اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: در مواجهه با ناکارآمدی گروه مینسک که به سازمان امنیت و همکاری اروپا تبدیل شده، در یافتن راه‌حلی پایدار و مواجهه با وضعیت نیروی صلح خود‌خوانده «روسیه» میان آذربایجان و ارمنستان که به علت درگیری در اوکراین در مأموریت خود شکست خورده است، دو کشور فرصت‌طلب یعنی ترکیه و آذربایجان برای ارمنستان دندان تیز کرده‌اند.
ادامه مطلب
در شرایطی که آذربایجان نگران از چرخش ایران به سمت ارمنستان است برگزاری مراسم در سفارت این کشور در تهران با هدف ایجاد موازنه در سیاست خارجی ایران به نفع باکو قلمداد می شود.
ادامه مطلب
طی روزها و هفته های اخیر جمهوری اسلامی ایران تحرکات سیاسی، دیپلماتیک و حتی نظامی و دفاعی خود را در کنار مرزهای شمال و شمال غربی کشور با هدف هشدار به باکو افزایش داده است. هر چند که پس از برگزاری رزمایش «اقتدار» نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حوزه ارس شدت موضع گیری ضدایرانی مقامات و رسانه های جمهوری آذربایجان طی یک هفته تا ده روز گذشته افزایش پیدا کرده است، اما به عقیده کارشناسان و ناظران امر تهران تنها از این راه می تواند نسبت به تحریکات باکو و نیم نگاه علی اف برای تحمیل دالان موهوم زنگه روز به ایروان و قطع مرزهای رزمینی ایران و ارمنستان اقدام کند.
ادامه مطلب
احسان تقوایی در گفت وگویی معتقد است: جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان حاضر به چشم‌پوشی از ۲۸ کیلومتر مرز مشترک خود با ارمنستان نیست. این خط قرمز تهران است که اجازه تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه قفقاز را به هیچ کشوری نمی دهد. هر کشوری در حوزه سیاست خارجی خود خطوط قرمزی را تعریف کرده است و این مسئله (عدم تغییر ژئوپلیتیک منطقه قفقاز) هم جزو خطوط قرمز راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
ادامه مطلب
موضع‌گیری های اخیر مقام های دولت باکو علی الخصوص شخص الهام علی اف عجیب و تا حدود زیادی قابل تامل است. مقامات باکو در دیدارهای اخیر خود با مقامات دولت های اروپایی از جمله امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به صراحت و بدون هرگونه محدودیت و سانسور به نقض آتش بس و حتی اشغال اراضی ارمنستان اعتراف می کنند.
ادامه مطلب
ناگفته پیداست که پس از جنگ دوم قره‌باغ، اسرائیل همواه به دنبال تعمیق نفوذ خود در قفقاز جنوبی با هدف تحت‌الشعاع قرار‌دادن ایران بوده است. در همین راستا به اذعان برخی مقامات و رسانه‌های داخلی در کشور، صهیونیست‌ها توانسته‌اند از نفوذ خود در قره‌باغ برای انجام برخی از اقدامات مخرب علیه امنیت ایران سوءاستفاده کنند؛ از جاسوسی و خرابکاری گرفته تا ترور برخی مقامات کشور که مشخصا می‌توان به ترور دکتر فخری‌زاده اشاره کرد.
