
فرصتی برای دوری از تنش
اشفورد این پرسش را مطرح میکند که آیا ترامپ در نهایت، رئیسجمهوری خواهد بود که اعتیاد آمریکا به مداخله در خاورمیانه را پایان دهد، یا این فرصت نیز همچون گذشته از دست خواهد رفت؟
ادامه مطلباشفورد این پرسش را مطرح میکند که آیا ترامپ در نهایت، رئیسجمهوری خواهد بود که اعتیاد آمریکا به مداخله در خاورمیانه را پایان دهد، یا این فرصت نیز همچون گذشته از دست خواهد رفت؟
ادامه مطلبصادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در پایان دادن به جنگ و بحران هستهای تنها کسانی توانستند و میتوانند از شعارها و آرمان های دور از دسترس عبور کنند که پای آن ایستادهاند و برای آن جنگیدهاند. روندی که در جنگ ایران و عراق رخ داد و میرود در موضوع هستهای نیز تکرار شود.
ادامه مطلبعلی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: عملکرد ایران در این دوره از مذاکرات و تحولات منطقهای نشان از یک تغییر فاز در دیپلماسی جمهوری اسلامی دارد؛ تغییری که از سیاست های واکنشی به رویکردی پیش دستانه، هدفمند و بر پایه تعامل سازنده با همسایگان سوق یافته است.
ادامه مطلباسفندیار خدایی در یادداشتی که در اختیار دیپلماسی ایرانی قرار داده است، مینویسد: امروز شش عامل کلیدی، مذاکرات ۲۰۲۵ را از مذاکرات ۲۰۱۵ متمایز میسازند و احتمال دستیابی به توافقی موفقتر و پایدارتر را افزایش میدهند.
ادامه مطلبکارلسن در اظهاراتی شدیداللحن هشدار داده است که حمله به ایران برای آمریکا فاجعهبار خواهد بود و کسانی که آن را پیشنهاد میدهند، دشمن ملتاند، نه دوست آن.
ادامه مطلباین پهپادها با نامهای «هما»، «دیدبان» و «شاهین-۱» معرفی شدهاند. پهپاد «هما» برای جنگ الکترونیک و شناسایی طراحی شده، «دیدبان» برای هدفگیری دقیق کاربرد دارد و «شاهین-۱» برای حملات نقطهای به مواضع دشمن ساخته شده است. نیروی دریایی ایران بهویژه به این پهپادها نیاز دارد.
ادامه مطلبفاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: زبان سیاستورزان و رهبران جهان، صرفاً ابزار بیان واقعیت نیست، بلکه خود، واقعیتساز است و میتواند مسیر تحولات آینده را بهشکل اساسی تغییر دهد.
ادامه مطلببقایی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره اختلاف نظر میان دولت امریکا و رژیم صهیونیستی راجع به موضوع هسته ای ایران را چقدر جدی می گیرد، گفت: «آن چیزی که می شود با اطمینان درباره آن صحبت کرد این است که اگر اختلافی هم وجود دارد نحوه اعمال فشار بر ملت ایران است نه غیر از آن. و گرنه این که هر دو طرف در بیان و عمل درصدد ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران هستند تردیدی نیست. آنچه از اختلافات ما می شنویم همیشه بعدا روشن شده که نوعی تقسیم کار میان آنها برای فشار بر ملت ایران بوده است. برای همین ما همیشه در هر تعاملی با امریکا این رفتارهای همیشگی امریکا و اسرائیل را در نظر داشته ایم.»
ادامه مطلبنیوزویک مینویسد که بر اساس تصاویر ماهوارهای، نیروی هوایی آمریکا در پایگاه دیهگو گارسیا به تازگی چند فروند هواپیمای تانکر سوخترسان KC-۱۳۵ را مستقر کرده و توان سوخترسانی هوایی خود را تقویت کرده است. پیشتر نیز استقرار جنگندههای F-۱۵ و چهار بمبافکن B-۵۲ و شش بمبافکن پنهانکار B-۲ در این پایگاه گزارش شده بود. در ماه مارس نیز تصاویر دیگری از حضور هواپیماهای ترابری C-۱۷ و تانکرهای KC-۱۳۵ در این پایگاه منتشر شده بود. دیهگو گارسیا پایگاهی دورافتاده در فاصله بیش از ۳۲۰۰ کیلومتری از ایران است که میزبان عملیات نیروی هوایی ایالات متحده و کشتیهای نیروی دریایی آمریکا از جمله زیردریاییهای هستهای این کشور است.
