برجام هنوز بهترین گزینه است؟

دیپلماسی ایرانی: طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده روز پنجشنبه نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی برجام و اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱ برگزار شد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در پانزدهمین گزارش خود پیش از برگزاری نشست، «با بیان اینکه برجام همچنان بهترین گزینه است، از آمریکا خواست تحریم‌ها علیه تهران را لغو و معافیت‌ها درباره تجارت نفت ایران را تمدید کند».

مطابق قطع‌نامه ۲۲۳۱، هر شش ماه یک بار گزارش دبیرکل سازمان ملل در نشست عادی شورای امنیت سازمان ملل ارائه می‌شود که چهاردهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱ و برجام ۱۹ دسامبر (۲۸ آذرماه) برگزار شد. در گزارش آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، به شورای امنیت درباره قطع‌نامه ۲۲۳۱ که پانزدهمین گزارش او در این زمینه است و یک روز پیش از تشکیل نشست شورای امنیت برای بررسی این گزارش به طور رسمی منتشر شده، آمده است که «تداوم عدم پیشرفت در جهت بازگشت به اجرای کامل و مؤثر برجام و قطع‌نامه ۲۲۳۱، با وجود تأکید مجدد همه شرکت‌کنندگان و آمریکا در دسامبر ۲۰۲۲ مبنی بر اینکه این تنها گزینه قابل اجراست، ناامیدکننده است».

در ادامه بند‌های گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد که شامل ۲۲ بند است، گوترش هم‌زمان از ایران و ایالات متحده درخواست همکاری متقابل بیشتری داشت و در این راستا عنوان کرد که «من مجددا از آمریکا درخواست می‌کنم که تحریم‌های خود را همان‌طور که در برجام ذکر شده، لغو یا معاف کند و معافیت‌ها را درباره تجارت نفت با ایران تمدید کند». دبیرکل، هم‌زمان از جمهوری اسلامی ایران درخواست کرد از انجام اقدامات بیشتر که این کشور را از اجرای کامل برجام دور می‌کند، خودداری کند و اقداماتی را که از جولای ۲۰۱۹ انجام داده و متعهد شده است که این اقدامات قابل برگشت است، بازگرداند. علاوه‌براین به گفته این دیپلمات ارشد سازمان ملل، لازم است جمهوری اسلامی ایران به دقت دیگر نگرانی‌های مطرح‌شده از سوی اعضای برجام و دیگر کشور‌های عضو درباره قطع‌نامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را بررسی و به آنها رسیدگی کند».

در بند دیگری از پانزدهمین گزارش گوترش به موضوع ضرورت نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نظارت و راستی‌آزمایی همه فعالیت‌های مرتبط با هسته‌ای در ایران اشاره شد و دبیرکل از نشست‌های سطح بالا و بیانیه مشترک بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران در مارس ۲۰۲۳، مبنی بر تسریع در حل مسائل پادمانی باقی‌مانده و تمایل ایران به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تسریع در حل مسائل پادمانی باقی‌مانده استقبال کرد. گوترش پس از ذکر چند مورد از اختلافات پادمانی، از تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران و سایر کشور‌های عضو سازمان ملل در منطقه برای بهبود روابط دوجانبه اظهار دلگرمی کرد و در گزارش خود نوشت که «پیشرفت‌های اخیر برای احیای روابط دیپلماتیک، پیگیری همکاری‌ها در زمینه مسائل امنیتی و اقتصادی و کاهش تنش‌ها، تحولات خوب و گام‌های اساسی برای دستیابی به ثبات منطقه‌ای است».

