محسن جلیلوند در گفت و وگو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که شرایط تنش بین ایران و ایالات متحده به قدری حساس و شکننده است که می‌توان احتمال وقوع هرگونه سناریویی را طی ۲۵ روز آتی تا آغاز مذاکرات وین داد.
ادامه مطلب
اسماعیل بشری در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیر رقابت واشنگتن – پکن بر مناسبات جهانی و تحولات منطقه‌ای بر این باور است که چینی ها به دلیل پیاده کردن نوعی سیاست استعماری و استثماری جدید و مدرن در قرن ۲۱ و هزاره سوم عملاً با دست خود شرایطی را در جهان به وجود آورده اند که کشورها به جرگه غرب و حامیان آمریکا ملحق شوند. چون چین در هر کشور و منطقه ای که پا گذاشته است ابتدا با کمک های مالی و انسان دوستانه سعی می کند اعتماد آن کشور و ساختار سیاسی را به دست آورد. بعد با دادن وام های کلان عملاً آن کشور به قبضه چین در خواهد آمد. در این رابطه حتی برخی از جزایر آفریقا به صورت ۹۹ ساله به تملک چینی ها درآمده است. این شرایط سبب می‌شود که خود این کشورها برای فرار از سیاست استثماری و استعماری جدید و مدرن چین به دامان آمریکا پناه ببرند. با تداوم این شرایط طبیعی است که در کوتاه مدت و میان مدت کفه کشورهای حامی ایالات متحده آمریکا سنگین‌تر خواهد شد.
ادامه مطلب
خطیب‌زاده در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره طرح ادعاهایی از سوی برخی مقامات اروپایی و انگلیس در پی واقعی کشتی در دریای عمان و ابراز نگرانی وزیر امور خارجه انگلیس درباره امنیت در خلیج فارس یادآور شد: این اظهارات وزیر امور خارجه انگلیس ضد ملت ایران، اظهارات جدیدی نیست و یک حلقه از زنجیره‌ای از اظهارات غیرمسئولانه از سوی مقامات این کشور در سال‌های گذشته است. وزیر امور خارجه انگلیس و من یک نقطه مشترک داریم. جمهوری اسلامی ایران نیز نگران امنیت کشتی‌های تجاری در آب‌های بین‌المللی است و این دقیقا همان نقض آشکاری است که انگلیس در قبال نفتکش ایران (گریس یک) در آب‌های بین‌المللی انجام داد و این اقدام راهزنانه به خاطر اینکه هیچ مبنای قانونی و حقوقی نداشت، به جایی نرسید و مجبور به آزادسازی شدند. البته این تنها مورد اقدامات انگلیس در آبراه‌های بین‌المللی و نقض امنیت و آزادی کشتیرانی نبوده است. توصیه جدی من به دولت انگلیس توجه به مسئولیت‌ها و وظایف خودش است. امنیت خلیج فارس خط قرمز برای جمهوری اسلامی ایران است و همه تلاش خود را کردیم که این آبراه از ناامنی‌هایی که کشورهایی مثل انگلیس درست می‌کنند، در امان باشد.
ادامه مطلب
الهه کولایی در نقد عملکرد سیاست خارجی دولت های یازدهم و دوازدهم عنوان داشت که به دلیل تحولات آمریکا و همچنین تاکید بر ایدئولوژی گرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و کم توجهی یا عدم توجه به تحولات منطقه‌ای و بین المللی، بدون در نظر گرفتن دگرگونی قواعد حاکم بر جهان، به خصوص قواعد حاکم بر بازیگران فعال در عرصه جهانی مانند روسیه فرصت ها از دست رفت، چرا که تمام این پارامترها متاسفانه از سوی دستگاه سیاست خارجی ما طی هشت سال گذشته یا به درستی رصد نشد و یا شنیده نشد. این رویه و نگاه همچنان در دولت های یازدهم و دوازدهم طی این سال ها پی گرفته شد و همچنان به این فضای متحول منطقه ای و بین المللی کم توجهی شد که نتیجه آن تداوم فرصت سوزی ها بود. لذا من به عملکرد سیاست خارجی دولت یازدهم و دوازدهم نمره خوب و قابل قبولی نمی دهم.
