پاکستان
تبعات شکست مذاکرات پاکستان و طالبان افغانستان در استانبول بر مناسبات ایران
تهران در نقش «میانجی واقع‌گرا»
در شرایطی که فضای بی‌اعتمادی میان اسلام‌آباد و کابل در حال گسترش است، ایران می‌تواند نقش «میانجی واقع‌گرا» را ایفا کند؛ نقشی که نه از سر مداخله، بلکه از منظر مسئولیت امنیتی و منطقه‌ای تعریف می‌شود. آینده صلح و ثبات در شرق ایران، به موفقیت چنین ابتکاراتی وابسته است؛ ابتکاراتی که اگر با تدبیر و هماهنگی نهادهای منطقه‌ای همراه شود، می‌تواند از شعله‌ور شدن دوباره جنگی جلوگیری کند که تبعاتش به‌سرعت از مرزها فراتر می‌رود.
ادامه مطلب
از غنی‌سازی تا جنگ‌سازی؛
افغانستان در مدار جدید امنیت سعودی ـ پاکستانی
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پاکستان در چند دهه گذشته بهای سنگینی برای حفظ و توسعه زرادخانه هسته‌ای خود پرداخته است. در دوره‌های فقر و انزوا، کمک‌های مالی عربستان حیات سیاسی اسلام‌آباد را تضمین می‌کرد و از دل همین وابستگی، توافقی نانوشته شکل گرفت: هرگاه ریاض در معرض تهدید قرار گیرد، اسلام‌آباد نوعی حمایت بازدارنده ارائه می‌دهد.
ادامه مطلب
واشینگتن مسئولیت‌ها را تقسیم می‌کند
نگاه امریکا به پیمان‌های امنیتی جدید منطقه
ترامپ تلاش کرده است تا مسئولیت بیشتری را برای حفظ امنیت به متحدان ایالات متحده در منطقه منتقل کند، تا حد امکان از دخالت مستقیم نظامی در درگیری‌های منطقه اجتناب کند و از تبدیل آنها به جنگ‌های منطقه‌ای که نیروهای آمریکایی در آن دخیل باشند، جلوگیری کند.
ادامه مطلب
پاکستان مجری کدام برنامه است؟
رعب مهندسی‌شده در آسمان کابل
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حملات اخیر پاکستان بر اهداف خاص در کابل، تاکتیکی امنیتی و بخشی از روند پیچیده‌ای برای اغفال و مهار صف‌آرایی چین، روسیه، ایران و به‌ویژه هند است.
ادامه مطلب
پایان فرصت، آغاز مجازات:
طالبان در تلهٔ بی‌ثباتی کنترل‌شدهٔ امریکا
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این چارچوب، آنچه اکنون مشاهده می‌کنیم نه یک نزاعِ صرفِ فُرماتیکِ محلی که پروسه‌ای پیچیده و چند سطحی است: آمریکا طالبان را به‌عنوان یک فرصتِ استراتژیک مدیریت کرده؛ پاکستان از این مدیریت برای تضمین منافعِ شکنندهٔ خود استفاده کرده؛ و طالبان در این فرایند هم قربانیِ ابزارسازی‌اند و هم مخاطرهٔ تنبیه، زیرا هرگاه بیش از حد «خودمختار» عمل کنند، تبدیل به هدفِ اصلاح یا حذفِ تاکتیکی می‌شوند.
ادامه مطلب
گفت‌وگوهای ایران و پاکستان در پی تشدید بحران مرزی افغانستان
روی خط تنش
درگیری‌های اخیر میان افغانستان و پاکستان، بار دیگر شکنندگی نظم امنیتی در جنوب آسیا را آشکار کرده است. در حالی که دو کشور وارد چرخه خطرناک اقدام و واکنش نظامی شده‌اند، نقش میانجی‌گرانه و واقع‌گرایانه ایران می‌تواند کلید بازگشت ثبات نسبی به منطقه باشد. تهران با بهره‌گیری از روابط دیرینه و اعتماد متقابل با هر دو کشور، قادر است ابتکار عمل‌های دیپلماتیک تازه‌ای را برای مهار بحران و جلوگیری از گسترش ناامنی در مرزهای شرقی خود به اجرا بگذارد.
