
احیای برجام دور از دسترس به نظر می رسد
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شمار فزایندهای از ناظران که همیشه پیگیر بحث برجام بودهاند، اکنون بیشازپیش مدعی نبود امکان احیای برجام هستند و برخی به فکر یافتن طرحهای جایگزین افتادهاند.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شمار فزایندهای از ناظران که همیشه پیگیر بحث برجام بودهاند، اکنون بیشازپیش مدعی نبود امکان احیای برجام هستند و برخی به فکر یافتن طرحهای جایگزین افتادهاند.
ادامه مطلباین ابتکارعمل معانی متعددی دارد. در سطح بین المللی میتوان گفت که این ابتکارعمل از جایی خالی ناشی است که عقب نشینی ایالات متحده آمریکا به وجود آورد و بیان واقع بینانه اعتقاد به اهمیت گفت وگو به عنوان راهی برای پرهیز از گزینههای بد است و به مثابه نشانهای برای برقراری توازنهای جدید در منطقه است.
ادامه مطلبرویدادهای اخیر نشان داده اند، دیپلماسی نمی تواند کشورها را از اخراج بازرسان، خاموش کردن دوربین های نظارتی یا از سرگیری فعالیت های ممنوعه باز دارد. با این حال، کسانی که برجام را به عنوان یک توافق ضعیف رد می کنند، آنچه را به توافق اعتبار و ارزش می دهد، نادیده می گیرند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: این طور به نظر می رسد که سفر رئیس جمهور به سوریه بعد از آن انجام شد که بن بست در روابط ایران و غرب به ویژه بر سر مذاکرات هسته ای بیش از پیش نمایان شده است.
ادامه مطلببا وجود رژیم حداکثری اعمال تحریم ها، ایران به یک بازیگر جدی و ضروری منطقه ای تبدیل شده که در آستانه برداشتن آخرین گام و کسب مقام یک قدرت هسته ای است. و این در حالی است که اسرائیل در وضعیت عمیق ترین بحران سیاسی داخلی قرار دارد.
ادامه مطلبجرالد فیراشتاین، از کارشناسان دیپلماسی آمریکا در "اندیشکده موسسه خاورمیانه" بر این باور است توافق ایران و سعودی، حمله فرضی نظامی آمریکا یا اسرائیل به ایران را دشوارتر خواهد کرد. بدون مشارکت عربستان در چنین حمله ای، چه از طریق اجازه دادن به استفاده از قلمرو این کشور برای حمله به ایران یا بازگذاشتن حریم هوایی خود روی هواپیماهای جنگی، اقدام نظامی علیه ایران بسیار دشوارتر خواهد شد. آنل شلاین، پژوهشگر اندیشکده آمریکایی "موسسه کوئینزی برای سیاستمداری مسئول" که مخالف دخالت های نظامی است، با این ارزیابی موافق است اما می گوید پیچیده تر و دشوارتر شدن حمله نظامی احتمالی به ایران، می تواند بازدارنده مناسبی برای آمریکا باشد.
ادامه مطلبپرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد در خصوص توافقی برای احیای کامل پرونده برجام ۲۰۱۵ اشکالاتی وجود دارد و آن هم توسعه برنامه هستهای ایران بعد از آن توافق است. در واقع برگشت به برجام ۲۰۱۵ تا حدودی غیرممکن به نظر می رسد.
ادامه مطلبایران علاوه بر حضور در سوریه، در لبنان از طریق حزبالله، در عراق از طریق گروههای مسلحی مانند یگانهای الحشد الشعبی، در یمن، جایی که حوثیها را حمایت میکند، و در سرزمینهای فلسطینی از طریق حماس و جهاد اسلامی، نفوذ دارد. به همین علت جمهوری اسلامی ایران یک بازیگر اساسی کلیدی در منطقه است.
