ولید فارس می نویسد: کسی که تحولات در خاورمیانه و شمال آفریقا را به ویژه از زمان جنگ اوکراین رصد می کند متوجه می شود برخی رویارویی ها در این مناطق، ظرفیت تبدیل شدن به رویارویی های کنترل نشده را دارد.
ادامه مطلب
نزدیکی میان دو کشور بیش از پیش، از ماهیت استراتژیک برخوردار است و دستور کار منطقه ای جدید در قفقاز، آسیای مرکزی و خاورمیانه در آینده اجتناب ناپذیر است. در این زمینه ها احتمال دارد دو کشور در نهایت سازمان دهی مجدد فضای ژئو سیاسی را آغاز کنند. در این میان، مهم است که در نظر داشته باشیم، اتحاد نوظهور دو کشور بر اساس تفکرهای مشترک در مورد نظم جهانی بدون ایجاد ایدئولوژی های دارای اهمیت منطقه ای شروع به ساخته شدن می کند.
ادامه مطلب
رسانه‌های آمریکایی متعدد به بخشی از نگرانی اسرائیل به عنوان مسئله‌ای انتخاباتی نگاه می‌کنند که به شکل کمپین‌های تبلیغاتی داخلی اسرائیل میان طرف‌های ائتلاف حاکم و نخست وزیر سابق، بنیامین نتانیاهو، نمود می‌یابد. نتانیاهو در سال ۲۰۱۵ توافق هسته‌ای را اشتباهی تاریخی توصیف کرد و تعهد اسرائیل به آن را نپذیرفت؛ اما به محض این که توافق واقعیت پیدا کرد و محقق شد، مسئله هسته‌ای ایران از رادار سیاسی در اسرائیل و گفتمان عمومی دور شد.
ادامه مطلب
آمریکا و متحدانش در حال کار برای تقویت امنیت خود از گذر زنجیره ای از تدابیر دفاعی هستند، اما ایران، همین تدابیر دفاعی را تهدیدی برای امنیتش می بیند و وادار می شود با تدابیر خودش به آن واکنش نشان دهد. نتیجه این که، در گذر زمان، دو طرف احساس امنیت کمتری خواهند کرد.
ادامه مطلب
رضا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو دهه پس از یازدهم سپتامبر پروژه های ایالات متحده برای تحقق فرایند دولت – ملت سازی در منطقه با وجود هزینه های گسترده اقتصادی و نظامی به شکست منتهی شده است. خاورمیانه امروز در وضعیت امنیتی شکننده تری نسبت به دو دهه قبل قرار دارد که دولت های شکست خورده را می توان ویژگی بارز آن نامید.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد بهترین کار تمرکز بر همین غرب آسیا باشد و بیش از همه همسایگان خود را دریابیم و به فکر توسعه روابط با آنها باشیم. و الا مثل نظم شکل گرفته بعد از جنگ جهانی دوم به جای بازیگر بودن، سرگردان نگاه به بازیگران خواهیم بود و نه شرقی و نه غربی خواهیم شد و صرفا نگاهمان یا به شرق دوخته خواهد شد، یا توجهمان به غرب خواهد بود یا صرفا در انتظار معجزه ای از جنبش عدم تعهد، پیمان شانگهای، اتحادیه اوراسیا خواهیم ماند.
ادامه مطلب
ایران در برابر آمریکا نیروی ضعیف تر است و به رغم آن که تحت تحریم و محاصره قرار دارد به علت داشتن اراده و دیدگاه راهبردی، بر ضعف خود غلبه می کند و اکنون طرفی که ایران را تحریم کرده نگران دستیابی این کشور به سلاح هسته ای است. آمریکا در توهم به سر می برد در حالی که می داند آنچه کشورهای عربی را علاوه بر سلاح هسته ای و قبل از آن نگران می کند، گسترش نفوذ ایران و مداخله این کشور در امور داخلی کشورهای عربی و رفتار بی ثبات کننده آن است.
ادامه مطلب
نمی توان این مسئله را نادیده گرفت که این حملات (آمریکایی و اسرائیلی) در شرایطی صورت گرفت که فضای بین المللی در نتیجه حمله روسیه به اوکراین متشنج است. این حملات می‌گوید نمی‌توان پذیرفت که سوریه عرصه روسیه باشد و این کشور آن را در اختیار هر کس که بخواهد قرار دهد.
ادامه مطلب
بمب افکن های ب-۵۲ آمریکا دارای توانمندی لازم برای حمل سلاح های هسته ای و بمباران هسته ای اهداف دور دست هستند. این اقدام اخیر نیروی هوایی آمریکا، با تشدید تنش بین واشنگتن و تهران برسر بازیابی توافق هسته ای همزمان شده است.
