هدف ترامپ از تشدید تنش ها و اعمال تحریم ها ایجاد مانع بیشتر در برابر دولت آتی در صورت عدم پیروزی در دور دوم بوده است و این اتفاق عملا رخ داد و از زمان اعلام نتایج انتخابات و مشخص شدن پیروزی بایدن، دولت ترامپ به سرعت گام ها و تصمیم هایی برای تشدید تنش ها با ایران اتخاذ کرد.
ادامه مطلب
محمد جواد جمالی نوبندگانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که تردد و پرواز جنگنده ها و بمب افکن های آمریکایی در منطقه خاورمیانه چیز جدیدی نیست، بلکه بسته به شرایط و اقتضائات منطقه، تعداد پروازها و دفعات تکرار آن در یک بازه زمانی مشخص کاهش و یا افزایش پیدا می کند. حال با توجه به نگرانی کشورهای حاشیه خلیج فارس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن جو بایدن به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها سعی دارند با پرواز مکرر بمب افکن های خود در منطقه و افزایش دفعات پرواز آنها در بازه های کوتاه زمانی تا روی کار امدن بایدن یک نوع دلگرمی دیپلماتیک و حمایت امنیتی را از این کشورها در برابر آنچه که به زعم آنها «تهدیدات امنیتی ایران» می‌نامند، انجام دهند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که تا زمانی که تنش فعلی در مناسبات ایران و عربستان به قوت خود باقی باشد و یا در ادامه با نقش‌آفرینی مخرب صهیونیست‌ها تعمیق بیشتری پیدا کند، ریاض کمافی السابق با نقشی که در ۴ سال گذشته در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ ایفا کرده است به دنبال نقش‌آفرینی منفی، مانع‌تراشی، بهانه جویی و کارشکنی در مذاکرات خواهد بود و در کنار آن می‌تواند مشکلات و چالش‌های عدیده سیاسی، امنیتی، دیپلماتیک و اقتصادی برای تهران با تطمیع دیگر کشورها در کاهش روابط با ما ایجاد کند. پس بی شک جا دارد ایران به فوریت کاهش تنش با عربستان سعودی را تا پیش از روی کار آمدن جو بایدن در اول بهمن سال جاری در دستور کار خود قرار دهد. لذا بی شک پیش نیاز گفت وگوی بایدن و دولت در ایران، چه دولت روحانی و چه هر دولتی که پس از انتخابات سال آتی روی کار می آید، حل اختلافات تهران با ریاض و لزوم تنش زدایی در روابط دو کشور است.
ادامه مطلب
برخی سیاستگذاران عربستان سعودی به بطور خصوصی با ابراز نگرانی نسبت به تحریم قطر گفته بودند که تلاش برای محاصره این کشور کاملا نتایج وارونه ای داشته است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: اخوان المسلمین ادعا دارند که با امریکایی ها ارتباطات نزدیک دارند که این ارتباطات با حزب دموکرات بیش از حزب جمهوریخواه است. حتی همکاری های امنیتی با یکدیگر دارند. همچنین آنها توانسته اند نفوذ خود را در مراکز قدرت کشورهای مهمی چون انگلیس و فرانسه حفظ کنند که این مساله می تواند بیش از پیش به کمک آنها برای بازگشت به قدرت بیاید.
ادامه مطلب
تمامی احتمالات افزایش یافته و ترور فخری زاده مسیر هسته ای ایران را کند نخواهد کرد. ایران پایگاه علمی عظیمی دارد که می تواند از دست رفتن این دانشمند را جبران کند.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اینک گزینه های پیش روی ایران چند وجهی و سرمایه های جمع آوری شده کاملا پاسخگوی رویارویی بهینه با شرایط است و کارت های بازی بین المللی کشور کم نیست. موضوع فقط این است که چگونه باید با نگاه عمیق و بافراست به دوگانۀ "فرصت" و "تهدید"، در دوران جدید و در برخورد با آمریکای بایدن به نفع منافع بلند مدت ملی و حفظ کیان کشور وارد عمل شد.
