ایران همچنان تنها امید اروپاست

نویسنده: ایلیا ج. مغنایر

دیپلماسی ایرانی: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه تصمیم گرفت عرضه نفت و مشتقات آن را به کشورهای «غیر دوست» که قیمت مشخصی برای انرژی روسیه تعیین می‌کنند از فوریه آینده به مدت پنج ماه ممنوع کند.

این واقعیت به این معناست که آشفتگی در بازارهای جهانی اجتناب ناپذیر است به ویژه که چین فعالیت خود را از سرگرفت پس از  این که آن را در دوره افزایش موارد ابتلا به کرونا در ماه‌های اخیر کاهش داده بود.

جهان غرب به ویژه اروپا، انگلیس، کانادا، استرالیا و ژاپن مجبور خواهند شد به جست وجوی منابع دیگری مانند ایران و ونزوئلا بروند و بار افزایش قیمت‌ها را به دوش بکشند به ویژه اگر روسیه تصمیم بگیرد تولید خود را کاهش دهد و هیچ کشور دیگری از اعضای اوپک پلاس برای پر کردن جای خالی مسکو در بازار انرژی پا پیش نگذارد.

اروپا می‌داند اقتصاد و صنایعش در معرض خطر قرار می‌گیرند، اگر روسیه تهدید خود مبنی بر توقف صادرات به کشورهایی را عملی کند که درصدد تعیین سقف قیمت هستند. مسکو برای این‌که استقلال خود را از دست ندهد نمی‌تواند تسلیم این مسئله شود. 

اما سیاستمداران اروپایی متوجه نیستند که مسکو می‌تواند تولید نفت را کاهش دهد و در نتیجه به افزایش قیمت‌ها کمک کند و این امر معادله جدیدی را شکل می‌دهد که حتی با تولید کمتر، همان بازده مالی – یا بیشتر از آن – را برای این کشور به ارمغان می‌آورد.

اروپا نمی‌تواند روی نفت ونزوئلا حساب کند؛ زیرا ایالات متحده آمریکا به شرکت شورون خود اجازه داده است که بعد از توقفی هفت ساله دوباره استخراج نفت این کشور را از سربگیرد. به این ترتیب نفت ایران امید اروپا باقی می‌ماند. 

آمریکا خواستار احیای توافق اتمی نیست؛ زیرا ایران خواستار ساخت بمب اتم نیست. ایالات متحده همچنین به ویژه بعد از ادامه یافتن به چالش کشیدن واشنگتن و اسرائیل از سوی تهران تمایلی به لغو تحریم‌های ایران ندارد.

دولت آمریکا دوست دارد حکومت در ایران تغییر کند. رئیس جمهور بایدن گفت خواستار آزادسازی ایران از نظام کنونی است. از این رو ازسرگیری روابط میان دو کشور گزینه مناسبی برای آمریکا نیست؛ اما منافع آمریکا ایجاب می‌کند این کشور از فروش نفت ایران به خاطر نیاز اروپا و بازار جهانی در زمان کنونی چشم بپوشد.

در این میان بی‌تردید اقتصاد روسیه در اثر توقف صدور نفت به اروپا زیان خواهد دید؛ چرا که منبع مالی مهمی برای مسکو است؛ اما نبرد همانطور که بایدن گفت بزرگتر از اوکراین است و در نتیجه نتایج آن هرچه باشد پوتین نمی‌تواند اکنون عقب نشینی کند. به ویژه که متحدان آمریکا بیشتر زیان می‌بینند و احتمال دارد به تصمیماتشان پایبند نمانند اگر جایگزینی نیابند.

از این رو پوتین برای راه خروجی اروپا درخصوص مسئله گاز، در تدارک ایجاد ایستگاهی در ترکیه است. ایستگاهی که این قاره پیر می تواند نیازهای خود را بدون مراجعه به شرکت گازپروم روسیه از طریق آن تامین کند. به این ترتیب آیا روسیه با کمک به اروپا برای دور زدن تحریم‌های بروکسل موفق می‌شود؟

منبع: الرای (کویت) / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11