جنگ

برای جلوگیری از جنگی مجدد

سیاست گفت و گوهای منطقه ای باید از سرگرفته شود جدید

محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در مقطع کنونی، منافع ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان، در یک راستا قرار گرفته است؛ امنیت و ثبات در خلیج فارس! در این راستا لازم است تا رایزنی ها و گفت و گوهای منطقه ای بار دیگر برای ساختن تاب‌آوری و کمک به ایجاد نظم منطقه‌ای پایدارتر از سر گرفته شده و از عربستان سعودی و سایر قدرت‌های متوسط نوظهور این منطقه خواسته شود که نفوذ خود را به ابتکار عمل برای صلح و امنیت تبدیل کنند و در کنار ایران، مانع درگرفتن جنگی دیگر در خلیج فارس شوند.

ادامه مطلب

سرنوشت مبهم یک جنگ

ترامپ و تحقیر اروپا در بحران اوکراین

جلال خوش‌چهره، تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل تاکید کرد: دیپلماسی معامله‌محور و آمرانه ترامپ، بدون توجه به پیچیدگی‌های جهان چندقطبی، محکوم به شکست است و صلح پایدار در اوکراین تنها با همکاری اروپا و احترام به حقوق بین‌الملل ممکن خواهد بود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با رویکردی معامله‌محور و با هدف پایان دادن سریع به جنگ اوکراین، فشار بر اروپا را برای پذیرش مسئولیت اصلی تضمین‌های امنیتی این کشور افزایش داده است. بر اساس گزارش پولیتیکو، مقامات ارشد پنتاگون در دیدار با وزرای دفاع کشورهای اروپایی تأکید کرده‌اند که آمریکا نقش حداقلی در این زمینه ایفا خواهد کرد و بار اصلی بر دوش اروپا خواهد بود. این رویکرد، که در نشست ۱۸ اوت در واشنگتن با حضور سران اروپا و ولودیمیر زلنسکی نمایان شد، نشان‌دهنده شکاف عمیق در روابط فراآتلانتیکی است. اروپا، نگران از کاهش تعهدات آمریکا به ناتو و تحمیل صلحی شکننده، به دنبال استقلال امنیتی و تقویت دیپلماسی خود است.

ادامه مطلب

واکاوی فضای سیاسی و روانی پس از آغاز فعال‌سازی مکانیسم ماشه

توپ تنها در زمین ایران نیست

جلال میرزایی در گفت‌وگویی تصریح می کند: «رفتار کشورهای اروپایی در ارسال نامه به شورای امنیت بیشتر یک عملیات روانی است تا اقدام عملی و ایران با هوشمندی می‌تواند اطلاعات خود را مدیریت کند و برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را بدون آسیب به منافع ملی پیش ببرد.»

ادامه مطلب

دبیر جدید شعام و معادلات پیش رو

از آرمان‌گرایی تا واقع‌گرایی

محسن هاشمی رفسنجانی می نویسد: انتصاب دکتر علی لاریجانی به سمت دبیر شورای‌ عالی امنیت ملی، در جامعه اقدامی امیدبخش فرض شده است. انتظار نخبگان و افکار عمومی از دکتر لاریجانی آن است که با توجه به سابقه طولانی مسئولیت‌های حساس خود در گذشته، راهکاری مؤثر و به‌موقع برای برون‌رفت کشور از بلاتکلیفی به دلیل خطر جنگ و تهدیدات نظامی خارجی ارائه کند و کشور را به سمت رفع مشکلات معیشتی و رشد و توسعه سوق دهد. طبیعتا پرونده هسته‌ای و فعالیت‌های برون‌مرزی که مهم‌ترین موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی در طول ۲۲ سال گذشته بوده و بهانه تجاوز غیرقانونی اسرائیل و آمریکا به ایران در خردادماه قرار گرفت، اولویت کاری دبیر شعام  محسوب می‌شود. 

ادامه مطلب

نگاهی به رزمایش موشکی و معادلات سیاسی، امنیتی پیش رو

موازنه پس از جنگ ۱۲ روزه

رزمایش موشکی «اقتدار پایدار ۱۴۰۴» نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نشان‌دهنده بازتعریف قدرت دریایی کشور پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر با اسرائیل است. در این رزمایش، طیف گسترده‌ای از سامانه‌های موشکی شامل موشک‌های کروز دریایی «نصیر و قدیر»، موشک ساحل‌پایه و ضدکشتی «قادر» و پهپاد انهدامی «باور ۵» در شمال اقیانوس هند و دریای عمان شلیک شد.

