اسرائیل به محدود بودن تاثیر خود بر تهران و واشنگتن پی برد

نویسنده: صالح النعامی

دیپلماسی ایرانی: اسرائیل به سرعت توافق ایران و ایالات متحده آمریکا را که با میانجیگری قطر انجام شده بود، شیطانی جلوه داد. این توافق شامل تبادل زندانیان میان دو طرف، آزادسازی 10 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران و تعهد تهران به توقف فعالیت‌های غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای این کشور بود. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل این توافق را تشویق تروریسم در منطقه دانست با این ادعا که ایران از دارایی‌های آزاد شده خود در راستای تامین مالی فعالیت های گروه‌های متحد خود استفاده خواهد کرد.

حمله نتانیاهو به این توافق نشان‌دهنده سرخوردگی او از شکست راهبردش برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران و ناتوانی او در تأثیرگذاری بر موضع دولت بایدن است.

این توافق نه تنها بر مخالفت واشنگتن با موضع تل‌آویو دلالت دارد که خواستار تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه تهران و تهدید به استفاده از گزینه نظامی است بلکه این توافق حاکی از تسلیم شدن دولت بایدن در برابر واقعیت رسیدن ایران به جایگاه کشوری در آستانه هسته‌ای شدن است. علی رغم این‌که ایران به توقف غنی سازی متعهد شده است؛ اما این توافق در مقابل به این کشور اجازه می‌دهد اورانیوم‌ها غنی شده با غنای 20 و 60 درصد خود را نگه دارد.

اگر تبادل زندانیان راهی بود که به توافق اخیر میان ایران و آمریکا منتهی شد، ارزیابی رایج در اسرائیل مبتنی بر این است که این توافق مقدمه‌ای برای توافق گسترده هسته‌ای میان دو طرف خواهد بود، به ویژه در صورتی که انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا به پیروزی بایدن منجر شود.

آنچه مسائل را پیچیده‌تر می‌کند این واقعیت است که قاطعانه ثابت شده جنگ سایه‌ای که موساد به دستور نتانیاهو علیه برنامه هسته‌ای ایران وارد آن شده و شامل بمب گذاری در تاسیسات اتمی ایران، حذف دانشمندان اتمی ایرانی و انجام حملات سایبری برای از کار انداختن زیرساخت‌های مربوط به برنامه اتمی این کشور می‌شود شکست خورده‌ و فرماندهان معتبر ارتش اطلاعاتی اسرائیل باور دارند جنگ سایه تنها به تقویت انگیزه ایران برای ادامه توسعه برنامه هسته‌ای این کشور کمک کرده است.

برای دولت بایدن مشخص شده که تهدیدهای اسرائیل درخصوص حمله نظامی به تاسیسات اتمی ایران قابل اعتماد و باور کردنی نیست و تل‌آویو توانمندی و امکانات لازم برای انجام این حمله و تحمل پیامدهای آن به ویژه احتمال وقوع رویارویی با حزب الله را ندارد. به علاوه این‌که دو دستگی سیاسی و شکاف به وجود آمده کنونی در جامعه اسرائیل در پی طرح اصلاحات قضایی از قدرت اسرائیل برای وارد شدن به اقدام نظامی‌ای می‌کاهد که ممکن است به رویارویی گسترده منطقه‌ای منجر شود.

از این‌رو نتانیاهو علی رغم عجله‌اش برای شیطانی جلوه دادن توافق جدید، خود می‌داند که اسرائیل هیچ جایگزین دیگری برای مقابله با برنامه هسته ای ایران ندارد.

اما آنچه گفته شد به این معنا نیست که نتانیاهو از موضع خود درخصوص توافق ایران و آمریکا عقب نشینی خواهد کرد بلکه او روی به قدرت رسیدن دوباره ترامپ یا هر نامزد جمهورخواه دیگری حساب می‌کند بر این اساس که این تحول احتمالا به اتخاذ موضعی مشابه او از سوی واشنگتن درخصوص برنامه اتمی ایران منجر شود.

خلاصه این‌که حمله اسرائیل به توافق ایران – آمریکا اساسا حاکی از ناتوانی، نداشتن قدرت و تاثیر محدودش بر روند روابط آمریکا و ایران است.  

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11