ادامه مطلببر أساس گزارشها تماس تلفنی پرتنشی میان ترامپ و نتانیاهو انجام شده و در روزهای اخیر دیدارهای متعددی بین مقامات ارشد اسرائیلی و آمریکایی انجام شده است. ترامپ گفته ممکن است در یکی دو روز آینده خبر خوبی درباره ایران اعلام کند.
ادامه مطلبپیشنهاد آمریکا توقف کامل غنیسازی اورانیوم از سوی ایران و ایجاد کنسرسیومی منطقهای برای تولید برق هستهای با مشارکت ایران، عربستان سعودی، دیگر کشورهای عربی و خود آمریکا را شامل می شود. این پیشنهاد نخستین سند مکتوبی است که از زمان آغاز مذاکرات در ماه آوریل توسط استیو ویتکوف، مذاکرهکننده ارشد آمریکا، ارائه شده است.
ادامه مطلبرضا انصاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: برونسپاری ذخایر اورانیوم همراه با برونسپاری غنیسازی همچنان گزینه اول آمریکا در مذاکرات هستهای است. ضمن رد این پیشنهاد، ایران میتواند پیشنهادی متقابل متضمن برونسپاری محدود، مشروط و بازگشتپذیر روی میز مذاکرات بگذارد.
ادامه مطلبالدار ممدوف در یادداشتی می نویسد: فرانسه، بهویژه با موضعگیریهای تند وزیر أمور خارجهاش ژان نوئل بارو، در رأس این رویکرد تقابلی قرار دارد.
ادامه مطلباحسان دستغیب و حسن فتاحی در یادداشت مشترکی به مناسبت درگذشت اکبر اعتماد می نویسند که در این نوشتار بازخوانی کوتاهی است از زندگی و نقش تاریخی مردی که شایسته است با عنوان «عالیجناب دکتر اکبر اعتماد» از او یاد کنیم؛ چهرهای اثرگذار در تاریخ علمی ایران که اکنون در آرامگاه همدان آرمیده است. منابع مورد استفاده در پانویسها آمدهاند.
ادامه مطلبمسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: آغاز به پایان رسیدن مهلت دو ماههای که ایالات متحده برای دستیابی به توافق جامع با ایران تعیین کرده، بهطور همزمان با شروع فرآیند فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی کشورهای اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل متحد و احتمال شروع حمله نظامی اسرائیل به تأسیسات هستهای و نظامی ایران پیامی روشن دارد: فرصت ایران برای رسیدن به یک توافق پایدار با غرب در حال پایان است و در صورت عدم توافق، پیامدهای فاجعهباری برای امنیت ملی و معیشت مردم خواهد داشت.
ادامه مطلببهرغم دشمنی تاریخی، هر دو طرف انگیزههایی برای توافق دارند: دولت ترامپ خواهان بازگرداندن ثبات استراتژیک در خاورمیانه جنگزده و اشباع از بحران است که میتواند در صورت تدام وضعیت فعلیاش جنگی تمام عیار را به روی خود ببیند، و کسب وجهه به عنوان "توافقساز" است که به گفته او میخواهد به تنشها و جنگها در جهان پایان دهد؛ ایران نیز به دنبال کاهش تحریمها و توقف درگیریهاست، بهویژه پس از تضعیف گروههای مورد حمایتش که طی یک سال گذشته ضربات سختی را متحمل شدهاند.