ادامه مطلب

جنبه‌های پنهان از بازنگری در دکترین دفاعی

شکست در جنگ شناختی، شوخی با امنیت تاوان در میدان

محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چه بخواهیم و چه نخواهیم باید بپذیریم که همه ضرباتی که در جنگ ۱۲ روزه خوردیم، همه اینها شکست در جنگ شناختی و پذیرفتن القائات و توهمات دشمن در امر بازدارندگی بوده است. آنچه آسیب‌پذیری کشور را چند برابر کرده، فریب افکار مدیران ارشد کشور بوده است نه کارکنان عادی دولتی و نظامی و عامه مردم. باید فکری به حال آن کرد که اگرچه دیر شده ولی باز هم فرصت جبران هست.

ادامه مطلب

زلنسکی و معادلات پشت پرده ترامپ و پوتین

شکاف میان رویکرد واشنگتن و متحدان اروپایی

دیدار قریب‌الوقوع ترامپ و ولادیمیر پوتین در آلاسکا، در حالی که هنوز خطوط اصلی توافق احتمالی روشن نشده، نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان متحدان واشنگتن برانگیخته است. پیشنهاد پوتین مبنی بر توقف جنگ در ازای به رسمیت شناختن کنترل روسیه بر شرق اوکراین، از نظر بسیاری از سیاستمداران اروپایی نه یک «طرح صلح» بلکه نوعی «معامله ارضی» است که می‌تواند اصول بنیادین امنیت اروپا را تضعیف کند.

ادامه مطلب

کرملین در مسیر ثبات قدم می‌زند یا در معماری بحران‌ها نقش ایفا می‌کند؟

شراکت روسی، وعده‌ای در غبار

حامد نقی‌لو می نویسد: هم‌زمان با پیچیده‌ترشدن معادلات ژئوپلیتیکی منطقه، نقش روسیه در کنار ایران از یک شراکت سیاسی به یک پرسش راهبردی تبدیل شده است: کرملین در مسیر ثبات قدم می‌زند یا در معماری بحران‌ها نقش ایفا می‌کند؟

ادامه مطلب

چین و روسیه متحدتر از همیشه

پکن و میدان داری منافع محور در منازعه مسکو و کیف

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی: به‌طور کلی روابط مسکو و پکن در هزاره سوم روند رو به رشد چشمگیر را طی کرده است به‌طوری که ولادیمیر پوتین و شی جین پینگ در ۴ فوریه ۲۰۲۲، سه هفته قبل از حمله روسیه به اوکراین، همکاری بدون محدودیت خود را اعلام کردند و از آن زمان چین و روسیه به طور قابل توجهی روابط خود را در زمینه‌های کلیدی تقویت کرده‌اند. 

ادامه مطلب

السودانی و الحشد الشعبی در توازنی شکننده

عراق کجای تنش ایران و اسرائیل ایستاده است

شاید اکنون بیش از هر زمان دیگری، نخست وزیر محمد شیاع السودانی و دولت مرکزی در بغداد مجبور شده‌اند برای حفظ ثبات به سختی به دست آمده عراق، بین ایران و ایالات متحده تعادل ظریفی برقرار کنند.

ادامه مطلب

افزایش دامنه حملات روسیه به اوکراین

ضر‌ب‌الاجلی که کارساز نبود

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا ضرب‌الاجل ۵۰ روزه به پوتین برای آتش‌بس در جنگ با اوکراین را پس گرفت و به او تا روز هشتم اوت فرصت داد تا جنگ با کی‌یف را پایان دهد. این اولتیماتوم نه تنها در مسکو جدی گرفته نشد؛ بلکه روس‌ها حملات خود را به نقاط مختلف اوکراین شدت بخشیدند.

ادامه مطلب

وزیر دفاع اسرائیل در آستانه استعفا

تندروها اختلافات را دامن می‌زنند

تشدید اختلافات بین نهادهای نظامی و سیاسی اسرائیل ریشه در شکست امنیتی ۷ اکتبر ۲۰۲۳، فشارهای جنگ‌های چندجبهه‌ای (از جمله جنگ ۱۲ روزه با ایران در ژوئن ۲۰۲۵) و سیاست‌های نتانیاهو برای حفظ قدرت دارد. عیال زامیر، رئیس ستاد کل ارتش، به دلیل اختلافات با کابینه بر سر استراتژی غزه و توهین‌های وزرای راست‌گرا، در آستانه استعفا یا برکناری قرار دارد.

