برجام

سفر هیئت‌های فنی ایران و عربستان را در راستی توافق دوجانبه

پاگشای سعودی

به فاصله ۴۸ ساعت بعد از دیدار حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن‌فرحان، وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، شاهد سفر هیئتی از ریاض به تهران بودیم. خبر سفر این هیئت فنی بعدازظهر شنبه از سوی خبرگزاری رسمی عربستان (واس) مخابره شد. آن‌گونه که واس گزارش داد، در پی توافق‌های انجام‌شده میان تهران و ریاض، روز شنبه یک هیئت فنی از عربستان برای بازدید از سفارتشان در تهران و بررسی مکانیسم بازگشایی آن و همچنین بازگشایی کنسولگری عربستان در مشهد، وارد تهران شد

ادامه مطلب

نگاهی به فیلم «برادران لیلا»، جدیدترین ساخته سعید روستایی

داستان سقوط یک دژاوو؛ چگونه سیاست خارجی نادرست تجربه زیستی تلخ را به مردم ایران تحمیل کرد؟

اگر چه فیلم برادران لیلا از نظر متن سینمایی یک اثر به شدت ضعیف محسوب می شود، اما در حوزه فرامتن می توان به موضوع تاثیر مستقیم و فوری سیاست خارجی در ایران بر اقتصاد و توان معیشتی اقشار فرودست جامعه اشاره ای داشت. در این فیلم التهابات سیاست خارجی دولت روحانی در ماه ها و هفته های منتهی به خروج دونالد ترامپ از برجام بر معیشت و اقتصاد نشان داده می شود؛ التهاباتی که به راحتی اقشار ضعیف را در بحران فرو برده است و همچنان هم رو به تزاید است. 

ادامه مطلب

تهران - واشنگتن و «توافق موقت»!

دادن سوخو از سوی روسیه به ایران در ۱۴۰۲ منوط به رفتار تهران است/ جمهوری اسلامی در قبال آذربایجان برنامه روشنی ندارد

احمد وخشیته در گفت وگویی تاکید دارد که می‌توان انتظار داشت که فروش و ارسال جنگنده سوخو از سوی روسیه به ایران عملیاتی شود، اما چون اگر این اتفاق روی دهد، اسکادران هوایی‌ ایران دچار تحول جدی خواهد شد، طبیعتا روسیه هم انتظار دارد که این جنگنده‌ها در راستای افزایش تنش مورد استفاده قرار نگیرد؛ لذا این رفتار تهران است که تعیین می‌کند روسیه می‌تواند جنگنده‌ای به ایران بدهد یا نه.

ادامه مطلب

ضرورت احیای برجام را برای سال ۱۴۰۲

منطقه «خاکستری» در سیاست خارجی ایران و توافق با غرب به عنوان «اولویت» و «اولیَّت» دیپلماتیک

در محافل رسانه ای و نیز به باور طیفی عمده ای از تحلیلگران و ناظران پس از تحولات شهریور ماه سال ۱۴۰۱ و ورود به فضای جدید، رویکرد آمریکا در قبال ایران، ذیل یک جمله خلاصه می شود؛ «نه توافق، نه بحران». در تبیین بیشتر این تک جمله به نظر می رسد که دولت بایدن به موازات پرهیز از یک توافق دیپلماتیک با تهران به خصوص با محوریت احیای برجام سعی دارد که از تشدید تنش و بالا بردن ریسک نزاع با ایران هم دوری کند.

