مذاکرات رو به پیشرفت است

اتفاق بزرگ در وین

۰۹ دی ۱۴۰۰ | ۰۹:۰۰ کد : ۲۰۰۸۷۳۸ پرونده هسته ای انتخاب سردبیر
نویسنده خبر: جلال خوش چهره
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: تبادل متون غیر رسمی -که در ادبیات دیپلماتیک «غیر متن» خوانده می‌شود- میان مذاکره کنندگان ایرانی و امریکایی، یک پیشرفت رو به جلوست.  این خبر به قول سعیدخطیب‌زاده «بزرگ» اگرچه در میان گزارش‌های رسانه‌های داخلی و خارجی گم و یا کم‌رنگ دیده شد اما آن را می‌توان گام نخست در تغییر نگرشی دانست  که  تهران  را از گفت‌وگوی مستقیم با واشنگتن در هفت دور مذاکرات برجامی در وین پرهیز داده است.
اتفاق بزرگ در وین

دیپلماسی ایرانی: ساعاتی پیش از شروع دور هشتم مذاکرات برجامی در وین، سخنگوی وزارت‌امور خارجه در نشست مطبوعاتی خود، خبر از یک اتفاق بزرگ داد. او گفت: « تیم مذاکره کننده ایران در حال تبادل غیر رسمی و غیر مستقیم متون کتبی اما بدون سربرگ با امریکا از طریق انریکه مورا، نماینده اروپا در مذاکرات وین است.» خطیب زاده تأکید کرد: « این خبر بزرگی است که امروز(دوشنبه ششم دی ۱۴۰۰) در اختیار خبرنگاران می‌گذارم.» به راستی باید این خبر را بزرگ و تحول رو به جلو در مذاکرات وین دانست؟ 

تبادل متون غیر رسمی -که در ادبیات دیپلماتیک «غیر متن» خوانده می‌شود- میان مذاکره کنندگان ایرانی و امریکایی، یک پیشرفت رو به جلوست.  این خبر به قول سعیدخطیب‌زاده «بزرگ» اگرچه در میان گزارش‌های رسانه‌های داخلی و خارجی گم و یا کم‌رنگ دیده شد اما آن را می‌توان گام نخست در تغییر نگرشی دانست  که  تهران  را از گفت‌وگوی مستقیم با واشنگتن در هفت دور مذاکرات برجامی در وین پرهیز داده است. در واقع کشدار شدن مذاکراتی که حالا هشتمین دور آن با چشم‌اندازی همچنان مبهم و پیش‌بینی‌های متعارض از سوی گرایش‌های مختلف آغاز شده، نبود گفت‌گوی مستقیم میان دو مذاکره کننده اصلی است. گره کار در وین از سوی دو بازیگر اصلی؛ یعنی تهران و واشنگتن باز می‌شود. تمام مطالبات تهران از مذاکراتش در وین و احیای برجام متوجه واشنگتن است. مخاطب اصلی واشنگتن نیز تهران است،اما به‌گونه‌ای بدیع در تاریخ مذاکرات دیپلماتیک، این دو متغیر اصلی از نشستن روبروی هم پرهیز کرده‌ و کار را به واسطه‌هایی سپرده‌اند که کارنامه آنان خالی از دستاورد معلوم است.  

ابتکار تهران در انتقال پیام مکتوب و مستقیم خود به طرف آمریکایی از طریق «انریکه مورا» و نه نمایندگان اعضای گروه چهار، می‌تواند نشان از گذر تهران از امید به نقش‌آفرینی واسطه‌هایی باشد که تاکنون اگر بر بلندی دیوار بدبینی‌های متقابل میان تهران – واشنگتن نیفزوده باشند، در کاستن از آن هم نقش مؤثری نداشته‌اند. در واقع گروه چهار ناتوانی خود را در تحقق خواست‌های تهران نه تنها در وین، بلکه از سال ۲۰۱۸ میلادی تاکنون بدون توافق با واشنگتن نشان داده‌اند. تجربه موفق امضای برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز بدون گفت‌گوی مستقیم تهران – واشنگتن، همان سرنوشتی را می‌یافت که در مذاکرات طولانی ایران و تروئیکای اروپایی از سال ۲۰۰۳ تا اواسط ۲۰۱۴ تجربه شد؛ یعنی تشدید اختلاف‌ها ‌و رفتن پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد.  

