توافقی که در ۱۰ مارس با میانجیگری چین و در پکن برای عادی سازی روابط میان عربستان سعودی و ایران حاصل شد، در واقع یک انقلاب ژئوپلیتیکی است. به گفته موسسه مطالعات خاورمیانه واشنگتن، نقش چین در تسهیل این توافق، نوعی حیرت را در پایتخت امریکا ایجاد کرد و برخی را وادار کرد که بگویند «عصر جدیدی از ژئوپلیتیک» آغاز شده است.
ادامه مطلب
روئل مارک گرشت و ری تکیه می نویسند: یک آمریکای انزواگر، خلائی را در منطقه برجای گذاشته که جمهوری اسلامی با هوشمندی از آن بهره می برد. در تمامی این مانورها، رهبر جمهوری اسلامی ایران، نقش دارد؛ چهره ای که کشور خود را در میان انبوه دشمنان مرگبارش رهبری کرد. هنگامی که او اخیراً گفت که "آمریکا می‌خواست با استفاده از فشار تحریم، مسئله هسته‌ای را آنطور که دلخواه خودش بود، خاتمه دهد اما شکست خورد"، همچون همیشه، سرد و واقع‌گرا بود. این چهره برجسته روحانی کاری را کرد که تنها حکمرانان بزرگ می‌توانند انجام دهند: اینکه با دستی ضعیف، بازی هوشمندانه ای انجام داد.
ادامه مطلب
سید رحمان موسوی در گزارشی از رویداد پژوهشی "پایداری زندگی شهری در قطر و منطقه خلیج فارس" می نویسد: منطقه خلیج فارس یکی از شهری ترین مناطق جهان محسوب می شود. سرعت شهرنشینی تنها مسئله امروز ما نیست؛ موضوع مهم تر انتقال به شهرهای پایدار یا هوشمند است که رفاه انسان و کیفیت زندگی شهری را هدف قرار می دهد.
ادامه مطلب
امارات می خواهد "اسپارت" خلیج ]فارس[ باشد. یعنی خیلی دوست دارد آن را اسپارت خلیج فارس بدانند، در حالی که با وجود کمبودها و تناقض هایی که دارد و از آنها رنج می برد نمی تواند به این راحتی به این هدف و آرزویش برسد.
ادامه مطلب
ناامنی غذایی متوسط تا شدید، شامل اشکال مختلف سوء تغذیه نیز در حال افزایش است. در سال ۲۰۲۱ این ناامنی بر ۱۵۴.۳ میلیون نفر تأثیر گذاشته که ۱۱.۶ میلیون بیشتر از سال ۲۰۲۰ است.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ایران و منطقه غرب آسیا و خلیج فارس از چه جهاتی برای مصر اهمیت دارد و چرا این کشور شمال آفریقا، به فاصله اندکی از بهبود روابط ایران و عربستان، برای بهبود روابط با ایران ابراز تمایل کرده است؟
ادامه مطلب
مصطفی علایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران نیازمند طراحی سیاست خارجی و امنیتی متوازن در همه ابعاد است تا بتواند به عنوان یک بازیگر مطمئن در روابط بین‌الملل ظاهر شود. سیاست خارجی که بتواند مقتدرانه از هر جهت و در هر شرایطی از امنیت ملی و منافع ملی صیانت کند. سیاست متوازن به این معنا که اولاً هیچ صاحب قدرت و عنصر تاثیر گذار در رقابت های ژئوپلیتک در شرق و غرب جهان از دایره تعامل بین المللی حذف نشود و ثانیا از تمامی ابعاد اساسی ژئوپلیتیک کشور از جمله «ژئوپلیتیک جغرافیای تمدن»، «ژئوپلیتیک انرژی» و «ژئوپلیتیک موقعیت» بهره برداری کامل کند و برای هر کدام برنامه مشخص داشته باشد. لذا بر اساس محاسبات عرفی می توان گفت جمهوری اسلامی ایران بطور ماهوی و زیربنایی از بسیاری از منابع قدرت در جهان و منطقه برخوردار است و با این وصف می تواند بشرط اصلاح در چشم انداز سیاست خارجی و امنیتی خود بیشترین منفعت را از هرگونه تعامل منطقه‌ای از جمله تفاهم اخیر با عربستان سعودی کسب کند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: موقعیت ایران در این پهنه آبی که تنها پنجره ما به آب‌های آزاد و راه اصلی تجارت ما با جهان خارج است، به‌‌طور نسبی در حال ضعیف‌شدن است.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مقطع کنونی کشورهای اروپایی بر اساس توان و موقعیت خود، در قالب اتحادیه اروپا و یا به صورت مجزا و انفرادی در صدد افزایش حضور و نقش آفرینی در خلیج فارس هستند و اهداف و منافع متفاوت و متعددی را در این حوزه ژئوپلیتیک و ژئو استراتژیک دنبال می کنند.