ادامه مطلب

بررسی تحولات اروپایی  -آمریکایی با ایران در سال ۱۴۰۱

سال جدید و امکان قطع روابط ایران و اروپا؟ً

علی ماجدی در گفت وگویی تاکید دارد که اگر سیاست ایران در همراهی با پوتین برای تجاوز به اوکراین تغییر پیدا نکند باید شاهد تبعات گسترده‌تر، شدید تر و جدی تر از طرف آلمان و اتحادیه اروپا و کل جامعه اروپایی - آمریکایی باشیم. به هر حال حمله به امنیت و تمامیت ارضی اروپا مسئله‌ای نیست که قاره سبز و آمریکا از کنار آن به سادگی بگذرد. اکنون فشار به جمهوری اسلامی ایران تا جایی پیش رفته است که تبعات جنگ اوکراین بیش از روسیه دامن ایران را گرفته است. واقعا این سوال وجود دارد که آینده جنگ اوکراین برای سال پیش رو چگونه خواهد بود؟ آیا این جنگ با میانجی گری برخی بازیگران مانند چین به نتیجه می رسد یا نهایتاً شاهد تداوم و فرسایش شدن آن خواهیم بود؟ هر کدام از این سناریو ها تاثیرات خاص خود را بر مناسبات ایران و آلمان و در کل ایران و اروپا خواهد داشت.

ادامه مطلب

تغییر ساختار و تیم مذاکره کننده از ایده تا واقعیت!

آیا باقری کنی از مذاکرات هسته ای حذف می شود؟

محمدمهاجری در گفت وگویی تاکید دارد که برای به نتیجه رسیدن پرونده مذاکرات هسته‌ای باید چارچوب‌ها تغییر کند. به‌هرحال اگرچه حضور افراد مؤثر است و در نتیجه‌گیری و خروجی کار اثرات خود را خواهد داشت، ولی ابتدا‌به‌ساکن باید سیاست‌های کلی و کلان کشور در مورد مذاکرات هسته‌ای، نحوه احیای برجام، حل اختلاف‌های پادمانی، روابط جمهوری اسلامی ایران با غرب و کل دنیا و موارد دیگر به شکل شفاف و روشنی بیان شود تا کسانی که در تیم مذاکره‌کننده هستند، تکلیف خود را بدانند.

ادامه مطلب

در عین افزایش نزدیکی با عربستان

امریکا دیگر به فکر برجام نیست

کاخ سفید به جای تلاش برای نزدیک تر کردن مواضع، تحریم های جدیدی را علیه تهران اعمال می کند. با توجه به سیاست سخت تر در قبال ایران، امریکا قصد دارد، روابط با ریاض را تحکیم بخشد.

ادامه مطلب

توافق هسته ای ایران، تنها سنگر در برابر جنگ در خاورمیانه

کمک های نظامی روسیه به ایران معادلات را به هم می زند

هدف دیگر همکاری روسیه و ایران پاسخ دادن به ضرورت های سیاسی و ژئوپلیتیکی است. تعلیق عملی اجرای توافق هسته ای و راه اندازی مجدد برنامه هسته ای ایران، آشفتگی زیادی را در بین همسایگان ایران در خاورمیانه، در وهله اول اسرائیل، به وجود آورده است. با توجه به انفعال جامعه بین‌المللی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اسرائیل «جنگ سایه» با تهران متشکل از ترور شخصیت‌های ایرانی مرتبط با توسعه هسته‌ای و حملات هدفمند به سایت های راهبردی مانند نیروگاه های نطنز و فردو را ادامه می‌دهد. بنابراین تهران با تجهیزات روسی قادر خواهد بود از تأسیسات حساس خود در برابر همه حملات خارجی، به ویژه اسرائیل محافظت کند.

ادامه مطلب

گروسی در مرز خوش بینی و بدبینی!

دیپلماسی پنهان بین تهران و آژانس در جریان است/ توافق کم در برابر کم به نتیجه می رسد؟

جلال خوش چهره در گفت وگویی تاکید دارد: «در شرایط حساس کنونی که عمق، گستردگی و تنوع اختلافات پادمانی بین دو طرف بسیار زیاد و تقریباً بی سابقه است، هم ایران و هم آژانس البته با حمایت ۱+۴ و ایالات متحده، مذاکرات و توافقات چراغ خاموشی را بدون جنجال سازی رسانه‌ای و حساس کردن برخی بازیگران و منتقدان این نوع تعاملات با ایران پیش ببرند.» هدف از این نوع دیپلماسی چراغ خاموش به زعم این تحلیلگر، ایجاد روندی بدون حاشیه یا حداقل کم حاشیه برای حل اختلافات پادمانی است تا در مسیر توافقات تهران و آژانس کارشکنی و مانع تراشی احتمالی صورت نگیرد.