رودبایستی‌ها را باید کنار گذاشت و منافع ملی را بر هرچیز ترجیح داد. ایران و امریکا، طرف‌های اصلی مذاکرات وین هستند. اگر قرار به موفقیت در وین باشد، تهران و واشنگتن نمی‌توانند بیش از این،  پشت دیوار و با واسطه با هم کلنجار کنند. واسطه‌ها با نگاه به منافع ترجیحی‌ خود عمل می‌کنند. اگر قرار بر بی‌اعتمادی باشد، بی‌اعتمادی را  چرا نباید در منافع ترجیحی واسطه‌ها نیز دنبال کرد.  

فرصت‌ها اندک اندک به پایان نزدیک می‌شو‌ند. وین می‌تواند به مثابه جعبه پاندورایی شود که هر‌نوع شری از آن بیرون بیاید و یا موقعیتی را فراهم کند که همه طرف‌ها در آن کامیاب شوند.  

سخنگوی وزارت امور خارجه از خبری بزرگ گفت. این خبر را برای فرجام هشتمین دور از مذاکرات وین می‌توان به فال نیک گرفت. بازتاب تبادل  متون غیر رسمی میان تهران و واشنگتن را در روزهای آتی و روند مذاکرات و احتمال دستیابی به توافق تدریجی یا همان «کم در برابر کم» می‌توان سنجید. 

جلال خوش چهره

نویسنده خبر

کلید واژه ها: ایران و امریکا مذاکرات ایران و امریکا مذاکرات وین احیای برجام بازگشت امریکا به برجام پیشرفت مذاکرات


( ۱۱ )

نظر شما :

