اروپایی‌ها تهدید احساس می‌کنند
بازدارندگی هسته‌ای فرانسه و بریتانیا
نویسندگان: علی رضوانپور و دکتر سید محمد تقی آقایان
دیپلماسی ایرانی: نخست وزیر انگلیس، کی‌یر استارمر و رئیس جمهوری فرانسه، امانوئل مکرون، روز پنجشنبه ۱۹ تیر ماه بر سر یک پیمان بازدارندگی هسته‌ای توافق کردند که بر اساس آن، دو کشور با هماهنگی یکدیگر در مقابل هرگونه «تهدید شدید برای اروپا» واکنش نشان خواهند داد. طبق اعلام وزارت دفاع انگلیس، کی‌یر استارمر و امانوئل مکرون توافق کردند که همکاری هسته‌ای خود را تعمیق بخشند و بیش از هر زمان دیگری در زمینه بازدارندگی هسته‌ای همکاری کنند.
استارمر نخست‌وزیر انگلیس در بیانیه‌ای دیگری گفت: «جنگ در اروپا و خطرات هسته‌ای جدید و حملات سایبری که روزانه با آنها مواجه هستیم، طی سال‌های اخیر چند برابر شده است.» انگلیس و فرانسه به عنوان شرکای نزدیک و متحدان ناتو، سابقه طولانی در همکاری‌های دفاعی دارند و توافقات امروز، همکاری آنها را به سطح بالاتری خواهد برد.
نخست وزیر انگلیس در ادامه اعلام کرد ما آماده‌ایم تا از قدرت مشترک خود برای پیشبرد قابلیت‌های مشترکمان استفاده کنیم که ما را برای دهه‌های آینده تجهیز و در عین حال از هزاران شغل در انگلیس حمایت و امنیت مردم ما را حفظ کند. واقعیت امر این است که اروپا مدت‌هاست برای حفاظت هسته‌ای به آمریکا متکی بوده است، درحالیکه بسیاری از کشورهای این قاره عضو پیمان ناتو هستند. اما دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بر لزوم دفاع اروپا از خود در برابر دشمنان بالقوه تاکید کرده این در حالی است که انگلیس و فرانسه تنها دو قدرت هسته‌ای در اروپا هستند.
استارمر در ادامه گفت که دو کشور فرانسه و انگلیس اعلامیه نورث‌وود را امضا کردند، توافقی که برای نشان دادن به دشمنان طراحی شده است که هرگونه حمله به هر یک از این دو کشور به پاسخ هر دو کشور منجر خواهد شد.
از سوی دیگر، مکرون بر اهمیت همکاری دفاعی و امنیتی بین دو کشور تأکید و خاطرنشان کرد که زمان در اروپا تغییر کرده است و مشارکت بریتانیا و فرانسه باید بر این اساس تغییر کند. مکرون با اشاره به درگیری روسیه و اوکراین گفت که اروپا باید بتواند به همکاری استراتژیک بین بریتانیا و فرانسه، تنها دو قدرت هسته‌ای اروپا، تکیه کند.
همکاری‌های دو کشور در زمینه بازدارندگی هسته‌ای قرار است ذیل توافقنامه «لنکستر هاوس» که اولین بار در سال ۲۰۱۰ منعقد شد، توسعه یابد که نشان دهنده یک «اتحاد صنعتی» جدید است.
هر دو کشور بر "تهدید شدید برای اروپا" که به یک پاسخ هسته‌ای مشترک منجر می‌شود، تأکید کرده اند. در بیانیه مشترکی که در پایان کنفرانس خبری مشترک اعلام شد، آمده است: «هر دشمنی که منافع حیاتی بریتانیا یا فرانسه را تهدید کند، می‌تواند با قدرت نیروهای هسته‌ای هر دو کشور مواجه شود.» در همین حال، طبق این بیانیه، بریتانیا و فرانسه قصد دارند به عنوان بخشی از یک توافق دفاعی جدید، موشک‌های کروز Storm Shadow بیشتری را سفارش دهند و انبارهای تسلیحاتی خود را دوباره پر کنند. پس از اجلاس بریتانیا و فرانسه در خیابان داونینگ استریت و جلسه مجازی «ائتلاف مشتاقان» که شامل ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، نیز می‌شد، استارمر اعلام کرد که یک ستاد ائتلاف جدید حامی اوکراین در پاریس تأسیس خواهد شد.
در ادامه دفتر نخست وزیر انگلیس اعلام کرد که بریتانیا قصد دارد حداقل دوازده فروند جنگنده F-35A با قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی خریداری کند که «بزرگترین تقویت موضع هسته‌ای بریتانیا در یک نسل» خواهد بود. استارمر در مورد این خرید که به نیروی هوایی بریتانیا اجازه می‌دهد برای اولین بار از زمان پایان جنگ سرد سلاح‌های هسته‌ای را حمل کند، گفت: «قابلیت بازدارندگی هسته‌ای بریتانیا در حال حاضر به موشک‌های زیردریایی محدود شده است. در دورانی از عدم قطعیت شدید، دیگر نمی‌توانیم صلح را بدیهی بدانیم، به همین دلیل است که دولت من در حال سرمایه‌گذاری در امنیت ملی خود است.»
به اعتقاد استارمر هواپیماهای F35 با قابلیت دوگانه، دوران جدیدی را برای نیروی هوایی سلطنتی پیشرو رقم خواهند زد و تهدیدات خصمانه‌ای را که بریتانیا و متحدان آن را تهدید می‌کنند، دفع خواهند کرد. اشاره استارمر به تهدیدات خصمانه همان ترس از احتمال توسعه طلبی نظامی روسیه به اروپاست که از زمان جنگ روسیه با اوکراین نگرانی زیادی را بین کشورهای اروپائی ایجاد کرده است.
