ایران امسال به بزرگترین هدف خود در تولید گاز می رسد

نویسنده: سیمون واتکینس (Simon Watkins) 

دیپلماسی ایرانی: ایران در سال جاری به هدف خود در تولید روزانه یک میلیارد مترمکعب گاز از پارس جنوبی، بزرگترین ذخیره گاز در جهان، می رسد. میدان غیر مشترک گاز طبیعی پارس جنوبی هسته اصلی راهبرد ایران برای تولید حداقل یک بیلیون متر مکعب گاز در روز است. اهمیت این کار به اندازه تولید 5.7 میلیون بشکه نفت خام در روز است. با این حال، تولید گاز طبیعی برخلاف نفت در نتیجه تحریم های ایالات متحده به مشکل بزرگی نخورده است. ایران در حال حاضر 857 میلیون متر مکعب گاز طبیعی تولید می کند. طبق برآوردها، رسیدن به هدف یک میلیارد متر مکعب تا پایان امسال امکان پذیر است و به ایران اجازه می دهد تا صادرات گازش را به آسیا، به ویژه چین، افزایش دهد. ایران قصد دارد ابتدا افزایش صادرات LPG  و در مرحله بعد LNG  را در دستور کار قرار دهد. 

کلید رسیدن به چنین هدفی در میدان گاز طبیعی غیر مشترک پارس جنوبی نهفته است، یک میدان 3700 کیلومتر مربعی که بخشی از میدان 9700 کیلومتر مربعی مشترک بین ایران و قطر است. سهم ایران 14.2 تریلیون متر مکعب ذخایر گازی – 8 درصد از ذخایر گازی جهان – به علاوه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی است. در حال حاضر این بخش 60 درصد از کل گاز تولیدی ایران – چیزی در حدود 700 میلیون متر مکعب در روز – را تولید می کند. با تکمیل شمار دیگری از 27 فاز کنونی پارس جنوبی و با پیشرفت چشمگیر دو فاز 11 و 14 در ماه های آتی، 150 تا 180 میلیون متر مکعب به جریان گاز ایران اضافه خواهد شد.

چین که پس از اعمال دوباره تحریم های آمریکا جانشین شرکت توتال فرانسه در توسعه فاز 11 پارس جنوبی شده بود، حالا در پی جنگ تجاری با آمریکا و همه گیری ویروس کرونا، چندان تمایلی ندارد که آتش تنش خود با واشنگتن را با ادامه حضورش در این میدان نفتی شعله ورتر کند. اگر چه پکن هنوز هم متعهد است که در تامین مالی، فناوری و مشاوره به ایران کمک کند، اما فاز 11 پارس جنوبی در چند هفته اخیر شاهد پیشرفت هایی به مدد شرکت های ایرانی بوده است. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران هفته گذشته اعلام کرد که ایران حتی بدون حضور فرانسه و چین نیز ظرفیت تولیدش در فاز یازده را افزایش داده و به 56 میلیون متر مکعب به همراه 75000 بشکه میعانات گازی رسانده است. همه اینها سطح تکمیل این فاز پارس جنوبی را به 30 درصد رسانده است. زنگنه اضافه کرد که فاز 11 به صورت دو مرحله یکپارچه توسعه یافته که هر مرحله شامل 15 حلقه چاه و دو خط لوله 32 اینچی تا مسافت 270 کیلومتر به عسلویه و کنگان است.

فاز 14 پارس جنوبی نیز با نرخ کاملی بازیافت گاز را آغاز کرده و ظرفیت تولید 14.2 میلیون متر مکعب گاز طبیعی، 20 هزار بشکه میعانات گازی، سولفور، LPG  و اتان را دارد. قرار است فاز 13 تا 57 میلیون متر مکعب گاز تولید کند و فازهای 17، 18، 19، 20 و 21 نیز کاملا عملیاتی هستند.

با توسعه خط لوله گوره – جاسک، برنامه های صادراتی LPG ایران مزیت بیشتری پیدا می کنند. تحریم ها سرعت توسعه این بخش را کم کرد، با این حال ایران حتی تحت تحریم ها هیچ یک از بازارهای LPG خود را از دست نداد و اکنون یکی از بزرگترین و مطمئنترین عرضه کنندگان این گاز است. ایران حتی تحت تحریم ها سالانه هشت میلیون تن LPG صادر می کرد. اگر تمام فازهای پارس جنوبی آنلاین شوند، ایران می تواند میزان تولید LPG خود را دو برابر کرده و 40 درصد از بازار صادرات خاورمیانه را در دست بگیرد. ایران با یک سرمایه گذاری 4 میلیارد دلاری توانسته بسیاری از صنایع و خانه های ایرانی را به گاز طبیعی متصل کند و با ایجاد ظرفیت صادرات LPG، حدود 9 میلیارد دلار درآمد ارزی کسب کند. جایگزینی یک لیتر LPG با گاز طبیعی به افزایش 03. دلاری در درآمدهای صادراتی منتهی شده است.

هنوز هم چین کلیدی ترین بازار هدف برای صادرات LPG ایران محسوب می شود. به رغم تحریم ها و جنگ تجاری چین و ایالات متحده، پکن در سه ماه اول امسال هر ماه با احتیاط نیم میلیون تن LPG از ایران وارد می کرد. تا قبل از انتشار کویید 19، این حجم از صادرات درآمد ماهیانه 200 میلیون دلاری را برای ایران در بر داشت. قبل از اینکه چین بر واردات گاز مایع از ایالات متحده تعرفه بگذارد، 20 درصد از مجموع گاز مایع وارداتی اش از ایالات متحده تامین می شد. با این حال، پس از وضع تعرفه ها، خریداران چینی به سمت فروشندگان ایرانی چرخش کردند، به طوری که سال گذشته 80 درصد از صادرات LPG ایران به چین بود.

منبع: اویل پرایس / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11