بغداد با حضور ایران و عربستان شده اند، نظر شما در این زمینه چیست؟ گفت: جمهوری اسلامی ایران معتقد است که آن چیزی که می تواند به ثبات کمک کند، حل و فصل اختلافات و کمک به حل اختلافات منطقه ای استفاده از چارچوب های منطقه ای است. به عبارت دیگر با توجه به منافع مشترک با یکدیگر تبادل نظر بکنند و به حل اختلافات کمک کنند. این زمینه وجود دارد و تحولات اخیر بیش از هر زمانی آمادگی گفت وگوهای منطقه ای است و معتقدیم منطقه از ظرفیت های خود برای حل مشکلات منطقه ای می تواند استفاده بکند. این سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران است که بر اساس آن عمل می کند.
ادامه مطلبخدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع ترکیه و باکو از وضعیتی که متحد ارمنستان یعنی روسیه، در جنگ اوکراین گرفتار شده، استفاده کرده و جنگی را آغاز کردهاند تا اهداف بلندپروازانه خود را محقق کنند. اهدافی که از زمان دولت عثمانی همواره در سر حاکمان آن و ترکیه بعدی وجود داشته است تا قفقاز جنوبی را به خود ملحق کنند و همچنان نیز سیاست الحاقگرایی از سوی آنکارا با شدت دنبال میشود. این راهبرد ضمن تهدید صلح و امنیت بینالمللی که به ویژه با رویکردهای تهاجمی ترکیه بیش از هر منطقهای در جهان، حساسیتزا خواهد بود و همچنین ضمن نقض فاحش حقوق اقوام و اقلیتها تات، تالش، ارمنی و دیگر اقلیتها که در پروژه ترکسازی این مناطق پیش از این نیز مورد ظلم رژیم باکو قرار گرفتهاند، تهدیدی راهبردی علیه ژئوپلیتیک ایران است.
ادامه مطلبسیدجلال دهقانی فیروزآبادی بر ابن باور است:یکی از عوامل ناکامی دولت روحانی ناظر بر عدم توان دولت سابق برای اجماعسازی در حوزه سیاست داخلی در جهت تبیین و تعقیب سیاست خارجی مطلوب، بهخصوص در قبال همسایگان است. واقعیت این است که دولت روحانی، بهویژه وزارت خارجه، توان اجماعسازی داخلی برای تحقق یک سیاست خارجی منطقهای مطلوب را نداشت، در صورتی که بیش از نیمی از موفقیت جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی منطقهای و تحقق روابط با همسایگان معلول توان دولتها در اجماعسازی داخلی است.
ادامه مطلبسیدعلی سقائیان معتقد است: در دولت یازدهم و دوازدهم آن تمرکز جدی که باید درباره سیاست خارجی منطقهای و ارتقای روابط با همسایگان پی گرفته نشد؛ چراکه بیشترین تحرک و تمرکز دولت سابق بر مسئله مذاکرات هستهای و حصول توافق بود. البته در ادامه با خروج ترامپ از برجام هم شرایط به سمتی پیش رفت که عملا مناسبات منطقهای فدای تلاشها برای احیای برجام شد. بههرحال دولت دوازدهم دوباره تمرکز خود را روی حصول توافق مجدد گذاشته بود.
ادامه مطلب