دبیرکل در فراز مهمی از گزارش خود به ادعا‌های پهپادی و موشکی علیه برنامه دفاع بازدارندگی ایران پرداخته و در یکی از بند‌های گزارش خود درباره این موضوع به آزمایش موشک فضایی قائم ۱۰۰ در تاریخ ۴ مارس ۲۰۲۳، آزمایش موشک بالستیک جدید (موسوم به «خرمشهر-۴» یا «خیبر») با برد دو هزار کیلومتر و کلاهک جنگی هزارو 500‌کیلوگرمی در ۲۵ ماه می ‌۲۰۲۳ و رونمایی از موشک بالستیک «فتاح» با برد هزارو 400 کیلومتر در تاریخ ۶ ژوئن ۲۰۲۳ پرداخت و مدعی شد که «نمایندگان دائمی اسرائیل، فرانسه، انگلیس و آلمان این موشک‌ها را به‌عنوان سیستم‌های رژیم کنترل فناوری موشکی طبقه یک دسته‌بندی کردند و این‌گونه نتیجه‌گیری کردند که این موشک‌ها ذاتا قادر به حمل سلاح هسته‌ای هستند؛ بنابراین مشمول بند ۳ ضمیمه B قطع‌نامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) می‌شوند». البته به موازات آن در بند دیگری از گزارش گوترش به پاسخ ایران پرداخته شده و آمده است که «نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران موضع کشور خود را در نامه به دبیرکل تکرار کرد و گفت برنامه‌های موشکی و فضایی ایران، ازجمله پرتاب موشک‌های بالستیک یا پرتاب‌کننده‌های فضایی، در چارچوب حقوق مشروع ایران و تطابق کامل با قوانین بین‌المللی است و خارج از حیطه اختیارات و صلاحیت قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵) و ضمایم آن است».

دبیرکل سازمان ملل در بند دیگری از پانزدهمین گزارش خود به ادعای مقامات انگلیس درباره کشف قطعات موشک بالستیک از سوی نیروی دریایی سلطنتی این کشور (انگلیس) در فوریه ۲۰۲۳ از یک کشتی در حال حرکت در آب‌های بین‌المللی در خلیج عمان پرداخت که به نظر لندن، این تجهیزات ایرانی‌الاصل هستند و به روشی مغایر با قطع‌نامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) از ایران صادر شده‌اند. به گفته گوترش، «نمایندگان دائم فرانسه و آلمان در نامه مشترک مورخ ۲۲ می ‌۲۰۲۳ تصریح کردند که از نظر آنها، انتقال این تجهیزات بدون تأیید قبلی شورای امنیت با قطع‌نامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) مغایر است»؛ در‌عین‌حال دبیرکل سازمان ملل در بخش دیگری از گزارش خود پاسخ ایران به اتهامات کشور‌های غربی را آورده و بیان کرده است که «نماینده دائم روسیه و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران اعلام کردند که هیچ مدرکی دال بر ارتباط کشتی‌های رهگیری‌شده و محموله آنها با ایران وجود ندارد و هیچ نشانه روشنی مبنی بر اینکه قطعات موشک‌های توقیف‌شده منشأ ایرانی دارند، وجود ندارد».

گوترش در بند ۱۷ گزارش خود درباره ادعا‌های انتقال پهپاد از ایران به روسیه از به‌کارگیری پهپاد شاهد-۱۳۱ و شاهد-۱۳۶ گفت. باوجود‌این دبیرکل سازمان ملل در بند ۱۸ گزارش روی مواضع نماینده دائم فدراسیون روسیه مانور داد که تصریح شده بود، «اتهامات مطرح‌شده با هیچ مدرک معتبری ثابت نشده است». البته در ادامه گوترش، مواضع نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران مبنی بر بی‌اساس‌بودن ادعا‌های آلمان، فرانسه، اوکراین و انگلیس درباره انتقال ادعایی پهپاد را هم در گزارش خود آورده بود. دبیرکل سازمان ملل در بند ۱۹ پانزدهمین گزارش تأکید کرد که «دبیرخانه به بررسی اطلاعات موجود درباره انتقال ادعایی پهپاد‌ها ادامه می‌دهد و هرگونه نتیجه در زمان مقتضی به شورای امنیت گزارش خواهد شد».

در بند ۲۰ این گزارش نیز به ادعای دیگری علیه تهران پرداخته شده و گوترش بیان کرد که «در دوره تهیه این گزارش، دبیرخانه سازمان ملل همچنین از دولت یمن دعوتی دریافت کرد تا بقایای موشک کروز استفاده‌شده حوثی‌ها به پایانه نفتی الضبه در نوامبر ۲۰۲۲ را بررسی کند. ادعا می‌شود که این موشک‌ها از طرف ایران به شکلی مغایر با قطع‌نامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) به حوثی‌ها (انصارالله) منتقل شده است. دبیرخانه سازمان ملل همچنان در حال تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود است و در صورت لزوم در زمان مناسب به شورای امنیت در این زمینه گزارش خواهد داد».