ادامه مطلب
در کنار جدال بی‌سابقه پیرامون تولید نفت، منازعه سعودی – امارات به محور ضد ایران در خلیج فارس پایان داده است. هر دو پادشاهی تنش‌هایشان با تهران را، که در گذشته‌ای نه چندان دور خواهان نابودی‌اش بودند، کاهش داده‌‌اند و با دست کشیدن از خواسته های سابقه شان، با پذیرفتن دوباره واقعیت ایران، هر کدام به نوعی با طرف ایرانی وارد گفت وگو و مذاکره برای حل اختلافاتشان شده اند. به این ترتیب بازگشت فضا به شرایط مساعدتری را شاهد هستیم.
ادامه مطلب
تنش و بی اعتمادی عمیق بین ایران و آمریکا اتفاق جدیدی نیست و ریشه در تاریخ دارد. ۳۴ سال پیش، لحظه ای حساس در چندین دهه دشمنی واشنگتن و تهران رقم خورد. بی اعتمادی ناشی از آن اتفاق حتی از موارد پیشین مانند کودتای ۱۹۵۳ سیا و ام.آی.۶ علیه نخست وزیر منتخب دموکراتیک و بازگرداندن شاه، شدیدتر بود. اپراتورهای رادار در وینسنس پرواز تجاری را با پرواز جنگنده اف-۱۴ اشتباه گرفتند و فاجعه رقم خورد. ناو آمریکایی که تصور می کرد از جان خدمه محافظت و با یک حمله مقابله می کند، دو موشک زمین به هوا به سمت هواپیما شلیک کرد. چند ثانیه بعد هواپیما منفجر شد و بقایای آن به همراه جسد ۲۹۰ مسافر به خلیج سقوط کردند.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کاپلان، تحلیلگر مسایل بین الملل در آمریکا می گوید ایران در منطقه خاورمیانه تنها بازیگری است که می تواند به قدرتی بزرگ بدل شود چون فلات ایران از دیرباز به مفهوم واقعی یک کشور بوده است. بقیه کشورهای اطراف ایران، همگی بعد از جنگ های جهانی و فروپاشی عثمانی به وجود آمده اند اما ایران یک قدرت تاریخی است.
ادامه مطلب
خط انتقال امید ایران را یک گام به اجرای طرح کریدور آبی جنوب – شمال نزدیکتر می‌کند. ایران در سال ۲۰۱۳ از این طرح پرده برداشت که طبق آن خلیج فارس از طریق کانالی آبی به دریای خزر متصل خواهد شد و آب را به دره‌های مرکزی کشور پمپاژ خواهد کرد.
ادامه مطلب
استفاده از آب شیرین همچنین به حفظ منابع آب زیرزمینی ارزشمند کمک می‌کند و می‌تواند برای مصارف جوامع روستایی محلی ذخیره شود و از مهاجرت بیشتر جمعیت روستایی به شهرها پیشگیری کند.
ادامه مطلب
تعامل دیپلماتیک آمریکا با ایران روی لبه تیغ است. برای هر دو کشور، تنش ها در هیچ کجا بالاتر از آب های شلوغ خلیج فارس نیست؛ جایی که یک حادثه می تواند منطقه را به آتش بکشاند. احتمالا زمان آن رسیده که دو کشور از لبه تیغ فاصله بگیرند. از برخی جهات، اینکه ایالات متحده و ایران توانسته اند از درگیری جدی در خلیج فارس اجتناب کنند، قابل توجه است. حتی در بهترین زمان ها، خلیج فارس با عبور و مرور ترکیبی از قاچاقچی ها، قایق های تفریحی، کشتی های جنگی، کشتی های باری و نفتکش ها مواجه است. حتی زمانی که سلاح و مسائل نظامی مطرح نباشد هم خلیج فارس برای هر دریانوردی مکانی پیچیده به شمار می رود و درگیری اسرائیل، ایران و دیگر بازیگران حوزه خلیج فارس در سایه این منطقه را خطرناک تر کرده است.
