
افزایش ناامیدی ها نسبت به توافق
یک دیپلمات ارشد آمریکایی گوشزد کرد که بایدن دوباره بر حمایت محکم خود از احیای برجام و دیپلماسی با ایران تاکید کرد آن هم در حضور رهبران اسرائیل که مخالفت خود با این موضع را اعلام کرده اند.
ادامه مطلبیک دیپلمات ارشد آمریکایی گوشزد کرد که بایدن دوباره بر حمایت محکم خود از احیای برجام و دیپلماسی با ایران تاکید کرد آن هم در حضور رهبران اسرائیل که مخالفت خود با این موضع را اعلام کرده اند.
ادامه مطلباظهارات حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در دیدار با رهبران جریانهای فلسطینی در دمشق با اظهارنظر رسمی از سوی قاهره روبه رو نشد. او گفته بود تهران از تقویت روابط با مصر استقبال میکند.
ادامه مطلبپیام آمریکا این است که واشنگتن به سیاست فشار حداکثری علیه نظام ایران از طریق اعمال تحریم های بیشتر با هدف مجبور کردن آن به بازگشت به میز مذاکره و تعامل مثبت با نگرانی بین المللی از فعالیت های هسته ای ایران ادامه خواهد داد.
ادامه مطلبناظران میگویند که دولت بایدن باید به مواضع متحدان این کشور در حاشیه خلیج فارس درخصوص ایران گوش میداد چرا که اختلافاتی در این خصوص وجود دارد و واشنگتن خود به گفت وگو با ایران برای دستیابی به توافق هستهای بدون مد نظر قرار دادن منافع کشورهای حاشیه خلیج فارس تمایل دارد. این ناظران میپرسند که چگونه واشنگتن درصدد گفت وگو با ایران است؛ اما از متحدانش که با ایران هم مرز هستند میخواهد با تهران اختلاف داشته باشند؟
ادامه مطلبدر عرصه داخلی وی در معرض آرای موافق حداقلی و انتقادات بخش های وسیعی از رسانه ها و سیاست آمریکا که در حال حاضر اکثریت را تشکیل می دهند، قرار دارد. تورم و قیمت سوخت به طرز خطرناکی افزایش یافته و این مساله سبب شده است شاخص نظرسنجی ها برای محبوبیت وی حول و حوش ۳۳ درصد باشد. این کاهش محبوبیت به ویژه در آستانه برگزاری انتخابات میاندوره ای باعث وحشت بایدن، حزب دموکرات و طرفدارانشان می شود.
ادامه مطلبجاوید منتظران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر میرسد که منظور غربیها از طرح مسائل قدیم از سوی ایران بهعنوان مانع دستیابی به توافق، پافشاری ایران در اخذ تضمین از طرفهای غربی باشد. گرچه مسئولین مذاکرهکننده ایرانی، صریحاً صحبتی دراینباره نداشتهاند اما سایر مطلعین ازجمله وحید جلال زاده، رئیس فراکسیون امنیت ملی مجلس ایران در این خصوص اظهار داشت که در دو موضوع با آمریکا به نتیجه نرسیدیم؛ انتفاع اقتصادی یکی از آنهاست، آمریکا حاضر نیست حتی تا پایان دوران بایدن به ایران ضمانت دهد.
ادامه مطلبصرف نظر از همه این سناریوها، یک سناریوی پخته تر وجود دارد که طبق آن مقامات ایرانی می توانند از هر سناریویی، یک قسمت را اجرا کنند تا دولت بایدن را به تدریج زیر فشار بگذارند تا نزدیک شدن به ائتلاف عربی را جایگزین توافق هسته ای نکند. این سناریو شبیه بازی شطرنج است که تهران در آن مهارت دارد.
ادامه مطلبرهبران ایران و روسیه در تهران از روابط نزدیک کشور با مسکو سخن می گویند اما ایرانی ها نمی توانند از پیامدهای جنگ در اروپای شرقی خرسند باشند.
ادامه مطلبتحلیل ها نشان می دهد در صورت توقف مذاکرات آمریکا و ایران بر سر برجام، واشنگتن آماده خواهد بود که خط مشی کنونی اسرائیل را برای مهار ایران در پیش بگیرد. تشدید فشار اقتصادی بر تهران از طریق مجبور کردن آن به خروج از بازار نفت و حمایت از تل آویو برای اجرای حملات در داخل ایران و افزایش تلاش ها برای ایجاد ائتلافی ضد ایران در منطقه، از جمله گزینه های آمریکا خواهد بود.
