
پشت این ظاهر آرام بحرانها پنهان شده اند
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: سازمان ملل متحد و شورای امنیت آن در بزرگترین بحران امنیتی معاصر، نتوانسته نقش جلوگیریکننده، تعدیلکننده و برقرارکننده صلاح را ایفاء کند.
ادامه مطلبسید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: سازمان ملل متحد و شورای امنیت آن در بزرگترین بحران امنیتی معاصر، نتوانسته نقش جلوگیریکننده، تعدیلکننده و برقرارکننده صلاح را ایفاء کند.
ادامه مطلبدر حالی سیدابراهیم رئیسی بامداد امروز (دوشنبه)، تهران را به مقصد نیویورک برای حضور و سخنرانی در هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل ترک کرد که بلومبرگ مدعی شده امروز توافق تهران – واشنگتن بر سر تبادل زندانیان انجام خواهد شد. اگر ادعای بلومبرگ درست باشد، قرار است امروز دوشنبه ۲۷ شهریور/ ۱۸ سپتامبر، تبادل زندانیان دوتابعیتی و دسترسی ایران به شش میلیارد دلار پول بلوکهشدهاش انجام شود. همزمان به موضوع آزادی پنج زندانی ایرانی در آمریکا هم اشاره شده است.
ادامه مطلبمحمدمهدی سید ناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کودکان به عنوان بخشی از جامعه که به بیشترین حمایت در برابر خشونت، آزار جنسی، سوءتغذیه و شرکت در مخاصمات مسلحانه نیاز دارند معمولاً در دوران تنش و نزاع مسلحانه به فراموشی سپرده شده و در فضای بیکیفری به فراخور مورد سوءاستفادهی نیروهای نظامی قرار میگیرند.
ادامه مطلبدر شرایطی که لبنان بیش از یک سال است با بحران سیاسی ناشی از خلاء حضور رئیس جمهور، نخست وزیر و دولت دست به گریبان است و شرایط اقتصادی و معیشتی خوبی را هم تجربه نمی کند، برخی بازیگران فرامنطقه ای هم دست به تحرکاتی معنادار زده اندکه به نظر می رسد سودای بحران سازی امنیتی برای این کشور را هم در سر دارند. از یک سو سفر آموس هوکشتاین، فرستاده آمریکا به بیروت می تواند شرایط خاصی را برای تمامیت ارضی لبنان در مرزهایش با فلسطین اشغالی به دنبال داشته باشد و در سوی دیگر نیز تلاش های بیروت برای منضبط تر کردن ماموریت یونیفل در لبنان به نتیجه نرسید، کما اینکه منابع دیپلماتیک آگاه در سازمان ملل قبل از رای گیری در شورای امنیت اعلام کرده بودند که بند آزادی تردد نیروهای یونیفل و از آن مهمتر بند مربوط به عدم هماهنگی مامویت یونیفل ها با ارتش لبنان در مأموریتهایشان در پیشنویس قطعنامه تمدید مأموریت این نیروها باقی خواهد ماند که البته بی ارتباط بی سفر دیروز چهارشنبه هوکشتاین به بیرون نیست چراکه حضور فرستادهآمریکا به موضوع عملیات استخراج نفت و گاز در بلوک شماره ۹ در آبهای لبنان مرتبط است.
ادامه مطلبعظیم سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با نگاه به قطعنامه های شورای امنیت آشکار می شود که از دیدگاه شورای امنیت قره باغ و مناطق پیرامون آن متعلق به آذربایجان است و اقدامات تجاوزکارانه ارامنه صرفا توسط ساکنین ارمنی منطقه قره باغ صورت نگرفته و دولت ارمنستان در شروع و تداوم بحران دخیل بوده است و شورای امنیت نقض صلح و امنیت در منطقه را احراز کرده بود.