ادامه مطلب
از پیمان پاکستان - عربستان تا نزدیکی روابط ترکیه و مصر
پیمان‌های منطقه‌ای جدید خاورمیانه چه ماهیتی دارند
خاورمیانه در حال حاضر دستخوش یک تحول بزرگ است، شاید حتی مهم‌تر از چرخه‌های قبلی تغییر در منطقه. یک درک منطقه‌ای وجود دارد که چشم‌انداز فعلی تشدید و تنش، حداقل برای میان‌مدت، ادامه خواهد یافت.
ادامه مطلب
جنگی بر سر آب، مرز و مذهب
بحران کشمیر زیر ذره‌بین ژئوپلیتیک
حسین صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: کشمیر تنها یک اختلاف مرزی ساده نیست، بلکه گره‌گاه منافع ژئوپلیتیکی، منابع آبی، حساسیت‌های مذهبی و هویت‌های قومی میان دو کشور مهم جنوب آسیاست. درک اهمیت این منطقه از منظر هر یک از طرف‌های درگیر، به روشن‌تر شدن پیچیدگی‌های بحران کمک می‌کند.
ادامه مطلب
تحلیل پیمان دفاعی ریاض – اسلام آباد
امنیت در تلاقی منافع
شقایق متقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پیمان دفاعی دو کشور پاکستان و عربستان سعودی ابزاری برای بازدارندگی سیاسی و نمادین است. پاکستان با وضعیت داخلی شکننده بعید به نظر می‌رسد که برای عربستان وارد جنگ مستقیم شود. از سمت دیگر، ریاض از این پیمان به عنوان اهرم فشار در برابر هند، ایران و حتی آمریکا استفاده خواهد کرد.
ادامه مطلب
پیمان دفاعی عربستان-پاکستان:
بازتعریف توازن‌های منطقه‌ای در محیطی متزلزل
عباس عبدالخانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: یکی از ابعاد مهم و پرچالش پیمان، موضوع هسته‌ای بودن پاکستان است. اگرچه هیچ بندی در متن رسمی به موضوع بازدارندگی هسته‌ای اشاره نکرده است، اما حضور کشوری با توان هسته‌ای در یک پیمان دفاعی، پیام بازدارنده غیرمستقیم و پرمعنایی دارد. این امر موجب نگرانی برخی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شده است، زیرا حتی اگر تعهد هسته‌ای رسمی وجود نداشته باشد، نفس نزدیکی عربستان به یک قدرت هسته‌ای مسلمان می‌تواند موازنه تهدید را در ذهن اسرائیل و آمریکا تغییر دهد.
ادامه مطلب
همکاری نظامی بحرین و پاکستان پس از توافق ریاض و اسلام‌آباد
تنها قدرت اتمی جهان اسلام در برابر تنها قدرت اتمی خاورمیانه
هدف اصلی کشورهای عربی از تقویت روابط دفاعی با پاکستان، ایجاد نوعی بازدارندگی در برابر اسرائیل است. اسرائیل به عنوان تنها قدرت هسته‌ای در خاورمیانه، پس از هفتم اکتبر سیاست‌های تهاجمی‌تری را در منطقه در پیش گرفته و این مساله نگرانی بسیاری از کشورهای عربی را برانگیخته است. از سوی دیگر، پاکستان به عنوان قدرت اتمی جهان اسلام، می‌تواند به عنوان وزنه‌ای مهم در معادلات بازدارندگی منطقه‌ای ایفای نقش کند و این همان نقطه‌ای است که همکاری‌های اخیر را معنادار می‌سازد.
ادامه مطلب
توطئه‌‌های احتمالی تلاویو و اقدامات مهارکننده چه می‌توانند باشند؟
اسرائیل و پیمان نظامی عربستان و پاکستان
تا زمان نگارش این مطلب، هیچ اظهار نظر رسمی از سوی مقامات اسرائیلی در مورد امضای این توافقنامه منتشر نشده است، مگر اینکه آنچه روزنامه اسرائیل هیوم در ۲۰ سپتامبر گزارش داد را به عنوان اعتراض غیرمستقیم به اقدام عربستان سعودی در نظر بگیریم. این روزنامه نوشت: «دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، به محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی اطلاع داد که آماده نیست هیچ تلاشی برای گنجاندن تشکیلات خودگردان فلسطین در تشکیلاتی که پس از پایان جنگ در نوار غزه تشکیل خواهد شد، طبق خواسته پادشاهی، انجام دهد. بنابراین، اسرائیل به وضوح اعلام می‌کند که علاقه‌ای به عادی‌سازی روابط با ریاض ندارد.»