ادامه مطلب
راهبرد جهانی آمریکا یک پیکره زنده است که در قبال تغییرات محیطی واکنش نشان می‌دهد و هدف از آن ادامه رهبری این کشور بر جهان است. تحولات رخ داده پس از جنگ سرد تاثیر منفی بر قدرت آمریکا برای محقق ساختن این هدف داشته است. مهمترین این تحولات انتقال محور قدرت جهانی به شرق و ظهور چین به عنوان قدرتی جهانی بوده است.
ادامه مطلب
عماد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روشن است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این برهه حساس تاریخی بر اساس اصل «اول همسایگان» تعریف می شود. همانطور که همواره تاکید شده است، اشتراکات فراوانی تاریخی، فرهنگی، قومی، مذهبی و سیاسی-امنیتی دلایل کافی را برای اهمیت روابط دو کشور فراهم می کند. همچنین تحولات منطقه به سمت و سویی پیش می رود که لزوم همکاری و تشریک مساعی کشورهای اسلامی منطقه مانند ایران، پاکستان، ترکیه و افغانستان در کنار سایر دولت های قدرتمند مانند روسیه و چین برای حفظ و تقویت ثبات و امنیت منطقه و گسترش همکاری های اقتصادی بیش از پیش آشکار می شود.
ادامه مطلب
تهدید از سوی ایران، حوثی‌ها، جنبش‌های طرفدار ایران در بحرین و استان شرقی عربستان، گروه‌های وابسته به اخوان المسلیمن در تمام خلیج فارس و تهدید از شمال عراق، بی ثباتی مالی و سیاسی برخی کشورهای منطقه، مداخله‌های ترکیه در آفریقا و نیز یمن همگی عواملی هستند که باعث می‌شود رهبران خلیج فارس آنها را مد نظر قرار دهند و روسیه را برای پرکردن شکاف ها انتخاب کنند.
ادامه مطلب
پوریا نبی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به اتحاد کره جنوبی با ایالات متحده و متحدان شورای همکاری خلیج فارس، منابع انرژی فراوان و توانایی جایگزینی نفت ایران، بازارهای مالی پیشرفته و زیرساخت های حمل و نقل پیشرفته به نظر می رسد سئول سیاست منطقه ای خود را از سیاستی که سعی در ایجاد تعادل – هرچند ناقص – بین ایران و همسایگان جنوبی آن بود، تغییر داده و به وضوح کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را بالاتر از ایران در اولویت قرار داده است.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سوای از بحث بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام و رفع تحریم‌های غیر قانونی و ظالمانه که دغدغه اصلی امروز دولتمردان ایرانی است، دونالد ترامپ میراثی از خود در منطقه غرب آسیا و به ویژه خلیج فارس بر جای گذاشت که برنامه ریزی برای مواجهه با آن نیازمند تدبیر و دوراندیشی است.
ادامه مطلب
آمریکا و اسرائیل در جستجوی راه دیگری هستند تا بتوانند جنگی را که مدت هاست در تدارک آن هستند آغاز کنند. دقیق تر بگوئیم: صحنه باید چنان جلوه کند که گوئی ایران حمله را آغاز کرده تا روسیه و چین برای حمایت از ایران دچار مشکل سیاسی بیشتری شوند.
ادامه مطلب
رویکرد اتحادیه اروپا در فاصله گرفتن از سیاست اعمال فشار حداکثری ایالات متحده هم در اساس و هم در جایگاه یک میانجی بالقوه در منطقه درست بود. همه گیری کرونا نشان داد که سیاست گذاری و به ویژه سیاست خارجی نباید تحت تاثیر ایدئولوژی کورکورانه قرار بگیرد. دولت ایالات متحده در ایجاد یک فاجعه انسانی برای اهداف کوتاه مدت و اجرای یک سیاست شکست خورده مقصر است. گستردگی و شدت تحریم های ایالات متحده از جمله علیه متحدانش سبب شد اتحادیه اروپا تنها چند گزینه قابل قبول در سیاست گذاری داشته باشد. اینستکس چندان موفق نبود و با توجه به لزوم تجارت اقلام بشردوستانه، اروپایی ها باید این پلت فرم را گسترش دهند. این مساله تنها برای دفاع از برجام نیست بلکه برای منافع اروپایی هاست و در طولانی مدت، امکان عملکرد مستقل آنها از تحریم های ثانویه ایالات متحده را فراهم می آورد.