ادامه مطلب

دیپلماسی دقیقه ۹۰ تهران جواب می دهد؟

چانه زنی در وقت اضافه

بهروز طریقت در گفت‌وگویی تاکید دارد: «اساسا تلاش ایران برای سفر گروسی به تهران نشان می‌دهد اختلاف‌های پادمانی میان سازمان انرژی اتمی و آژانس حل‌وفصل نشده است و مهم‌تر از آن، موضوع و اتهام جدید یعنی غنی‌سازی ۸۴ درصد هم حتی با سفر هیئتی از آژانس در هفته گذشته به نتیجه نرسیده است»./عبدالرضا فرجی راد اعتقاد دارد: چون در روزها و هفته‌های اخیر مقامات اروپایی، آمریکایی و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مصاحبه و موضع تندی علیه ایران حتی با وجود ادعای غنی‌سازی ۸۴‌درصدی نداشته‌اند، این امر حکایت از آن دارد که غرب هم تمایلی به تصاعد تنش ندارد.

ادامه مطلب

آیا می توان توافق هسته ای ایران را زنده کرد؟

احیای برجام از نگاه فنی ممکن اما به لحاظ سیاسی چالش برانگیز

بعید است که ایران، ذخیره اورانیوم غنی شده ۲۰ و ۶۰ درصدی اش را تحویل دهد چرا که آن را یک اهرم کلیدی می داند. بااینحال می توان ریسک اشاعه را با تعیین سقفی برای میزان اورانیومی که ایران به شکل گاز نگه می دارد یا به پودر تبدیل می کند، برطرف کرد (پودر می توند دوباره به گاز تبدیل شود اما کاری زمانبر است و به راحتی هم ردیابی می شود). یک گزینه دیگر هم این است که شمار سانتریفیوژهای پیشرفته نصب شده یا عملیاتی را محدود کرد.

ادامه مطلب

امروز توافق هسته ای با ایران در کدام مرحله است؟

مرگ برجام یا دیپلماسی

سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هیچ نشانه علنی از پیشرفت در مذاکرات مشاهده نشده است و طرف های غربی همچنان از تهران می خواهند تا سطح همکاری خود را با آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) افزایش دهد. ایران و ایالات متحده همچنین در مورد تبادل زندانیانی که به اتهامات مختلف نگهداری می‌کنند، مذاکره کرده‌اند، چیزی که در مقاطعی با مذاکرات هسته‌ای آمیخته شده است، اما به طور بالقوه می‌تواند نتایج جداگانه‌ای داشته باشد.

ادامه مطلب

وضعیت حساس در آستانه نشست فصلی شورای حکام

روشنگری های تهران جواب می هد؟

جواد ترابی در گفت وگویی تاکید دارد که وضعیت پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از حالت «فنی و حقوقی» به حالت «سیاسی و امنیتی» تغییر ماهیت داده است. خود این «تغییر ماهیت» به زعم ترابی یک روند و پروژه عمدی برای ایجاد اهرم فشار بر تهران در کنار موضوع جنگ اوکراین و حقوق بشر است.

ادامه مطلب

بررسی تحرکات میانجیگرایانه همسایگان ایران

دیپلماسی به وقت وساطت

با توجه به اوج‌گیری تلاطم‌ها در سیاست خارجی ایران و بیم همسایگان از رادیکال‌شدن فضای منطقه، تحرکات دیپلماتیک میانجیگرایانه‌ای برای تعدیل تنش‌ها در دستور کار برخی کشورها قرار دارد. در این میان، در روزهای اخیر دو کشور عراق و عمان مانند سابق کماکان به نقل و انتقال پیام‌ها و واسطه‌گری‌های دیپلماتیک ادامه می‌دهند.