ادامه مطلب
تقابل تازه بر سر بگرام
از تهدیدهای ترامپ تا پاسخ صریح طالبان
در روزهای اخیر، کشمکش بر سر پایگاه هوایی بگرام دوباره به صدر اخبار بازگشته است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در دو نوبت متوالی و به فاصله چند روز، خواستار بازپس‌گیری این پایگاه شده و حتی تهدید کرده است که در صورت امتناع طالبان، «اتفاقات بدی» در پیش خواهد بود.
ادامه مطلب
سرمایه‌گذاری شکست‌خورده بر هند
چرا امریکا باید روی پاکستان حساب کند؟
سرمایه‌گذاری آمریکا روی هند، برخلاف انتظار، چندان موفق نبوده است. هند نه‌تنها به‌طور کامل با خواست‌های آمریکا همسو نشد، بلکه سیاست «چندقطبی‌گرایی» را دنبال کرد.
ادامه مطلب
لزوم بازتعریف مجدد سیاست‌های دفاعی
الگوی بازدارندگی هند بین دو دشمن اتمی برای ایران
محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: هند علی‌رغم تاثیرپذیری از آمریکا، هرگز زیر یوغ آمریکا نبوده و در بسیاری موضوعات مهم مانند ارتباط تسلیحاتی با روسیه به‌طور مستقل عمل کرده چراکه میداند چنان سطح بالایی از بازدارندگی را برای ارتش کشور خود فراهم کرده است که هیچ کشوری نمیتواند به آن زور بگوید و نظرات خود را دیکته کند.
ادامه مطلب
چهار سال پس از بازگشت طالبان؛ فرصت‌ها، تهدیدها و معادلات جدید منطقه‌ای
طالبان در آستانه تثبیت، اما با مشروعیت شکننده
در حالی حکومت طالبان وارد پنجمین سال حکومت دوم خود شده است که نه‌تنها افغانستان را از چرخه بحران خارج نکرده بلکه ابعاد تازه‌ای از مشکلات را آشکار ساخته است. اقتصاد کشور در رکود عمیق به‌سر می‌برد؛ میلیون‌ها افغان در مرز فقر مطلق زندگی می‌کنند و فرصت‌های شغلی به شدت محدود شده است. این شرایط باعث شده موج مهاجرت و پناهجویی ادامه یابد و بار سنگینی بر دوش کشورهای همسایه از جمله ایران بگذارد.
ادامه مطلب
تقویت روابط نظامی پاکستان و آمریکا در بحبوحه تحولات منطقه‌ای
پلی دوباره به واشنگتن
دومین سفر فیلد مارشال عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان، به آمریکا در کمتر از دو ماه گذشته نشان‌دهنده روند تقویت روابط نظامی میان اسلام‌آباد و واشنگتن است. دیدارهای مکرر منیر با مقامات ارشد نظامی آمریکا مانند ژنرال جان دان کین، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده، و شرکت او در مراسم انتقال فرماندهی در فرماندهی مرکزی آمریکا، نمادی از تعمیق همکاری‌های دفاعی دو کشور است. این روند پس از سال‌ها تنش و بی‌اعتمادی، به نوعی احیای روابط استراتژیک به شمار می‌رود که برای هر دو طرف منافع مهمی دارد. از یک سو، پاکستان به دنبال تضمین امنیت ملی و کمک‌های نظامی است تا در برابر تهدیدات منطقه‌ای و داخلی خود مقابله کند و از سوی دیگر، آمریکا درصدد حفظ نفوذ و حضور خود در منطقه حساس جنوب آسیا است.
ادامه مطلب
ماهیت همکاری‌ای که در حال تکامل است
پاکستان شریک امنیتی - نظامی تاریخی کشورهای عربی خلیج فارس
همکاری دفاعی پاکستان با پادشاهی‌های خلیج فارس ممکن است به گونه‌ای به نظر برسد که در آن یک قدرت متوسط بزرگتر با ارتشی توسعه‌یافته و حرفه‌ای تصمیم می‌گیرد از شرکای خود حمایت کند و به ایجاد ظرفیت نظامی آنها کمک کند. با این حال، رزمایش‌های مشترک برگزار شده بین کشورهای خلیج فارس و پاکستان برای پاکستان نیز مفید است. در واقع، این رزمایش‌ها به نیروهای مسلح پاکستان امکان می‌دهد تا در معرض سیستم‌ها و پلتفرم‌های تسلیحاتی پیشرفته تولید غرب قرار گیرند که اسلام‌آباد ممکن است از زمان سرد شدن روابطش با ایالات متحده در سال‌های اخیر، دسترسی به آنها را از دست داده باشد.