‌ در نشست پنجشنبه چه گذشت؟

اما پس از انتشار پانزدهمین گزارش گوترش (یک روز قبل از برگزاری نشست شورای امنیت)، اعضای دائم و غیردائم این شورا، نشست خود را روز پنجشنبه به وقت محلی در نیویورک با یک حاشیه پررنگ شروع کردند که ناظر به حضور نماینده اوکراین در این نشست بود. در ابتدا، نماینده روسیه در شورای امنیت نسبت به حضور اوکراین در نشست اعتراض کرد؛ بنابراین انگلیس به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت، حضور اوکراین در این نشست را به رأی گذاشت که نهایتا ۱۲ کشور به حضور اوکراین در این نشست رأی مثبت، دو کشور رأی منفی و یک کشور رأی ممتنع دادند.

قبل از رأی‌گیری، واسیلی نبنزیا، سفیر و نماینده روسیه در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت برای بررسی اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱ ادعاهای آمریکا و غرب علیه ایران درباره ارسال پهپاد از ایران به روسیه را رد کرد. نبنزیا در اظهارات خود به تحریف در شهادت درباره همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرد و با استناد به تصاویر جعلی ادعایی مبنی بر استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی علیه اهداف اوکراین، غرب را مقصر تضعیف مستقیم و عمدی چشم‌انداز احیای برجام دانست. در مقابل رابرت وود، سفیر و معاون نمایندگی دائم آمریکا در سازمان ملل در این نشست دوره‌ای شورای امنیت با تکرار اتهامات قبلی واشنگتن ادعا کرد که ایالات متحده آمریکا به‌شدت نگران استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی است و ایران و روسیه قطع‌نامه ۲۲۳۱ را نقض کرده‌اند.

رزمری دی کارلو، معاون امور سیاسی دبیرکل سازمان ملل، هم در جریان نشست شورای امنیت برای بررسی برجام (توافق هسته‌ای) و اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱، در بیانیه‌ای با ادبیاتی مشابه با گزارش دبیرکل، احیای توافق هسته‌ای و دیپلماسی را تنها راه رسیدگی مؤثر به مسئله هسته‌ای ایران دانست. معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل در بیانیه خود به توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم ورود کرد و «سرعت‌بخشیدن به حل‌وفصل مسائل پادمانی باقی‌مانده و اجازه به آژانس برای اجرای مناسب‌تر فعالیت‌های نظارتی و راستی‌آزمایی را ضروری قلمداد کرد».

دی کارلو این را هم عنوان کرد که «ما نگرانیم آژانس هنوز قادر به راستی‌آزمایی اورانیوم غنی‌شده در این کشور (ایران) نباشد. طبق برآوردها، مقدار کلی اورانیوم غنی‌شده ایران درحال‌حاضر، بیش از 20 برابر مقدار مجاز (در برجام) است. این مقدار شامل اورانیوم غنی‌شده تا ۲۰ درصد و ۶۰ درصد است که نگرانی‌های جدی درباره آن وجود دارد». معاون گوترش در این بیانیه قید کرده که «در شش ماه اخیر، هیچ پیشنهاد جدیدی در زمینه مقررات هسته‌ای مطرح نشده است. اگرچه شورا ۱۰ تذکر درباره بند دوم پیوست B در زمینه فعالیت‌های سازگار با برجام دریافت کرده است». دی کارلو در ادامه به موضوع آزمایش‌های موشکی ایران هم ورود کرد. به گفته معاون دبیرکل سازمان ملل، نامه‌هایی که از کشورهای عضو دریافت شده است، دیدگاه‌های متعددی را درباره اینکه آیا این آزمایش و توسعه‌های موشکی مغایر قطع‌نامه هستند یا نه، مطرح می‌کند.

در ادامه دی‌ کارلو متذکر شد که «در مدت گزارش‌دهی به شورای امنیت، بند چهارم پیوست B قطع‌نامه نیز بررسی شد که به فروش یا انتقال کالاها، مواد و تجهیزاتی مربوط می‌شوند که مستلزم تأییدیه شورای امنیت هستند». او با گفتن اینکه فرانسه، انگلیس، آلمان و آمریکا مدعی شده‌ بودند انتقال برخی قطعات به ایران بدون تأییدیه شورای امنیت با قطع‌نامه مغایرت دارد، اشاره کرد که ایران و روسیه در واکنش به این ادعا مطرح کردند هیچ مدرکی قایق توقیف‌شده و محموله آن را به ایران مرتبط نمی‌کند و هیچ نشانه‌ واضحی مبنی بر این وجود ندارد که قطعات توقیف‌شده اصالت ایرانی دارند. البته معاون سیاسی دبیرکل هم بیان کرد که «به تحلیل اطلاعاتی که در دسترس‌مان است، ادامه می‌دهیم». او همچنین به ادعای غرب مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین اشاره کرده و یادآور شد که «ما از اوکراین، فرانسه، انگلیس و آلمان نامه‌هایی را درباره انتقال پهپادها از ایران به روسیه در مغایرت با بند ۴ پیوست B دریافت کرده‌ایم».