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با نگاهی به تحولات منطقه می توان به این نتیجه رسید که در پی اعلام نتیجه انتخابات آمریکا، قدرت‌های رقیب منطقه‌ای همگی دست به دست هم داده اند تا با ایجاد انواع تهدیدات سنتی و مدرن، معمای امنیتی را هر چه بیشتر برای جمهوری اسلامی ایران پیچیده کنند و با قرار دادن ایران در تنگنا، قدرت مانور و چانه زنی کشور در برابر دولت جدید آمریکا را کاهش دهند. چنین وضعیتی سبب بروز برخی اختلاف نظرها در داخل کشور شده و نوعی دوگانگی ایجاد کرده است؛ گروهی طرفدار پاسخ سخت و کوبنده هستند و برخی دیگر بر ادامه سیاست «صبر استراتژیک» حداقل تا پایان دوران ترامپ تأکید می کنند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شلیک به برجام و هدف قرار دادن اعتبار ایران به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه هر دو آشکارا در پی بستن راه دیپلماسی هستند. با این نیت که دولت آینده آمریکا مستاصل شود و خشم ایران برای نشان دادن واکنشی فوری و احساسی برانگیخته شود.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که در صورت عملیاتی شدن طرح مجلس احتمالا شاهد فعال شدن مکانیسم ماشه توسط اروپایی ها خواهیم بود، در خصوص هدف یا اهداف مجلس در پیش کشیدن این طرح اذعان داشت که طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها، چه با هدف انتخابات ۱۴۰۰ و در اختیار گرفتن کرسی پاستور بوده، چه با هدف اینکه دولت را در چند ماه پیش رو در زمینه دیپلماسی و مذاکره ناکام بماند تا به توفیقی دست پیدا نکند یا هر هدف دیگری که پشت کشیدن این طرح، تصویب کلیات آن و ابلاغش به دولت وجود داشته باشد، در شرایط کنونی منافع کشور را تامین نخواهد کرد.
ادامه مطلب
تغییر وزیر دفاع آمریکا و جایگزین کردن او با مارک اسپر در راس پنتاگون پس از انتخابات حتی اگر به منظور آمادگی برای استفاده از ارتش در داخل انجام شده باشد اما بی تردید دونالد ترامپ به این مسئله نیز فکر کرده است که می تواند از این طریق اختیارات خود به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح را با آزادی بیشتری انجام دهد. احتمالا هدف اصلی دور جدید سفرهای جرد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ به کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز تدارک برای این عملیات باشد. هر چه باشد پنجاه روز باقی مانده تا ریاست جمهوری بایدن با خطرات بزرگی مخصوصا در خاورمیانه محاصره شده رو به روییم.
ادامه مطلب
برای اسرائیلی ها – عاملان احتمالی – یک نکته دیگر از اهمیت بیشتری برخوردار است: هنگامی که بایدن روی کار بیاید، اسرائیل از نظر سیاسی دارای قدرت کمتری نسبت به دوران ترامپ بوده و چنین حمله ای، به روابط بین بایدن و اسرائیل آسیب می رساند. بنابراین ممکن است اسرائیلی ها احساس کرده باشند که فرصت سیاسی برای چنین اقدامی در حال پایان است و دست به کار شده اند.
ادامه مطلب
برخی امیدوارند که ارتش اسرائیل و پنتاگون بتوانند از هر گونه برنامه خطرناکی علیه ایران و متحدانش در منطقه پیشگیری کنند. با این حال این خطر وجود دارد که آسیب های وارده از سال ۲۰۱۶ خودنمایی کنند و بزرگ و بزرگ تر شوند. هر چند رفتن ترامپ دلیلی برای یک نفس راحت است اما متاسفانه هنوز برای هر خرابکاری ای فرصت دارد.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در نهایت دولت با مصوبه شورای عالی امنیت ملی مجبور به اجرای برخی از مفاد طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها شود هیچ کدام از اعضای حاضر در نشست ۲۶ آذرماه کمیسیون مشترک برجام با دید مثبتی پای میز مذاکره با تهران نخواهند نشست. خصوصاً آنکه حتی متحدین ایران مانند روسیه نیز از طرح مجلس انتقاد کردند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز نگران خروج ایران از پروتکل الحاقی، کاهش سطح بازرسی‌ها و یا اخراج بازرسان آژانس است.
ادامه مطلب
احتمالا دولت ترامپ به اسرائیل فرصت می دهد تا از زمان باقی مانده حضورش در قدرت برای وارد آوردن ضرباتی به تهران استفاده کند. این ضربات به احتمال زیاد از شیوه جنگ اطلاعاتی یا سایبری فراتر نخواهد رفت. به شرطی که عدم واکنش ایران را پیش از ۲۰ ژانویه تضمین کند اما این دولت با دادن اجازه برای انجام عملیات نظامی مستقیم ریسک نخواهد کرد. مگر این که اسرائیل چه بسا با همدستی متحدانش در خلیج فارس قصد دارند دولت ترامپ را درگیر حماقتی کنند که برای منطقه فاجعه بار خواهد بود.
