ایران

درباره سفر پزشکیان به مسکو

نقشه مهم ایران و روسیه چه بود؟

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران اگرچه روابط نزدیک و گسترده با روسیه دارد، ولی ساختار اقتصادی دو کشور هم پوشانی زیادی ندارند زیرا هر دو کشور صادر کننده نفت (که در برخی مواقع روسیه رقیب ایران می شود) و وارد کننده تکنولوژی های پیشرفته هستند. بازارهای هدف صادراتی هر دو کشور عمدتا شامل کشورهای وارد کننده انرژی و مواد خام است. هر دو کشور در شرایط کنونی مورد تحریم غرب قرار گرفته اند و این تنگنا اگرچه موجب نزدیکی آنها به یکدیگر شده ولی لزوما به معنای هم تکمیلی اقتصادی و تجاری نیست. با این حال در فضای موجود و شرایط منطقه ای و جهانی به یکدیگر نزدیک شده و در ساختارهای منطقه ای همچون «سازمان همکاری شانگهای»، «اتحادیه اقتصادی اوراسیا»، «گروه بریکس» در کنار هم قرار گرفته اند. 

ادامه مطلب

گاه به تحلیل شاعرانه رئیس‌جمهوری از ضرورت گسترش دیپلماسی، پالس‌های مثبت گفت‌وگو میان ایران و غرب

دیپلماسی شاعرانه

طی روزهای اخیر شاهد موضع‌گیری‌های متفاوتی از جانب دونالد ترامپ درباره ایران هستیم که شاخص‌ترین آنها، گفت‌وگوی رئیس‌جمهور جدید آمریکا با شبکه فاکس‌نیوز است. مسعود پزشکیان هم پنجشنبه هفته گذشته با خواندن این بیت که «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت با دشمنان مدارا»، با مثالی از کشور چین افزود «این کشور (چین) با تمام عظمتی که دارد اولین دشمن خود را آمریکا می‌داند، با این حال با او مدارا می‌کند برای اینکه می‌خواهد حداکثر منفعت را از دنیایی که در آن زندگی می‌کند داشته باشد». لذا رئیس‌جمهور ایران با یادآوری این‌ نکته که «مقام معظم رهبری سیاست خارجی را بر اساس عزت و مصلحت و حکمت تبیین کرده‌اند»، تأکید داشت که «به جز اسرائیل باید با همه ارتباط داشته باشیم».

ادامه مطلب

از تعاملات بین المللی تا انتخابات

۲۰۲۵ سال سرنوشت‌ساز برای عراق

عراق در سال ۲۰۲۵ با تغییرات سیاسی مهمی روبه‌رو خواهد بود که در محیط منطقه‌ای این کشور روی داده است که از جمله آن‌ها می‌توان به سقوط نظام سوریه و تضعیف ایران و تلاش ترکیه برای گسترش نفوذ سیاسی و جغرافیایی خود در منطقه اشاره کرد.

ادامه مطلب

مذاکره مستقیم با ترامپ

ماسک میانجی میان تهران و واشینگتن می شود؟!

پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در طول دوران انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، ترامپ حمایت خود را از مذاکره با ایران برای یافتن راه‌حل مشکلات موجود بین دو کشور اعلام کرده است. همچنین سعی داشت نشان دهد که سیاست او در قبال ایران در دوره دوم بسیار متفاوت از دوره اول ریاست جمهوری او خواهد بود. ترامپ سیاست تغییر رژیم را رد کرده و تأکید کرده که می‌خواهد ایران موفق باشد، اما در عین حال با دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای مخالف است.

ادامه مطلب

داستان متفاوت ایران

اول، دیپلماسی؟!

در حالی طی ۴۸ ساعت گذشته مواضع دونالد ترامپ در خصوص ایران، اینده مذاکرات هسته‌ای و نیز تأیید و تکذیب‌ها در خصوص انتخاب استیو ویتکاف به عنوان مسئول پرونده هسته‌ای ایران در صدر خبرها بود که دونالد ترامپ در اولین سخنرانی خارجی خود به موضوع ایران اشاره‌ای نداشت.

ادامه مطلب

تهران و اوراسیا

این اتحادیه شرایط ایران را تغییر می‌دهد

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، اگرچه ایران را از داشتن حق رای محروم می کند ولی در شرایط کنونی موجب رونق تجاری شده و سهم ایران در این روابط را افزایش داده است.