ادامه مطلبتی اس تیرومورتی، نماینده سابق هند در سازمان ملل در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نقش شورای امنیت سازمان ملل به دلایل مختلفی تحلیل رفته است که ریشه آن را بیشتر می توان در ماهیت غیر دموکراتیک و کهنه آن یافت. به عنوان مثال، نزدیک به ۷۰ درصد از دستور کار شورا مربوط به آفریقاست. اما بدون نمایندگی دائم آفریقا، شورا به چه اعتباری می تواند به اربابان سابق استعماری (هرچقدر هم که نیت خوبی داشته باشند) این اجازه را بدهد که تصمیم بگیرند چه چیزی برای آفریقا مطلوب است؟ یا شرکای جدید "توسعه" و/یا "امنیتی" تصمیم می گیرند چه چیزی برای آفریقا مطلوب است؟
ادامه مطلبخبر اعزام اف - ۱۶های آمریکا به منطقه خلیج فارس جمعه گذشته در حالی از زبان مقامات پنتاگون رسانهای شد که با بررسی تحولات چند هفته اخیر به نظر میرسد که دایره تحرکات نظامی واشنگتن در خاورمیانه بیش از اینها باشد؛ چون ایالات متحده علاوه بر اعزام جنگنده به خلیج فارس، جنبوجوشهایی را هم از طریق ائتلاف بینالمللی در شرق فرات و پایگاه التنف در دستور کار دارد که انجام مانورهای مشترک با نیروهای دموکراتیک سوریه، تمرینهای نظامی با ارتش آزاد (از طریق بهکارگیری تسلیحات واقعی) در پیرامون منطقه ۵۵ و منطقه التنف، ارسال تسلیحات سنگین به نیروهای قسد ازجمله سامانه موشکی «هیمارس یا تانکهای بردلی»، انتقال دو اسکادران از جنگندههای «A-۱۰» و «F-۲۲ Raptor» به پایگاههای آمریکا در خاورمیانه، انتقال زیردریایی اتمی «USS Virginia» به منطقه خلیج فارس و نیز اعزام ناوشکن «یواساس توماس هادنر» به همین منطقه (خلیج فارس) را شامل میشود. مجموعه تحرکات چند هفته اخیر این مسئله را القا میکند که فضاسازی جنگی آمریکایی در راه است؛ بهویژه اگر این تجهیزات با جنبوجوش نظامی بیوقفه آمریکا میان متحدانش در پایگاه التنف و مناطق شرق فرات همراه باشد.
ادامه مطلبحشمتالله فلاحتپیشه در گفتگو با دیپلماسی ایران بر این باور است که کشورهای حاشیه خلیج فارس و مشخصا امارات متحده عربی سعی دارد از ظرفیت دو کشور عضو شورای امنیت و دارای حق وتو برای این موضوع جزایر و به خصوص جزیره ابوموسی در قالب رای مشورتی این شورا استفاده کند.
ادامه مطلبتا همین هفته پیش خبرهای خوبی از مذاکرات پشت پرده تهران – واشنگتن منتشر میشد که حتی حکایت از توافق یا تفاهم قریبالوقوع میداد. اما در کنار ادعای میدلایستآی مبنی بر توقف گفتوگوهای دوجانبه به دلیل تشدید اختلافات، اکنون اخباری هم از احتمال نقض برجام و فعالشدن مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی عضو برجام مخابره میشود. در همین زمینه روزنامه گاردین در گزارش روز یکشنبه خود مدعی شد که انگلیس، آلمان و فرانسه در پی آن هستند تا با نقض تعهدات خود در توافق هستهای، از برداشتن تحریمهای موشکی ایران سر باز زنند.
ادامه مطلبسید محمد کاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در خور توجه است هر کدام از این کشورها، در دوران ریاست خود، علاوه بر انجام امور روزمره شورای امنیت که خود بسیار گسترده و رنگارنگ، حداقل دو برنامه ابتکاری، عمدتاً سطح بالا از نظر سیاسی را طراحی و اجرا میکنند. در این ابتکارات و جلسهای موسوم به اجلاسهای عالیرتبه، غالباً، روسای دولت و وزرای خارجه کشوری که ریاست شورا را به عهده دارد، از همتایان خود و همچنین شخصیتها و مسئولین نهادهای بینالمللی دعوت میکند تا باتوجه به موضوعی که ریاست دورهای تعیین کرده است، به طرح دیدگاههای خود پرداخته و ایده پردازی کنند.
ادامه مطلبفعلا، نه بستر برای ازسرگیری مذاکرات مهیا است و نه در آن سو هیچ کدام از طرفین حاضر در برجام هم جرات دارند که مسئولیت شکست مذاکرات احیای برجام و در ادامه تقبل تبعات و آثار خروج از پروسه مذاکرات را بپذیرند. حال این شرایط فرسایشی بیش از همه تنها فشار مضاعفی را در همه زوایا بر ایران تحمبل می کند. به دیگر سخن بر همه آشکار است تداوم این وضعیت معلق و پادرهوا بیشترین بار منفی را برای تهران به دنبال دارد.