ادامه مطلبصابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: سالیوان در سخنان خود در «بنیاد واشنگتن برای خاور نزدیک» موضع آمریکا مبنی بر حل دیپلماتیک پرونده هسته ای ایران را تکرار کرد؛ اما این نکته تازهای نیست و آنچه در سخنان او درباره برنامه هستهای تازگی داشت و میتواند زمینهساز ورود به فاز دیگری باشد، این است که مشاور امنیت ملی آمریکا گفت در صورت اقدام ایران برای ساخت بمب هستهای، واشنگتن «آزادی عمل اسرائیل» را برای مقابله با آن به رسمیت خواهد شناخت. البته ناگفته هم نماند که اسرائیل قبلا با چراغ سبز یا هماهنگی آمریکا برخی «آزادی عملها» را برای مقابله با برنامه هستهای ایران داشته است؛ اما این که آمریکاییها برای نخستین بار آشکارا بر این امر تصریح کنند، خود بیسابقه است و میتواند پیش نشانه تحولی در سیاست آمریکا در این زمینه باشد.
ادامه مطلبوی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره آزادسازی پول های بلوکه شده ایران در بانک های کره جنوبی و ژاپن گفت: «اتفاق جدیدی در این زمینه روی نداده است، ولی تلاش های دیپلماتیک از مسیرهای مختلف و تعریف شده همچنان ادامه دارد و جمهوری اسلامی ایران از راه ها و کانال های مربوطه به تلاش های خود در این زمینه ادامه می دهد.»
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاستگذاری خارجی نمیتوان یک سیاست ثابت با ابزارهای تکراری و ایستا را سیاستی کارآمد و مطلوب برای شرایط مختلف دانست. سیاستگذاری خارجی کارا و مطلوب، سیاستی است که بازی بقا را به گونهای پویا و دگرگون از بازی پیشین دنبال کند، زیرا همانگونه یکی از اندیشمندان دانش سیاستگذاری عمومی گفتهاند: «ثبات در سیاستگذاری امری فریبنده است.»
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: توافق ایران و عربستان برای عادی سازی روابط، یک واقعیت را نشان داد، و آن اینکه کشورهای عربی، در راس آنها عربستان سعودی و امارات متحده عربی، چندان هم گوش به فرامین ایالات متحده و قدرت های اروپایی نیستند و منافع خود را با منافع آنها تنظیم نمی کنند. بعد از مماشات عربستان و امارات با روسیه بعد از جنگ اوکراین، توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط شاهد دیگری است بر استقلال بیش از پیش عربستان سعودی و امارات متحده عربی از تصمیمات غرب و امریکایی ها، البته در چارچوب ملاحظات روابطشان با آنها.
ادامه مطلبمحمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد تعادل و توازن در روابط خارجی کشور، سنگین نکردن ناموزون وزنه تعادلی سیاست خارجی به سمت شرق یا غرب و بازی متعادل با کارت همه کشورها و قدرتهای اثرگذار بین المللی به منظور ایجاد رقابت بین آنها برای همکاری با ایران و بهرهگیری حداکثری از توافقات راهبردی با روسیه و چین از دیگر اولویتهای راهبردی سیاست خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ است. گذاشتن همه تخم مرغها در سبد شرق و تحریک و دادن بهانه به غرب جهت دشمنی و خصومت ورزی بیشتر علیه کشورمان، نه تنها فشار تحریمها و قطعنامه های سلسلهوار بین المللی علیه ایران را بیشتر می کند و به تضعیف جایگاه کشورمان در سازمانهای معتبر بین المللی منجر می شود، بلکه چین و روسیه را نیز به سمت بدعهدی در تعهداتشان با ایران و امتیاز گیری از کشورمان سوق می دهد.
ادامه مطلباین پاسخ قوی و قاطعانه ایران پیامی قوی به آمریکاست و نسبت به بازی با آتش هشدار میدهد و بر اعتماد به نفس و توانمندی نظامی ایران در زمین، دریا و هوا تاکید میکند. مطمئنا این پیام دریافت شده و هرگونه تلاش برای نادیده گرفتن آن از سوی آمریکا به عواقب وخیمی منجر خواهد شد مگر آنکه آمریکا بخواهد فتیله جنگ دومی را در خاورمیانه شعلهور کند در زمانی که شکست بزرگی در جنگ اوکراین متحمل شده است.
ادامه مطلبنظر دادم: «در ایالات متحده هم مخالفتی از سوی جمهوریخواهان و دموکرات ها از جمله در دو مجلس امریکا برای احیای توافق هسته ای وجود دارد.» فورا جواب داد: «با این وجود این احتمال امضای توافق وجود دارد.»