اولوف اسکوگ، نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد نیز همسو با گزارش گوترش و دی‌ کارلو، «برجام را همچنان بهترین گزینه برای نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای و بهره‌مندی ایران از مزایای اقتصادی وعده داده‌شده در این توافق دانست و خواستار سرعت‌بخشیدن به تلاش‌های دیپلماتیک برای ازسرگیری توافقات سال ۹۴ شد». وی در بخش دیگری از اظهاراتش به ابراز نگرانی درباره ادعای مشارکت نظامی ایران و روسیه پرداخت و مدعی شد که «ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه متوقف نشده است».

نماینده فرانسه هم عنوان کرد تلاش ایران برای افزایش ظرفیت‌های غنی‌سازی خود هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد و در این زمان که همکاری‌های ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ناکافی است، باعث ایجاد شبهه‌های جدی در اهداف ایران خواهد شد. نماینده آلمان در شورای امنیت نیز با ادعاهای واهی، عنوان کرد ایران در چهار سال گذشته با تخطی از تعهدات هسته‌ای خود، امنیت و ثبات بین‌المللی را به خطر انداخته است. او ادعا کرد ایران دیگر نمی‌تواند استفاده روسیه از پهپادهای خود را تکذیب کند و از تهران خواست تا به هرگونه حمایت از تهاجم روسیه پایان دهد. نماینده آلمان همچنین نسبت به استفاده‌نکردن ایران از فرصت‌هایش برای احیای برجام ابراز تأسف کرد.

نماینده برزیل در شورای امنیت نیز در بخشی از صحبت‌های خود توافق ایران و عربستان سعودی را نشانه‌ای مبنی بر وجود عزم لازم برای رسیدن به راه‌حل صلح‌آمیز برای چالش‌های منطقه‌ای قلمداد کرد. نماینده سوئیس در این نشست اعلام کرد این کشور تاکنون بارها نگرانی خود را از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و همچنین تدابیر اتخاذ‌شده از سوی ایران در رابطه با تعهدات هسته‌ای‌‌ ابراز کرده است. نماینده ژاپن در نشست شورای امنیت نیز نگرانی عمیق این کشور از توسعه برنامه هسته‌ای ایران ورای حدود توافق‌شده در برجام را ابراز کرد. نماینده چین در نشست شورای امنیت عنوان کرد خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و اعمال فشارهای شدید علیه این کشور، باعث ایجاد بحران هسته‌ای ایران شده است. نماینده امارات در این نشست در سخنرانی خود خواستار انجام گفت‌وگو و دیپلماسی برای اطمینان حاصل‌کردن از ماهیت صلح‌آمیز برنامه‌های هسته‌ای شد.

‌ ایران در نشست چه گفت؟

امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل، روز پنجشنبه ۱۴ تیر‌ماه در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱ در ابتدا با مخالفت با دعوت از اوکراین در این نشست و قطع‌نامه ۲۲۳۱ یادآور شد که «نشست مطلقا هیچ ارتباطی با بحران اوکراین ندارد». دیپلمات ارشد کشورمان، «این اقدام را نه سازنده و نه همراه با حسن نیت دانست» و در عوض تأکید کرد که به نظر می‌رسد «این دعوت تلاشی بدبینانه برای منحرف‌کردن توجه از موضوع مبرم در دست، یعنی اجرای برجام و عدم پایبندی و قصور برخی از طرف‌های غربی در انجام تعهدات خود تحت این توافق است».

البته ایروانی با بیان اینکه «ایران قاطعانه اتهامات بی‌اساس اوکراین را رد می‌کند»، متذکر شد که «تهران موضع بی‌طرفانه خود را در قبال درگیری اوکراین حفظ کرده است». سخنران ایران در نشست شورای امنیت از صبر و حوصله تهران برای رصد شواهد ادعایی اوکراین گفت و استفاده از به‌اصطلاح «سند» شامل عکس‌های متناقض و اطلاعات «منبع باز» مشکوک و سوءاستفاده از رویه‌های سازمان ملل را برای انتشار آن به‌عنوان شواهدی از تخلفات ادعایی، همان‌طور که توسط اوکراین و بریتانیا انجام شده است، غیرحرفه‌ای، فریبکارانه و غیرسازنده خواند. بنابراین ایروانی قاطعانه اعلام کرد «حضور اوکراین را در این نشست به رسمیت نمی‌شناسیم و قصد نداریم به اتهامات بی‌اساس و تکراری نماینده اوکراین یا برخی از کشورهای عضو شورا علیه کشورم در این نشست بپردازیم».