ادامه مطلبسید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: در دوران پساجنگ که سه دهه گذشته را در بر میگیرد، ناظران و دستاندرکاران روابط بینالمللی شاهد پدیدهای به غایت مهم در خور توجه در امور مفهومی و عملیاتی مربوط به شورای امنیت هستند و آن رنگارنگی در پهنای امنیت بینالمللی است. پدیده رنگارنگی در امنیت بینالمللی به چه معناست و چگونه میتوان آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟
ادامه مطلبجلال میرزایی تاکید دارد: دولت رئیسی بر خلاف موضع گیری رسمی و اعلامی در خفا به این واقعیت رسیده است که بدون احیای برجام و لغو تحریم ها هیچ اتفاقی برای کشور در حوزه دیپلماسی اقتصادی روی نخواهد داد./یوسف مولایی تصریح می کند: وضیعت اسرائیل دقیقاً متضاد با اقتضائات جمهوری اسلامی ایران است؛ هیچ کشوری حمایتی از تهران ندارد، حتی پکن و مسکو؛ بنابراین اگر با صدور قطع نامه و واکنش متقابل ایران، این گزینه مطرح شود که جمهوری اسلامی به سمت خروج از ان پی تی برود تا مانند اسرائیل خود را ملزم به پاسخگویی آژانس و شورای حکام نکند، نه شدنی است و نه عقلانی.
ادامه مطلبموضوع ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه که طی هفته های اخیر به سرفصل جدیدی در منازعات دیپلماتیک تهران با غرب بدل شده است، هر روز ابعاد جدید و گسترده تری پیدا می کند. اگر چه «شرق» به طور تفصیلی، گفت وگوها و گزارشاتی برای تبیین این مسئله از زوایای مختلف و مبتنی بر منافع ملی انجام داده است، اما این قصه کماکان سر دراز دارد. اعتراف دیرهنگام تهران مبنی بر ارسال پهپاد به روسیه بدون شک تبعات خاص خود را برای کشور به دنبال خواهد داشت.
ادامه مطلباین روزها که واشنگتن بارها و به صراحت از عدم تمایل مذاکره با تهران بر سر احیای برجام می گوید، دولت سیزدهم بر طبل مذاکره می کوبد. این اصرار ایران و انکار آمریکا در بحبوحه تحولاتی چون تداوم اعتراضات داخلی و نیز حساس تر شدن موضوع به کارگیری پهپادهای ایران در جنگ اوکراین به نفع روسیه تنها این گزاره را به ذهن متبادر می کند که تهران سعی دارد با یک ژست سیاسی ذیل ازسرگیری مذاکرات احیای برجام فضای تحریمی و اجماع جهانی طی دو ماه اخیر علیه خود را بشکند.
ادامه مطلبنعمت الله ایزدی در گفت گویی تاکید دارد: ما هم به سهم خود در شکل گیری رفتار ضدایرانی اوکراین در این مدت مقصریم. ما رفتار قابل دفاعی در جنگ اوکراین نداشتیم. موضعگیری ما ثابت، صریح و شفاف نبوده است. وزیر امور خارجه یک حرف می زند دیگر نهادها و رسانه ها عملاً دست به ستایش تجاوز پوتین به اوکراین می زنند؛ بدیهی است که این رفتار متناقض قابل دفاع نیست. به همین دلیل حتی اگر مسئله فشار آمریکا، اروپا و ناتو را بر اوکراین و شخص زلنسکی هم کنار بگذاریم، کی یف به این نتیجه می رسید که باید رفتار دیگری در برابر تهران داشته باشد.
ادامه مطلبسیر تحولات و اتفاقات در ۷۲ ساعت گذشته حکایت از آن دارد که حتی ساعت به ساعت بر دامنه و عمق این گسل افزوده می شود و به همین دلیل، نه مذکرات برجامی که کل دیپلماسی تحت الشعاع این گسل قرار گرفته و قرار خواهد گرفت. در این میان علاوه بر تجمعات عمومی در ایران، آن چیزی که به عنوان کاتالیزور گسترش و تعمیق این گسل عمل می کند، دامن زدن بر ادعای فروش ارسال پهپاد و دیگر تسلیحات از سوی ایران به روسیه با هدف به کارگیری در جنگ اوکراین است. این مسئله تا جایی پیش رفته که خود به فصلی جداگانه از تقابلات سیاسی بین تهران با غرب بدل شده است که از چهارشنبه هفته گذشته بروز و ظهور بیشتری پیدا کرده است.