ادامه مطلبیک منبع آگاه اعلام کرد که این مذاکرات طولانی و دشوار بوده و پرداخت مبالغ و آزادی افرادی از جمله نوری، که به منافع آمریکا در منطقه حمله کردهاند را شامل میشود. این منبع تأکید کرد که تمام جزئیات توافق نهایی شده و تنها آزادی تسورکوف باقی مانده است. با این حال، یک مقام امنیتی عراق هرگونه اطلاع از این توافق را تکذیب کرد.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چنین مینماید که موضوع ایران و اعلام خط قرمز از سوی تروئیکای اروپایی به مثابه ابزاری برای مانع تراشی مقابل واشنگتن هم میتواند تفسیر شود. طرفه این که واشنگتن در گفتوگوهای خود با تهران قائل به حرکت گام به گام در حل اختلافات جاری است؛ درحالی که تروئیکای اروپایی بر "توافق بر سر همه چیز" یا "عدم توافق بر سر هیچ چیز" اصرار میکند.
ادامه مطلبسید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: قدر متقین اما میتوان تعارض منافع میان امریکا و اسرائیل در خاورمیانه را امری مسلم دانست و از شکاف ایجاد شده برای کاهش تهدیدات علیه ایران بهره برد. چگونه؟ به نظر می رسد تقویت روابط ایران با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بهخصوص عربستان میتواند بازی چند سر برد برای ایران ایجاد کند که یکی از آنها، استفاده بهینه از تعارض منافع امریکا و اسرائیل به سود ایران است.
ادامه مطلباین چارچوب بر پنج معیار کلیدی استوار است: مدت زمان توافق، محدودیتهای برنامه هستهای، نظارت و راستیآزمایی، پیامدها و ضمانتهای اجرایی، و تأثیرات منطقهای.
ادامه مطلبطبق گزارش پولیتیکو در ۲۱ مه ۲۰۲۵، ژیو وانگ بهعنوان مشاور ارشد در اداره امور خاور نزدیک وزارت امور خارجه آمریکا منصوب شده است. این انتصاب توسط دو مقام آمریکایی تأیید شده که به دلیل نداشتن مجوز برای اظهارنظر عمومی، ناشناس باقی ماندهاند. نقش وانگ بهطور خاص بر امور مرتبط با ایران متمرکز است، اما جزئیات دقیق وظایف او هنوز علنی نشده است. این انتصاب در بحبوحه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم (۲۴ مه ۲۰۲۵) و در شرایطی که تنشهای منطقهای و اختلافات بر سر برنامه هستهای ایران ادامه دارد، توجه رسانههای بینالمللی را جلب کرده است.
ادامه مطلبفاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: مکانیسم ماشه همچنان یکی از بزرگترین موانع برای احیای برجام است و حل این اختلاف نیازمند سازش و توافقی خلاقانه است که بتواند نگرانیهای هر دو طرف را در نظر بگیرد. ایران بر این باور است که تا این موضوع حل نشود، نه تضمینی برای اجرای پایدار برجام وجود دارد و نه منافع اقتصادی این توافق بهصورت واقعی محقق خواهد شد. غرب نیز معتقد است که بدون مکانیسم ماشه نمیتواند اجرای تعهدات ایران را تضمین کند.
ادامه مطلبرسول محمدی گهروئی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: در این گزارش، تلاش خواهد شد تا باتکیهبر نظریه رئالیسم تدافعی (Defensive Realism) از شاخههای واقعگرایی ساختاری، به بررسی رویکرد مطلوب ایران در مذاکرات هستهای با آمریکا پرداخته شود. رئالیسم تدافعی بر این باور است که هدف اصلی دولتها در نظام بینالملل نه کسب سلطه بلکه حفظ بقا و امنیت در مواجهه با تهدیدات خارجی است. این چارچوب، امکان تحلیل واقعگرایانه از راهبرد ایران را که گاه میان «اعتمادسازی محدود» و «بازدارندگی مؤثر» در نوسان بودهاند، فراهم میآورد.
