ضرورت ارائه راهکاری‌های جدید
نویسنده خبر:
مهدی سنایی
سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه روز جمعه ضمن ابراز تاسف از همکاری نکردن ایران با جامعه جهانی، با تحریم بیشتر این کشور مخالفت کرد.
آقای لاوروف خواستار تلاش بیشتر بین المللی بر پایان دادن به تنش هسته‌ای ایران با غرب به جای اعمال تحریم‌های جدید علیه این کشور شد.
گفتاری از دکتر مهدی سنایی، استاد دانشگاه، عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس و تحلیل‌گر مسائل روسیه:
لحن روسیه در مورد ایران نسبت به یک سال گذشته متفاوت شده است؛ در عین حال که روسیه همچنان همان منطق کلی را در سیاست خارجی خود حفظ کرده، با یک جانبه گرایی امریکا مخالف بوده و متمایل به حل و فصل مسائل از طریق مذاکره و گفت و گوست. روس ها معتقدند هرگونه تصمیم‌گیری خارج از چارچوب‌های شناخته شده بین المللی و تحت تاثیر امریکا می‌تواند کارآمدی سازمان های بین المللی را به خطر اندازد، اما به دو دلیل لحن مسکو نسبت به گذشته متفاوت شده است.
اول آن که روابط امریکا و روسیه از وضعیت تنشی که تابستان سال گذشته شاهد بودیم خارج شده است. تنش در روابط روسیه و امریکا طی چهار پنج سال اخیر تشدید شد و در پی استقرار سیستم دفاع موشکی امریکا در مرزهای شرقی روسیه وارد وضعیت خاصی شد و با آغز جنگ گرجستان به بالاترین حد تنش طی دو دهه گذشته رسیده است.
در حال حاضر هم امریکا برنامه ایجاد سپر دفاع موشکی را کنار گذاشته و هم کشورهایی که شاهد انقلاب‌های رنگی بوده و نسبت به روسیه واگرایی دارند از اولویت سیاست خارجی امریکا خارج شدند؛ بر این اساس نوعی تعامل میان سیاست خارجی امریکا و روسیه شکل گرفت.
عامل دوم این است که روسیه علاقند است ایران باب مذاکره را باز گذاشته و عمل گرایی بیشتر در سیاست خارجی خود نشان داده و در موضوع پرونده هسته‌ای نرمش بیشتری اعمال کند. به تعبیر روسیه، ایران باید اعتماد طرف‌های مذاکره را جلب کند و شرایطی را فراهم اورد که مذاکرات رو به جلو باشد. بنابراین، بر خلاف گذشته که مسکو تنها به ابراز امیدواری می‌پرداخت اکنون با لحن متفاوتی اظهار تمایل می‌کند که ایران نرمش بیشتری نشان دهد.
در رفتار روسیه – به دلایل اسراتژیک- منطق مخالفت با تحریم‌ها و فشارها بر ایران دیده می‌شود ضمن آن‌که ایران همکار بزرگ روسیه در منطقه است و همکاری اقتصادی گسترده‌ای با روسیه دارد، در عین حال ایران به لحاظ تامین امنیت منطقه‌ای نیز برای مسکو حائز اهمیت است.
نباید فراموش کرد که روسیه در قالب منافع ملی خود مسائل بین المللی را پیگیری می‌کند و در سیاست خارجی این کشور اصل عمل گرایی و پیگیری منافع بر اساس سود و زیان اهمیت اصلی را دارد.
مواضع آتی روسیه
روسیه به دلایل پیش گفته با وضع تحریم‌ها علیه ایران مخالف است و تلاش خود را خواهد کرد که هم در برابر اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران مقاومت کند و هم از سوی دیگر ایران را به نشان دادن نرمش و انعطاف بیشتر تشویق کند.
با این حال تجربه نشان داده است که روسیه در نهایت زمان تصویب قطع نامه‌ای جدید علیه ایران قطع نامه را وتو نمی‌کند.
امیدواریم چین و روسیه این واقعیت را در نظر گیرند که منافع دراز مدت و امنیت منطقه با همکاری کشورهای منطقه از جمله ایران، چین، روسیه و برخی دیگر از کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای تامین خواهد شد. موافقت با وضع تحریم‌ها – که اثری در اراده تهران برای ادامه فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ندارد- به نوعی نادیده گرفتن حقوق مسلم تنظیم شده بر اساس معاهدات بین المللی و همراهی با ادعای برخی کشورهای غربی است که به بهانه اخلال در امنیت بین الملل، پرونده هسته‌ای ایران را به شورای امنیت ارجاع دادند.
منافع دراز مدت و اصول و قواعد بین المللی ایجاب می‌کند که چین و روسیه کمک کنند تا پرونده هسته‌ای به چارچوب اصلی خود یعنی آژانس بین المللی انرژی اتمی بازگردد. البته از تیم مذاکره کننده هسته‌ای و دستگاه دیپلماسی کشور هم انتظار می‌رود که با ارائه راهکارهای جدید شرایطی را فراهم کنند که روند جاری منجر به صدور قطع نامه‌ای دیگر علیه کشور نشود.
نظر شما :