ادامه مطلببحران اوکراین به نقطه حساس و سرنوشت سازی رسیده است. روسیه و شخص پوتین با درک دیرهنگام از باتلاق جنگ اوکراین در تلاش است با یک برگ برنده به تجاوز خود پایان دهد. در حالی که بدون شک اقدام مسکو در برگزاری همه پرسی نمایشی در مناطق چهارگانه اوکراین و نیز اعلام رسمی الحاق این مناطق به خاک روسیه عملا خود را در باتلاق این جنگ بیشتر فرو می برد. در این بین فراخوان پوتین برای بسیج نیرو در روسیه و به دنبال آن فرار مردم از این کشور و نیز برگزاری تجمعات اعتراضی نسبت به این اقدام پوتین سبب شده است تا رئیس جمهور روسیه علاوه بر باتلاق در اوکراین با بحران مشروعیت و مقبولیت در روسیه هم مواجه شود.
ادامه مطلبهمان گونه که نباید تمام تخم مرغ های سیاست خارجی را در سبد مذاکرات گذاشت بی شک نمی توان سیاست خارجی را هم بدون اهتمام برای احیای برجام و لغو تحریم ها پیش برد. پس انجام این سفرهای روسای جمهور کشورهای همسایه به ایران اگر چه فی نفسه امری مثبت تلقی می شود، اما همزمان سوء محاسبه های جمهوری اسلامی در خصوص مذاکرات وین را هم بیشتر خواهد کرد.
ادامه مطلبمحسن بهاروند در گفت وگویی معتقد است که مهمترین پیام قطعنامه چهارشنبه هفته گذشته شورای حکام با ۳۰ رای مثبت برای جمهوری اسلامی ایران آن است که ما نباید از هیچ کشوری، تاکید می کنم از هیچ کشوری انتظار حمایت، همکاری و همسویی داشته باشیم. دیپلماسی و منافع ملی کشورها ایجاب می کند که چیزی به نام «همراهی» و «همسویی» بدون در نظر گرفتن منافع محلی از اعراب نداشته باشد.
ادامه مطلبدر بیانیه پنج عضو دائم شورای امنیت به صراحت از ایران نام برده نشده ولی شواهد نشان می دهد که منظور این کشورها ایران بوده است. در بخشی از این بیانیه آمده پنج کشور یاد شده متعهد به جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته ای هستند و به تلاش های دیپلماتیک دوجانبه و چند جانبه برای پرهیز از رویارویی های نظامی و تقویت ثبات و جلوگیری از شکل گیری رقابت هسته ای که به نفع هیچ کس نیست و خطری برای همه است، ادامه خواهند داد.
ادامه مطلبیوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که قطعنامه ۲۲۳۱ آن امتیازاتی را که برای طرف های برجامی در نظر گرفته به ایران نداده است. لذا بالانس قدرت در قطعنامه ۲۲۳۱ قطعاً به سود جمهوری اسلامی ایران نیست. پس به رغم آن که جمهوری اسلامی در قطعنامه ۲۲۳۱ شاهد تضییع حق خود است باید خویشتنداری لازم را به خرج بدهد و اقدامی برای لغو فاحش این قطعنامه انجام ندهد.
ادامه مطلبحشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که اگر بر جام احیا شود، ایران به تعهدات هستهای خود بازگردد و حساسیت جامعه جهانی در این رابطه صفر شود و در این فضای مثبت اقدامی خرابکارانه و تروریستی از سوی رژیم غاصب صهیونیستی شکل بگیرد دیگر ایران مجاز خواهد بود به شدیدترین نحو ممکن و در هر جغرافیایی از خاک اشغال شده پاسخ لازم را بدهد.
ادامه مطلبمحسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که بعید به نظر می رسد طی روزها و هفتههای آتی تنش نظامی پررنگی بین جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل روی دهد، پیرامون احتمال تشدید تنش تل آویو در آستانه روی کار آمدن دولت رئیسی بر این نکته تاکید دارد اینکه دولت رئیسی روی کار باشد یا هر دولت دیگری باعث نخواهد شد که اسرائیل نگاه خود را به جمهوری اسلامی تغییر دهد و به موازاتش هم اینکه نتانیاهو یا بنت، لاپید و ... سر کار باشند تغییری در نگاه اسرائیل به ایران نخواهد داشت. عکسش هم در ایران صدق می کند چون این یک تنش راهبردی است که حیات یکی در گرو نابودی دیگری است.
