
آیا ایران دکترین نظامی و هستهای خود را تغییر میدهد؟
تشدید فشارها و تهدیدهای امریکا و اسرائیل علیه ایران موجب مطرح شدن این دو پرسش شده است که آیا مداخله نظامی علیه ایران صورت خواهد گرفت و آیا ایران دکترین نظامی خود را تغییر خواهد داد؟
ادامه مطلبتشدید فشارها و تهدیدهای امریکا و اسرائیل علیه ایران موجب مطرح شدن این دو پرسش شده است که آیا مداخله نظامی علیه ایران صورت خواهد گرفت و آیا ایران دکترین نظامی خود را تغییر خواهد داد؟
ادامه مطلبعلی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این مقاله از دو جنبهی مهم، متمایز از سایر نوشتههای مشابه است. نخست، برخلاف بسیاری از مقالاتی که به این موضوع پرداختهاند، این نوشتار با محوریت ایران نوشته شده است. بهرغم آنکه استدلالهای مطرحشده در آن، میتواند به سنتها و تمدنهای دیگر نیز تعمیم یابد، اما تمرکز اصلی آن بر بستر فکری، تاریخی و فرهنگی ایران اسلامی است. دومین تمایز این مقاله، شیوهی بررسی آن است. در حالی که بسیاری از مباحث مربوط به سلاح هستهای از دیدگاههای سیاسی، امنیتی و حتی دینی تحلیل میشوند، این مقاله تلاش دارد که این مسئله را از نگاه فکری مورد بررسی قرار دهد.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بمب اتم در شرایط کنونی هراسناکترین سلاح برای قدرتهای بزرگ قلمداد میشود که با اتکا به آن توان موازنه وحشت را برای خود امکانپذیر ساختهاند. تسلیحات اتمی که بیشتر در اختیار دولتهای توانمند جهان قرار دارد، کره شمالی و پاکستان دو استثنای آن محسوب میشوند، منبع اقتدار وحشت بزرگان است همانگونه که روژه گارودی میگوید: «سلاحهای اتمی، اسلحه توانگران است.»
ادامه مطلبعلی اکبر دارینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: راهبرد «حلقه آتش» به ایران کمک کرده است که جغرافیای پاسخ خود به تهدیدها علیه بقاء و امنیت ملی را به بیرون از مرزهای ملی گسترش دهد. هدف از این راهبرد افزایش قدرت بازدارندگی یک کشور فرای مرزهای ملی خود است. در چارچوب این راهبرد خردمندانه، ایران دور از میدان درگیری خواهد بود و این متحدین ایران هستند که با دشمن درگیر خواهند شد.
ادامه مطلبمهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: در این روزها از راهروهای مجلس تا اینسو و آنسو در رسانهها برخی از «تغییر دکترین هستهای» صحبت میکنند و منظور از این تعبیرِ سنگین احتمالاً به زبان ساده ساختن بمب اتم و حرکت به سوی تسلیحات هستهای است. نفس این که کسانی به این سادگی دربارۀ این مسئله حرف میزنند، بدون در نظر گرفتن هزینههای آن برای ایران و مردمش، دلهرهآور است. بیش از بیست سال است برنامهای هستهای که رسماً و زیر نظر نهادهای بینالمللی، «صلحآمیز» نامیده شده، هزینهای هنگفت به ایران و چند نسل از مردمانش تحمیل کرده است، حال مدعیان تغییر دکترین هستهای بر مبنای چه محاسبۀ فایده و ضرری از حرکت به سمت تسلیحات هستهای دم میزنند؟
ادامه مطلببهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: رئیس شورای امنیت ملی روسیه چندین بار به استفاده از سلاح هسته ای در صورت احساس تهدید اشاره داشته و در آخرین اظهار نظر اهداف جنگ را در صورت فرسایشی شدن تا نابودی آخرین نفر اوکراینی دانسته است.
ادامه مطلبآرزو عسکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دنیای آنارشیک نمی توان به اتحادها، بلوک ها و ائتلاف ها اعتماد کرد چون پایدار نیستند، موقتی هستند و به عبارتی دوست امروز ممکن است دشمن فردا باشد. پس باید دولتها به خود متکی باشند. همان طور که انگلستان نگفت چون آمریکا بمب اتم دارد امنیت من را نیز تضمین میکند و یا اسرائیل نگفت چون آمریکا بمب اتم دارد دیگر من به بمب اتم نیاز ندارم!