ادامه مطلبناصر کنعانی گفت: درباره احتمال استفاده از مکانیسم ماشه ادامه داد: اینکه گفته میشود تحرکاتی را از سوی برخی طرفهای اروپایی شاهد هستیم. لازم میدانم تأکید کنم چنانچه طرف مقابل دچار خطای محاسباتی شود و اقدام یا اقدامات غیرمنطقی درباره برجام و روند مذاکرات انجام دهد آنها در پیامی که قبلا از سوی طرف ایرانی دریافت کردند به صورت دقیق و واضح میدانند که واکنش ایران چه خواهد بود. این پیام به اندازه کافی برای آنها گویاست.
ادامه مطلبغفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نوسانات و افت و خیز در روابط ایران و عربستان به صورت یک روند تاریخی جریان داشته و تداوم یافته است، در موقعیتی که جهان از لحاظ پایداری به مانند هوای بهاری مرتباً در حال منقلب شدن است، گاهی ابری، زمانی صاف و در مواقعی با رگبار مواجه است، لذا علی رغم گفتمان عامیانه و رایج در خصوص تلاش طرفین برای نابودی نهایی یکدیگر، دولت های ایران و عربستان، به منظور کم اثر کردن خطرات مشترک و پیش طراحی شده در طرح های مدون غربی و در جهت مواجهه با تهدیدات پیش رو و حداقل رساندن آسیب احتمالی باید در دژی مشترک، مترصد دفاع از موجودیت خود باشند زیرا خسران جدی به هر دولت به تحمیل آسیب های غیر قابل جبران به دولت دیگر منجر خواهد شد.
ادامه مطلبغرب امروز در مرحله درماندگی در قبال تفاهمها و آشتیها در منطقه ما قرار دارد و این تفاهمها مطمئنا به همکاری و توافق در تمامی سطوح منجر خواهد شد. تحولات داخلی غرب (آمریکا، اروپا و اسرائیل) در سطح اجتماعی، اقتصادی و سیاسی یکی از عوامل ناتوانی آنهاست و دو عامل دیگر یعنی موفقیت چین و روسیه در گسترش نفوذ در منطقه و نیز برخورد مثبت کشورهای منطقه نسبت به این نفوذ به عامل گفته شده در بالا افزوده میشوند.
ادامه مطلبآنچه مسلم است این است که ادامه سرکوب فلسطینیها و هدف قرار دادن مسجد الاقصی عرصه بازی سیاسی را تنگ میکند و زمینه را برای انفجاری بزرگ باز میکند به گونهای که جنگ بیت المقدس را به صاعقهای تبدیل می کند که مسائل منطقه را با هم به حرکت درمیآورد.
ادامه مطلبدولت های کشورهای غربی و اسرائیل از آمادگی کاخ سفید برای انعقاد نسخه بهینه شده برجام خبر دادند. بر اساس این اطلاعات، دولت بایدن مذاکرات مربوطه را در ژانویه آغاز کرد و در ماه فوریه، به متحدانش که مستقیما در مذاکرات برای احیای «توافق هستهای» شرکت داشتند، درباره این ایده اطلاع رسانی کرد. این ابتکار شامل کاهش گزینشی تحریم ها علیه تهران در ازای موافقت این کشور با توقف بخشی از فعالیت های هسته ای این کشور است. از توقف غنی سازی اورانیوم در سطح ۶۰ درصد سخن در میان است. ظاهرا، طرف ایرانی از ابتکار کاخ سفید آگاه است، اما عجله ای برای دادن پاسخ صریح ندارد.
ادامه مطلبموضع عربستان و امضای توافقنامه با تهران، همه امیدهای نتانیاهو را که می خواست با بازگشت به ساختمان نخست وزیری اسرائیل، با قدرت به سوی برقراری روابط سیاسی و دیپلماتیک با عربستان از طریق گسترش دایره توافقنامه «آبراهام» پیش برود، نقش بر آب کرد.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: بسیاری بر این باورند که اروپایی ها بیش از امریکایی ها از توافق به دست آمده میان ایران و عربستان با میانجی گری چین خوشنودند. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران از جمله تحلیلگران اروپایی، سفرهای اخیر مقامات اروپایی، به ویژه سران فرانسه و آلمان به چین و تقاضایشان از پکن برای ورود به پرونده اوکراین در حالی که امریکایی ها به پیشنهاد چین برای حل بحران اوکراین روی خوش نشان نداده اند، شاهدی است بر اینکه اروپایی ها ورود چین به پرونده خاورمیانه را موفق ارزیابی کرده اند و اکنون می خواهند از این پتانسیل برای حل مشکلات خود با روسیه بهره ببرند.