ادامه مطلب

نبرد روایت ها

دلار ۵۰ هزار تومانی، اورانیوم ۸۴ درصد و بحران پیش روی تهران؟!

دیروز بلومبرگ در گزارشی مدعی شد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران هفته گذشته اورانیوم ۸۴ درصد غنی‌شده را شناسایی کرده‌اند. این خبرگزاری آمریکایی در ادامه نوشت آژانس در تلاش است توضیح دهد که چگونه اورانیوم غنی‌شده ایران به خلوص ۸۴ درصد رسیده است.

ادامه مطلب

کنفرانش فشار

زنگ خطر مشروعیت‌بخشی به اپوزیسیون و مشروعیت‌زدایی دیپلماتیک از ایران

حمیدرضا صداقت در گفت وگویی تاکید دارد که اگر دستگاه دیپلماسی به دنبال شکستن فضای ضدایرانی‌‌ای که در ماه‌های اخیر از سوی کشورهای غربی شکل گرفته‌ است، نباشد، باید در آینده هزینه‌های بیشتری را متحمل شود./عباس یوسفی اعتقاد دارد که تهران هم باید روی گزینه‌های آلترناتیو مانند برگزاری کنفرانس های متقابل البته به شرط افزایش وزن سیاسی خود تمرکز بیشتری داشته باشد.

ادامه مطلب

آزمون روابط تهران – پکن

جلال خوش چهره در نوشتاری تاکید دارد که ابراهیم رئیسی با هیئتی بلند پایه که شامل وزیران امورخارجه، راه، نفت، کشاورزی به همراه رئیس کل بانک مرکزی و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای است راهی پکن شده تا جان تازه‌ای به روابط خارجی ایران بدهد. نگاهی مفهومی به هیئت همراه رئیس جمهوری نشان از امید رئیس دولت به نتایج این سفر دارد. مهم‌ترین هدف‌گذاری در این سفر در نگاه تهران، تعیین تکلیف قرارداد ۲۵ ساله چین با ایران است که از سال ۲۰۱۶ میلادی( دی ۱۳۹۴) تا کنون همچنان در بلاتکلیفی است.

ادامه مطلب

برجام، انتخابات ترکیه و مساله فلسطین مهمترین موضوعات اثرگذار ۲۰۲۳

خاورمیانه در انتظار زلزله ژئوپلیتیک؟!

صابر گل‌عنبری در یادداشتی می نویسد: پیامدهای شکست مذاکرات و دیپلماسی میان ایران و غرب و شکست احتمالی اردوغان و حزبش در سطوح مختلف زیاد خواهد بود و با وقوع هر کدام و یا هر دو با هم دوره گذار در خاورمیانه وارد مهم‌ترین مرحله خود خواهد شد و می‌توان متعاقب آن در آینده زلزله‌ای ژئوپلیتیک در منطقه را انتظار کشید.

ادامه مطلب

بررسی دلایل و اهمیت سفر رئیسی به چین

یک سفر و چند هدف!

احمد اسفندیاری‌منفرد می‌گوید: «اگرچه شی جین‌پینگ با سفر به عربستان سعودی و همراهی با ریاض در مطرح‌کردن برخی از ادعاهای ضد‌ایرانی شائبه شکاف در مناسبات تهران و پکن را در محافل سیاسی و رسانه‌ای داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی تقویت کرد‌ اما چین از آن میزان هوشمندی برخوردار است که ظرفیت‌ها و پتانسیل بازیگر مهمی چون جمهوری اسلامی ایران را در منطقه استراتژیک خاورمیانه از دست ندهد»./محمدمهدی سبحان‌نیا در گپ‌وگفتی بر این باور است که انجام این سفر از سوی رئیس‌جمهور ایران به چین می‌تواند یک گام برای خروج از انزوای دیپلماتیک طی ماه‌های اخیر باشد./ اسماعیل فلاح‌زاده اعتقاد دارد: «شاید مهم‌ترین دغدغه تهران در این سفر به تلاش‌های اخیر دولت بایدن برای رایزنی با طرف چینی در جهت توقف خرید نفت از ایران بازمی‌گردد».