ادامه مطلب
نگاهی به تبعات تغییر دکترین اتمی
طرحی برای امنیت غیرهسته‌ای
کوروش احمدی می نویسد: ایران در ۲۳ سال گذشته با بحرانی درباره مسئله هسته‌ای مواجه بوده است. منشأ این بحران، ادعای غرب مبنی بر ابعاد نظامی داشتن برنامه هسته‌ای ایران بوده است. این در حالی است که مقامات عالی‌رتبه همواره تأکید کرده‌اند که برنامه هسته‌ای ایران صرفا صلح‌آمیز است؛ تا آنجا که رهبری طی فتوایی بر حرمت برنامه هسته‌ای تسلیحاتی تأکید کردند.
ادامه مطلب
سفر پزشکیان به اسلام‌آباد چقدر مهم است
روابط ایران و پاکستان بر مدار تعمیق و گسترش
محمدمهدی خزاعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ایران و پاکستان هر دو در حدود دو ماه گذشته، دو جنگ را پشت سر گذاشته‌اند. اما پرسش این است که اهمیت این سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران را چگونه می‌توان ارزیابی کرد؟ در پاسخ، می‌توان روابط ایران و پاکستان را در مقطع کنونی از سه منظر بررسی کرد.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی
بقایی: رئیس جمهور به زودی به پاکستان سفر می‌کند
سخنگوی وزارت امور خارجه سپس گفت: «روابط ما با پاکستان رابطه ای دیرپا و مبتنی بر علقه های دینی، فرهنگی و تمدنی است و برای آن ارزش بسیاری قائلیم. تماس های اخیر میان مقامات دو کشور طبیعتا درباره روابط دوجانبه بوده است. البته نمی توانیم اذعان نکنیم که متعاقب تجاوز رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران این تماس ها افزایش یافته است. ما با پاکستان به عنوان یک کشور اسلامی که علاقه زیادی به مردم ایران دارند، تماس های بسیاری داریم. فکر می کنیم ظرف روزهای آینده سفر رئیس جمهور به پاکستان انجام می شود که خود نشان دهنده روابط خوب و عمیق ما با پاکستان را نشان می دهد. پاکستان عضو غیر دائم شورای امنیت و کشوری مهم در سازمان کنفرانس اسلامی است که برای رابطه با آن بسیار ارزش قائلیم.»
ادامه مطلب
یاغی گری های فرامنطقه ای اسرائیل و احتمال وقوع جنگ های فرامرزی
محسن رضایی در گفت‌وگوی اخیر خود به نکته‌ای کلیدی اشاره کرده است که وضعیت کنونی جهان حکایت از شکل‌گیری نظم جدیدی دارد که سه کانون اصلی درگیری را در بر می‌گیرد: «اوکراین و شرق اروپا، غرب آسیا، و دریای چین». به باور وی، این درگیری‌ها سرنوشت نظم آینده جهان را رقم خواهند زد. اما اگر تحلیل رضایی را قدری تغییر دهیم و از منظر دیگری به بوته تحلیل ببریم می توان به یک نکته کلیدی رسید، ناظر بر اینکه می توان به گزاره ای تحت عنوان «یاغی گری های فرامنطقه ای اسرائیل و احتمال وقوع جنگ های فرامرزی تا آسیانه میانه و شبه قاره» هم فکر کرد.
ادامه مطلب
پاکستان هدف بعدی است
اهداف پشت‌پرده اسرائیل در جنگ‌افروزی‌های اخیر
سیلویا بولتوک، بنیانگذار و مدیر اجرایی موسسه اسپشال اوراسیا در گفت‌وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی می‌گوید: هدف کنونی دوگانه است: سرنگونی جمهوری اسلامی ایران و حذف فلسطینی‌ها از مناطقی که طبق قوانین بین‌المللی به آنها تعلق دارد. به گفته رهبران اسرائیل، پس از دستیابی به این اهداف، گام بعدی جذب سرمایه‌گذاری غربی و تقویت همکاری‌های استراتژیک خواهد بود تا اسرائیل به عنوان بازوی منطقه‌ای غرب در خاورمیانه مطرح شود. هم‌زمان، آنها قصد دارند پاکستان و برنامه هسته‌ای آن را نیز هدف قرار دهند.