ادامه مطلبسخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره ابتکارهای طرف عمانی برای پیشبرد مذاکرات مطرح شده است نیز گفت: «ابتکارهای طرف عمانی به عنوان طرفی که با مواضع ما و طرف امریکایی آشنا شده، طبیعی است که ابتکارهایی را مطرح و دیدگاه خود را به هر دو طرف منتقل کند. چیزی که روشن و واضح است غنی سازی به عنوان بخش لاینفک از توانایی هسته ای جمهوری اسلامی ایران همواره باید حفظ شود و ما نمی توانیم از این خط قرمز پررنگ دست بکشیم، و طبیعتا ابتکارهای طرف عمانی نیز با در نظر گرفتن این خط قرمز مطرح شده است.»
ادامه مطلبسید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: کنشگری کشور بزرگ و اثرگذاری چون ایران بسیار حائز اهمیت است چرا که ورود و عدم ورود این کشور در تحولات پیش رو بر موفقیت یا عدم موفقیت آنها تاثیر قابل توجهی خواهد گذاشت. به همین دلیل و با توجه به توان بازدارندگی ایران، آمریکا به اتخاذ رویکرد مذاکراتی مجبور شده و گفتوگوها در موضوع پرونده هستهای در جریان است که هر چه جلوتر می رویم دشواریها و فراز و نشیب های آن بیشتر نمایان میشود.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: میتوان گفت، فعلا فضایی بیابینی حکمفرماست که نه میتوان کاملا ناامید شد و نه میتوان با خوشبینی امیدوار ماند. به گفته وزیر امور خارجه کشورمان پیشنهادهای طرف عمانی جای امیدواری را باقی نگه داشته است.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی مینویسد: در حالی که گفته میشود روابط تل آویو و واشینگتن به دلایل مختلف ازجمله موضوع ایران و پرونده فلسطین و غزه، به گرمی سابق نیست، این گونه به نظر میآید که طرف اسرائیلی قصد دارد نهایت فشار ممکن را به دولت ترامپ وارد کند تا لااقل در موضوع ایران بدون آنچه مد نظر اسرائیل است توافقی به دست نیاید. دولت تلآویو برای رسیدن به این اهداف حتی حاضر است در واشینگتن کودتایی رنگین راه بیندازد و رئیس جمهوری امریکا را از خود برنجاند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی مینویسد: طرف ایرانی در حالی وارد مذاکرات رم شده که از یک سو عصبانی است و میگوید آشفتگی در مواضع امریکا را برنمیتابد و نمیتواند باور کند که طرف امریکایی تا چه اندازه در پیشبرد مذاکرات برای رسیدن به نتیجهای قابل قبول، جدی است؛ و از سوی دیگر احساس میکند همچنان باید طرف امریکایی را بیازماید و با طمانینه و احتیاط بیشتر به گفتوگوها ادامه دهد.
ادامه مطلبفاطمه خادمشیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: خاورمیانه از دورهای با محوریت نظم سنتی و ضمانتگری امنیتی آمریکا به مرحله جدید معاملهگری راهبردی و رشد نقش قدرتهای غیرغربی وارد شده است؛ نظمی پویا و پیچیده که در آن بازیگران منطقهای مانند عربستان باید برای تحقق ثبات و شکوفایی اقتصادی، بین گزینههای پرهزینه و متضاد، دست به انتخابهای کلیدی بزنند و برای تأمین امنیت، به سراغ مدلهای متنوعی از مشارکت و ائتلاف منطقهای و فرامنطقهای بروند.
ادامه مطلبعباس ترابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: سفر ترامپ به عربستان سعودی در روز سه شنبه ۱۳ ماه می ۲۰۲۵ و آغاز همکاریهای گسترده اقتصادی فی مابین ایالات متحده و مملکت سعودی و انتقادهای صریح و بی پرده ترامپ از تهران را نشان آن دانست که کاخ سفید اکنون قصد دارد با تبدیل عربستان سعودی به قطب اقتصادی دنیا در منطقه خاورمیانه به مانند سیستم برتون وودز (The Bretton Woods system) و در راستای اعمال کارزار فشار حداکثری (Maximum Pressure Campaign) بیش از پیش جمهوری اسلامی را از موقعیت نیمه پیرامون به یک نظام تابعه حاشیه تبدیل کند.
ادامه مطلب