ادامه مطلب

عراقچی: جنگ روایت‌ها از جنگ واقعی سخت‌تر و مهم‌تر است

سید عباس عراقچی صبح امروز (دوشنبه ۱۳ مرداد ماه) در نشست خبری سخنگویی اظهار کرد: روز خبرنگار با یاد شهید صارمی نامیده شده است. شهید صارمی در کنار دیپلمات‌ها به شهادت رسید. میدان، دیپلماسی و رسانه در کنار یکدیگر هستند.

ادامه مطلب

ضرورت بازاندیشی

جنگ شناختی

کیومرث اشتریان می نویسد: جنگ ۱۲‌روزه زمینه‌ای برای بازاندیشی و تحلیل امنیتی مسئله نفوذ است. نیروهای امنیتی کشورها در جنگی بی‌پایان‌اند که از چشم همگان پنهان است. این مبارزه وجوه گوناگونی دارد که از تخلیه تئوریک و تضعیف نیروی انسانی تا نفوذ و عملیات را در بر می‌گیرد. سرمنشأ این مبارزه فکری می‌تواند تئوریسین‌هایی باشد که آشکار و نهان در خدمت دولت‌های خود قرار دارند. ما نمی‌دانیم چه می‌کنند و چگونه کارزار می‌کنند، اما از روی نشانه‌ها می‌توان ابعاد بازی‌های آنها را تا حدودی درک کرد.

ادامه مطلب

آنارشیسم هزاره سومی

دگردیسی از حقوق و انسانیت به جنگ و قساوت

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با توجه به روند افزایشی بحران های منطقه ای و جهانی که موجب نسل‌کشی و جنایت های گسترده علیه بشریت شده است؛ عملکرد مجامع بین المللی  به‌ویژه در بحران اوکراین و به‌ویژه جنگ اخیر در غزه و تداوم قتل و عام هزارن زن و کودک بی گناه توسط رژیم صهیونیستی به هیچ عنوان قابل قبول افکار عمومی جهانی نیست و  باید اذعان کرد که از طرفی ساختار عریض و طویل کنونی سازمان های بین المللی در کارآمدی نمره قبولی نگرفته است و به دلیل عدم موفقیت شایان در هزاره سوم، نیاز مبرم به دگردیسی اساسی و اصلاح ساختار با رویکردی منشورگرایی و عدالت محور دارند.

ادامه مطلب

تردید در پیشبرد مذاکرات و احتمال شکست آتش‌بس

جنگ یا تداوم بن‌بست کنونی چه پیامدهایی خواهد داشت؟

این در حالی است که بسیاری از اندیشکده ها از جمله کارنگی و سی اس آی اس (CSIS) وقوع جنگ تمام عیار را کمترین احتمال ممکن در وضعیت کنونی می‌دانند و بر این اعتقادند که در صورت نقض آتش‌بس کنونی میان ایران و اسرائیل یا انجام حملات جدید اسرائیل و آمریکا به ایران، تهران ممکن است به سمت غنی‌سازی تسلیحاتی یا حملات گسترده به اهداف منطقه‌ای حرکت کند.

ادامه مطلب

نگاهی به دیپلماسی پساجنگ

در چرایی آتش‌بس جنگ ۱۲روزه

غلامرضا نظربلند می نویسد: بدون متوسل‌شدن به حرکات تصنعی و صرفا با رجوع به روش‌های دیپلماتیک و استفاده از اصول حرفه‌ای مذاکره، نقاط واگرایی اسرائیل با آمریکا در موارد و موضوعاتی که از جمله در بالا به آن اشاره شد را احصا کنیم و به طریق مقتضی در مذاکره احتمالی با طرف آمریکایی مورد کارسازی قرار دهیم. این می‌تواند به شمول هشدار و انذار به آن طرف و گوشزدکردن خطرات همراهی با رژیم، حداقل در موارد مورد نظر باشد.

ادامه مطلب

نگاهی به ادعاهای جدید وزیر امور خارجه فرانسه؛

شکست مذاکرات با رمز توافق جامع

زیاده‌خواهی اروپا در طرح موضوعات موشکی و منطقه‌ای، همراه با تهدید به مکانیسم ماشه، مذاکرات هسته‌ای را به سمت شکست هدایت می‌کند. ایران بارها بر تمرکز مذاکرات بر مسائل هسته‌ای و لزوم تضمین‌های امنیتی تأکید کرده است. نادیده گرفتن این شروط و اصرار بر خواسته‌های غیرواقعی، نشان‌دهنده فقدان اراده واقعی اروپا برای دیپلماسی است. بدون تغییر رویکرد، مذاکرات استانبول و تلاش‌های دیپلماتیک آینده در معرض خطر جدی قرار دارند.