ادامه مطلبمحسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی در رابطه با احتمال اشغال زمینی نوازه غزه توسط ارتش اسرائیل بر این باور است که در این خصوص احتمال وقوع سه سناریو وجود دارد؛ اول ارتش اسرائیل برای اشغال کامل و دائمی نوار غزه وارد این باریکه شود و با گروه های فلسطینی یک جنگ تمام عیار کلاسیک را رقم بزند. سناریوی دوم قائل به حضور محدود و تعیین شده ارتش اسرائیل در نواره غزه با هدف تغییر موازنه امنیتی برای افزایش فشار به حماس و جنبش جهاد اسلامی است. سناریوی سوم هم ناظر به حملات ضربهای به نوار غزه از طریق ورود نظامی ارتش اسرائیل برای نابودی کامل اهداف مشخص و راهبردی از پیش تعیین شده و سپس خروج فوری از این باریکه است.
ادامه مطلبمحسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در بدبینانه ترین سناریو و حالت ممکن در نشست فردا دوشنبه شورای حکام قطعنامهای علیه پرونده فعالیتهای هستهای ایران صادر شود و ایران در مقام واکنش توافق و بیانیه یکشنبه هفته گذشته خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را ملغی کند، تهران از «موازنه تهدید» وارد «موازنه وحشت» خواهد شد.
ادامه مطلبیوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که در گام اول باید هر گونه تلاش سیاسی و دیپلماتیک برای عدم صدور قطعنامه علیه پرونده فعالیتهای هستهای ایران در جلسه روز دوشنبه هفته جاری شورای حکام در دستور کار قرار گیرد؛ اگر خدای ناکرده این قطعنامه صادر شد در گام بعدی نباید ایران در مقام واکنش بیانیه و توافق یکشنبه هفته گذشته با آژانس را ملغی کند. چون این اقدام فشار بیشتر بر ایران به دنبال خواهد داشت. ما باید با تعامل فرصت ها را به دست آوریم، نه این که به دنبال فرصت سوزی باشیم.
ادامه مطلبجو بایدن قول داده که اتحادها را ترمیم خواهد کرد اما برای بازیابی اعتماد، اقدامی فراتر از سخنرانی لازم است. تقویت دوباره همکاری دفاعی با متحدان و بازنگری کامل در کنترل تسلیحات گام های مهمی است که دولت تازه باید بردارد.
ادامه مطلبیوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون خوانش حقوقی سازی ۲۰ درصد مبنی بر خروج و یا عدم خروج ایران از برجام بر این باور است که نمی توان به طور قاطع عنوان کرد آغاز غنیسازی ۲۰ درصد میتواند مسئلهای فعال کردن مکانیسم ماشه را به دنبال داشته باشد، آن هم در شرایطی که اروپا با روی کار آمدن جو بایدن امیدوار به حفظ توافق هستهای هستند. پس اگر چه آغاز غنیسازی ۲۰ درصد تنش سیاسی، دیپلماتیک و حتی حقوقی را بین ایران با سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا افزایش میدهد، اما این احتمال وجود دارد که اروپایی ها تلاش خود را برای حفظ توافق هسته ای دو چندان کنند.
ادامه مطلبیوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که نمایندگان مجلس، مشاوران و بانیان طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها اندک تمرکز و یا کوچک ترین اهمیتی برای بررسی عواقب و تاثیرات مخرب و منفی سیاسی و دیپلماتیک این طرح و در نظر گرفتن واکنش طرف های برجامی و جامعه بینالملل قائل نبودهاند، پیرامون تبعات عملیاتی شدن مصوبات این طرح بر این باور است که انتشار بیانیه مشترک دیروز دوشنبه تروئیکای اروپایی تازه آغاز واکنش ها و اقداماتی است که می تواند به شکل جدی تر در پاسخ به طرح مجلس مطرح شود. یعنی طرف های برجامی با اعلامیه ها، بیانیه ها، سخنرانی و مواضع دیپلماتیک تازه واکنش خود را آغاز کردند و با این مواضع نگرانیهای خود را در خصوص تصویب طرح ابراز کردهاند، اما معلوم نیست با تشدید میزان این نگرانیها به موازات عملیاتی کردن بندهای این طرح، طرف های برجامی دیگر به ابراز نگرانی بسنده کنند.
ادامه مطلب