ادامه مطلب

توصیه راهبردی امام علی به سیاستگذاری خارجی

ضرورت انعطاف نهایی در دولت چهاردهم

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انعطاف در گفتار بزرگان ملی و مذهبی ایران به‌ویژه ادیبان و اندیشمندان بزرگ دارای اهمیت و جایگاه ویژه است که بازگویی و تفسیر آنها در چارچوب تقویت سیاستگذاری خارجی ایران اهمیت دارد. اما یکی مهم‌ترین توصیه‌های انعطاف پذیری را می‌توان این فرمایش حضرت امام علی (ع) دانست که می‌فرمایند: "وَجَدتُ المُسالَمَةَ مالَم یَکُنْ وَهنٌ لِلإسلامِ أنجَعَ مِنَ القِتالِ" یعنی: من صلح را تا آنگاه که مایه وهن اسلام نباشد، کارسازتر از جنگ یافته‌ام. این فرمایش امام علی (ع) پیرامون صلح که نتیجه انعطاف در سیاست خارجی است، بهترین توصیه کاربردی برای سیاستگذاران کنونی ایران به‌ویژه دولت چهاردهم است که البته از سوی دکتر پزشکیان مورد تأکید و از سوی رقیبان سیاسی مورد انتقاد شدید قرار گرفته، در محورهای زیر قابل بررسی است:

ادامه مطلب

واکاوی حضور ظریف و مواضع او در نشست داووس

یک فرصت، یک چهره

پنجاه‌و‌پنجمین نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد (WEF) با شعار «همکاری برای عصر هوشمندی» و با حضور مقامات ارشد دولتی و بخش خصوصی کشورهای جهان از روز دوشنبه ۲۰ ژانویه به مدت پنج روز در شهر داووس سوئیس برگزار می‌شود.

ادامه مطلب

معاهده امنیتی ایران و روسیه از این بابت مهم است

یک هدیه روسی - ایرانی در آستانه سوگند ترامپ

زمان‌بندی این اقدام به اندازه‌ی خود توافق‌نامه‌ی "همکاری جامع" بین روسیه و ایران حائز اهمیت بود. سه روز پیش از مراسم ادای سوگند ریاست جمهوری در آمریکا، پزشکیان و پوتین در مسکو دیدار کردند تا این توافق‌نامه را امضا کنند.

ادامه مطلب

واقعیت‌هایی که رخ‌نمایی می‌کنند

آشکار شدن شکاف‌ها بعد از سقوط بشار اسد

وقایع سوریه پیش از این شکاف‌هایی را بین مصر، ایران، و ترکیه آشکار و نقاط اختلاف آنها را برجسته کرده است. وقتی سه قدرت D-۸ دور هم جمع شدند، حرف‌های شیرین بین رهبران آنها ردو بدل شد. اما این سخنان شیرین نتوانست شکاف‌های جدید و نگرانی‌ها در مورد تغییر رژیم در دمشق را بپوشاند.

ادامه مطلب

راهکارها با آغاز دوره جدید چیست؟

ترامپ ۲۰۲۴: کودکان ایرانی در محاصره تحریم‌ها

سید محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دوره‌ی ریاست‌جمهوری جدید ترامپ و تشدید تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند پیامدهای مخربی بر حقوق اساسی و بنیادین کودکان ایرانی داشته باشد. مقابله با این تهدیدها نیازمند وفاق ملی و تلاش‌های هماهنگ در سطح ملی و بین‌المللی است. دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و جامعه مدنی باید از هرگونه اقدامی که حقوق کودکان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، جلوگیری کنند. آینده کودکان ایران عزیزمان به توانایی ما در حفظ و تقویت حقوق اساسی آن‌ها وابسته است.

ادامه مطلب

بررسی راهکارهایی برای مقابله با تلاش‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای انزوا و تضعیف ایران در چند سال اخیر

خفگی ژئوپلیتیک

‌‌حامد نقی لو طی یادداشتی می نویسد: در طول چند سال اخیر، کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تلاش‌های زیادی برای خفگی ژئوپلیتیک ایران انجام داده‌اند. این تلاش‌ها به دلایل مختلف اقتصادی، نظامی و سیاسی انجام می‌شود. در بررسی این تلاش‌ها و تأثیرات آنها بر ایران به دنبال راهکارهای ممکن برای مقابله با این چالش‌ها هستیم.