ادامه مطلب
امنیت دریایی در اساس می تواند با توجه آب های مشترک میان کشورهای حاشیه خلیج فارس و حوادث اخیر در این آب ها، یک نقطه شروع واضح و مهم برای مذاکرات باشد. با این حال، این یک موضوع بسیار سیاسی خواهد بود. ایالات متحده، بحرین، عربستان سعودی و امارات و همچنین بریتانیا برای ایجاد امنیت دریایی به شیوه خود، یک ماموریت نظامی برای دریانوردی آزادانه در خلیج فارس آغاز کرده اند. ایران در مجمع عمومی سال ۲۰۱۹ سازمان ملل متحد، تلاش صلح هرمز را مبتنی بر چهار ستون عدم تعدی، عدم مداخله، آزادی ناوبری و امنیت انرژی را پیشنهاد داده است. با وجود دو طرح ابتکاری رقابتی، فضای کمی برای سازش وجود دارد.
ادامه مطلب
اروپایی ها نباید بگذارند برجام به دلیل لجبازی های احتمالی ایالات متحده و ایران یا تنش های منطقه ای برچیده شود و بالعکس، باید عناصر اساسی توافق را در سیاست های منع گسترش سلاح های هسته ای خود تعمیم دهند. اروپایی ها می توانند از طریق گروه تامین کنندگان هسته ای، شبکه ای از کشورهای دارای توانایی هسته ای که ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، کمیسیون اروپا و بریتانیا را نیز در بر می گیرد، برای وارد کردن عناصر برجام در استانداردهای کنترل صادرات مواد هسته ای و فن آوری اقدام کنند. در حالت ایده آل، ضمانت های موجود در «ان.پی.تی» و یک پروتکل الحاقی جهانی به علاوه تعدادی از محدودیت های مورد توافق جمعی در برجام، می تواند یک معیار راستی آزمایی پیشرفته و یک استاندارد جدید منع گسترش تسلیحات هسته ای را تشکیل دهد. استفاده از این مقررات در همه کشورهای حاشیه خلیج فارس حتی پس از انقضای آنها در چارچوب برجام می تواند نگرانی ها را در منطقه کاهش دهد.
ادامه مطلب
همه این امید را دارند که با انتخاب بایدن آب ها به آسیاب برگردد و جهان تک قطبی مفهوم سنتی خود را بازیابد. اما کشورهای عربی خلیج (فارس) چه انتظاری از پیروزی هر یک از نامزدهای مطرح ریاست جمهوری آمریکا دارند؟ و آیا با پیروزی بایدن، تغییر واقعی در سیاست خارجی آمریکا رخ خواهد داد؟
ادامه مطلب
بسیاری از تحلیگران ایرانی و روسی حالا پیرامون شکل گیری یک ائتلاف نظامی بین دو کشور صحبت می کنند. ائتلافی که می تواند به مانند سدی در مقابل حضور ایالات متحده و تهدید خطوط حمل و نقل نفتی اش در خلیج فارس باشد.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آن سیاستمردان و روشنفکرانی نیز که ترقی امارات جنوبی خلیج فارس را نمایان می کنند، آیا خود حاضرند تن به نوع حکمرانی دست نشانده، یکه تاز و غیر دموکراتیک امثال شیخ زاید بدهند؟ واقعا می توانند؟
ادامه مطلب
ارتش ایران رزمایش سالانه خود را در خلیج فارس در نزدیکی آبراه استراتژیک تنگه هرمز برگزار کرد. این در حالی است که تنش ها بین این کشور و ایالات متحده همچنان شدید است و تا انتخابات ایالات متحده در ماه نوامبر هم امید چندانی به کاهش این تنش ها نیست.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که با امضای توافق صلح ابوظبی و تل آویو، خاورمیانه عملا وارد دوره جدیدی از تحولات خواهد شد در خصوص این که آیا با رسمی شدن این توافق و باز شدن پای اسرائیل در امارات متحده عربی و بحرین، آن هم در کنار مرزهای ایران، تل آویو خواهد توانست موازنه امنیتی با تهران را به سود خود تغییر دهد، عنوان داشت که اقدام ایالات متحده آمریکا برای میانجیگری بین اسرائیل با امارات متحده عربی و بحرین که نهایتا شب گذشته به امضای سند توافقنامه صلح کشیده شد به منظور رسیدن به ائتلافی است که ذیل عادی سازی روابط دیپلماتیک طرفین، اولا به ارتقای امنیت اسرائیل کمک کند و از آن مهمتر یک جبهه تمام عیار امنیتی در برابر ایران ایجاد شود. اما این بار تفاوت اصلی آنجاست که این جبهه امنیتی در کنار مرزهای ایران و در منطقه فوق العاده حساس خلیج فارس شکل گرفته است.