ادامه مطلب
سیدجلال دهقانی فیروزآبادی بر ابن باور است:یکی از عوامل ناکامی دولت روحانی ناظر بر عدم توان دولت سابق برای اجماع‌سازی در حوزه سیاست داخلی در جهت تبیین و تعقیب سیاست خارجی مطلوب، به‌خصوص در قبال همسایگان است. واقعیت این است که دولت روحانی، به‌ویژه وزارت خارجه، توان اجماع‌سازی داخلی برای تحقق یک سیاست خارجی منطقه‌ای مطلوب را نداشت، در صورتی که بیش از نیمی از موفقیت جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی منطقه‌ای و تحقق روابط با همسایگان معلول توان دولت‌ها در اجماع‌سازی داخلی است.
ادامه مطلب
سیدعلی سقائیان معتقد است: در دولت یازدهم و دوازدهم آن تمرکز جدی که باید در‌باره سیاست خارجی منطقه‌ای و ارتقای روابط با همسایگان پی گرفته نشد؛ چرا‌که بیشترین تحرک و تمرکز دولت سابق بر مسئله مذاکرات هسته‌ای و حصول توافق بود. البته در ادامه با خروج ترامپ از برجام هم شرایط به سمتی پیش رفت که عملا مناسبات منطقه‌ای فدای تلاش‌ها برای احیای برجام شد. بههرحال دولت دوازدهم دوباره تمرکز خود را روی حصول توافق مجدد گذاشته بود.
ادامه مطلب
بعید است که ایران به قدرتی حامی غرب تبدیل شود و بتواند، به اصطلاح غرب را ببخشد. به احتمال زیاد، تهران ترجیح خواهد داد، از منابع غربی در جهات حفظ منافع ملی خود استفاده کند و براساس اصل شاهزاده روسی الکساندر نوسکی عمل کند: «دفاع را در غرب تقویت کنید و در شرق به دنبال دوستان باشید». برای ایران، این یک نقطه عطف مهمی خواهد بود.
ادامه مطلب
«سناریوی جنگ» برای هیچ یک از طرف‌ها حداقل در کوتاه مدت و میان مدت وجود ندارد. آمریکا خواهان جنگ نیست. ایران نیز آن را نمی‌خواهد. اسرائیل هم برای آن آماده نیست و بهانه‌ای نیز برای آن ندارد. اصطلاح «مدیریت بحران» و اصطلاح «تعلیق بحران» وارد ادبیات مرحله بعدی خواهد شد، خواه توافقی امضا شود یا نشود.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد تاکید دارد: این برجام همان برجام سال ۲۰۱۵ است. به همین دلیل نیازی به تصویب مجدد در مجلس یازدهم ندارد؛ کما‌اینکه اگر توافق حاصل شود، نیازی به تصویب در دیگر مجالس کشورهای عضو برجام به‌خصوص آمریکا نیست، هرچند توافق پیشین هم به تصویب کنگره نرسید. اما بههرحال برجام سال ۲۰۱۵ قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را به دنبال دارد، اگر دولت رئیسی و حامیانش این ادعا را دارند که برجام جدیدی شکل گرفته است باید به تصویب شورای امنیت و صدور قطع‌نامه دیگر منجر شود و چون به نظر می‌رسد چنین مسئله‌ای در دستور کار باشد این همان برجام سابق است.
ادامه مطلب
سپهبد بازنشسته مایک ناگاتا Mike Nagata، رییس پیشین نیروهای عملیات ویژه آمریکا در خاورمیانه در دوران باراک اوباما به المانیتور می گوید: "به باور من، ایران اکنون در نیرومندترین موضع راهبردی خود از زمان انقلاب ۱۹۷۹ است. موشک های بالستیک ایران، اکنون می توانند بخش هایی از اروپا را هم پوشش دهند."
ادامه مطلب
نشست چندی پیش در جده، اختلاف و بی اعتمادی میان امریکا و شرکا و موکلان آن در خاورمیانه را آشکار کرد. جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا تلاش کرد تا آنها را به افزایش تولید نفت و توقف همکاری ها با مسکو متقاعد کند که بی فایده بود. عربستان در دهه ۱۹۸۰ و خلال در جنگ سرد، در کنار واشنگتن قرار گرفت، به بیرون راندن نیروهای شوروی از افغانستان کمک کرد و قیمت نفت را تحت فشار آمریکا پایین آورد.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده با تعامل مجدد با شرکای مهم منطقه، در هنگامه افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی، بن بست در مذاکرات هسته ای با ایران و تجدید مناقشه با روسیه و چین، اقدام راهبردی لازم را برای امریکا انجام داد، ولی در حالی که سعی می‌کرد شعار ریاست‌جمهوری‌اش – آمریکا بازگشته و اینجاست تا بماند – را نشان دهد، نتوانست چهره یک شریک ابرقدرت قوی، پایدار و قابل اعتماد را نمایش دهد.
