اهمیت ایران در تحولات جاری منطقه غرب آسیا

دیپلماسی ایرانی: تحولات بزرگ و سهمگینی در منطقه غرب آسیا در جریان است که آینده کشورها و میزان قدرت و حوزه نفوذ آنها را تعیین خواهد کرد. بر خلاف این برداشت کلیشه ای که مقابله قدرت‌ها در شرق آسیا و پاسفیک خواهد بود، رخدادهای غرب آسیا و حوزه خلیج فارس نشان می دهد که مهمترین بخش این رویاروئی در همین منطقه است و هر کشوری که بتواند استیلای خود را بر آن تثبیت کند تا مدت‌ها بر آن حکم خواهد راند و دیگران را تحت سیطره خود قرار خواهد داد.

در این راستا در سال‌های اخیر، علاوه بر این‌که توجه کشورهائی مانند چین و روسیه به این منطقه زیاد شده و به‌دنبال گسترش همکاری‌ها و مشارکت ها هستند، متقابلا کشورهای این حوزه نیز زیان‌های ناشی از اتکای صرف به یک قدرت حتی در اندازه آمریکا را به عینه دیده و درصدد متکثر ساختن شرکای راهبردی خود هستند. 

آمریکا خصوصا با روی کار آمدن ترامپ که منازعه و هماوردی را به شکل عریان و ذیل راهکار صلح از طریق قدرت دنبال می کند تلاش دارد صحنه را در اختیار بگیرد و اجازه ندهد برنامه های اقتصادی، ارتباطی و حمل و نقلی شرق به غرب به‌راحتی از این منطقه و با هدف کاهش نقش آن کشور عملیاتی شود. علاوه بر این جایگاه مهم این منطقه در تامین بخش زیادی از انرژی جهان و نیز بازار پرجاذبه آن در بخش همکاری‌های نظامی و دفاعی عامل مضاعفی برای توجه جدی تر قدرت‌ها به این منطقه است. 

در چنین شرایطی، کنشگری کشور بزرگ و اثرگذاری چون ایران بسیار حائز اهمیت است چرا که ورود و عدم ورود این کشور در تحولات پیش رو بر موفقیت یا عدم موفقیت آنها تاثیر قابل توجهی خواهد گذاشت. به همین دلیل و با توجه به توان بازدارندگی ایران، آمریکا به اتخاذ رویکرد مذاکراتی مجبور شده و گفت‌وگوها در موضوع پرونده هسته‌ای در جریان است که هر چه جلوتر می رویم دشواری‌ها و فراز و نشیب های آن بیشتر نمایان می‌شود.

نظر به اهمیت فراز کنونی آرایش قدرت در منطقه و حساسیت رویکرد و اقدامات ایران در تعریف جایگاهش، نکاتی برای تبیین شرایط سیاست خارجی کشورمان ذکر می شود:

1- ایران حاضر است در خصوص نگرائی های ادعائی دیگران درباره ماهیت برنامه هسته ای خود به گفت‌وگو بنشیند و اطمینان بخشی و شفاف سازی کند. این یعنی ایران کشوری مسئولیت پذیر است و به همه جوانب اقداماتش توجه دارد. 

2- جمهوری اسلامی ایران اصول و موازین ثابت و خواسته های منطقی دارد که مستظهر به قدرت و توان ملی دانشمندان و نخبگان خود است و به همین خاطر از اعتماد به نفس لازم برای این سطح از گفت‌وگوها برخوردار است و در عین حال در حفظ و صیانت از دستاوردها عزم راسخ دارد.

3- از آنجا که ایران یک نگرش اصولی و منطبق با معاهدات بین المللی در انجام فعالیت های صلح آمیز هسته ای دارد به‌دنبال آن است در کنار گفت‌وگوی غیر مستقیم با آمریکا، همه کشورهای ذینفع در این موضوع را در جریان تحولات قرار دهد و یک حس مشترک برای به نتیجه رسیدن دیپلماسی ایجاد کند که همگان از به نتیجه‌بخش شدن آن احساس خرسندی و رضایت داشته باشند. 

4- واقعیت‌های جهانی و خصوصا تحولاتی که در سال‌های اخیر در مناطق مختلف، خصوصا در حوزه غرب آسیا رخ داده، همگان را متوجه آسیب ها و خطرات ناشی از اتکای به دیگران ساخته است. جمهوری اسلامی ایران با زحمات و سختی های بسیار و مجاهدت های نخبگان و فرزندان غیورش به درجه قابل اتکائی از بازدارندگی رسیده است که این ها عناصر متضمن امنیت ملی ایران و صلح و ثبات منطقه ای هستند که به هیچ وجه قابل اغماض و مذاکره نیستند. لازم است کشورهائی که از دوردست به این رویدادها توجه دارند این واقعیت های مسلم را مد نظر داشته و با نگاه جامع و عقلانی به این مسائل بنگرند و مواضع خود را با شرایط عینی حاکم بر میدان منطبق سازند. 

5- نیات شیطانی رژیم صهیونیستی حتی برای حامیان اصلی آنها آشکار شده است و همه فهمیده‌اند چه هزینه‌های سنگینی برای حامیان غربی و خصوصا برای آمریکا ایجاد می‌کند. آنها باید نسبت به ماجراجوئی های این منبع تهدید با واقع گرائی بنگرند و اجازه ندهند تحولات از مسیر منطقی خارج شود و راه رسیدن به توافق دشوار شود. البته جمهوری اسلام ایران در هر شرایطی در مقابل هر اقدام ماجراجویانه، از منافع و امنیت خود با قاطعیت دفاع خواهد کرد.