
تعمیق روابط ریاض و واشینگتن با نیمنگاهی به تهران
با توجه به شرایط منطقه، سفر و رایزنیهای دفاعی میان عربستان و امریکا از اهمیت زیادی برخوردار است چراکه علاوه بر تنش فزاینده میان واشینگتن و تهران، شبح جنگ همچنان بر نوار غزه خیمه زده است.
ادامه مطلببا توجه به شرایط منطقه، سفر و رایزنیهای دفاعی میان عربستان و امریکا از اهمیت زیادی برخوردار است چراکه علاوه بر تنش فزاینده میان واشینگتن و تهران، شبح جنگ همچنان بر نوار غزه خیمه زده است.
ادامه مطلباباصلت کبیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این بار برای ترامپ، نوبت عربستان است که طعم هویج و چماق را همزمان بچشد، غافل از این که این عربستان دیگر آن عربستانی که ترامپ فکر می کند نیست.
ادامه مطلبعربستان سعودی و مصر آشکارا درباره سوریه اختلاف نظر دارند که نمیتوان آن را صرفا ناشی از اختلاف رویکرد راهبردی تصمیم گیرندگان در دو کشور دانست بلکه معادله ژئوپلتیکی بین سوریه و عربستان، بسیار مهمتر از معادله ژئوپلتیکی بین سوریه و مصر است.
ادامه مطلبسفرهای وزیر امور خارجه روسیه به ترکیه و ایران در چارچوب تلاشهای کرملین برای تقویت روابط خود با دو کشور کلیدی در منطقه و بهرهبرداری از ظرفیتهای آنها در راستای منافع روسیه در بحرانهای مختلف است. از یک سو، ترکیه میتواند به عنوان یک میانجی مؤثر در بحران اوکراین عمل کند، و از سوی دیگر، ایران و روسیه به عنوان دو متحد نزدیک در خصوص مسائل منطقهای میتوانند همکاریهای خود را در جهت منافع مشترک تقویت کنند. این تحرکات نشاندهنده تلاش روسیه برای همراستاسازی استراتژیهای خود با ترکیه و ایران در راستای کاهش فشارهای بینالمللی و تقویت مواضع خود در منطقه و جهان است.
ادامه مطلبصندوقهای سرمایهگذاری مستقل (SWF) صندوقهای سرمایهگذاری دولتی هستند که برای مدیریت ثروت مازاد یک کشور ایجاد میشوند. برخی از آنها، مانند نروژ و عربستان سعودی، از طریق درآمدهای منابع طبیعی دولتی تامین می شوند. در بعضی دیگر از کشورها این صندوق ها از طریق مازاد بودجه دولت، ذخایر ارز خارجی اضافی یا تزریق های یکباره از طریق خصوصی سازی تامین می شوند.
ادامه مطلبنشست مهم آمریکا و روسیه درباره جنگ اوکراین که از سوی مسکو «بسیار حیاتی» توصیف شده، روز گذشته در کاخ الدرعیه در شمال غرب ریاض برگزار شد. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه که روز گذشته وارد ریاض شده بودند، بدون هیچگونه اظهارنظری در این نشست شرکت کردند. همچنین فیصل بنفرحان، وزیر خارجه عربستان و مساعد العیبان، وزیر مشاور، در این مذاکرات حضور داشتند. قرار است ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، امروز در یک سفر رسمی که از مدتها پیش برنامهریزی شده بود، وارد عربستان شود.
ادامه مطلبعد از طرح ادعاهای دونالد ترامپ مبنی بر کوچاندن اجباری ساکنان فلسطینی غزه به کشورهای پیرامونی و تکرار آن از سوی مقامات اسرائیلی و به خصوص مواضع تند بنیامین نتانیاهو در گفت وگو با کانال ۱۴ اسرائیل مبنی بر انتقال فلسطینیان به عربستان سعودی و تشکیل دولت فلسطینی در خاک این کشور (عربستان)، شرایطی به وجود آمده است که از یک سو به شکاف میان اسرائیل و آمریکا با کشورهای عربی منجر شده و از سوی دیگر به نظر می رسد که سطحی از همسویی و همراهی منطقه ای با ایران را به دنبال داشته است؛ کما اینکه دوشنبه هفته جاری عباس عراقچی در تماسی تلفنی با فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان، سخنان وقیحانه نتانیاهو و طرح کوچاندن اجباری مردم غزه را محکوم کرد.