آتیلا ۰۹ دی ۱۴۰۰ | ۱۲:۰۴
من نمی دانم چه منطقی پشت عدم مذاکرات مستقیم است چرا کشورمان از مذاکره مستقیم با آمریکا امتنا می ورزد در صورتیکه طرف مذاکره ما آمریکاست چرا باید حرفها و خواسته هایمان را با چند واسطه به طرف مقابل انتقال بدهیم از کجا معلوم است این واسطه ها در انتقال پیام ما بی طرف باشند و منافع و امیال و خواسته خود را در آن لحاظ نکنند براستی این منطق عدم مذاکره مستقیم از کجا ناشی می شود این موضوع هم از نظرتاریخی و دینی و ایدولوژی بی سابقه می باشد چرا که خود پیامبر عظیم الشان با بزرگترین و جری ترین دشمنان خود نیز مذاکره و گفتگو کرده با مذاکره و گفتگو می توان خواسته و هدف خود را به طرف مقابل منتقل کرد و از نیات و خواسته واقعی طرف مقابل با خبر شد چه کسی گفته مذاکره و گفتگو تسلیم و انفعال است باید این تابو و قانون نانوشته را مسئولان و تصمیم گیرندگان با شجاعت به کنار بگذارند
خسرو ۰۹ دی ۱۴۰۰ | ۱۲:۲۸
اصرار بر مذاکره مستقیم با امریکا ، بطوری که انگار ظریف سالها مذاکره مستقیم نکرده بود و این امریکا نبود که از برجام خارج شد و حتی قبل از خروج امریکا از برجام هم ، تحریمها همچنان پرجا بود ---- رفتار و تحلیل ویژه ای است که فقط نابغه های ما توان آنرا دارند -- برادر من ، امریکا خواستار برچیدن و نابودی تمامی زیر ساختهای هسته ای و موشکی و نظامی ایران است و با وجود هر مذاکره و توافقی بر آن تمرکز کرده است اگر انتخاب کرده ایم که دستاوردهای هسته ای و موشکی مان را حفظ کنیم نباید انتظار رفع تحریمها و اتمام دشمنی ها را داشته باشیم -- مذاکرات فقط برای بیشتر نشدن بحران مفید خواهد بود
tandis ۰۹ دی ۱۴۰۰ | ۱۸:۳۱
امیدوارم روزی برسد که به این فهم استراتژیک برسیم که سخن گفتن و مذاکره با امریکا خطرناک نیست . ما توانایی مذاکره با امریکا را داریم اگر صد واسطه مغرض برای مذاکره دوطرف واسطه نشوند . حتی در دوران جنگ سرد بین دو ابرقدرت شرق و غرب مذاکرات مستقیم میتوانست از توسعه بحران بکاهد کما اینکه جنگ سرد کنونی بین چین و امریکا و روسیه و امریکا با چاشنی قهر مواجه نبوده است . اصولا قهر یکی از ویژگی های انسانهای ضعیف است . درتاریخ اسلام نیز مذاکره بین قطبهای حق و ناحق وجود داشته است . مذاکره حدیبیه که به صلح انجامید و بعدها پوئن مثبت به جبهه اسلام داد یا مذاکرات و مکاتبات پیامبر عظیم الشان اسلام با دربار روم و ایران و حبشه و مصر یا مذاکره فتح مکه بین پیامبر عظیم الشان اسلام و ابوسفیان ، مذاکره بین امیرالمومنین و خوارج یا مکاتبه مستقیم ایشان با معاویه و مذاکره عوامل ایشان با معاویه و وزیر او یعنی عمروعاص ، محاجه و گفتگوی دخت پیامبر اکرم با دوخلیفه راشدین در مورد حق غصب شده اش ، مذاکره و تنظیم معاهده بین امام حسن مجتبی و معاویه و امثال این موارد این فهم استراتژیک را میرساند که برای دنبال کردن حق قانونی و شرعی و عرفی گفتگوی با خصم نه تنها از توسعه مخاصمه میکاهد بلکه کاملا یا تا حدودی تناقضات را کاهش داده و حجتی برای ذیحق ایجاد و از طرفی دست شیاطینی که اتش افروزی میکنند را کوتاه و دخالت دادن اغراض واسطه های غیر خیرخواه را نیز مانع میشود . بنظر میرسد چهل سال قهر با امریکا هیچ منفعتی برای ایران حاصل نکرده اما چهره ایرانرا بعنوان کشوری غیرمتعامل معرفی کرده در حالی که در پس پرده گفتگوها صورت گرفته و امریکا از گرده ایران در بسیاری مناقشات بار کشیده اما جهانیان با مستند ان مواجه نشده اند که اگر امریکا عهد شکنی کرده همگان به همه زوایای ان گاه شوند .
ابراهیم قدیمی ۱۱ دی ۱۴۰۰ | ۱۲:۵۶
ما زیر تحریم شورای امنیت بودیم ولذا مذاکره با پنج عضو دائمی ضروری بود۔چون هرکدام حق وتو داشتند ولی امریکا از همه مخالف تر وسازش ناپذیر تر بود۔برجام قطعنامه شورای امنیت بود وامریکا از ان خارج شده بود وهر تغییری در ان باید بانظر پنج عضو بود۔ لذا مذاکره با امربکا به تنهائی امکان نداشت۔ما میتوانیم بگوئیم می توانستیم با پنج عضو با عنوان علل خروج و بازگشت امریکا به برجام ونه زیر عنوان برجام مذاکره میکردیم۔شورای امنیت خود مشکلات زیادی برای جهان سوم دارد۔قدرتمندان اختیار جهان را دارند۔ما اختیار تصمیم گیری جهانی را به قدرتمندان داده ایم وبرخی امریکا را تنها قدرت جهان میشناسند این غلط اندر غلط است۔۔ممکن است تنها قدرت مداخله جو باشد ولی تنها قدرت جهان نیست۔