ادامه مطلب

دو طرف از بازگشت به وضعیت پیشاجنگ اجتناب می‌کنند

آینده‌پژوهی بحران اسرائیل و ایران در خاورمیانه در دوران پساجنگ

محمد کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: وضعیت پس از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران در مرحله‌ای از «آتش‌بس فعال» قرار دارد که با خطر تشدید درگیری‌های مقطعی یا نیابتی همراه است. بازسازی استراتژیک دو طرف، به‌ویژه در حوزه نظامی (تقویت توان موشکی ایران و مدرنیزاسیون دفاعی اسرائیل) نشان می‌دهد که هیچ یک به دنبال بازگشت به وضعیت پیشاجنگ نیستند، بلکه در حال تثبیت بازدارندگی برای مذاکره از موضع قدرت هستند.

ادامه مطلب

نگاهی به ادعای ترامپ درباره دیدار پوتین و زلنسکی

ملاقات پنهانی یا شوی سیاسی؟

با بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری ایالات متحده در سال ۲۰۲۵، شاهد تغییرات عمده در سیاست خارجی آمریکا، به‌ویژه در قبال جنگ اوکراین و نزدیکی مسکو – وشنگتن بودیم. اما ترامپ طی روزهای اخیر مجددا دست به تغییر زاویه دیپلماتیک زده و این بار جمایت جدی تری از کی یف دارد. رئیس جمهور آمریکا در اظهارنظری جنجالی، مدعی شد که دیدار میان ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی "قطعاً" برگزار خواهد شد، هرچند ابراز تأسف کرد که این نشست تاکنون محقق نشده است. این ادعا، همزمان با تلاش‌های دیپلماتیک ترکیه برای میزبانی مذاکرات میان طرفین جنگ، نشان‌دهنده تلاش ترامپ برای بازتعریف نقش رهبری آمریکا در مدیریت بحران‌های بین‌المللی است؛ اما آیا واقعیت‌ها نیز با این خوش‌بینی ترامپ هماهنگ‌اند؟

ادامه مطلب

پیش‌بینی چهار سناریو

نبرد ایران و اسرائیل؛ آیا مکانیزم‌های بین‌المللی صلح جهانی شکست خورده‌اند؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آن‌چه بیش از همه برجسته می‌شود، فروپاشی تدریجی مفهوم صلح جهانی است. رؤیای صلحی که پس از جنگ جهانی دوم با تأسیس سازمان ملل و نهادهای وابسته آن شکل گرفت، امروز بیش از همیشه به یک خاطره‌ی محو تبدیل شده است.

ادامه مطلب

آیا روسیه برای اجتناب از بن‌بست نظامی، دیپلماسی را برگزیده است؟

پیام صلح از مسکو!

در تحولی معنادار و غیرمنتظره در مسیر جنگ اوکراین، پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با چرخشی آشکار، حمایت اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک از کی‌یف را اعلام کرد و ضرب‌الاجلی ۵۰ روزه به مسکو داد، اکنون نشانه‌هایی از عقب‌نشینی سیاسی در کرملین مشاهده می‌شود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در تماس تلفنی جدید خود با رجب طیب اردوغان بر آمادگی کشورش برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ تأکید کرده است.

ادامه مطلب

چرخش استراتژیک ترامپ علیه پوتین

صلح در چنگال دو رئیس جمهور

چرخش اخیر سیاست آمریکا بیش از هر چیز نتیجه بن‌بست استراتژیک ولادیمیر پوتین در جنگ اوکراین است. پوتین در آغاز تهاجم در سال ۲۰۲۲، تصور می‌کرد می‌تواند اوکراین را ظرف چند هفته تصرف کند. اما سه سال بعد، روسیه درگیر جنگی فرسایشی شده که تاکنون حدود یک میلیون تلفات انسانی به همراه داشته است.

ادامه مطلب

واکاوی «ایرانِ پس از جنگ ۱۲ روزه»

از خاکستر جنگ تا افق نو

محسن هاشمی می گوید: ما فعلا با یک عدم قطعیت و عدم تثبیت مواجه هستیم. ابتدا باید غبار این جنگ ۱۲‌روزه بنشیند. فضا روشن و شفاف شود و شرایط قدری تثبیت شود. به قول خودتان تازه ۱۸ روز از آتش‌بس گذشته است؛ آتش‌بسی که آتش‌بس نیست، بلکه به یک «ترک تخاصم» یا «ترک مخاصمه» شبیه است. پس فعلا هیچ‌چیزی قطعی نیست. پس مطئمنا باید در اولویت مهم‌تر، یک نگاه آسیب‌شناسانه به فضای بعد از جنگ ۱۲‌روزه داشت. یعنی موضوعات مختلف این جنگ ۱۲‌روزه به دقت مورد بررسی قرار بگیرد.