ادامه مطلباکنون آنکارا قصد دارد در سوریه جدید نقش اصلی را ایفا کند و خلاء ایجاد شده با خروج ایران، متحد اصلی بشا اسد را خود پر کند. این اقدام ممکن است باعث رقابت با کشورهای عربی حوزه ی خلیج فارس و نگرانی اسرائیل شود.
ادامه مطلباردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد:کشورهای منطقه میتوانند از کاهش نفوذ ایران برای رسیدن به توافقی استفاده کنند که در ازای رفع تحریمها و بازگشت تهران به سیستم مالی بینالمللی، به نقش ایران در خاورمیانه پایان دهد. علاوه بر این، جاهطلبیهای کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، بهویژه عربستان سعودی، شرایط را برای مذاکرات مساعد میکند.
ادامه مطلبدر یک نگاه کلی ژئوپلیتیکی، به نظر می رسد که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در تله مهلکی گیر افتاده است. او باید در اسرع وقت تصمیمات سرنوشت سازی را در مورد سیاستهای عربستان در قبال ایران، سوریه و یمن اتخاذ کند.
ادامه مطلببرای رهبری عربستان، بازگشت ترامپ، مبادلات سختی را به همراه خواهد داشت. ریاض در سالهای گذشته تلاش زیادی برای بازسازی روابط با ایران و سایرین انجام داده و سیاست قاطعانهتر و سختگیرانهتر درباره ایران که ترامپ ممکن است به دنبال بازگرداندن آن باشند، به سادگی با این تغییرات سازگار نیست.
ادامه مطلبعلی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در ماه آوریل، بلومبرگ گزارش داد که به جای ۱.۵ میلیون نفری که عربستان سعودی تصور میکرد تا سال ۲۰۳۰ در آسمانخراش افقی اصلی خود زندگی کنند، پیشبینیهای جدید به عددی نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر رسیده است و طرح اصلی ساخت ۱۷۰ کیلومتر خط ساحلی نیز به ۲.۴ کیلومتر ناچیز کاهش یافته است، باید به این نکته اشاره کرد که اساسا «پاویون دبی» یا تبلیغ الگو توسعه شبیه به آنچه برخی امیرنشین ها دنبال آن رفته اند موضوع تبلیغاتی جدید نیست.
ادامه مطلبپایگاه خبری میدل ایست نیوز به نقل از منابع خود گزارش داد که مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری ایران، هفته جاری برای شرکت در نشست گروه D۸ به قاهره سفر خواهد کرد. به گفته این منابع، پزشکیان در حاشیه این نشست، دیدارهای دوجانبه با مقامات حاضر در نشست دی هشت خواهد داشت.
ادامه مطلبعربستان سعودی، امارات متحده عربی و سایر کشورها برای کاهش تدریجی انتشار گازهای گلخانهای و پاسخگویی به تقاضای انرژی در آینده، روی فناوریهای پیشرفته سرمایهگذاری کردهاند. تولیدکنندگان کلیدی نفت، سوختهای فسیلی را فاکتوری مهم برای تغییر سیاستهای انرژی خود از سوختهای با آلایندگی بالا به سوختهای بدون آلاینده میدانند.
ادامه مطلبدرحالیکه لابی طرفدار اسرائیل تلاش میکند تا روایتها را به ایدئولوگهای ترامپ بفروشد، لابیهای کشورهای شورای همکاری جیبهای گشادی دارند که شبکههای تجاری اطراف ترامپ را درگیر کرده است.
ادامه مطلبجلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: مخالفت فوری عربستان سعودی، مصر، اردن و دیگر دولتهای همسو با دور تازه شورشگری در سوریه و حمایت از دولت بشار اسد، معنایی جز نگرانی از قدرتگیری جریان اخوان المسلمین ندارد. این دولتها براین باورند که نباید به "پان اسلامیسم" و "پان عثمانیسم" ترکیه فرصتی برای خلق موقعیت برتر در خاورمیانه و منطقه شامات داد.