ادامه مطلب
در حالی که دولت بایدن تا پس از روز تحلیف، بیستم ژانویه ۲۰۲۰، نمی تواند این گام را بردارد، اما دولت های اروپایی و ایران می توانند بررسی بازگشت عملی به اجرای کامل برجام را آغاز کنند. این تلاش آسانی نخواهد بود. دولت های اروپایی باید کار سخت حفظ برجام را تا ماه ژانویه ادامه دهند. دولت ترامپ در مدت زمان باقی مانده از دوره ریاست جمهوری خود – به احتمال زیاد سیاست فشار حداکثری را – چه بسا از طریق نظامی – دو برابر خواهد کرد تا مسیر آتی دیپلماسی با تهران را دشوارتر کند. بایدن به محض آغاز ریاست جمهوری، برای بازگشت مجدد به برجام، احتمالا با مخالفت اسرائیل و عربستان سعودی و رقبای سیاسی داخلی روبه رو خواهد شد. با توجه به این واقعیت ها، متحدان اروپایی که از زمان توقف مشارکت آمریکا در برجام در ماه مه ۲۰۱۸ برای حفظ دیپلماسی هسته ای با ایران تلاش کرده اند، می توانند نقش ارتباطی مهمی ایفا کنند.
ادامه مطلب
رسیدن به توافق با راهبندهایی روبه روست. در طرف ایرانی، جو سیاسی متفاوت از گذشته است. پس از ترور قاسم سلیمانی اعتماد مقامات ایرانی به ایالات متحده و همچنین قدرت نیروهای میانه رو در ایران کاهش یافته است. انتخابات آتی ریاست جمهوری نیز چه بسا فضای سیاسی محافظه کارانه تری را ایجاد کند و خواسته های سختی را پیش پای توافق بگذارد. مانند برداشتن کامل تحریم ها، جبران خسارت ها و حفظ توانایی های هسته ای ایران که حالا بسیاری از اعضای حکومت از هر طیف سیاسی برای امنیت کشور ضروری می دانند.
ادامه مطلب
در تئوری، بازگشت به توافق آسان است و جو بایدن می تواند همان روز اول حضور در دفترش به توافق برگردد. با این حال، سیاست های داخلی در هر دو کشور بازگشت فوری به توافق را سخت می کند.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر اتفاقی در روابط روسیه و آمریکا در نتیجه تغییر از دولت ترامپ به دولت بایدن رخ دهد، یک چیز ثابت خواهد ماند: روسیه همچنان تحت فرمان ولادیمیر پوتین اهدافش را ادامه خواهد داد، همانطور که با نظارت پوتین بر تغییراتی در قانون اساسی روسیه که به وی اجازه می دهد تا حکومت خود را تا سال ۲۰۳۶ تمدید کند، او می تواند پس از حتی دو دوره ریاست جمهوری بایدن، تا مدت ها به قدرت در روسیه ادامه دهد و تا زمانی که قدرت را در دست دارد.
ادامه مطلب
سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امنیتی شدن شرایط هر کشوری دقیقا نقطه مقابل جذب سرمایه گذاری خارجی و رونق اقتصادی است. امارات عربی متحده طی ۴۰ سال گذشته در پرتو تشدید تنش میان ایران و غرب و البته بخاطر دور نگه داشته شدن این کشور از انواع و اقسام جنگ ها و تنش ها در غرب آسیا و محیط خلیج فارس، موفق به جذب سرمایه گذاری خارجی و رشد و شکوفائی اقتصادی در دو امیر نشین دبی و ابوظبی شده بود. بدیهی است جلب و جذب سرمایه های ایرانیان نقش بسیار مهمی در شکوفائی اقتصادی دو امیر نشین یاد شده داشته است. اینک در پرتو اجبار امیرنشین ابوظبی از طرف ترامپ به عادیسازی روابط امارات با اسرائیل عملا شرایط این کشور از محیطی امن برای جذب سرمایه های خارجی به محیطی امنیتی تغییر ماهیت داده است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: امارات و عربستان سعودی با ائتلاف با اسرائیل و پشتیبانی ایالات متحده به سمتی می روند که در برابر ایران و ترکیه شمشیر را از رو ببندند. اگرچه این دو کشور عربی در اتاق های شیشه ای نشسته اند اما گمان می کنند با پشتیبانی امریکا و اسرائیل می توانند به دشمنی با ایران ادامه دهند و همچنان در مسیر چهار سالی که گذشت سیر کنند. البته که در حداقل چهار سال گذشته آنها از هیچ گونه خصومت و دشمنی با ایران دریغ نکردند.