ادامه مطلبخط تازه این است که آمریکا در مقابله با ایران، دیگر قابل اتکا و اعتماد نیست چرا که در حال چرخش از منطقه به سمت آسیاست. این است که اسرائیل در موقعیت یگانه ای قرار گرفته تا رسالت هژمون منطقه ای واشنگتن را به عهده گیرد و متحدان تازه عرب سُنی اسرائیل هم آماده پیوستن به یک اتحاد ضدایران هستند.
ادامه مطلببحران جهانی انرژی، امروز می تواند حتی بدتر از آنچه جهان در دهه ۱۹۷۰ تجربه کرد، باشد. آیا بحران انرژی امروز به اندازه بحران های قبلی جدی است، به ویژه شوک های نفتی دهه ۱۹۷۰؟ بله، این بحران انرژی به همان اندازه جدی است. در واقع، بحران امروز به طور بالقوه بدتر است. در دهه ۱۹۷۰ فقط نفت درگیر بود، در حالی که این بحران گاز طبیعی، زغال سنگ و حتی چرخه سوخت هسته ای را در بر می گیرد.
ادامه مطلبهمه تقریبا توانایی زیاد ایرانیها برای مذاکره و نیز بردباری شگفتانگیزشان در جلسات گفت وگو و چانه زنی در کنار قدرت اعجاب برانگیزشان در پافشاری بر موضع خود و استواری خستگی ناپذیرشان را میشناسند.
ادامه مطلبآنچه کار را بر بایدن سخت تر می کند، این است که متحدان خاورمیانه ای آمریکا، یک رئیس جمهوری جمهوریخواه را بر یک رئیس جمهوری دموکرات ترجیح می دهند. حاکمان منطقه بر این باورند که رهبران جمهوریخواه بیشتر ضدایران و هواخواه اسرائیل هستند و کمتر به نگرانی های حقوق بشری می پردازند.
ادامه مطلبکارشناسان هشدار می دهند که کشمکش های قدیمی بین کشورها و چالش های فنی می تواند شکل گیری دفاع موشکی را تا سال ها به تعویق بیندازد.
ادامه مطلبسخنگوی وزارت امور خارجه درباره مناسبات ایران و مصر گفت: ارتباط دیپلماتیک بین دو کشور از طریق دفاتر حفاظت و دیگر سطوح دیپلماتیک در چارچوبهای مختلف برقرار است. در این ارتباط معتقدم وجود گفتوگوها و ارتباطات رسمی دیپلماتیک کمک میکند دو کشور دیدگاههای خود را منتقل کنند و نیاز به ایفای نقش میانجی نداشته باشیم. به خاطر نوع روابط سیاسی در برخی سطوح ارتباطات و همکاریهای بسیار خوبی داریم در حوزه سازمانهای تخصصی بین المللی دو کشوری هستند که همکاریها و مشورتهای مستمر و سازندهای را در طول سالیان متمادی داشتند و این ارتباط وجود دارد. علایق و مشترکات تاریخی و تمدنی بین دو کشور زیاد است. اینکه کشوری با حسن نیت ایفای نقش کند که روابط دو کشور به هم نزدیک شود ایران قطعا استقبال میکند ولی اینکه گفتوگویی برگزار شده در حد گمانه زنی مطبوعاتی میدانم و الآن نمیتوانم تایید کنم.
ادامه مطلبسرسختی ایران در مذاکرات هسته ای و مطرح کردن خواسته های جدید در هر دور مذاکره، ریشه در وضع بازار جهانی نفت دارد که نیازمند تزریق نفت بیشتری از سوی ایران بعد از احیای توافق هسته ای است. با آغاز بحران اوکراین، قیمت نفت به رقم بی سابقه بشکه ای ۱۱۵ دلار افزایش یافت در شرایطی که ایران حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت ذخیره شده دارد که نیاز به زمان برای استخراج آن نیست. نیاز آمریکا و طرف های بین المللی به کنترل بازار انرژی، ایران را به سرسختی نشان دادن به منظور گرفتن امتیاز سوق داده از این رو نمی توان قاطعانه گفت مذاکرات دوحه شکست خورده چرا که این مذاکرات قطعا به توافق هسته ای محدود نبوده بلکه در آن چگونگی ارسال نفت ایران به بازارها نیز بررسی شده است.