ادامه مطلب
پاسداشت همبستگی پاکستان با ایران در روزهای سخت
برادری در طوفان
عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از نخستین ساعات پس از این حمله، صدای پاکستان صدایی متفاوت و پرمعنا بود. مسئولان رسمی این کشور، با بیانی روشن، تجاوز نظامی را محکوم کردند. اما آنچه این همراهی را برجسته‌تر ساخت، هم‌صدایی نخبگان، استادان، روحانیون، نویسندگان و تحلیل‌گران پاکستانی بود که در رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و مجامع علمی و اجتماعی، پیامی روشن صادر کردند: حمله به ایران، تهدیدی علیه ساختار امنیتی کل منطقه است و مقاومت ایران، بخشی از دفاع مشروع و حیاتی ملت‌های مسلمان در برابر سیاست‌های تجاوزگرایانه است.
ادامه مطلب
عملیات سیندور، دکترین عدم مصالحه
عملیاتی که ثابت کرد پاسخ هند به تروریسم سریع، اما سنجیده است
آشوینی وایشناور در یادداشتی که در اختیار دیپلماسی ایرانی قرار گرفته است، می‌نویسد: هر حمله تروریستی به هند با پاسخی درخور مواجه خواهد شد. هند برای ریشه‌کن کردن تروریسم سخت‌گیرانه اقدام خواهد کرد و اطمینان خواهد یافت که عوامل (تروریسم) و حامیان آنها با عواقب (اعمال خود) روبه‌رو خواهند شد.
ادامه مطلب
متغیرهایی که تاثیرگذارند
هند و پاکستان، از بازدارندگی سنتی به بازدارندگی نوین
پاکستان با توسعه تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی و تقویت اتحاد با چین، به دنبال موازنه‌سازی در برابر برتری هند است. این استراتژی به‌ویژه در پاسخ به دکترین "شروع سرد" هند تقویت شده است.
ادامه مطلب
روز جهانی خانواده و افراط‌گرایی
نقش خانواده‌ها در پیشگیری از خشونت
محمد مرتضی در گفت‌وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی می‌گوید: جامعه پاکستان با ذهنیتی مردسالارانه اداره می‌شود که در آن تصمیم‌گیری‌ها در سطوح کلان و خرد عمدتاً توسط جنس غالب یعنی مردان انجام می‌شود. طرد اجتماعی و فقر از جمله عوامل اصلی تغذیه‌کننده خشونت و تروریسم‌اند. افراد ساکن مناطق محروم بیشتر مستعد جذب به گروه‌های تروریستی هستند، اگرچه افرادی از مناطق توسعه‌یافته نیز جذب این شبکه‌ها می‌شوند.
ادامه مطلب
کش‌مکش‌های امریکا و چین ادامه دارد
قطب‌بندی‌های جدید در شرق و جنوب آسیا و جایگاه منافع ملی ایران
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشته با توجه به تحولات اخیر نظامی بین هند و پاکستان به واکاوی گروه‌بندی‌های موجود در منطقه شرق آسیا و جنوب آسیا پرداخته می‌شود و ویژگی‌های هر کدام مورد بررسی قرار می‌گیرد که شامل دو قطب بندی عمده و توضیحات مرتبط با حضور هر کشور در ذیل آن قطب بندی است. در نهایت به جایگاه منافع ملی کشور خودمان در این قط بندی نیز پرداخته خواهد شد.
ادامه مطلب
اسرائیل خوشحال است!
منتفعین جنگ هند و پاکستان
اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: احتمال دارد حمله تروریستی اخیر به گردشگران در کشمیر و بعضی از عملیات ترورریستی در گذشته با هدف تشدید تنش بین هند و پاکستان توسط سازمان های اطلاعاتی اسرائیل، انگلیس و آمریکا طراحی شده باشد. ازاین رو با آگاهی از این واقعیت و اینکه صرفا غول های ثروت و استعمارگران از جنگ و بحران سود می برند، ملت و دولتمردان هند و پاکستان باید با خویشتنداری و هوشیاری، از افتادن در تله سوداگران جنگ پرهیز کنند.
ادامه مطلب