ادامه مطلب

واقعیت های برجامی چه می گویند؟

بی‌تردید دولت رئیسی و در کل تهران اکنون بیش از هر زمان دیگری به ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با هدف برون‌رفت از بحران کنونی به موازات تعدیل فشارها و تحریم‌ها، شکستن اجماع علیه خود نیاز دارد. پس، هم گفته‌های رئیسی در جمع سفرا و نمایندگان دیپلماتیک کشورهای خارجی رنگ‌و‌بوی تداوم سیاست‌های گذشته را نمی‌دهد و هم توییت اخیر رئیس‌جمهور به این معناست که دولت سیزدهم با توجه به سینرژی چالش‌های‌های اقتصادی، معیشتی، دیپلماتیک و...، سعی دارد بستر را برای آغاز مذاکرات فراهم کند.

ادامه مطلب

دستورهای کارهای جنبی مهمتر از همه چیز

سفری مهم در روزهایی حساس

حسین دولت‌آبادی معتقد است با روی کار آمدن بنیامین نتانیاهو در اسرائیل و تلاش تل‌آویو برای احیای روابط خود با مسکو اکنون باید این احتمال را هم داد که ممکن است کرملین توازن‌بخشی بین ایران و اسرائیل را پیشه کند/ محمود جودکی تأکید می‌کند که مسکو به‌هیچ‌عنوان از وضعیت حساس پرونده فعالیت‌های هسته‌ای و اختلافات پادمانی با آژانس خرسند نیست و سعی می‌کند به هر نحوی تا پیش از نشست فصلی شورای حکام، تهران را ترغیب به بازنگری در ارتباط با آژانس کند.

ادامه مطلب

در عین نزدیک شدن مواضع واشنگتن و تل آویو بر سر پرونده هسته ای

فلسطین، عامل دوری اسرائیل و امریکا از موضوع ایران

نتانیاهو در دیدار دوشنبه با وزیر امور خارجه آمریکا، می خواست که بر موضوع ایران تمرکز کند اما با انتقادهای آمریکا درباره بازبینی در دستگاه قضایی اسرائیل و نیز بر سر فلسطینی ها روبه رو شد.

ادامه مطلب

تقسیم کار اروپایی

غرب به ساز نتانیاهو نمی رقصد

غرب، ذیل فاصله‌گیری با سیاست‌های اسرائیل سعی دارد یک فشار کنترل‌شده را به تهران تحمیل کند که نتیجه لازم را به دنبال داشته باشد.

ادامه مطلب

اروپاو آمریکا برنامه مدنظر نتانیاهو را در قبال ایران پیاده نمی کنند

کارد تهران تا کجا می بُرد؟!

حامد قاسم‌پور در گفت‌وگویی معتقد است فضای رادیکال مدنظر بنیامین نتانیاهو و اسرائیلی‌ها روی دیپلماسی هسته‌ای اروپا و به‌ویژه آمریکایی‌ها جواب نمی‌دهد./عباس نجفی اذعان دارد: «غربی‌ها از طریق اهرم فشار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای حکام به دنبال اعمال «یک فشار مهندسی‌شده» بر ایران هستند».

ادامه مطلب

تروریستی اعلام کردن سپاه و پیچیده تر شدن مذاکرات برجامی

اروپا در مخمصه خودساخته خود علیه ایران

تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران ربطی به مسئله بازیابی برجام ندارد، اما در صورت چنین اقدامی از سوی اتحادیه اروپا، این نهاد حکومتی، چشم انداز مذاکرات بسیار دشوارتر خواهد شد. به باور این مقام، برای توافق هسته ای ایران، جایگزینی وجود ندارد و این توافق تنها راهکار ممکن برای پیشگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به جنگ افزار هسته ای است.