ادامه مطلب
علیرضا محرابی تاکید دارد: چون اقتضائات ژئوپلیتیک در سایه هم‌مرز بودن با جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان و همچنین بافت قومی و مذهبی در برخی از استان‌های مجاور با این دو کشور به گونه‌ای است که طرفداری و جانبداری صریح جمهوری اسلامی ایران از جمهوری آذربایجان یا جمهوری ارمنستان هزینه‌های زیادی را برای کشور به دنبال دارد که قطعا بیشتر از سود و منفعت آن است؛ بنابراین چون در شرایط کنونی استعداد و توان سیاسی، دیپلماتیک، نظامی، امنیتی و اجتماعی و به‌خصوص اقتصادی کشور چندان پررنگ نیست، تهران نمی‌تواند استراتژی جانبداری از یکی از طرف‌های مناقشه قره‌باغ را به صورت بلند‌مدت ادامه دهد و این راهبرد را در ادامه پیش ببرد.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که باکو از دوشنبه هفته گذشته با اقدام تهاجمی خود به خاک ارمنستان سعی کرده است به موازات تلاش های دیپلماتیک در حوزه میدانی هم یک برتری را با نفوذ و اشغال بخشی از خاک ارمنستان فراهم کند تا آن را به عنوان اهرم فشار در مذاکرات به کار ببرد که بتواند دالان زنگزور را بدون حاکمیت ارمنستان با جانمایی مرزها اجرایی کند.
ادامه مطلب
جمهوری آذربایجان امکان دسترسی ارمنستان به قره باغ را فراهم می سازد اما ارمنستان اجازه نمی دهد تا جمهوری آذربایجان از طریق دالان زنگزور به منطقه خودمختار نخجوان که بخشی از خاک این کشور محسوب می شود، دسترسی داشته باشد.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بطور کلی اشتیاق امریکا برای حضور در شرق اروپا و خصوصا منطقه بالکان راهبردی حساب شده در راستای جهانی شدن و تسلط بر شاهراه مراسلاتی و ترانزیتی انرژی و کالا ارزیابی می شود چرا که یک نظریه سیاسی از دیرباز مطرح بود که اروپای شرقی قلب مهمترین نقطه حساس جهان است و کشوری که بر آن حاکم شود، بر جهان نیز تسلط خواهد یافت.
ادامه مطلب
افشار سلیمانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد:ترکیه بعنوان حامی آذربایجان و عضو ناتو که پروژه تبدیل شدن به هاب انرژی را در منطقه پیگیری میکند با رویکرد غرب در رابطه با تامین بخشی از نیاز خود به گاز از آذربایجان را پیگیری میکند همراهی میکند .اگرچه با روسیه هم مناسبات خوبی دارد و از این کشور گاز وارد میکند .اما روسیه به دلیل تحریم شدن ابزار موثری برای تغییر رویکرد ترکیه در دست ندارد. از سوی دیگر ترکیه به موازات پیشبرد مذاکرات صلح میان آذربایجان و ارمنستان با ارمنستان نیز درصدد عادی سازی مناسبات با اولویت بازگشایی مرزهایش با این کشور است که همزمان باید به نتیجه برسد.
ادامه مطلب
سیدعلی سقائیان در گفت وگویی تصریح کرد که مهمترین مسئله به خاستگاه ژئوپلتیک خود ایران و فلات ایران باز می گردد. ما در رابطه با موقعیتی که داریم به «یک فرابرتری» و «فرادستی» ژئوپلتیک رسیده ایم. همانطور که در سوال نخست اشاره کردید علاوه بر اینکه ایران جزئی از خاورمیانه به شمار می‌رود در کنار منطقه قفقاز جنوبی، آسیای جنوبی و آسیای میانه قرار دارد. هر کدام از این مناطق ژئوپلتیکی دارای بافت مکانی و اقتضائات اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی، تمدنی و حتی نظامی، امنیتی و دفاعی خود هستند. این ویژگی فرابرتری و فرادستی ژئوپلتیکی ایران را هیچ کدام از کشورهای منطقه ندارد.
ادامه مطلب
قربان مسعودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مفاد بیانیه مذکور نشان می دهد روسیه تمامی تدابیر لازم، فوری و ضروری را برای بسط و توسعه بیش از پیش نفوذ خود بر جمهوری آذربایجان، جلوگیری از تندروی های این کشور در چارچوب های سیاسی و اقتصادی خارج از قالب های تعیین شده از سوی روسیه و ممانعت این کشور از حرکت به سمت همکاری های نوین خارج از استراتژی ها و راهبردهای جامع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مسکو در نظر گرفته است. مفاد بیانیه تا آنجا دارای صراحت لهجه و کلام است، که برخی تحلیلگران سفر برنامه ریزی نشده الهام علی اف به مسکو جهت امضای بیانیه مذکور را نوعی احضار وی از سوی کرملین ارزیابی کرده اند. لذا برای بررسی موثر و از سوی دیگر اجمالی موضوعی بسیار مهم که به سختی در ظرف اختصار می گنجد می توان تحلیل و تفسیر آن را در چند محور کلیدی متمرکز کرد.