ادامه مطلباحمد بخشایشی اردستانی می گوید: من بارها به شخص شما این را گفتهام که وقتی ما شاهد این حجم بیسابقه از تحریمها و فشارهای معیشتی علیه مردم و ملت ایران هستیم، چرا نباید حداقل دستاورد همه این فشارها، رسیدن ما به بمب هستهای باشد؟! چون بهواقع منطقی نیست که ما هم فشار و تحریم را تحمل کنیم و هم از آن طرف توان اتمیمان حتی قادر به تولید برق نباشد. ما الان هم کتک را میخوریم، هم پیاز را؛ تازه باید پول هم بدهیم. این، نه عقلانی است و نه شدنی. شما در تابستان همین امسال و در همین مردادماه که در آن به سر میبریم، میبینید که توان هستهای کشور حتی نتوانسته کمبود تولید را جبران کند. اینجاست که سؤال بحقی در ذهن مردم ایران شکل میگیرد؛ اگر ما سالهاست به واسطه فعالیتهای هستهای متحمل تحریم و فشار اقتصادی هستیم، پس این توان کی باید به داد ما برسد؟ اگر توان هستهای نتواند کمبود برق ما را جبران کند، پس به چه دردی میخورد؟
ادامه مطلباحمد بخشایش اردستانی می گوید: زبان گفتوگو، مذاکره و دیپلماسی غربیها و بهویژه آمریکاییها با یک کشور هستهای کاملا متفاوت است، کمااینکه از مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در دوره دونالد ترامپ، پرسیده بودند چرا با وجود آنکه کره شمالی پروندههای متعددی دارد، اما سیاست فشار حداکثری در قبال ایران اجرا میشود و او گفته بود که چون کره شمالی یک قدرت هستهای است و نمیتوان وارد بحران با این کشور شد. دوباره به بحث برگردیم. مرحوم حسین امیرعبداللهیان سعی داشت در نهایت تلاش و کوشش همه تصمیمها و ریلگذاری مراجع ذیربط و بالادستی را در حوزه هستهای، منطقهای و دیگر پروندههای سیاست خارجی به نتیجه برساند.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: «دکترین هستهای» را اگر زیرمجموعه دکترین یا استراتژی نظامی به شمار آوریم، تمرکز آن بر اهداف و مأموریتهای مدنظر درباره ساخت و استفاده از سلاح هستهای و امور مربوط به آن مانند بازدارندگی هستهای و دیپلماسی و چانهزنیهای مربوطه است.
ادامه مطلبجلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: تهران و واشنگتن اکنون ادامه رویکرد دیپلماتیک را مناسبترین گزینه میخوانند اما برای استمرار این وضع لازم است تصمیم بگیرند که ۱_ آیا همچنان برآنند که بهگونهای سخن بگویند که میخواهند بجنگند و در این حال بهگونهای رفتار کنند که میخواهند صلح کنند؟ بدیهی است تاریخ مصرف این وضع ژلاتینی، سرانجام دیر یا زود به پایان میرسد. ۲_ آیا زمان آن شده است که دوطرف برای دستیابی به مذاکرات موثر، نگاه راهبردی را جایگزین رویکرد تاکتیکی کنند؟ انگیزه به علاوه اراده و عمل به راهبرد میانجامد.
ادامه مطلبحمیدرضا جوادی قلعه و سعید محمدی کاوند در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: باید توجه داشت که یکی از خط مشیهای قدیمی مسئولان رژیم اسرائیل امنیتیسازی مسائل است؛ امنیتیسازی به معنای از کاه کوه ساختن است.
ادامه مطلبتهران هنوز هم دلایل خوبی برای عدم ساخت سلاح هستهای یا حتی غنیسازی اورانیوم به سطوح مناسب برای سلاح یا ممانعت کامل از ورود بازرسان سازمان ملل دارد. صِرف عبور از این آستانهها، به عنوان مثال، ممکن است به حمله پیشگیرانه توسط اسرائیل یا ایالات متحده منجر شود. اگر ایران بتواند بدون افشا شدن، سلاحی بسازد، خطر به راه افتادن یک مسابقه جنگ افزارهای هستهای منطقهای با رقبای خود در خلیج فارس، مانند عربستان سعودی، وجود دارد و اگر ایران به سمت جنگ افزارهای هستهای پیش رود، احتمالاً باعث خشم چین، مهمترین مشتری نفت ایران و یک شریک دیپلماتیک با ارزش اش، خواهد شد. با این حال، تهران ممکن است تصمیم بگیرد که مزایای رفتن به سمت جنگ افزارهای هستهای بیشتر از ریسکهای آن است.
