بایدن در سیاست خارجی اش، بیشتر خرابکاری می کند تا رفع مشکل

نویسنده: کریستوفر مک کالیون Christopher McCallion، عضو اندیشکده "اولویت های دفاعی Defense Priorities" مستقر در واشنگتن

دیپلماسی ایرانی: ایالات متحده آمریکا اکنون خود را در سه بحران عمده ژئوپولیتکی در سه نقطه دوردست جهان گرفتار کرده که کشور را در برابر سه قدرت مهم قرار داده، آن هم از طرف سه کشوری که آمریکا با آنان پیمان اتحاد ندارد (اسرائیل، اوکراین، تایوان).

نیروهای آمریکایی هنوز در خاورمیانه در تلاش برای بازدارندگی ایران و حزب الله از دخالت در جنگ اسرائیل با حماس هستند و این خطر وجود دارد که به یک جنگ بزرگ دیگر در خاورمیانه کشانده شوند. در شرق اروپا هم آمریکا اساسا در یک جنگ نیابتی با روسیه بر سر تهاجم مسکو به اوکراین درگیر است. در شرق آسیا نیز آمریکا با ریسک یک رویارویی فاجعه بار با چین بر سر تایوان روبه روست.

به رغم ادعاهای جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، درباره غیرقابل جایگزین بودن رهبری آمریکا و نقش اساسی اش در یکپارچگی جهان، دخالت ایالات متحده در این بحران ها، تنها به کش آمدن بیش از حد توانایی هایش می انجامد و موجد ریسک هایی غیرضروری، شعله ور شدن خصومت های محلی و محرومیت مردم آمریکا از منابعی است که در داخل به آنها نیاز بیشتری وجود دارد. در واقع مردم آمریکا، بی میلی فزاینده ای به تخصیص بودجه نظامی برای جنگ در خارج نشان می دهند. افکارسنجی های اخیر از کاهش حمایت طرفداران هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، از هر دو کشور اسرائیل و اوکراین نشان دارد.

سیاست چنددهه ای آمریکا در حفظ دوستان و دشمنان دائمی در خاورمیانه، نتیجه وارونه ای در دستیابی به هدف اعلام شده اش یعنی دستیابی به ثبات منطقه ای دارد. آمریکا در سال های اخیر، ایران را با تحمیل "فشار حداکثری اقتصادی" به یک دشمن تبدیل کرد و یک چهره کلیدی نظامی ایران، ژنرال قاسم سلیمانی، را هم ترور کرد.

همچنین، تلاش برای امنیت منطقه ای توسط شرکای آمریکا هم پیشرفتی نداشته، بازیگرانی که بدکرداری هایشان با حمایت بی قیدوشرط واشنگتن تقویت شده است. آمریکا، به رغم تداوم شهرک سازی های اسرائیل در کرانه باختری اشغالی و محاصره دیرپای غزه، پیوسته از اسرائیل حمایت کرده و تشدید منازعه عمیق اسرائیلی – فلسطینی را موجب شده است که اکنون منطقه را به غرق شدن تهدید می کند.

بایدن ادعا می کند که اگر روسیه در اوکراین متوقف نشود، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به لهستان یا کشورهای بالتیک دستور یورش خواهد داد. این نامحتمل است. روسیه، اگر هم بخواهد، توانمندی مادی به منظور تلاش برای سلطه بر شرق اروپا را فاقد است. اعضای اروپایی ناتو، جدای از آمریکا و کانادا، در سال 2022، هزینه نظامی بسیار بیشتری داشتند و نیروهای نظامی فعالشان بسیار بیشتر از روسیه بود، ضمن این که تولید ناخالص داخلی شان، تقریبا نه برابر روسیه و جمعیت شان هم سه و نیم برابر آن است و بازدارندگی هسته ای خودشان را هم دارند. عملکرد ضعیف روسیه در جنگ اوکراین، این نگرانی را حتی نامحتمل تر هم می کند.

بایدن همچنین می گوید که اگر روسیه در اوکراین قاطعانه شکست نخورد، چین برای حمله به تایوان جسارت پیدا خواهد کرد. این تصور هم به همان اندازه بی پایه است. همان طور که دانشمندان علوم سیاسی همچون داریل پرس Daryl Press و جاناتان مرسر Jonathan Mercer  استدلال می کنند، رفتار آینده یک دشمن را باید بر پایه توانمندی های کنونی و منافع متصور آن پیش بینی کرد و نه با توجه به رفتارهای پیشین آن، در بافت گذشته ای متفاوت. اگر چین به تایوان حمله کند، به احتمال بیشتر به این دلیل است که پکن در تایوان، منافعی بیش از واشنگتن دارد، از یک برتری نظامی در صدمایلی سواحلش برخوردار است و بر این باور است که هیچ راهی برای یکپارچه کردن صلح آمیز تایوان با سرزمین اصلی چین باقی نمانده است. بنابراین ربطی به حمایت یا عدم حمایت آمریکا از اوکراین ندارد.

آمریکا باید یک راهبرد کلان خویشتندارانه تر را در پیش گیرد که اولویت های منافع خارجی این کشور را با دقت بیشتری مشخص کند، ریسک گرفتاری اش کمتر باشد، کمتر برای رقبای دوردست، تحریک کننده باشد و همخوانی بیشتری با منابع و نیازهای داخلی آمریکا داشته باشد. آمریکا نباید دشمنان و دوستان دائمی داشته باشد. باید از متحد کردن حریفان خود دست بردارد. همگرایی فزاینده امنیتی میان چین، روسیه و ایران، تا حد زیادی متکی بر یک تهدید مشترک از ناحیه آمریکاست و نه تلاشی برای صدور یک نوع رژیم خاص. نکته بعدی هم اینکه آمریکا باید بار مدیریت تهدیدهای منطقه ای را بر عهده شرکای منطقه ای اش بگذارد، به ویژه در خاورمیانه و اروپا. سرانجام این که اگر آمریکا خواهان پیشبرد ارزش های دموکراتیک در جهان است، باید این کار را با ارائه الگویی موفق از دموکراسی در داخل کشور انجام دهد که ارزش پیروی در خارج را داشته باشد.

منبع: سی ان ان / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11