ادامه مطلب

تأثیر چهره‌هایی مانند ایلان ماسک بر سیاست خارجی دولت ترامپ در قبال ایران گزارش می‌دهد

ایران و ایلان

از شامگاه دوشنبه و با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، نقش و جایگاه چهره‌هایی مانند ایلان ماسک در دولت جدید آمریکا بیش از پیش مورد توجه قرار خواهد گرفت. مالک شرکت‌هایی مانند تسلا، اسپیس‌ایکس و شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، مشخصا تاکنون دوباره نامش با ایران گره خورده است. ب

ادامه مطلب

کشورهایی که پیش‌گام شده‌اند

چشم‌انداز هیدروژن سبز در خاورمیانه

سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای خاورمیانه در سال‌های اخیر به اهمیت هیدروژن سبز پی برده و تلاش‌های خود را برای تبدیل این فناوری به یکی از ارکان اصلی اقتصاد انرژی آغاز کرده‌اند.

ادامه مطلب

واکاوی دلایل ناکامی سیاست خارجی دولت بایدن و نحوه مواجهه واشنگتن با تهران در این دوران

میراث «جو»

دیروز دوشنبه پرونده دولت جو بایدن که تنها یک دوره چهار‌ساله را تجربه کرد، بسته شد. هر‌چند که از منظر تحلیلی، عملکرد دولت او نیز مانند همه دولت‌های آمریکا با فراز‌و‌فرود، قوت و ضعف و مخالفان و موافقان بسیاری همراه است.

ادامه مطلب

مفاد کلیدی معاهده راهبردی ایران و روسیه

چرا توافق تهران و مسکو مهم است؟

احسان تقوایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مناسبات ایران و روسیه همچنان در سطح بالایی قرار ندارد و آمار نیز گویای این مسئله است. به عبارتی، علی رغم تحلیل ها و گمانه زنی ها در سطح کارشناسان و رسانه مبنی بر پیوندهایی از قبیل اتحادهای استراتژیک میان دو طرف، اما طبق آمار و داده ها تعاملات میان طرفین در این سطح نیست، اگرچه بسیار بهتر از گذشته است.

ادامه مطلب

برای ایران، ترامپ یک «فرصت» است، نه «تهدید»

من به مذکراه مستقیم، توافق و حتی رابطه با آمریکا اعتقاد دارم

علی مطهری در گفت وگویی باور دارد که باید مذاکرات مستقیمی با دولت ترامپ انجام شود؛ اینکه بخواهیم برای مذاکرات با دولت ترامپ واسطه قرار بدهیم و با میانجی‌گری، کار را پیش ببریم به نتیجه نخواهد رسید. کما اینکه در گذشته هم تجربه این دست مذاکرات غیرمستقیم نشان داد که چندان به نفع ما نیست که مذاکرات را با واسطه پیش ببریم.

ادامه مطلب

رژیمی که حرص توسعه‌طلبی دارد

هیولای اسرائیل در خاورمیانه

اشتها برای گسترش قطعاً باعث شده که برخی در داخل دولت اسرائیل فکر کنند که اکنون می‌توانند از موفقیت‌های نظامی اخیر سرمایه‌گذاری کنند و قلمرو خود را گسترش دهند. ایتامار بن‌غفیر وزیر امنیت ملی و بزالل اسموتریچ وزیر دارایی، دو تن از رهبران راست افراطی اسرائیل، نیات خود را پنهان نمی‌کنند: آنها می‌خواهند موفقیت نظامی اسرائیل را به‌گونه‌ای تحکیم کنند که شکل منطقه را تغییر دهد.

ادامه مطلب

از مذاکره تا جنگ

ترامپ و سه راه فراروی ایران

مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی که در این دوره با چالش‌های متعدد داخلی و خارجی دست و پنجه نرم می کند و ناترازی‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و کاهش درآمدهای نفتی، وضعیت اقتصادی کشور را به شدت آسیب‌دیده کرده است. به دنبال این شرایط، از یک سو نارضایتی عمومی افزایش یافته و مقامات جمهوری اسلامی به‌طور پیوسته در تلاش برای حفظ ثبات داخلی و از سوی دیگر با انتخاب مجدد ترامپ و برنامه ۱۰۰ روزه این دولت در قبال ایران و ضرورت مدیریت روابط بین‌المللی خود، سه گزینه کلیدی "نه جنگ و نه مذاکره "، "جنگ "، یا "توافق همه‌جانبه" فراروی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با سیاست‌های ترامپ وجود دارد که انتخاب هر یک از این سه مسیر تبعات و پیامدهای خاص خود را به همراه دارد. 