ادامه مطلب
گقارد منصوریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه برای کنترل اوضاع و عدم دوری دو جمهوری از خود، اقداماتی هوشمند را پایه ریزی کرد، با رفرم سیاسی در ارمنستان در سال ۲۰۱۸ و تمایل پاشینیان به غرب، همچنین نگرش جمهوری آذربایجان به ترکیه و ناتو، تهدیدی بالقوه را به فرصتی بزرگ تبدیل کرد. و با حضوری به موقع و هوشمند بیش از ۲هزار نیروی نظامی و تجهیزات پیشرفته در منطقه قراباغ به عنوان نیروی حافظ صلح، مهر تاییدی بر حیات خلوت خود گذاشت تا سیاست های غرب گرایی عقیم شود.
ادامه مطلب
ولی کالجی در یادداشتی می نویسد: در واقع، نوع برداشت و نگرانی های ایران به تنش های مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان بسیار متفاوت از نگرش روسیه، گرجستان و ترکیه است و تهران در سطحی به مراتب بالاتر و متفاوت تر به این تحولات نگاه می کند.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که تا زمان رفع ابهامات و اختلافات موجود در توافق صلح مسکو شاهد تداوم درگیری های پراکنده بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان خواهیم بود، پیرامون تاثیر و نفوذ جریان پان ترکیسم و پان آذریسم در داخل ایران عنوان داشت که این دو جریان هیچ قدرتی در داخل کشور ندارند.
ادامه مطلب
قهرمان نورانی درآباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه وقت اعلام کرد که "حضور گروه های تروریستی و تکفیری در منطقه قره باغ نگرانی جدی جمهوری اسلامی ایران است" و به موازات رسانه ها، برخی مقامات دیگر هم موضع مشابهی را در پیش گرفتند؛ اما تندترین موضع توسط وزیر امور خارجه دولت سیزدهم اتخاذ شد و حسین امیرعبداللهیان در گفت وگو با برنامه تلویزیونی "نگاه یک" ضمن با اشاره به حضور تروریست ها در خاک آذربایجان تصریح کرد: "به سفیر آذربایجان گفتم ما شرایط شما و خطر صهیونیسم و تروریسم در خاک شما علیه کشورتان و حتی کشورهای همسایه را درک می‌کنیم".
ادامه مطلب
سیدعلی سقاییان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که در سایه نگاه و نیت جمهوری آذربایجان در خصوص دالان زنگه زور، این مسئله قطعاً خط قرمز جمهوری ارمنستان و همچنین جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. یعنی، نه ایروان و نه تهران اجازه تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز جنوبی، به خصوص در مرزهای مشترک دو کشور (ایران و ارمنستان) را به ترکیه، جمهوری آذربایجان و هیچ کشور دیگری نخواهند داد.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که دعوت حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای حضور از همتای ترکیه ای خود در جهت تحقق همان شعار سیاست خارجی دولت سیزدهم یعنی تعمیق و گسترش مناسبات با همسایگان است، نه کنترل باکو از طریق آنکارا.