ادامه مطلبسیاست "نگو، نپرس" به خوبی به اسرائیل کمک کرده است؛ از منافع بازدارندگی هسته ای برخوردار است بی آنکه مجبور به پاسخگویی به پرسش های ناخوشایند باشد. همچنین ممکن است علنی کردن سلاح های هسته ای، کار تحریک آمیزی باشد و کشورهای عربی را وادارد تا به گونه ای واکنش نشان دهند و سیاست رضایت عملی موجود به هم بخورد.
ادامه مطلببه نظر میرسد هیچ کس به دنبال کنترل اوضاع یا آرام کردن و کاهش تنش نیست. همه درگیر این کشمکش هستند؛ گویی به علت جنگ اوکراین و تشدید تنش میان چین و آمریکا، رویارویی اجتناب ناپذیر شده است.
ادامه مطلباسرائیل پیشنهاد اخیر آمریکا برای همکاری در برنامه ریزی مشترک نظامی در قبال ایران را رد کرده با این نگرانی که تنها هدف این پیشنهاد، اعمال کنترل نزدیک بر تحرکات اسرائیل است تا اطمینان حاصل شود که به تنهایی دست به اقدامی علیه ایران نمی زند.
ادامه مطلببمب کثیف ترکیبی از مواد منفجره مانند دینامیت با پودر یا گلولههای رادیواکتیو است. هنگامی که دینامیت یا سایر مواد انفجاری تعبیه شده در داخل بمب منفجر می شوند، مواد رادیواکتیو مانند اورانیوم در هوا و مناطق اطراف محل اصابت بمب پراکنده میشوند.
ادامه مطلبیک بار از یک مسئول امنیتی عربستان سعودی درباره ایران و برنامه هسته ای اش و مواضع کشورش یعنی عربستان سعودی را در برابر آن پرسیدم، گفت: «ما غنی سازی اورانیوم را برای نیروگاه های هسته ای صلح آمیزمان می خواهیم. به مرور که بگذرد غنی سازی اورانیوم را تا ۹۰درصد هم بالا خواهیم برد تا مثل ژاپن شویم، که هم دانش و هم نقشه کامل و مواد لازم برای این که تبدیل به یک کشور هسته ای شویم را در اختیار داشته باشیم، در نتیجه کشورمان توانایی ساخت سلاح هسته ای خواهد داشت. اما آن را نمی سازیم مگر این که کشور با یک تهدید بزرگ و ویرانگر مواجه شود.
ادامه مطلبایران روز دوشنبه اعلام کرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید به تحقیقات طولانیمدت در مورد ذرات هستهای یافت شده در چهار سایت این کشور خاتمه دهد. این نگرانی وجود دارد که زمان برای دستیابی به توافق رو به پایان است.
ادامه مطلببعد از پنج روز مذاکره اظهارات مذاکرهکنندگان هیچ تغییر واقعی در مواضع اصلی را ثبت نکرد. ایران همچنان آمریکا را مسئول توقف اجرایی کردن توافق و نیز روند احیای آن میداند و آمریکا همچنان میگوید ایران باید توافق ارائه شده را قبول کند؛ زیرا پیشنهاد دیگری وجود ندارد. نتیجه دور اخیر مذاکرات با خوشبینی بیش از حد در خصوص توافق تناقض دارد. به این ترتیب که انریکه مورا دستیابی به توافق نهایی را مسئله چند روز دانسته بود.
ادامه مطلبیوسف مولایی معتقد است:گفتوگوهای برجام دیگر هیچ مسیر و روند مشخصی ندارد و از هیچ کسی هم فرمان نمیگیرد؛ چراکه قایق این گفتوگوها با هفت پاروزن عملا مسیر سردرگمی را طی میکند. به دلیل آنکه هرکدام از این هفت پاروزن در راستای اهداف و منافع خود پارو میزنند؛ بنابراین مذاکرات احیای برجام فقط دور خود میچرخد و بعد از ۱۷ ماه مذاکره، نشست وین درست در همان نقطهای قرار دارد که روز اول قرار داشت./امیرعلی ابوالفتح تاکید دارد: نمیتوان هیچگونه فرجه زمانی را چه پیش از برگزاری نشست فصلی شورای حکام و چه پس از آن برای تهران درخصوص جوابدهی به متن مدنظر اروپاییها مطرح کرد.
ادامه مطلببا توجه به روند برنامه هسته ای ایران، به نظر می رسد اسرائیل در حال آماده باش کامل برای مواجه شدن با پیامدهای هفته های دشوار پیشرو است و آن را تعهدی اخلاقی می داند به ویژه که احتمال دارد تهران روند غنی سازی اورانیوم را تسریع کند.