ادامه مطلب
این روایت رو به رشد در جامعه سیاست خارجی امریکا وجود دارد که خاورمیانه نقطه اشتعال رقابت جهانی احتمالی میان واشنگتن و پکن خواهد بود، زیرا حضور چین در منطقه مشهود است.
ادامه مطلب
دولت بایدن هنوز بین امید به توافق با ایران، تردید در مورد فشار بر تهران و حزب‌الله، تهدید به بازگرداندن تحریم‌های «فشار حداکثری» دوران ترامپ و یا انداختن تقصیر همه چیز به گردن دولت قبلی گیر کرده است. شاید بهترین سناریو در خاورمیانه در این مقطع، ادامه وضعیت موجود با تمام ایراداتش باشد.
ادامه مطلب
علی ماجدی در گفت وگویی معتقد است که نبود اجماع سیاسی، تأخیر دولت بایدن در مذاکره با دولت روحانی، تأخیر دولت رئیسی در آغاز گفت‌وگوها، خروج ترامپ از برجام، سیاست کاهش تعهدات هسته‌ای ایران، صبر استراتژیک تهران و ناتوانی اروپا در حفظ برجام، عواملی هستند که ما را به این نقطه در ابهام هسته ای کشانده است.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سه روز پس از بازگشت بایدن از سفر جنجالی به خاورمیانه، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز با اهدافی مشابه با همتای آمریکایی خود و به دنبال تقویت روابط با کشورهای منطقه وارد خاورمیانه شد. سفر بلافاصله پوتین به منطقه که تحت الشعاع تمایل روسیه برای مقابله با تلاش‌های بایدن در جهت کسب رهبری دوباره در خاورمیانه قرار داشت، دلالت بر نوعی اعلام حمایت از شرکای خاورمیانه‌ای مسکو و در تقابل با طرح‌های منطقه‌ای دولت بایدن داشت. نکته این که سفر پوتین به تهران چند روز پس از اجرای طرح پدافند هوایی خاورمیانه توسط ایالات متحده صورت گرفت که با هدف همکاری نزدیک بین اسرائیل و کشورهای عربی در برابر تهدیدات منطقه ای ایران انجام شد.
ادامه مطلب
چه توافق هسته ای زنده شود یا نشود، ضروری است که واشنگتن نیز در سیاست دیرپای خود برای انزوای ایران، باز اندیشی کند.
ادامه مطلب
علی بیگدلی عنوان می‌کند که امارات متحده عربی پروژه حضور و نفوذ در مذاکرات هسته‌ای را کلید زده اند. یعنی همانگونه که پیشتر عمانی ها و قطری ها در سایه از سرگیری روابط با جمهوری اسلامی توانسته اند با نقش میانجی گر، واسط و یا تسهیلگر در گفت وگوهای هسته‌ای خواسته ها، انتظارات و مواضع خود را در مذاکرات بگنجانند، اماراتی ها هم در تلاشند یا خواسته های خود را در مذاکرات هسته‌ای با از سرگیری روابط با تهران محقق کنند و یا اینکه اساساً این مذاکرات را به شکست بکشانند./سیدجلال ساداتیان عنوان می دارد که عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و ...، هم در دولت دونالد ترامپ و هم در دولت جو بایدن سعی کردند از اهرم فشار کاخ سفید به خصوص در حوزه تحریم ها و سیاست فشار حداکثری برای تعدیل سیاست‌های منطقه‌ای ایران استفاده کنند. ولی چون نهایتاً این مهم تا کنون میسر نشده است، لذا کشورهای منطقه از اردن و مصر تا عربستان و امارات و حتی اخیرا بحرینی ها در این مقطع دست به تغییر نگرش و برنامه‌های خود در قبال ایران زده اند و تلاش دارند تا از دالان احیا و ازسرگیری روابط خود با جمهوری اسلامی تبعات سیاست منطقه‌ای تهران را به حداقل برسانند.
ادامه مطلب
پیام آمریکا این است که واشنگتن به سیاست فشار حداکثری علیه نظام ایران از طریق اعمال تحریم های بیشتر با هدف مجبور کردن آن به بازگشت به میز مذاکره و تعامل مثبت با نگرانی بین المللی از فعالیت های هسته ای ایران ادامه خواهد داد.
