مخالفان تندرو توافق پوتین – اردوغان بر سر ادلب را رد کردند

وقایع اتفاقیه: گروه اسلام گرای تندروی «حراس الدین» (پاسداران دین) در استان ادلب در شمال غرب سوریه، با توافق ترکیه و روسیه که به موجب آن گروه های تندرو از مناطق مورد توافق برای خلع سلاح خارج می شوند، مخالفت کردند و اعلام کردند خود را آماده عملیات نظامی جدید علیه ارتش سوریه و متحدانش می کنند. 

این در حالی است که نیروهای مخالف سوری مورد حمایت ترکیه با احتیاط عصر شنبه از توافق روسیه – ترکیه در استان ادلب استقبال کردند ولی در عین حال تاکید کردند که به مسکو اعتماد ندارند.  

گروه اسلام گرای «حراس الدین» از گروه های اصلی مخالفان سوری در ادلب محسوب نمی شود اما مواضع آنها در مخالفت با توافق روسیه و ترکیه که هفته گذشته به دست آمد، نشان می دهد که این توافق مخالفانی دارد. 

گروه هیئت تحریر الشام (جبهه النصره سابق) که قدرتمندترین گروه مسلح در شمال غرب سوریه محسوب می شود هنوز موضع خود را نسبت به توافق روسیه و ترکیه اعلام نکرده است. به موجب این توافق، نیروهای مسلح باید خلع سلاح شده و تا 15 اکتبر از مناطق عاری از سلاح خارج شوند. 
موضع تحریر الشام نسبت به این توافق مهم است چرا که تقریبا بر دیگر گروه های بنیادگرای افراطی مخالف حکومت سوریه تسلط دارد و هر گونه موضعی از سوی آن می تواند تاثیر مستقیم بر توافق روسیه و ترکیه بر سر ادلب بگذارد. 

بسیاری از نیروهای هیئت تحریر الشام بعد از این که این گروه ارتباط خود را با شبکه تروریستی القاعده قطع کرد از آن جدا شدند و به دیگر گروه های تروریستی پیوستند. اکثر نیروهای این جبهه را اتباع غیرسوری تشکیل می دهد که عموما از خارج از سوریه و اکثرا از طریق ترکیه وارد سوریه شده اند. 

گروه «حراس الدین» در بیانیه خود اعلام کرد که توافق روسیه و ترکیه را توطئه ای «از سوی نیروهای جهانی شر و کفر علیه طرح جهادی» می داند. 
این گروه که بیانیه خود را روز شنبه منتشر کرد، آورده است که «ما به برادران جهادی مان در این مرحله تعیین کننده و خطرناک توصیه می کنیم که به سوی خدا برگردند و نفس خود را مجازات کنند و صادقانه توبه کنند، سپس هر آن چه از نیرو و امکانات باقی مانده را برای حفظ تقوا به کار بندند و عملیات نظامی را علیه دشمنان دین که می خواهند طرح های آنها را فاسد کنند، آغاز کنند و حیله آنها را بر ملا کنند، مجاهدانی که راه های سخت را گذرانده اند از سوی هر کس که با آنها مخالفت کند ضرر نمی بینند و خجالت زده نمی شوند.» 

منطقه عاری از سلاحی که ترکیه و روسیه روی آن به توافق رسیده اند شامل منطقه ای به عمق 15 تا 20 کیلومتر در امتداد خط تماس نیروهای مخالف اسد و ارتش سوریه می شود. قرار است نیروهای ترکیه و روسیه پست های بازرسی مشترک تشکیل دهند و میان دو طرف مورد منازعه حائل باشند. 

در این میان جبهه آزادیبخش ملی که یکی از گروه های متحد با ترکیه محسوب می شود، اعلام کرد که با تلاش های آنکارا «همکاری کامل» خواهد کرد اما بعید دانست که خلع سلاح را بپذیرد یا زمین های تحت کنترل خود را رها کند. این جبهه با صدور بیانیه ای اعلام کرد، «ما روی تلاش های بسیار و پیروزی بزرگ و روشن دیپلماسی ترکیه حساب می کنیم و آن را غنمیت می شماریم، نیروهای ما در شمال سوریه از این توافق که توانست جلوی دشمنی سرسختانه روسیه را بگیرد، استقبال می کنند. اما در عین حال اعلام می کنیم که هیچ اعتمادی به دشمن روسی نداریم، و انگشت های ما روی ماشه خواهد ماند و نه از سلاح هایمان و نه از زمین هایمان و نه از انقلابمان دست نخواهیم کشید.»

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در دیدار خود با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه تاکید کرد که تنها در صورتی حاضر به قبول توافق برای منطقه عاری از سلاح است که مخالفان سوری سلاح های سنگین و خمپاره اندازها و تانک ها و سامانه های موشکی ویژه شان را از مناطق توافق شده تا دهم اکتبر خارج کنند. 

با وجود این که هیئت تحریر الشام تا کنون موضع رسمی خود را اعلام نکرده و خبرگزاری وابسته به آن هنوز مواضع رسمی این گروه را منتشر نکرده است، اما ابو محمد الجولانی، رهبر این هیئت اعلام کرد که «سلاح ما خط قرمز است که به هیچ وجه حاضر به مصالحه بر سر آن نیستیم.»

در حدود 3 میلیون شهروند سوری در ادلب به سر می برد که حدود نیمی از آنها سوری هایی هستند که بعد از آغاز جنگ از دیگر نقاط کشور به این استان آواره شده اند. سازمان ملل نسبت به وقوع یک فاجعه انسانی در این استان در پی آغاز جنگ هشدار داده است.

منبع: میدل ایست آنلاین / تحریریه دیپماسی ایرانی/11