ادامه مطلب

سفری پرابهام!

از میانجیگری دوحه آبی گرم می شود؟

محسن قائمی مهر در گفت وگویی تاکید دارد: «علیرغم آنکه قطر به عنوان یک کشور کلیدی در حاشیه خلیج فارس طی سال های اخیر توانسته است با پوست اندازی اقتصادی و سیاست خارجی به یک وزن قابل توجه دیپلماتیک در تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دست پیدا کند تا جایی که نشست دوحه را بین ایران و آمریکا در تابستان سال جاری برگزار کرد، اما به باور این کارشناس مسائل خاورمیانه، دوحه از وزن تعیین‌کننده‌ای در پرونده احیای برجام برخوردار نیست، کما اینکه از نگاه او نشست قطر برای احیای برجام هم به شکست رسید. / محمدرضا محمدی اعتقاد دارد مسائل و موانع عدم احیای برجام به قدری جدی شده اند که از سرگیری مذاکرات هم لزوما تضمینی قوی برای حصول توافق نخواهد بود.

ادامه مطلب

آنچه در مرحله کنونی می توان برداشت کرد

برجام، و روابط توام با نفرت ایران و امریکا

تضاد در روابط ایران و امریکا از بسیاری جهات، به عمق جهان بینی و تضادهای ایدئولوژیک باز می گردد: در حالی که واشنگتن به عنوان لوکوموتیو سکولاریسم و لیبرال دموکراسی عمل می کند، تهران نقش هدایت کننده ایدئولوژی اسلامی را بازی می کند. در این میان، امریکا نمی تواند عامل ایران در خاورمیانه را نادیده بگیرد.

ادامه مطلب

«شرق» در گفت و گو با معاون سابق وزارت امور خارجه بررسی کرد

چرا ایران نمی‌تواند از عضویت در پیمان های بین‌المللی به دستاورد جدی برسد؟!

محمدابراهیم رحیم پور در گفت وگویی تاکید دارد که متاسفانه در سیاست خارجی یک عزم و اراده جدی برای استفاده از ظرفیت دیپلماسی و عضویت در سازمان ها، پیمان ها و نهادها منطقه ای و فرامنطقه ای مانند اکو وجود ندارد.

ادامه مطلب

فشار بایدن به چین برای رسیدن به توافق جدید

آرزوی سفر!

در حالی گروسی از احتمال سفر خود به ایران ذیل یک اظهارنظر غیرمستقیم و نقل قولی از زبان او در ماه آتی میلادی (فوریه) خبر داده است که پیشتر محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، هفتم دی ماه درحاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران از انجام هماهنگی های لازم در جهت انجام سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران بعد از تعطیلات ماه ژانویه گفته بود. اکنون که ژانویه رو به پایان است و در آستانه ورود به ماه فوریه هستیم دوباره اخبار از انجام سفر گروسی در این ماه حکایت دارد؛ اما این تاخیرها برای حضور مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران به چه معناست؟ آیا به واقع سفری در کار خواهد بود؟

ادامه مطلب

دوستی خاله‌خرسه

رد پای روسیه در طرح افزودن سپاه به فهرست گروه های تروریستی اروپا؟

مهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات برجام، بهمن پارسال گفت تا امضای مجدد برجام پنج دقیقه مانده، منتها نگفت که رئیسش می‌خواهد در دقیقه چهارم به اکراین حمله کند. از این لحظه بعد حضور ایران در بازار انرژی – که منوط به امضای برجام است – دوچندان به ضرر روس‌ها بود. مذاکرات در آستانه موفقیت تعطیل شد.

ادامه مطلب