ادامه مطلب
پارلمان اروپا با قطعنامه پیشنهادی پنج شنبه خود سعی کرده است تهران را تحریک کند تا دست به اقدامات رادیکال بزند که توجیهی برای عملیاتی کردن مفاد این قطع نامه به خصوص قرار دادن سپاه در لیست گروه های تروریستی شکل بگیرد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: شکی نیست خلیج فارس، خلیج فارس است و تمام اسناد جهانی غرب و شرق بر این واقعیت تاکید دارند، حتی کشورهای عربی نیز تا قبل از آن که جمال عبدالناصر این بذر نفاق را بکارد، این آبراه را خلیج فارس می نامیدند. خلیج فارس همان قدر خلیج فارس است که اقیانوس هند اقیانوس هند، دریای چین دریای چین، خلیج مکزیک خلیج مکزیک و دریای عمان دریای عمان است.
ادامه مطلب
سید مهدی طالبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عراق هرچند طی دهه های اخیر مورد بی مهری و ستیزه جویی کشورهای عربی قرار داشته و بالاجبار به مقابله برخواسته اما به دلیل هم مسیری با ایران متهم به همکاری با تهران علیه کشورهای عربی ست. بدتر آنکه برخی در عین کمک های ایران برای حفظ استقلال عراق به طعنه آنها را کشوری تحت تسلط تهران می خوانند. بر همین اساس فضای اتهامی کلان بالای سر بغداد را باید در نظر گرفت.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پوتین در این سالها، از کارت‌های برنده روسیه برای احیای نقش خود در خلیج فارس، در زمینه‌های مختلف و به ویژه بازار تسلیحات استفاده کرده است. از منظر مقامات روسیه این کشور می‌تواند در ایجاد موازنه قوا و امنیت منطقه‌ای در منطقه خلیج فارس نقش مهمی داشته باشد و به واسطه روابط مستحکم با ایران و در عین حال روابط مستمرش با شورای همکاری خلیج فارس از‌این قابلیت برخوردار است که نقشی کلیدی در حمایت از امنیت و صلح و ثبات در منطقه ایفا کند.
ادامه مطلب
اگرچه صباج زنگنه زنگنه در گفت وگویی، عراق را کشوری عربی می داند و همزیستی آن با دیگر کشورهای عربی را امری کاملاً عادی و طبیعی تعبیر می کند، اما این کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه به تلاش مخرب برای ایجاد شکاف در مناسبات بغداد - تهران توسط بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای هم اذعان دارد؛ برنامه و سیاستی که زنگنه معتقد در سال های اخیر به شکل جدی تری در دستور کار قرار گرفته است.
ادامه مطلب
ایالات متحده حدود پنج سال پیش نگران عملیات نظامی احتمالی عربستان علیه قطر بود و همین امر سبب شد رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه وقت، با محمد بن سلمان تماس تلفنی بگیرد او را از چنین اقدام نظامی برحذر دارد که البته خیلی خوب پیش نرفت. مقامات واشنگتن به قدری نگران بودند که حتی پهپادهایی را برای نظارت بر اوضاع متشنج به مرز قطر و عربستان فرستادند. با چنین پیشینه ای، تصویر محمد بن سلمان با شالگردنی به رنگ پرچم قطر و رهبر قطر در حالی که پرچم عربستان را حمل می‌کرد، در بازی عربستان سعودی مقابل آرژانتین قابل توجه بود.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر اخیر رئیس جمهوری چین به عربستان و صدور بیانیه مشترک ضد ایران نشانه ای جدید دال بر آن است که چین سیاست سنتی موازنه در خلیج فارس را کنار گذاشته و به دنبال تعریف روابطی کم تنش تر و بدون ریسک تر است. واقعیت این است که، جمهوری اسلامی ایران به دلیل مشکلات داخلی که وجهه و اعتبار بین المللی کشور را خدشه دار کرده و نیز ناکامی در به نتیجه رساندن برجام، تا حدودی ارزش استراتژیک خود برای چین را از دست داده و به عنوان بازیگری پر تنش شناسایی شده که ارتباط با آن می تواند دردسرآفرین بوده و رؤیای ایجاد هژمونی اقتصادی توسط چین را با مشکل مواجه کند.