ادامه مطلبدولت جدید بریتانیا به نخست وزیری «کر استارمر»، به طور خاص بر جنبه اقتصادی و سرمایهگذاریها تمرکز کرده و شاید این همان هدف اصلی نخستین سفر و سفر قریب الوقوع استارمر به عربستان و امارات در ماه آینده باشد.
ادامه مطلبسعید جمشیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برگزاری مراسمهای مد و فشن در عربستان سعودی، بهویژه در پایتخت این کشور، یک نقطه عطف در سیاستهای اجتماعی و فرهنگی این کشور محسوب میشود. این رویدادها که بخشی از طرح اصلاحی "چشمانداز ۲۰۳۰" محمد بن سلمان هستند، هدفشان تنوعبخشی به اقتصاد و گسترش گردشگری است. اما در عین حال، این برنامهها بروز تضادهای جدی میان حفظ هویت اسلامی و حرکت به سوی مدرنیته را موجب شدهاند، که در چند روز گذشته با برگزاری نمایش مد با دعوت از خواننده های زن غربی به این کشور به یکی از گرانترین نمایش مد جهان مبدل شد که سروصداهایی زیادی به پا کرده بودند. چنین برنامههایی با ارزشهای اسلامی و احترام به مقدسات تضاد دارند.
ادامه مطلبغفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو سوی رقابت سنتی و ادامه دار ایران و عربستان به عنوان پایه های اقتصادی، فرهنگی و نظامی منطقه، هیچگاه از منازعات موجود خارج نشده اند. بن بست سرد و ایستای روابط، بدون حرکت به سوی دره های گرم جنگی، بهترین فرصت برای مذاکره است. با کور شدن گره روابط و شعله ور شدن دامنه اختلافات، کشمکش ها با دخالت کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای به صورت موقت فروکش می کند با این حال طرفین به دلیل عمق اختلافات ناشی از ماهیت دینی انقلاب اسلامی و ماهیت دینی سلفی عربستان، ضدیت این تفکر با مذهب تشیع، هویت عشیره ای و قبیله ای عربستان سعودی، ارتباط تنگاتنگ دولت سعودی با ایالات متحده، به هضم و هدم اختلافات و بهره گیری از زمینه های اشتراکی چون دین مشترک، جغرافیای مشترک، اقتصاد مشترک نفت پایه، عضویت مشترک در نهادهای بین المللی همچون اوپک و سازمان همکاری اسلامی قادر نبوده اند.
ادامه مطلبخالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان و ثابت العباسی، وزیر دفاع عراق، ۴ نوامبر ۲۰۲۴ یادداشت تفاهمی برای همکاری نظامی مشترک امضا کردند. این یادداشت تفاهم در جریان سفر العباسی به ریاض امضا شد و دو طرف راههای تقویت روابط دفاعی و سازوکارهای تقویت آن علاوه بر آخرین تحولات منطقهای در خاورمیانه را بررسی کردند.
ادامه مطلبحسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان سعودی به عنوان یکی از بازیگران کلیدی این منطقه، در سالهای اخیر استراتژی چندوجهی را در پیش گرفته است. از یک سو، این کشور تلاش میکند تا موقعیت خود را به عنوان رهبر جهان عرب و اسلام تقویت کند، و از سوی دیگر، به دنبال ایفای نقشی سازنده در معادلات منطقهای است. در این میان، روابط با اسرائیل و ایران، دو محور اصلی سیاست خارجی عربستان را تشکیل میدهند.
ادامه مطلبجلال میرزایی در گفت وگویی باور دارد که متأسفانه در سفرهای آقای عراقچی به کشورهای منطقه صرفا برخی کلیگوییها و شعارزدگی در قبال مسئله فلسطین و لبنان و سیاستهای جنگافروزانه اسرائیل دیده میشود، بدون آنکه واقعا برنامهریزی روی سفر به آن مقصدها صورت گرفته باشد.