ادامه مطلب
نادر صدیقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تبریک سالگرد رهایی سرزمینی همسایه می‌تواند نقطه پایانی باشد بر هم‌افزایی شوم همه اشکال ناسیونالیست افراطی که در دوسوی قضیه، هرکدام به شیوه خود در تنور منازعات هویتی می‌دمند تا فرصت لحظه حاضر برای همگرایی شش کشوری یا همان "فرمت۳+۳" (ایران، ترکیه، روسیه و سه جمهوری قفقاز) به هرز رود.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی نیز که درگیر انواع چالش ای داخلی و منطقه ای است، باید با کنترل احساسات ملیگرایانه و یا ایدئولوژیک، به دنیای مدرن و هرآینه متغیر فعلی نگاه کند و درصدد تفاهم بینابینی با همسایگان مستقیم و غیرمستقیم خود با استفاده از ابزار دیپلماسی برآید و از این طریق از تنهایی و تهدیدات بیشترِ کشور ممانعت کند. گشودن باب گفت وگوهای اخیر با عربستان سعودی در همین راستای صحیح و اصولی است و نباید گذاشت بر این سیاست، باب دیگری از تضاد و تخاصم، این دفعه با ترکیه از خارج و داخل تحمیل شود.
ادامه مطلب
شعیب بهمن در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد که جنگ قره باغ در سال گذشته در پیوستگی کامل با تحولات منطقه غرب آسیا با محوریت سوریه و عراق قرار دارد. هم به دلیل حضور عریان و مستقیم بازیگرانی نظیر ترکیه و اسرائیل در این جنگ، هم نوع پیشروی نظامی نیروهای آذربایجان در قره باغ و مهمتر از آن طرح هایی مبنی بر ایجاد انسداد مرزی، زمینی و ترانزیتی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان نشان داد که تحولات قفقاز جنوبی بعد از جنگ قره باغ در پیوند کامل با تحولات غرب آسیا قرار دارد. یعنی سعی شد نفوذ ایران در سوریه و عراق با قطع حضور جمهوری اسلامی در قفقاز جنوبی پاسخ داده شود. این مسئله پیشتر، هم مورد توجه ترکیه و هم مورد توجه روس ها بود. در این بین متاسفانه مقامات مسئول در جمهوری اسلامی ایران خیلی دیر متوجه این واقعیت شدند. ایران در مقایسه با ترکیه و روسیه خیلی دیر فهمید که تحولات خاورمیانه چه تاثیر مستقیمی بر تحولات منطقه قفقاز و جنگ قره باغ در سال گذشته داشت و دارد. به همین دلیل تهران خیلی دیر دست به واکنش در منطقه قفقاز جنوبی زد. چون تا زمانی که به صورت رسمی و عریان منافع و امنیت ایران در مرزهای شمالی غربی از جانب آذربایجان و ترکیه تهدید نشد، ایران عملاً دخالت جدی و معناداری در تحولات منطقه قفقاز جنوبی نداشت.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر بخواهیم مقایسه‌ای در خصوص نفوذ اسرائیل در ساختار نظامی و اطلاعاتی جمهوری آذربایجان با دیگر کشورهای همسایه داشته باشیم بی شک باکو در مقام اول قرار می گیرد. یعنی حتی بعد از اجرایی شدن پیمان ابراهیم و آشکارساز و عادی سازی روابط دیپلماتیک بحرین و امارات با اسرائیل و حتی با وجود روابط و مناسبات آنکارا با تل آویو در ابعاد مختلف و در عین حال همکاری های مخفی اقلیم کردستان و کردها با اسرائیل، هیچ کدام به اندازه نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان برای ما تهدیدزا نیست. لذا اگر ما در طول سال های گذشته مدارا با جمهوری آذربایجان را کنار می‌گذاشتیم و حساسیت های فعلی را پیرامون نفوذ اسرائیل به مقامات باکو گوشزد می‌کردیم و یا در صورت عدم توجه جمهوری آذربایجان به این نگرانی های ایران، اقدامات قاطعی را انجام می‌دادیم کار به اینجا کشیده نمی‌شد که اسرائیل در سایه نفوذ امنیتی، اطلاعاتی و نظامی خود در جمهوری آذربایجان بتواند از خاک این کشور برای انجام عملیات‌های تروریستی، خرابکارانه، جاسوسی، سرقت اسناد و ایجاد ناامنی علیه منافع جمهوری اسلامی ایران عمل کند.