ادامه مطلب

روز اول کاری رییس جمهور جدید آمریکا چگونه خواده بود؟

ایران و ۱۰۰ فرمان ترامپ

فردا دوشنبه بیستم ژانویه، همه نگاه‌ها به آمریکا خواهد بود که پس از برگزاری مراسم تحلیف، دونالد ترامپ مجددا به کاخ سفید باز می‌گردد. در همین باره و بر اساس یافته‌ها، ترامپ برای روز اول ریاست جمهوری خود به دنبال ثبت ده‌ها فرمان اجرایی در حوزه مرزها و مهاجرت است. آنطور که شفقنا به نقل از آسوشیتدپرس گفته، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب، در حال آماده‌سازی بیش از ۱۰۰ فرمان اجرایی از روز اول دوره دوم ریاست جمهوری خود است که به منزله یک «کمپین شوکه‌کننده و ترسناک» در مورد امنیت مرزها، اخراج‌ها و دیگر اولویت‌های سیاستی است.

ادامه مطلب

دونالد ترامپ و برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران

مذاکره با فشار ممکن نیست

رسول محمدی گهروئی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجربه نشان داده که ایران بدون تسلیم‌شدن در برابر تحریم‌های اقتصادی آمریکا و بازگشت به میز مذاکره، با ایجاد ائتلاف بین المللی متشکل از شرکای تجاری آسیایی خود و اتخاذ سیاست اقتصاد مقاومتی به راه‌اندازی و بهره‌برداری از سانتریفیوژهای نسل جدید و پیشرفته‌تر و تولید اورانیوم با عیار خلوص بالاتر و همچنین افزایش ذخایر کلی خود، ادامه داده است. 

ادامه مطلب

نگاهی به مواضع نامزد وزارت امور خارجه دولت جدید ترامپ در قبال ایران

از خط و نشان کشیدن برای تهران تا پالس برای مذاکرات ایران و امریکا

در آستانه مراسم تحلیف ترامپ و بازگشتش به کاخ سفید، گزینه‌های پیشنهادی او برای تأیید صلاحیت در مجلس سنا حاضر شدند و شامگاه چهارشنبه هفته گذشته نوبت به مارکو روبیو به عنوان نامزد وزارت امور خارجه دولت جدید دونالد ترامپ رسید. روبیو با اصالتی کوبایی از جدی‌تری حامیان اسرائیل به شمار می‌رود که همواره نگاهی خصمانه علیه چین، ایران، ونزوئلا، کوبا و روسیه داشته است. از همین حیث بدیهی بود که روبیو اظهارات خصمانه‌ای را متوجه تهران کند.

ادامه مطلب

واکاوی امضای توافقنامه همکاری‌های جامع راهبردی ایران و روسیه

تهران و سیاست خارجی چندبُرداری

احمد وخشتیه در گفت وگویی باور دارد که پوتین، رئیس‌جمهور روسیه است و سعی می‌کند که اهداف و منافع کشورش را محقق می‌کند. او قطعا به ایرانی این تضمین را نداده که منافع تهران را تحت هر شرایطی تأمین کند. اتفاقا امضای موافقت‌نامه همکاری‌های جامع هم در همین راستاست که روسیه بتواند از ظرفیت ایران برای موازنه سازی در برابر غرب استفاده کند. پس به جای انتقاد از سیاست خارجی مسکو باید آسیب‌شناسی روی دیپلماسی ایران داشته باشیم.

ادامه مطلب

ظرافت دیپلماسی توازن بخش جمهوری اسلامی ایران

امضای معاهده با روسیه از این بابت باارزش است

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر آقای رئیس جمهور به تاجیکستان و روسیه و عقد قراردادهای راهبردی با آنان و همزمان گفت‌وگوی مسئولین دیپلماسی با کشورهای اروپائی در ژنو در دستور کار است و طبعا مجموعه اینها در راستای وزین کردن قدرت دیپلماسی در برابر آمریکای دوران ترامپ انجام می شود که منطق رفتاری خود را داراست.