ادامه مطلب
همه موضوع در ترساندن عربستان خلاصه می شود که با اسرائیل تا کنون به طور رسمی روابط خود را عادی سازی نکرده تا ریاض را وادار کند به تشکیلات "صلح ابراهیم" بپیوندد به ویژه با توجه بهاینکه بنیامین نتانیاهو طراحاین توافقنامه ها در دولت اشغالگر اسرائیل بار دیگر به قدرت رسیده است. آمریکا همچنین می‌خواهد به عربستان برای مقابله با خطر احتمالی ایران دهها میلیارد دلار سلاح بفروشد.
ادامه مطلب
این حمله نسبت به بازگشت جنگ نفت‌کش‌ها هشدار می دهد که پیشتر و در زمان نخست وزیری نتانیاهو در آب های جنوبی ایران و دریای سرخ، میان اسرائیل و ایران بالاگرفته بود، حملاتی که با پایان دوره نخست وزیری نتانیاهو طی مرحله پیشین، به صورت قابل توجهی کاهش یافته بود.
ادامه مطلب
محاسبات چین درباره ایران تغییر پیدا خواهد کرد اگر توافق جدید صورت گیرد. به دور از تهدید ناشی از تحریم‌ها، چین سرمایه‌گذاری خود را در ایران افزایش خواهد داد و نفوذ خود را در این کشور و خاورمیانه تعمیق خواهد بخشید.
ادامه مطلب
آب های خلیج فارس صحنه قاچاق و فعالیت های اطلاعاتی شدیدی است که ایران را در برابر رقبای منطقه ای خود در شبه جزیره عربی قرار می دهد.
ادامه مطلب
عدم اطمینان در مورد میزان تعهد دفاعی و امنیتی امریکا به منطقه – به ویژه با توجه به خروج واشنگتن از برجام عدم واکنش جدی امریکا به حملات ایران علیه تاسیسات امارات و عربستان در سال ۲۰۱۹ – بر تصمیم کشورهای حاشیه خلیج فارس برای تعامل با ایران تاثیر داشته است.
ادامه مطلب
اعزام سفیر جدید امارات به تهران پس از حدود شش سال بدون نمایندگی دیپلماتیک در جمهوری اسلامی، یکی از ابزارهایی است که ابوظبی از آن استفاده خواهد کرد. عبدالله بن زاید، وزیر امور خارجه امارات پس از تماس تلفنی خود با حسین امیرعبداللهیان، همتای ایرانی خود گفت: «ارتقای سطح نمایندگی دیپلماتیک بین دو کشور به منظور گسترش روابط دوجانبه مهم است». در همین حال، همتای ایرانی وی از فرصت استفاده کرده و «نگرش مثبت مقامات ارشد دو کشور در مورد روابط دوجانبه» را تبریک گفت.
ادامه مطلب
محمد حسین واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عرصه سازمان شانگهای در یک محیط امن می تواند تأمین کننده این امنیت انرژی برای چین و هند باشد، زیرا ایران با در اختیار داشتن ذخایر نفتی فراوان (۱۴۰ میلیاد بشکه نفت خام و ۱۳ %ذخایر گاز جهان) و روسیه (حدود ۷۵ میلیارد بشکه نفت خام و ۳۶ %ذخایر گاز طبیعی جهان) در کنار ازبکستان، ترکمنستان و قزاقستان، توانایی تأمین انرژی مورد نیاز اقتصادهای منطقه را دارا هستند.
ادامه مطلب
نصری طی یک سری توئیت در حساب کاربری خود در توئیتر تهران را به بستن راه به روی کسانی دعوت کرد که در کمین کشورش نشسته‌اند. او نوشت در پی شکست مذاکرات هسته‌ای اوضاع اقتصادی وخیم تر خواهد شد، کشورش در معرض تهدید امنیتی جدی قرار خواهد گرفت و همچنین گزینه دیپلماتیک با موانع سیاسی و قانونی بسیاری مواجه خواهد شد.