مارک روته، دبیرکل ناتو، در این بیانیه گفت که از این اعلامیه به شدت استقبال می‌کند و آن را «یکی دیگر از مشارکت‌های قوی بریتانیا در ناتو» توصیف می‌کند. جنگنده F-35A که توسط شرکت آمریکایی لاکهید مارتین تولید شده، مشابه F-35B است که در حال حاضر توسط نیروی هوایی بریتانیا استفاده می‌شود، اما می‌تواند علاوه بر سلاح‌های متعارف، بمب‌های هسته‌ای نیز حمل کند. دفتر داونینگ استریت اعلام کرد که این هواپیماها با قابلیت دوگانه هسته‌ای در برخی از کشورهای عضو ناتو مستقر خواهد شد و وضعیت بازدارندگی هسته‌ای این ائتلاف نظامی را تقویت خواهند کرد.
افزایش بودجه‌های دفاعی پس از انتقاد دولت ترامپ انجام می‌شود که معتقد است ایالات متحده بار مالی زیادی برای دفاع از این اتحادیه به دوش می‌کشد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، این سوال را مطرح کرده که آیا ایالات متحده و ائتلاف ناتو باید از کشورهایی که به اهداف هزینه‌ای خود عمل نمی‌کنند، دفاع کند یا خیر و حتی تهدید به ترک این بلوک کرده است. سایر کشورها نیز اعلام کرده‌اند که در پاسخ به تهدید روسیه، سرمایه‌گذاری‌های کلانی در ارتش‌های خود انجام می‌دهند. فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان اخیرا گفته بود که آلمان برای تبدیل شدن به «قوی‌ترین ارتش متعارف اروپا»، هزینه‌های نظامی خود را افزایش خواهد داد.
بازگشت جنگ‌های متعارف در مقیاس وسیع در اروپا، همراه با بازیگران دولتی متخاصم، جنگ ترکیبی و اطلاعات نادرست، به یک رویکرد جدید و جامع در سطح جامعه و دولت نیازمند است. انگلیس و فرانسه به عنوان دو قدرت هسته‌ای با ارتش‌های پیشرو در اروپا، تصمیم گرفته‌اند مسئولیت دفاع و امنیت این قاره را به اشتراک بگذارند. آنها در تلاشند در مواجهه با تهدیدها و چالش‌های عمیق امنیتی، به ویژه تهدید فوری و مبرم روسیه برای امنیت یورو-آتلانتیک، اتحاد های خود را در زمینه های محتلف منسجم تر کنند.
استارمر تاکید کرده است که بر پروژه خانه لنکستر ۲.۰ برای نوسازی همکاری‌های فیمابین اهمیت ویژه‌ای قائل خواهند شد. به اعتقاد او از طریق این پروژه، آنها می توانند مشارکت دفاعی و امنیتی منحصر به فرد خود را که در معاهدات پروژه خانه لنکسترسال ۲۰۱۰، ستون اصلی امنیت در اروپا، گنجانده شده بود، تعمیق و گسترش دهند و همکاری خود در ناتو و همچنین مشارکت امنیتی و دفاعی بریتانیا و اتحادیه اروپا را تکمیل و سهم اروپا را در آن تقویت کنند. هر دو کشور متعهد شده اند نیروی مشترک ترکیبی را راه‌اندازی کنند تا یک قابلیت مشترک در مقیاس کافی برای جنگاوری ایجاد کنند و آماده فعالیت در همه حوزه‌ها، از جمله فضا و سایبری، در دفاع از اروپا باشند. این تکامل نیروی اعزامی مشترک ترکیبی موجود، همچنان در خط مقدم برنامه‌ریزی "ائتلاف اراده" Coalition of Willing States خواهند بود. آنها همچنین در مورد مسیر پروژه‌های جدید قابلیت‌های نظامی، از جمله نسل بعدی موشک‌های Deep Strike و هوا به هوا، توافق کردند.
واقعیت این است که هر دو کشور انگلیس و فرانسه با عنایت به تهدیدات گوناگون که متوجه این قاره است به دو برابر کردن همکاری‌های خود متعهد شده اند تا اطمینان حاصل کنند که معماری امنیتی یورو-آتلانتیک همچنان برای اهداف خود مناسب باقی می‌ماند، به طوری که متحدان اروپایی هم به تعهدات موجود خود عمل کنند وهم در شکل‌دهی هرگونه ترتیبات جدید کاملاً مشارکت داشته باشند. آنها برای این منظور همکاری خود را با آلمان و سایر شرکا تشدید خواهند کرد.
در پایان باید اشاره کرد این سفر اولین سفر رسمی یک رئیس جمهوری فرانسه به بریتانیا از سال ۲۰۰۸ است و مکرون اولین رئیس دولت اتحادیه اروپاست که از زمان برگزیت به این کشور سفر می‌کند. ناظران معتقدند که اعتماد بین دو طرف هنوز پس از سال‌ها تنش، به ویژه در جریان مذاکرات برگزیت، به بازسازی نیاز دارد. مکرون پیش از این برگزیت را محصول «دروغ و وعده‌های دروغین» توصیف کرده بود. گفت‌وگو بین دو کشور پس از اختلافات در مورد حقوق ماهیگیری و معاملات زیردریایی بریتانیا و استرالیا کاهش یافته بود.
نظر شما :