ادامه مطلب

از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴

روابط ایران و هند در دوره مانموهان سینگ

پریسا پارسا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این دوره هند و ایران در زمینه های متعددی از جمله مسائل سیاسی، منطقه ای، اقتصادی، انرژی، کریدورهای ارتباطی و بازرگانی، همکاری های محدودی در زیر سایه عوامل واگرا انجام دادند

ادامه مطلب

نگاهی به مصاحبه مسعود پزشکیان با ان بی سی

مذاکره شرافتمند و برابر

ساعات اولیه دیروز چهارشنبه بود که شبکه تلویزیونی ان بی سی آمریکا، مصاحبه رئیس‌جمهوری ایران با این رسانه را با اجرای لستر هولت منتشر کرد. طیفی از ناظران و تحلیلگران معتقدند که انجام این مصاحبه در فاصله زمانی کمتر از یک هفته تا بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید می‌تواند یک پالس مثبت و جدی برای آغاز تعامل و مذاکرات با دولت جدید در ایالات متحده آمریکا باشد، کما اینکه مسعود پزشکیان هم در این گفت‌وگو بر آمدگی مذاکرات با دولت ترامپ تاکید داشت.

ادامه مطلب

مدیریت چالش‌های پیش‌رو برای تحولات سال جدید میلادی

وقت بازبینی رسیده است

احسان هوشمند در یادداشتی می نویسد: ارائه هر نوع ابتکار برای گذر منطقی و مطابق منافع ملی از چالش‌های پرشمار داخلی و خارجی کشور، چاره‌ای نیست جز آنکه در روش اداره مسائل پیش‌رو، رویکردهای تازه‌ای انتخاب شود و در راهبردها و هدف‌گذاری‌ها و روش‌ها تجدیدنظر شود. در ماه‌های پیش همچون دیگر ماه‌ها و سال‌های گذشته عالی‌ترین‌ مقام اجرائی کشور وقت زیادی را صرف حضور در جلسات و مجامع عمومی تشریفاتی و کم‌اثر کرده و سخنرانی‌های پرشماری نیز ایراد شده است درحالی‌که ابعاد سهمناک چالش‌های کشور ایجاب می‌کند مقامات کشور به‌جای حضور در چنین جلساتی و اتلاف وقت زیاد، زمان بیشتری را صرف جلسات کارشناسی برای مدیریت چالش‌های پیش‌رو کنند.

ادامه مطلب

تحریم های آمریکا و آینده انرژی در عراق

نقش تهران در قرارداد گازی عراق و ترکمنستان چیست؟

سیدرضا قزوینی غرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد:عراق قراردادهای متعددی برای افزایش تولید گاز داخلی خود با شرکت های خارجی از جمله فرانسوی، چینی و اماراتی انجام داده است. هر چند که برخی از این قراردادها به دلیل ظهور داعش در عراق، اجرایی نشد. اما عراقی ها برای خودکفایی و همینطور به دلیل فشارهای بیرونی، به فکر تأمین قراردادهای دیگری هستند. با این حال ایجاد بدیل برای گاز ایرانی، به دلایل مختلف هنوز گزینه ای راحت و سهل الوصل برای بغداد نیست.

ادامه مطلب

نگاهی به دور جدید گفت وگوهای ایران و اروپا

ترامپ به دنبال نیمه نمایش، نیمه دیپلماسی در مذاکره با ایران است

در حالی روز یکشنبه جاری نشستی به میزبانی عربستانی درباره ترسیم آینده سوریه و بدون حضور ایران برگزار شد که معاونان و مدیران سیاسی تروئیکای اروپا عصر روز دوشنبه (۲۴ دی ماه) با همتایان ایرانی خود دیدار و درباره موضوعات هسته‌ای، تحولات ناشی از جنگ اوکراین و وضعیت جاری خاورمیانه گفت‌وگو کردند.

ادامه مطلب

فرصت مهم آمریکا

به‌جای جنگ به یک توافق بزرگ با ایران فکر کنید

ریچارد هاس می نویسد: تحولات ۱۵ ماه گذشته فرصتی غیرمنتظره برای مهار ایران فراهم آورده است؛ فرصتی که نباید از دست برود. نکته جالبی در اینجا وجود دارد، چرا که این رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده، دونالد ترامپ بود که این کشور را از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ خارج کرد. اما مذاکره برای یک پیمان جدید و بهبودیافته شبیه به همان کاری خواهد بود که ترامپ در نخستین دولت خود هنگام مذاکره با مکزیک و کانادا برای جایگزینی توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) با توافقنامه ایالات متحده – مکزیک – کانادا (USMCA) انجام داد. یک توافق جدید با ایران همچنین می‌تواند نیاز به استفاده گسترده از نیروی نظامی را برطرف کند، کاری که ترامپ معمولاً با آن مخالف بوده است. اما این موضوع فوریت دارد.

ادامه مطلب