ادامه مطلب
برای مدیریت چالش های منطقه ای از طریق رضایت عمومی، هنجارها و کدهای رفتاری، به یک الگوی امنیتی مبتنی بر همکاری نیاز است که هنوز نمونه آن در هیچ کجای خاورمیانه دیده نمی شود. یک چارچوب امنیتی منطقه ای می تواند به مدیریت و کاهش درگیری ها در خاورمیانه کمک کند و حل تنش ها و درگیری های منطقه ای و برداشت های متفاوت از تهدید را ممکن سازد. بسیاری از سیاست گذارانی که در گذشته در این راستا تلاش کرده اند، از تحقق چنین چشم اندازی ناامید هستند؛ اما همه اعتقاد دارند گفت و گوها و اقدامات در جهت اعتمادسازی می تواند در تنش زدایی و ایجاد اجماع برای ایجاد یک فرآیند امنیتی منطقه ای موثر باشد.
ادامه مطلب
امریکا نمی‌خواهد ایران ازهم فروپاشد بلکه می‌خواهد دولتی قوی و یکپارچه باقی بماند و هم زمان می‌خواهد حکومت آن سرنگون شود. آمریکا یا هر کشور دیگری اگر باعث فروپاشی ایران شود این اقدام باعث می‌شود ستون راهبردی خود را در بلند مدت در خلیج فارس و دریای عرب از دست بدهد. جغرافیای ایران و سیطره‌اش بر ساحل خلیج فارس قطب توازن در منطقه و نیز قطب وحشت در آن است. اما این امر به این معنی نیست که حکومت ایران با سیاست آمریکا و اسرائیل دشمنی ندارد بلکه برعکس آن درست است. رژیم اسرائیل و حکومت کنونی ایران بر سر نفوذ در منطقه جهان عرب با یکدیگر کشمکش دارند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران به عنوان یکی از بازیگران و قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای در آسیای جنوب غربی در اجرای برخی سیاست‌های خارجی خود با تردید و تعلل مواجه است. تعللی که جلوه‌های آن را می‌توان در تعامل و مماشات با دولت‌های ترکیه و آذربایجان به خوبی مشاهده کرد. ایران و سیاست خارجی آن از ابتدای دولت سیزدهم به ریاست دکتر ابراهیم رئیسی با یک چالش بزرگ به صورت دایره تنش و آتش در مرزهای خود روبه رو بوده که نیم دایره شمالی آن با جلوه آتشین با نقش‌آفرینی دولت ترکیه به تهدید اقتدار و پرستیژ ایران مشغول است!
ادامه مطلب
ایران زمان امپراطوری پارس نیست و منابع اقتصادی و نظامی لازم برای تبدیل شدن به یک هژمون را ندارد. بدون چنین ظرفیتی، ایران فرصت اندکی برای تحت فشار گذاشتن سایر کشورها و وادار کردن آنان به همراهی با تهران و پیروی از خود را دارد.
ادامه مطلب
خلاصه که ایران همچنان از صبر راهبردی برخوردار است و تحریم‌های آمریکا را به مزیت‌ها و فرصت هایی در تمامی سطوح تبدیل می‌کند. ناظر مسائل ایران می‌داند که تحریم‌های آمریکا و سیاست فشار حداکثری بر تهران به هدف خود نرسیده و نخواهد رسید بلکه برعکس ایران توانسته است جهش‌های مهمی را در زمینه هسته‌ای و اقتصادی محقق سازد. به این ترتیب ایران برای بازگشت به توافق هسته‌ای عجله نمی‌کند و منتظر حسن نیت آمریکا می‌ماند و به این صورت تهران بار دیگر پیروزی جدیدی را محقق ساخته است و واشنگتن را به بازنگری در سیاست‌هایش در قبال ایران مجبور می‌کند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که ما شاهد جنگ روایت تهران و واشنگتن از تقابل ایران و آمریکا در دریای عمان با چاشنی سیاست ابهام سازی از جانب دو طرف هستیم. چون این واقعه بسیار کلیدی است تا جایی که می تواند به عنوان نقطه عطف یا «Game changer» عمل کند.
ادامه مطلب