ادامه مطلب
روشن است که به دلایل و اهداف گوناگونی، امریکا و اروپا از شمال و ایران از جنوب، بازی ارمنستان را آغاز کردند. در این میان، ترکیه همچنان در منطقه ای فعال است که تهران آن را منطقه ای از منافع ملی خود می داند و آمادگی خود را برای نشان دادن قدرتش نشان داده است. بر این اساس، می توان گفت که برخی از رویدادهای مهم در خاورمیانه و قفقاز در شرف وقوع است.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که اولویت سیاست های ترکیه در مناطق پیرامونی خود «اپیدمی ناامنی» است، در رابطه با نگاه امنیتی تهران به کردها تصریح کرد: ایران در تلاش است که در افق ۲۰۲۵ روابط تجاری دوجانبه خود با ترکیه را به مناسبات ۳۰ میلیارد دلاری ارتقا دهد، مشابه همین رقم را هم برای روابط خود با عراق در نظر دارد. همین مسئله باعث شده است که ایران به دنبال تنش آفرینی و بالا بردن حساسیت ترکیه در خصوص کردها نشود. لذا نوعی تحدید سازی تنش را با آنکارا در دستور کار دارد که سبب بروز برخی مماشات های تهران در قبال سیاست های مخرب ترکیه و شخص ادوغان می شود.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که مناسبات جمهوری آذربایجان و اسرائیل تنها محدود به جنگ قره باغ نیست، بلکه در طول سال های گذشته روابط جدی بین تل‌آویو و باکو وجود داشته است. از مسیر همین روابط با جمهوری آذربایجان، صهیونیست‌ها سعی می‌کنند از تحولات جنگ قره باغ و تداوم و تشدید تنش بین باکو و ایروان در جهت منافع خود استفاده کند. یعنی تل آویو در تلاش است که همواره در روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان اخلال ایجاد کند.
ادامه مطلب
احمد نقیب زاده در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که احیای مناسبات ایران و عربستان سعودی می‌تواند به توازن بخشی و نفوذ هر چه بیشتر و بهتر ایران در منطقه خاورمیانه کمک کند.
ادامه مطلب
از دکتر گئورگی دِرلوگویان که در حال حاضر در دانشگاه نیویورک در دوبی تدریس میکند، در مورد تحولات اخیر جنوب قفقاز دو مصاحبه منتشر شده است؛ نخست مصاحبه با لارن بالهورن از سوی نشریه ژاکوبن (۱۸ آوریل ۲۰۲۱) و دیگری نیز مصاحبه‌ای با واژا تاوبِریدزه در نشریهٔ گرجستان امروز (۱۱ فوریه ۲۰۲۱) که در ادامهٔ مصاحبهٔ نخست می‌آید. این گفت وگو در مجله گفتگو منتشر شده که مدیرمسئول این نشریه در اختیار دیپلماسی ایرانی گذاشته است.
ادامه مطلب
الکساندر شرین معاون اول رئیس کمیته امور دفاعی دوما به گازیتا می گوید: «از لحظه ای که آذربایجان به همراه ارتش ترکیه علیه یک عضو سازمان پیمان امنیت جمعی جنگید، می توان باکو را به عنوان یک عضو ناتو در نظر گرفت. از نظر حقوقی، تنها مسئله زمان است که عضویت آذربایجان در ناتو را به طور رسمی تایید خواهد کرد.»
ادامه مطلب
ارمنستان اکنون در بحبوحه بحران شدید سیاسی قرار دارد و خود را برای انتخابات پارلمانی ژوئن ۲۰۲۱ آماده می کند. در فضای فعلی، روابط با ایران از مهمترین موضوعات مورد بحث در ارمنستان نیست. با این وجود، صرف نظر از نتایج، دولت جدید باید به طور جدی سیاست منطقه ای ارمنستان را برای مقابله با چالش ها و جلوگیری از از دست دادن حاکمیت ارمنستان بر منطقه سیونیک ارزیابی مجدد کند.
ادامه مطلب