ادامه مطلبدر واقع همه کسانی که در موضوعات بینالمللی و دیپلماسی دستی بر آتش دارند، میدانند در این حوزه نمیتوان هیچ چیزی به عنوان تضمین پایدار و واقعی از طرف مقابل گرفت و کشورها بر اساس منافعی که در زمان و مکان مشخص دارند، تصمیم به ادامه حضور در یک قرارداد و توافق میگیرند یا برعکس از آن خارج میشوند. با وجود این، چرا ایران دنبال «تضمین» است و این تضمین چه میتواند باشد و چه فایدهای دارد؟
ادامه مطلباحمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: ایدن در دیدارش از اسرائیل و عربستان، احتمالاً سه دستور کار دربارۀ ایران روی میز خواهد گذاشت. نخست، تشدید فشار هماهنگ علیه جمهوری اسلامی به منظور پذیرش توافقی حداقلی که آمریکا و اروپاییها مذاکره بر سر محتوای آن را تمام شده میدانند. دوم، تشدید فشارها به قصد گشودن دامنۀ مذاکرات و دستیابی به راهحلی همه جانبه که رفع کامل تحریمها را نیز در پی داشته باشد. سوم، اظهار نومیدی از رسیدن به توافق و اعلام شکست مذاکرات و ورود به فاز تازه ای از رویارویی هماهنگ شده با ایران.
ادامه مطلبروسیه در این چانی زنی های واشنگتن و تهران شرکت نمی کند. ایران به روسیه اطمینان داده که تمامی منافع اقتصادی این کشور در ایران محفوظ است و پس از احیای توافق هسته ای محدود نخواهند شد. کارشناسان معتقدند که ایران با توجه به شرایط سخت اقتصادی و ضرورت لغو تحریم های نفتی، با احیای توافق هسته ای موافقت خواهد کرد.
ادامه مطلبایران می گوید که هر زمان که تحریم ها لغو شود این کشور نیز محدودیت های برقرار شده بر برنامه غنی سازی اورانیوم را محترم خواهد شمرد. واشنگتن در مقابل می گوید که زمانی تحریم ها لغو خواهد شد که ایران به توافق هسته ای و محدودیت های برقرار شده توسط این توافق، بازگردد.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان با قدرت و با سختی ها و فشارهای بسیار توانسته امور را به مرحله ای برساند که توافق به گفته مسئولین کشورمان در دسترس است. نگذاریم انگیزه شان را از دست بدهند و مذاکرات که تا همین الآن هم فرسایشی شده بیش از این کشدار شود و فرصت ها از دست ما بروند. هیچکس نمی داند، فردا چه اتفاقی خواهد افتاد. چشمانمان را به روی واقعیت های موجود نبندیم.
ادامه مطلبرئیس جمهوری کنونی آمریکا کشورهای جهان را به دو گروه دموکراتیک و دیکتاتوری تقسیم کرده است. از این رو موضوع اصلاحات در ساختار منطقه خاورمیانه برای او اهمیت دارد هرچند اولویت اصلی او نخواهد بود. با این حال بایدن از این مسئله به عنوان سلاحی دو لبه به عنوان اهرم فشار و اجرای اصلاحات در چارچوب سیاست های بازار آزاد و حاکم شدن ساختاری دموکراتیک در کشورهای منطقه که قابل قبول باشد، استفاده خواهد کرد.
ادامه مطلباحسان سپه وند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نتیجه مذاکرات نامرسوم غیرمستقیم بین هئیت های ایرانی و آمریکایی در دوحه طی هفته گذشته این مهم را در اذهان مخاطبان این مذاکرات زنده کرد که دست های توافق کننده اینک در دورترین فاصله از هم قرار دارند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای گریز از دام آمریکا و متحدان غربی و منطقهایاش برای تهدید منافع بینالمللی و داخلی ایران، لازم است تا برای احیای برجام حتی با برخی پیامدهای ناگوار و دردناک از سوی دولت آیتالله رئیسی، توافق نهایی حاصل شود تا از فشارهای داخلی و برخی دشمنیهای سیاسی داخلی جلوگیری شود.