ادامه مطلب
تحریم های دولت ترامپ آسیب سختی به اقتصاد ایران، صادرات نفت خام، ورود منابع مالی و تجهیزات دارویی و پزشکی زد. با این حال، هیچ یک از اهداف مایک پومپئو، وزیر امور خارجه دولت ترامپ برآورده نشد و ایران با همه فشارها به پای میز گفت وگو نیامد. نتیجه اقدامات دولت ترامپ شکل گیری یک چرخه خود تخریبی بود. ساز و کار فشار حداکثری در هسته خودش یک راهبرد تشدید تنش بود.
ادامه مطلب
دیپلماسی ایرانی در چهارمین وبینار خود به بررسی وضعیت امریکا پس از انتخابات این کشور، شکست ترامپ در انتخابات و روی کار آمدن جو بایدن و آینده روابط ایران و امریکا در دوران پس از ترامپ و روی کار آمدن بایدن پرداخته است.
ادامه مطلب
رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ‌های مداخله جویانه در خاورمیانه و حمایت از سران خودکامه آن که هیچ اعتقادی به دموکراسی نداشته و ندارند نقش مهمی در این زمینه ایفا کرده و ذهنیت مردم امریکا را برای دموکراسی منفی کرده اند. این روند، چهره بزک کرده لیبرال دموکراسی غربی را برای مردم دنیا بیش از پیش عیان ساخته است.
ادامه مطلب
فواد ایزدی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون سرنوشت سیاسی دونالد ترامپ بعد از ترک کاخ سفید بر این باور است که به همان میزانی که جمهوری خواهان به ترامپ نیازمندند، دونالد ترامپ نیز به حمایت جمهوری خواهان نیاز دارد. این میزان از وابستگی دو طرف (دونالد ترامپ و حزب جمهوری خواهد) به قدری بالاست که احتمالا برای انتخابات سال ۲۰۲۴ مجدداً خود ترامپ و یا یکی از فرزندان وی به عنوان نامزد حزب جمهوری خواه مطرح شود.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل ایجاد شائبه جنگ نظامی میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در روزهای پایانی دولت دونالد ترامپ بر این باور است که ایجاد شائبه جنگ ایران و آمریکا صرفا برای از بین بردن فضای مثبت روانی در بازارهای داخلی شکل گرفته است.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که شرایط در منطقه خاورمیانه به قدری ملتهب و حساس است که نمی‌توان به طور قطع عنوان کرد تنش و حمله نظامی در دستور کار ایالات متحده آمریکا نخواهد بود. چون قطعاً به موازات کاهش نیروهای نظامی آمریکا در منطقه، حساسیت کاخ سفید نسبت به هرگونه اقدام ایران و نیروهای نیابتی تهران بیشتر خواهد شد.
ادامه مطلب
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باتوجه به مسائل مهم و وضعیتِ کنونی این کشورها، پیش‌بینی می‌شود بطور کلی جامعهٔ عربی و بطور خاص هر کشور از آن بنابر شرایط و سیاست‌هایش، با دولت بایدن چالش‌هایی پیدا کند؛ یا حداقل از تصمیمات و رویه‌های آن متأثر شود. به اهم این چالش‌ها که هر کدام دو یا چند کشور را درگیر خواهد کرد، می‌پردازیم.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون سفر نخست وزیر اسرائیل به عربستان سعودی می نویسد: بعد از شکست ترامپ که روابط نزدیکی با نتانیاهو و بن سلمان داشت، نوعی نگرانی نسبت به سیاست‌های بایدن در میان همپیمانان آمریکا در منطقه در خصوص رویکرد احتمالی وی در قبال ایران ایجاد شده است. از این جهت، احتمالا یکی از اهداف مهم سفر نتانیاهو و این دیدار سه جانبه هماهنگی مشترک برای تداوم راهبرد آمریکایی فشار حداکثری بر ایران در دوره بایدن و تلاش مشترک برای ایجاد اتفاقات و واقعیت‌هایی در دو ماه آتی در سطح منطقه باشد که مانع تغییری در این راهبرد در دوره بایدن شود.
ادامه مطلب
هادی دادمهر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چند که آینده تقابل ایران و ایالات متحده چندان واضح نیست اما در صورت اصرار ایالات متحده بر تداوم تحریم ها و اصرار ایران بر تداوم غنی سازی، احتمال توسل به دیپلماسی و جنگ برای حل بحران به یک نسبت وجود دارد.
ادامه مطلب