ادامه مطلبسخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره شیطنتهای صهیونیستها در آذربایجان گفت: روابط ایران و آذربایجان دشمنانی دارد و رژیم صهیونیستی یکی از دشمنان دو کشور است. این رژیم به دلیل اینکه راهبرد امنیت ملی و بقا و حیات خودش را در ایجاد و دامن زدن به بی ثباتی و ناامنی در منطقه و جهان اسلام تعریف کرده رویکرد این رژیم نه تنها در ارتباط با روابط ایران و آذربایجان و بلکه در ارتباط با کلیت مناسبات کشورهای اسلامی رفتاری توأم با تلاش برای ایجاد تفرقه و بی ثباتی و دامن زدن به اختلافات است.
ادامه مطلبهمچون بیشتر دیپلماسی ها، بسیاری از دستاوردهای این رویکرد سعودی هم، احتمالا نسبی است اما در سطحی خواهد بود که در دهه های اخیر دیده نشده است. سعودی ها، روی پای خود بر می خیزند.
ادامه مطلبفرمانده کل قوا با اشاره به دو جنگی که آمریکا حدود دو دهه قبل در شرق و غرب ایران به راه انداخت گفتند: آمریکاییها منافعی در عراق و افغانستان داشتند اما هدف نهایی آنها ایران اسلامی بود که به دلیل بنیه بسیار قوی انقلاب اسلامی، در این ماجراها و هدف نهایی خود شکست خوردند.
ادامه مطلبعربستان دیگر آن اعتماد کورکورانه به آمریکا را ندارد؛ زیرا به اندازه کافی به بلوغ رسیده است تا درس های تاریخ را متوجه شود. شاید مهم ترین آنها این باشد که حمایت آمریکا به تنهایی کافی نیست و از نظر تاریخی و جغرافیایی الگوی سرنگونی شاه ایران دور نیست.
ادامه مطلببرای عربستان سعودی ثابت شده درگیری با ایران در مناطق پراکنده و در راس آنها یمن هیچ دستاوردی برایش نداشته بلکه باعث فرسایش منابع این کشور شده و خطر موجودیتی مانند حمله به تاسیسات نفتیاش در سال ۲۰۰۹ را به دنبال داشته است.
ادامه مطلبایران پس از تصمیم به احیای روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی، فعالانه به سمت عادی سازی روابط با جهان عرب حرکت کرد و در تدارک برگزاری نشستی با اعضای شورای همکاری های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تا پایان سال جاری است.
ادامه مطلباظهارات مقامات آمریکایی و اسرائیلی تایید میکند که نه تنها طرح بایدن برای تشکیل ائتلاف عربی – اسرائیلی برای حمله به ایران شکست خورده بلکه کشورهای عربی و در راس آنها عربستان با گامهای بلندی از این ائتلاف فاصله گرفته اند و این کار را هم از طریق اعطای هدیهای دیپلماتیک به چین از طریق میانجی گری برای نزدیک کردن این کشور به ایران و هم از طریق نزدیکی به روسیه از طریق افزایش قیمت نفت و مواضع سیاسی در قبال درگیری اوکراین و روابط مستحکم میان ولی عهد این کشور با رئیس جمهوری روسیه انجام داده است.
ادامه مطلبمریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان اولا سال های زیادی است که با ایران به عنوان قدرت مهم منطقه دارای روابط سرد است و در جبهه مقابل ایران در منطقه سیاستگذاری کرده که اولین علت نتایج این هفت سال عضویت در سیاست گذاری مقابله با ایران است. در این سالها و اتفاقات اخیر، دولت عربستان دریافته که تضاد بین ابرقدرت های منطقه ضررها و موانعی که برای منافع آن دارد بیش از دستاوردهایش است.
ادامه مطلب