ادامه مطلبروشن است که اگر توافقی در کار نباشد یا ایران شروع به تسریع برنامه هسته ای اش به عنوان بخشی از راهبرد گفت وگو بکند، آمریکا نیازمند یک راهبرد بهتر برای بازداشتن ایران است. اما حتی اگر دو طرف به توافقی هم برسند، بازهم دولت بایدن نیازمند بهینه سازی رویکرد بازدارندگی خود است. دلیلش آن است که به محض آنکه تحریم های مرتبط با توافق ۲۰۱۵ برداشته شود، ایران نیاز چندانی به یک توافق تکمیلیِ "طولانی تر و قوی تر" به مانند آنچه دولت بایدن در سر دارد، نخواهد دید.
ادامه مطلبدانیلا کریلوف، کارمند علمی ارشد خاورمیانه در آکادمی علوم روسیه، معتقد است: «ما شاهد توطئه کشورهای غربی برای خنثی کردن هر فرصتی برای احیای توافق هسته ای هستیم، زیرا قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برجام را بی اعتبار می کند. در چارچوب روندهای جهانی، این به معنای تلاش غرب برای تقویت و حفظ سرکردگی جهانی است. در حقیقت، غرب تلاش می کند همه چیز را تابع ایدئولوژی خود پیش ببرد. به احتمال زیاد، برجام در این جهان بینی نمی گنجد.»
ادامه مطلبدر هفته های آینده، مداخله آمریکا برای مهار جنگ سایه میان ایران و اسرائیل بسیار کلیدی است تا این جنگ از کنترل خارج نشود. شعله های تشدید تنش می تواند از شام تا شبه جزیره عربی را در بر بگیرد. این وضعیت می تواند بحران سیاسی در عراق و لبنان را طولانی کند، آتش بس حساس میان حوثی ها و عربستان سعودی را ناکار سازد و حتی به شعله کشیدن دوباره درگیری ها در سوریه بینجامد. این همه، آمریکا را وامی دارد تا دوباره پایش به درگیری های منطقه ای کشیده شود در زمانی که می خواهد بر چین و روسیه تمرکز کند. برای جلوگیری از این پیامدهاست که دولت بایدن، باید خطوط قرمزی را برای دولت اسرائیل تعیین کند و بر محدوده های حملات تحریک کننده، تاکید کند.
ادامه مطلبایران می تواند مواد هسته ای خود را به یک تأسیسات مخفی برای غنی سازی ۹۰ درصد ببرد. برای انجام این کار، ایران باید یک تأسیسات غنیسازی مخفی داشته باشد. برخلاف گذشته که ایران از سانتریفیوژهای کندتر و نسل اول و اورانیوم با غنای پایین شروع میکرد، ایران اکنون دارای ذخایر رو به رشدی از مواد غنیشده ۶۰ و ۲۰ درصد است و بر سانتریفیوژهای پیشرفتهتر تسلط دارد. این بدان معناست که ایران میتواند کارخانه غنیسازی کوچکتری بسازد که تشخیص آن سختتر باشد و این امکان را فراهم میکند تا مواد را بسیار سریعتر از قبل غنیسازی کند.
ادامه مطلبمشخص بود هدف اصلی سفر مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق به ریاض و تهران، تشدید تلاشها در راستای میانجیگری میان دو کشور بود و از اظهارات تهران به نظر میرسد پیشرفتی در این راستا صورت گرفته؛ اما محتاطانه و در انتظار تحولات در مذاکرات مربوط به توافق هستهای است.
ادامه مطلببعد از مذاکرات دوحه که آخرین مذاکرات نخواهد بود، بخت دستیابی به راه حلی برای مسائل حل نشده در وین کاهش یافت به طوری که همه طرف ها وعده هایی را که قبل از ورود به پایتخت قطر داده بودند، پس گرفتند به ویژه اظهاراتی که درباره مسائل محوری بود یا اظهاراتی که حاکی از آمادگی برای دستیابی به توافقی بود که موجب بازگشت سریع و متقابل به برجام شود. این بحران نشان می دهد حل بحران بین دوطرف نیازمند معجزه دیپلماتیک است که ظاهرا نه آمریکا و نه ایران قادر به تحقق آن نیستند.
ادامه مطلب