ادامه مطلب

واکاوی فضای سیاسی-دیپلماتیک کشور پس از جنگ ۱۲‌روزه

‌انسجام داخلی؛ راهکار‌ بازسازی ایران پس از جنگ‌

علی ماجدی می گوید:اکنون همه افراد، همه جریان‌ها، همه احزاب و همه رسانه‌ها، حتی کسانی که زاویه سیاسی با دولت دارند باید تمام توش و توان خود را برای حمایت از دولت و نظام و حاکمیت داشته باشد. من منکر نقد نیستم و باید از کوتاهی‌ها و اشتباهات نقد کرد. اما الان زمان دوگانه‌سازی، دوقطبی‌سازی و درگیری جناحی، حزبی و باندی و سیاسی نیست.

ادامه مطلب

هوش مصنوعی، خاورمیانه و آینده جنگ‌ها:

ماشینی شدن سیاست

کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: هر کشوری که بتواند داده‌های خود را حفاظت، پردازش و تفسیر کند، به بازیگر واقعی تبدیل می‌شود. بنابراین ایجاد حکمرانی داده بومی، مستقل از زیرساخت‌های فراسرزمینی، یک ضرورت استراتژیک برای آینده منطقه به‌شمار می‌رود. شاید بتوان گفت اگر قرن بیستم، قرن تسلط نفت بر سیاست بود، قرن بیست‌ویکم، دوران فرمانروایی الگوریتم بر امنیت است.

ادامه مطلب

روسیه به بازار دفاعی خاورمیانه بازمی‌گردد

علاقه کشورهای منطقه به تسلیحات روسی

تقاضا برای تسلیحات روسی به شدت ضعیف شده است، اما مقامات کشورهای خاورمیانه حتی یک قرارداد محدود یا موقت با اوکراین را چراغ سبزی برای بهره‌گیری سریع از زنجیره‌های تامین جدید مسکو می‌دانند.

ادامه مطلب

۱۲ نکته از ۱۲ روز جنگ

آن چه آتش گفت!

رامین کیانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ۱۲ نکته‌ی کلیدی و راهبردی را واکاوی می‌کند که طی این بحران، به ‌صورت عینی و ملموس نمایان شد. نکاتی که بی‌توجهی به آن‌ها، در آینده ممکن است هزینه‌های غیرقابل جبرانی برای ایران در پی داشته باشد.

ادامه مطلب

وظایف دولت‌ها زمانی محقق می‌شود که امنیت برقرار باشد

گذر از دالان جنگ

سید جواد جمالی می نویسد: طبق گفته کارشناسان اقتصادی، دولت‌ها وظایف متعددی از جمله: ۱- حفظ ارزش پول ملی۲- مهار نرخ تورم و بی‌کاری ۳- بازتوزیع درآمد ۴- ارائه کالاهای عمومی فراگیر مانند بهداشت و آموزش همگانی ۵- تضمین حقوق مالکیت ۶- دستگاه قضائی عدالت‌محور را بر عهده دارند. اما تمامی نقش‌ها و وظایف دولت‌ها زمانی محقق می‌شود که امنیت برقرار باشد.

ادامه مطلب

واکاوی معادلات منطقه پس از جنگ ۱۲روزه در گفت‌وگو با محمد ایرانی

زلزله سیاسی در انتظار مذاکرات هسته‌ای؟

محمد ایرانی می گوید: بدون شک، جمهوری اسلامی ایران در میانه مذاکرات با آمریکا، مورد تجاوز ظالمانه و جنایتکارانه صهیونیست‌ها قرار گرفت که منجر به شهادت تعدادی از فرماندهان، دانشمندان و هم‌میهنانمان شد. با وجود این تجربه تلخ، اکنون فضایی برای ایران شکل گرفته تا در مذاکرات پیش‌رو با رویکرد مطالبه‌گری، استمرار گفت‌وگوها را دنبال کند و از اهرم مذاکره، دیپلماسی و گفت‌وگو بهره ببرد. روند تحولات میدانی تا حد زیادی به موفقیت مذاکرات، دستور کار آن و جدیت طرفین برای دستیابی به توافق و مدیریت بحران بستگی دارد. من معتقدم در شرایط کنونی، تمام تلاش و تمرکز مسئولان، به‌ویژه دستگاه سیاست خارجی، باید معطوف به جلوگیری از جنگ دوباره و تجاوز مجدد صهیونیست‌ها باشد. تأکید می‌کنم که تلاش حداکثری باید در همین راستا باشد تا از جنگ دوباره اجتناب شود.

ادامه مطلب