ادامه مطلباجلاس قریب الوقوع کشورهای شورای همکاری و اتحادیه اروپا که قرار است در ۱۶ اکتبر در بروکسل برگزار شود، فرصت مهمی برای تقویت همکاری راهبردی میان دو طرف در زمینههای متعدد اقتصادی، سیاسی و امنیتی ایجاد میکند.
ادامه مطلبرابرت کاپلان، نویسنده امریکایی و متخصص امور سیاسی و بین الملل که مقالات متعددی از او در نشریه های آتلانتیک، واشنگتن پست، نیویورک تایمز و فارن افرز منتشر شده است درباره ایران می گوید: «ایران یک کشور واقعی است که از صدها سال پیش و طی قرون متمادی در همین محدوده جغرافیایی وجود داشته است. ایران از افغانستان تا دریای مدیترانه تنها کشور همیشه ماندگار این جغرافیا بوده است. برعکس عربستان سعودی که یک کشور ساختگی است که آنی نیست ما در شبه جزیره می بینیم.»
ادامه مطلباعلام ازسرگیری فروش سلاح تهاجمی به عربستان از سوی رئیس جمهور امریکا دلالتهای مهمی در عرصه سیاسی و حقوق بشری دارد، اما با توجه به جنگ غزه و نزدیکشدن به پایان دوره بایدن، بعید به نظر میرسد که این دولت بتواند در قبال پیوستن ریاض به توافقات ابراهیم به بنسلمان تضمینهای امنیتی بدهد.
ادامه مطلبحسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دنیای پرتلاطم سیاست و اقتصاد بینالملل، گاهی تصمیماتی که در نگاه اول ساده و حتی کماهمیت به نظر میرسند، میتوانند نشانگر تحولاتی عمیق و استراتژیک باشند. استخدام ۱۷۵ معلم زبان چینی توسط عربستان سعودی، از این دست تصمیمات است. این اقدام، که در ظاهر تنها یک سیاست آموزشی به نظر میرسد، در واقع بازتابی از تغییرات بنیادین در نگرش استراتژیک ریاض به جهان پیرامون و جایگاه خود در نظم نوین جهانی است.
ادامه مطلبدولت عراق از طریق قانونگذاری و تامین ضمانتهای حقوقی و حمایت از سرمایهگذاریها در مقابل خطرات احتمالی، تلاش میکند سرمایهگذاران عربستانی را برای ورود به بازار عراق تشویق کند.
ادامه مطلبرئیس امارات متحده عربی با هیئت افغان به ریاست وزیر داخله طالبان، «تقویت روابط دوستانه و همکاری بین دو کشور» و راههای توسعه آن در راستای تامین ثبات منطقه را بررسی کرد.
ادامه مطلبقبل از انقلاب، ایران ۱۶۰ فروند اف-۱۶ سفارش داد و امیدوار بود که پس از خرید این ناوگان گران، در نهایت ۳۰۰ فروند از آنها را خریداری کند. ایران تنها کشور دیگری بود که این هواپیما را سفارش داده بود، اما در نهایت قبل از انقلاب ۱۹۷۹ حتی یک اف-۱۶ دریافت نکرد. بنابراین اسرائیل ۵۵ جنگنده اف-۱۶ را که در ابتدا برای ایران در نظر گرفته شده بود، قبل از انقلاب به دست آورد.
ادامه مطلبسفر سفیر عربستان در عراق ابتدا به کربلا و سپس به نجف اشرف، جایی که او با دو تن از مراجع بزرگ شیعه در شهری که یکی از مهمترین حوزههای علمیه شیعه را در خود جای داده است، دیدار کرد، سوالات جدی را درباره پیامهایی که عربستان سعودی از طریق فرستاده خود در بغداد میخواهد ارسال کند، مطرح می کند. الشمری در حاشیه زیارت خود به مرقد امام حسین در کربلا در اواسط ماه گذشته در گفت وگویی با سایت «عتبه حسینی مقدس» گفته بود: «زیارت عتبه حسینی پیام محبت و مودت برای همه است.»
ادامه مطلب