دیپلمات ارشد کشورمان پس از آن به موضوع اجرای برجام پرداخت و با ارجاع به گزارش گوترش که برجام را بهترین گزینه موجود توصیف کرده بود، تأکید کرد: «امروز اعضای شورا بدون هیچ‌گونه تزلزلی بر حمایت قاطع خود از احیای برجام تأکید می‌کنند و اجرای کامل آن از سوی همه طرف‌ها را به‌‌عنوان تنها اقدام عملی می‌خواهند. ما بر این عقیده هستیم که اگرچه برجام ممکن است بدون عیب و نقص نبوده باشد، اما بدون شک با توجه به شرایط موجود، قابل اجراترین گزینه در آن زمان بوده و همچنان بهترین و ارزشمندترین گزینه در بین گزینه‌های موجود است».

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با انتقاد از سیاست‌های آمریکا ضد برجام به ذکر این نکته پرداخت که «اگر یکی از طرف‌ها را باید مسئول وضعیت کنونی برجام و مقصر دانست، آن کشور آمریکا‌ست که به دلیل خروج غیرقانونی یک‌جانبه سال ۲۰۱۸ از آن و اعمال مجدد تمامی تحریم‌های خود علیه ایران بر اساس سیاست بدنام فشار حداکثری و در عین حال شکست‌خورده‌اش است». ایروانی سراغ سه کشور اروپایی عضو برجام و اتحادیه اروپا نیز رفت که به دلیل عدم اجرای درخور توجه تعهدات قانونی صریح خود ذیل برجام و قطع‌نامه ۲۲۳۱ مقصر هستند.

ایروانی روی پاسخ تهران هم تمرکز کرد و گفت که در پاسخ به این موارد عدم پایبندی قابل توجه، ایران هیچ گزینه دیگری جز اتخاذ برخی اقدامات جبرانی در اعمال حقوق خود بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام نداشت. علاوه بر این، نماینده ایران در سازمان ملل، توقف مذاکرات وین را نه به دلیل ایران، بلکه به دلیل فقدان اراده سیاسی از سوی ایالات متحده و سه کشور اروپایی از‌جمله برای ملاحظات سیاسی داخلی آنها دانست و در ادامه از آمادگی تهران برای از‌سرگیری مذاکرات، منوط بر آنکه طرف‌های دیگر نیز آماده انجام همین کار باشند، خبر داد. امیرسعید ایروانی در بخش دیگری از سخنرانی خود در شورای امنیت، برخی ادعاها علیه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را که بدیهی است بر اساس اطلاعات نادرست منتشر‌شده توسط رژیم اسرائیل است، با هدف اعمال فشار سیاسی بر ایران قلمداد کرد.

نماینده ایران در سازمان ملل اقدامات داوطلبانه اخیر تهران در اجرای بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چهارم مارس ۲۰۲۳، برای اطمینان از تداوم دانش آژانس از طریق نصب دوربین‌های نظارتی در کارگاه‌های تولید سانتریفیوژ را گواهی بر ادامه همکاری سازنده و همچنین تعهد ما به شفافیت با آژانس بین‌المللی انرژی دانست. ایروانی با خطاب قرار‌دادن برخی کشورهای حاضر در نشست، بیان کرد که به جای تکرار طوطی‌وار اطلاعات نادرست و بی‌اساس رژیم اسرائیل درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران توسط برخی از اعضای شورا، از آنها انتظار می‌رود که به اندازه کافی شجاعت داشته باشند و نتایج مثبت همکاری سازنده ما با آژانس را به درستی تصدیق کنند.