ادامه مطلباین احتمال هم وجود دارد که ولادیمیر پوتین ماکیاولی، هیچ کاری در کمک به ایران انجام ندهد بلکه تماشا کند تا آمریکا در یک جنگ کثیف با ایران گیر بیفتد. پوتین می داند که نتیجه این جنگ هرچه باشد، منابع نظامی آمریکا را در ایران صرف می کند و واشنگتن دیگر قادر به تدارک نظامی اوکراین نخواهد بود.
ادامه مطلببیست سال پیش ما بهعنوان نمایندگان رسمی آمریکا در گفت وگوهای هستهای با کره شمالی شرکت داشتیم. با توجه به آن گفت وگوها بر این باوریم که اکنون بهترین و شاید آخرین فرصت است تا این کار را به روشی صلحآمیز به نتیجه برسانیم، چرا که هنوز ایران به بمب هستهای نرسیده است.
ادامه مطلبامریکا نمیخواهد ایران ازهم فروپاشد بلکه میخواهد دولتی قوی و یکپارچه باقی بماند و هم زمان میخواهد حکومت آن سرنگون شود. آمریکا یا هر کشور دیگری اگر باعث فروپاشی ایران شود این اقدام باعث میشود ستون راهبردی خود را در بلند مدت در خلیج فارس و دریای عرب از دست بدهد. جغرافیای ایران و سیطرهاش بر ساحل خلیج فارس قطب توازن در منطقه و نیز قطب وحشت در آن است. اما این امر به این معنی نیست که حکومت ایران با سیاست آمریکا و اسرائیل دشمنی ندارد بلکه برعکس آن درست است. رژیم اسرائیل و حکومت کنونی ایران بر سر نفوذ در منطقه جهان عرب با یکدیگر کشمکش دارند.
ادامه مطلبدر بیانیه پنج عضو دائم شورای امنیت به صراحت از ایران نام برده نشده ولی شواهد نشان می دهد که منظور این کشورها ایران بوده است. در بخشی از این بیانیه آمده پنج کشور یاد شده متعهد به جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته ای هستند و به تلاش های دیپلماتیک دوجانبه و چند جانبه برای پرهیز از رویارویی های نظامی و تقویت ثبات و جلوگیری از شکل گیری رقابت هسته ای که به نفع هیچ کس نیست و خطری برای همه است، ادامه خواهند داد.
ادامه مطلبشرکای اروپایی توافق نیز از فشار زمانی مذاکرات باخبرند. اما مشکل این است که نظر و نقش آنها واقعاً تعیین کننده نیست. نقش میانجی مهم است، به خصوص که آمریکا فقط به طور غیرمستقیم در مذاکرات جاری شرکت می کند، اما اروپایی ها به سختی می توانند ضامن واقعی توافق باشند.
ادامه مطلبنمی شود این امکان را نادیده گرفت که ایران به ساخت بمب هسته ای دلبستگی داشته باشد اما به جای تلاش برای نیت خوانی رهبران ایران – که کاری است نشدنی – بهتر است شواهد موجود را بررسی کنیم. اینجاست که اطلاعات موجود نشان می دهد ایران اراده ای برای ساخت بمب هسته ای ندارد و به جای آن می خواهد این توانایی را داشته باشد که چنانچه در آینده ضرورت داشت، بتواند به آن دست یابد یعنی همان چیزی که در گفتمان هسته ای به عنوان یک راهبرد پیشانی شناخته می شود.
ادامه مطلبنماینده ایران در سازمان های بین المللی در وین، واشنگتن و لندن را به علت فروش زیردریایی های نظامی به استرالیا که از اورانیوم ۹۰ درصد غنی شده استفاده می کنند، به در پیش گرفتن سیاست یک بام و دو هوا متهم و آنان را به علت نکوهش ایران به علت غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیوم، به باد انتقاد گرفت.
ادامه مطلبهادی دادمهر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دکتر عسگرخانی در پاسخ به سوالات منتقدان درباره منطقی و عملی نبودن سیاست دستیابی ایران به سلاح هسته ای، با خونسردی مثال زدنی و حوصله بسیار، اصول سیاست بازدارندگی در روابط بین الملل را برای مخاطب تشریح می کرد تا دامنه دانش آکادمیک خود درباره نحوه کنشگری دولت ها به عنوان بازیگران عقلانی را در دنیای قدرت محور و فاقد اقتدار مرکزی به تصویر بکشد و در نهایت اثبات کند که دولت ها برای پرهیز از جنگ باید مولفه های قدرت سخت را افزایش بدهند.
ادامه مطلب