ادامه مطلب
احمد نقیب زاده در گفت وگویی تاکید دارد: این یک اشتباه راهبردی است که تصور کنیم اگر اردوغان با میزان رای کمتر در انتخابات مجددا پیروز شود، چون در موضع ضعیف‌تر قرار دارد می‌تواند به نفع ایران باشد. ببینید مسئله پیروزی اردوغان با رای ضعیف یا قوی برای سیاست داخلی ترکیه اهمیت، معنا و کاربرد دارد، کما اینکه نحوه پیروزی و میزان رای رئیسی در انتخابات ریاست جهموری سال قبل برای سیاست داخلی ایران معنا دارد. اما اگر اردوغان با هر میزان رایی که مجدداً به رئیسی ریاست جمهوری ترکیه برگزیده شود در سیاست خاجی به معنای آن است که اردوغان، رئیس جمهور ترکیه است و می تواند همان سیاست های قبلی را در قبال ایران، منطقه و جهان پی می گیرد و قطعا همین کار را هم خواهد کرد.
ادامه مطلب
از امروز چهارشنبه جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا سفر منطقه ای خود را با حضور در اسرائیل آغاز می‌کند و بعد از آن راهی عربستان سعودی می شود.این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز سه شنبه هفته پیش رو (۲۸ تیر/ ۱۹ جولای) به ایران سفر خواهد کرد. به موازات آن رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه همزمان با همتای روس خود وارد تهران خواهد شد تا نشستی سه جانبه را با سیدابراهیم رئیسی پیرامون مسائل مشترک برگزار کنند.با توجه به اهداف هر کدام از این کشورها، به خصوص دو ابرقدرت آمریکا و روسیه برای حضور در منطقه غرب آسیا به نظر می رسد که روزهای پیش رو می تواند روزهایی ملتهب و پر از حوادث باشد که هر کدام از آنها در تعیین سمت و سوی تحولات خاورمیانه به شدت موثر واقع خواهد بود.
ادامه مطلب
جلال میرزایی عقیده دارد که همزمانی سفر ولادیمیر پوتین در هفته آتی برای حضور در ایران با سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان حکایت از آن دارد که وضعیت منطقه وارد مرحله حساس و پیچیده ای شده است که می تواند آبستن وقوع هر سناریویی باشد. عبدالرضا فرجی راد هم این اعتقاد را دارد که سفر جو بایدن با توجه به اقدام روسیه برای قطع صادرات انرژی به اروپا در وهله اول با هدف اقناع کشورهای خاورمیانه در جهت افزایش میزان صادرات و تولید انرژی به بازار جهانی است تا بتواند شرایط را برای کاهش بهای سوخت در پاییز و زمستان پیش رو کند.
ادامه مطلب
سیدعبدالامیر نبوی در گفت وگویی معتقد است که جمهوری اسلامی ایران اگر می¬خواهد روابط پایداری را با عربستان، مصر و دیگر کشورهای عربی کلید بزند باید به همان اندازه که نسبت به منافع و امنیت خود در خلیج فارس حساس است بداند که قاهره، ریاض و هر بازیگر عربی در منطقه هم به روابط سیاسی، نظامی و امنیتی خود در قالب روابط راهبردی با آمریکا اهمیت می¬دهد. اگر جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی و مصر بتوانند حساسیت¬های یکدیگر را درک کنند می¬توان این امید را داشت که روابط تهران با ریاض، قاهره و دیگر کشورهای عربی خاورمیانه روابطی جدی و اثربخش باشد.
ادامه مطلب
در موارد متعدد، ائتلاف های تشکیل شده در خاورمیانه با ناکامی همراه بوده اند و نتوانسته اند برنامه مشترک اعضای خود را به پیش ببرند به همین علت قدرت های منطقه ای و بین المللی به سرعت جای آنها را پر کرده اند.
ادامه مطلب
رئیس جمهوری کنونی آمریکا کشورهای جهان را به دو گروه دموکراتیک و دیکتاتوری تقسیم کرده است. از این رو موضوع اصلاحات در ساختار منطقه خاورمیانه برای او اهمیت دارد هرچند اولویت اصلی او نخواهد بود. با این حال بایدن از این مسئله به عنوان سلاحی دو لبه به عنوان اهرم فشار و اجرای اصلاحات در چارچوب سیاست های بازار آزاد و حاکم شدن ساختاری دموکراتیک در کشورهای منطقه که قابل قبول باشد، استفاده خواهد کرد.
ادامه مطلب