این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین در نشست شورای امنیت به حوزه و صلاحیت قطع‌نامه ۲۲۳۱ در رابطه با مسائل منطقه‌ای هم ورود کرد و یادآور شد که چون قطع‌نامه مذکور هیچ اشاره‌ای به مسائل منطقه‌ای ندارد، طرح هرگونه موضوع منطقه‌ای سوءاستفاده از فرایند است. ایروانی بر این نیز تأکید کرد که «ایران متعهد به حفظ صلح و امنیت منطقه از طریق مشارکت فعال همه کشورهای منطقه بر اساس احترام کامل به قوانین بین‌المللی، احترام متقابل، حسن هم‌جواری، همکاری و گفت‌وگو است». نماینده ایران در سازمان ملل مجددا با ارجاع به گزارش دبیرکل درباره قطع‌نامه ۲۲۳۱ در نامه مورخ سوم جولای ۲۰۲۳ به ذکر چند نکته پرداخت که بیشتر رویکرد انتقادی داشت؛ چون از نگاه ایروانی، این گزارش گوترش بار دیگر نتوانسته است به دلایل اصلی وضعیت کنونی برجام، یعنی خروج آمریکا از آن رسیدگی کند. همچنین به زعم این دیپلمات کشور، گوترش در برابر نقض عمده و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی از تعهدات قانونی صریح آنها تحت قطع‌نامه ۲۲۳۱ کماکان سکوت کرده است.

در ادامه، ایروانی «دخالت دبیرخانه در به‌اصطلاح «تحقیق» برای «بررسی» ادعای نقض قطع‌نامه را به وضوح فراتر از وظایفی خواند که شورا (امنیت) از طریق قطع‌نامه ۲۲۳۱ و تبصره S/2016/44 رئیس شورا به آن واگذار کرده است». بر اساس این دو سند، سخنران ایران در نشست شورای امنیت تأکید کرد که «دبیرخانه هیچ‌گونه وظیفه‌ای برای اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱ به‌‌جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد. بنابراین، این فعالیت‌های فراقانونی دبیرخانه غیرقابل قبول است و باید از آن خودداری شود».

با همین نگاه، ایروانی «برنامه‌های فضایی و موشکی ایران را هم خارج از حوزه یا صلاحیت قطع‌نامه ۲۲۳۱ معرفی کرد» و در خاتمه ضمن اشاره به این نکته که فشار، ارعاب و رویارویی بی‌اثر است، با استفاده از ادبیاتی مثبت بیان کرد: «اگر ایالات متحده و سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا اراده سیاسی واقعی از خود نشان دهند، مقابله با چالش‌های کنونی برجام در دسترس است». ایروانی سخنان خود را با بیان این جمله پایان داد که «ما به نوبه خود آماده هستیم تا مذاکرات را در اولین فرصت برای بازگرداندن برجام و اطمینان از اجرای کامل آن توسط همه از سر بگیریم».

‌ یک بیانیه

تروئیکای اروپایی پس از پایان نشست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل و علی‌رغم توضیحات امیرسعید ایروانی، در بیانیه‌ای مشترک مدعی شدند که ایران هیچ توجیه غیرنظامی معتبری برای غنی‌سازی‌های سطح بالای خود ندارد. فرانسه، انگلیس و آلمان روز پنجشنبه در این بیانیه‌ مشترک خود عنوان کردند که ایران برای چهار سال تعهدات هسته‌ای خود ذیل برنامه جامع اقدام مشترک را نقض کرده و برنامه هسته‌ای این کشور به سطح خطرناکی رسیده است.

برلین، پاریس و لندن در این بیانیه به ارتقا و توسعه موشک‌های بالستیک ایران که توانایی حمل تسلیحات هسته‌ای را دارند، پرداختند که از نگاه آنها، نقض قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل محسوب می‌شود. در بخش دیگری از بیانیه نیز تروئیکای اروپایی بار دیگر ادعای ارسال پهپاد به روسیه را تکرار کرد و با ذکر اتهاماتی متذکر شد: «از آنجایی که نه ایران و نه روسیه اجازه چنین تبادلاتی را نگرفته‌اند، هر دو کشور قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را نقض کرده‌اند». سه کشور اروپایی در انتهای این بیانیه عزم خود را مبنی بر دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک درخصوص بحران هسته‌ای ایران ابراز کردند و از ایران خواستند تا فورا در فعالیت‌های خود تنش‌زدایی کند.

نکته اما اینجاست که بیانیه‌های تروئیکایی فراموش می‌کنند این آمریکا بود که با یک بد‌عهدی بزرگ از برجام خارج شد و درواقع یکی از بهترین اسناد تاریخی مبنی بر اجماع دیپلماتیک را به حاشیه راند. آنها ظاهرا رویکرد تقابل با ایران را همواره بر اساس این فراموشی تاریخی پیش می‌برند.