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که واشنگتن طی دوران ریاست جمهوری ترامپ سعی داشته و دارد با حضور مرتب و مداوم جارد کوشنر، مایک پمپئو و مایک پنس و دیگر مقامات کاخ سفید در کشورهای حاشیه خلیج فارس ایران را به دشمن شماره یک امنیت و صلح خاورمیانه تبدیل کند تا از این طریق تهران به عنوان دشمن مشترک کشورهای عربی منطقه و نیز اسرائیل بدل کند. از این منظر ایالات متحده در تلاش است با تعریف دشمن مشترک برای رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شرایط را برای نزدیکی آنها به یکدیگر فراهم کند تا در نهایت پروسه عادی‌سازی روابط میان اعراب و اسرائیل به سرانجام برسد. در این صورت عملا موازنه امنیت بر ضد تهران خواهد بود.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگرچه حضور رژیم صهیونیستی در امارات متحده عربی و باز شدن پای صهیونیست‌ها در کنار آب های خلیج فارس، تهدیدی امنیت ایجاد کرده است، اما قطعاً نمی تواند موازنه امنیتی را به نفع رژیم صهیونیستی تغییر دهد.
ادامه مطلب
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیش‌زمینهٔ تصمیمات امنیت‌محور، محاسبات منطقی بازیگران است؛ اما سال‌هاست عقلانیت و منطقی در ورای رویه‌ها و سیاست‌های این چند کشور نمی‌بینیم؛ چه بسا شیوخ مرتجع عربی با بازتعریف‌های جدیدشان از هویت‌های قومی و زبانی، و همچنین زیاده‌خواهی‌های خطرناک، منطقه را تا مرز یک درگیری بزرگ پیش ببرند. اما شاید بُعد مغفول‌ماندهٔ قدرتِ ما، آن توانِ تأثیرگذاریِ غیرمستقیم بر این کشورها و تعدیل مواضع‌شان باشد که به آن بها ندادیم.
ادامه مطلب
ایران از زمان پذیرش برجام در سال ۲۰۱۵، منتظر لغو تحریم تسلیحات متعارف سازمان ملل متحد در اکتبر امسال بود. برچیده شدن تحریم تسلیحاتی می تواند امکان نوسازی برخی از تجهیزات نظامی متعارف ایران را فراهم آورد؛ برخی از این تجهیزات متعلق به پیش از انقلاب سال ۱۹۷۹ هستند. ایران پیشتر توانایی چشمگیری در توسعه سامانه ها نشان داده که این مساله به معنای کاهش نیاز به واردات گران قیمت است. پس از برچیده شدن تحریم ها، خریدهای ایران احتمالا تحت تاثیر محدودیت های اقتصادی و ژئوپلیتیک از جمله تاثیر تحریم های ایالات متحده، همه گیری ویروس کرونا و احتیاط از سوی تامین کنندگان بالقوه قرار خواهد داشت.
ادامه مطلب
امیر دریادار حسین خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، شامگاه پنجشنبه ۲۹ خردادماه از آزمایش بسیار موفقیت آمیز موشک جدید دریایی خبر داد و گفت در جریان این آزمایش اهداف دریایی در فاصله بسیار دور یعنی در حدود ۲۸۰ کیلومتری منهدم شدند. این آزمایش در میانه رزمایش در اقیانوس هند شمالی و در نزدیکی ورودی خلیج فارس صورت گرفت. عکس ها توسط خبرگزاری وانا تهیه و در رویترز به نمایش گذاشته شده اند.
ادامه مطلب