فعلا باکو برنده و ایروان بازنده است

اهداف و منافع روسیه در منازعه آذربایجان و ارمنستان

۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۲:۰۰ کد : ۲۰۰۸۲۴۵ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
نویسنده خبر: احسان موحدیان
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به رویکرد روسیه در منطقه قفقاز، ایران و ارمنستان برای تامین منافع خود نمی توانند امید زیادی به همراهی و مساعدت مسکو داشته باشند. این کشور خود را بازیگر انحصاری منطقه می داند و حاضر به اعطای امتیاز به سایر کشورهای منطقه نیست. روسیه به علت سیاست هسته ای مستقل جمهوری اسلامی و با توجه به منابع نفت و گاز فراوان ایران، به دنبال تضعیف نفوذ تهران در قفقاز است. این امر به کاهش قدرت مقاومت ارمنستان در برابر تجاوز آذربایجان و ترکیه منجر می شود و تمامیت ارضی این کشور را تهدید می کند.
اهداف و منافع روسیه در منازعه آذربایجان و ارمنستان

دیپلماسی ایرانی: طی ماه ها و هفته های گذشته نیروی های جمهوری آذربایجان با تجاوز به خاک ارمنستان بخش هایی از خاک این کشور را تصرف کردند. روسیه پس از مدتی تعلل و پس از درخواست ارمنستان خواستار خویشتنداری دو طرف و برقراری آتش بس شد. اما این آتش بس ناپایدار خواهد بود و با توجه به اصرار جمهوری آذربایجان و ترکیه به ایجاد کریدوری که نخجوان را به جمهوری آذربایجان متصل کند، انتظار می رود درگیری های مرزی بین دو کشور باز هم ادامه پیدا کند.

اهداف جمهوری آذربایجان و ترکیه در این منازعه از یک سو، ارمنستان و ایران از سوی دیگر مشخص است. ترکیه و آذربایجان به دنبال ایجاد یک کریدور تُرک انتقال کالا و انرژی با ورود به خاک ارمنستان، محروم کردن ایران و ارمنستان از مزایای ژئوپلتیک و ژئواکونومیک دو کشور و حذف آنها از مسیرهای ترانزیت کالا و انرژی و باز کردن پای ناتو به قفقاز و آسیای میانه هستند. ایران و ارمنستان هم تلاش می کنند از تحقق این اهداف جلوگیری کنند. البته موضع گیری ها و اقدامات ضعیف و محدود دو کشور که تنها بر ضرورت عدم تغییر مرزهای جغرافیایی منطقه و برگزاری مانورهای نظامی محدود شده، نتوانسته است جلوی زیاده خواهی آذربایجان و ترکیه را بگیرد. همین واکنش های ضعیف و منفعلانه باعث گستاخی بیشتر آذربایجان و ترکیه شده است.

سوالی که در این میان به ذهن می رسد این است که روسیه در این منطقه چه اهداف و منافعی را دنبال می کند و برنامه آن برای قفقاز چیست؟ 

ایفای نقش منجی و حفظ تعادل بین آذربایجان و ارمنستان

روسیه تلاش دارد با تداوم بخشیدن به وضعیت نه جنگ نه صلح در قفقاز و ضروری نشان دادن حضور خود برای حفظ صلح، نفوذ و سلطه خود بر آذربایجان و ارمنستان را حفظ کند و از شکل گیری اوکراین یا گرجستان دیگری که تمایل به آمریکا داشته باشد، جلوگیری کند. مسکو نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان را منصوب جرج سوروس می داند و حتی از انتصاب های اخیر وی نیز خشنود نیست. لذا تلاش زیادی برای تقویت توان دفاعی و نظامی ارمنستان نمی کند تا این کشور سرانجام سیاست هایی را که مطلوب روسیه باشد درپیش بگیرد و از آمریکا دور شود. 

موفقیت های آذربایجان در جنگ با ارمنستان باعث می شود افکار عمومی نخست وزیر را سرزنش کنند و احزاب و رسانه های مختلف در ارمنستان و روسیه نخست وزیر را مسئول شکست در جنگ و بی تفاوتی کرملین به خاطر طرفداری پاشینیان از غرب دانسته اند. روسیه همچنین می خواهد این تصور را در ارامنه ایجاد کند که بدون حمایت روسیه دوام نمی یابند تا آنها مانند بلاروس با سیاست های کرملین سازگارتر شوند.

روسیه با عدم پشتیبانی نظامی جدی از ارمنستان این پیام را به جمهوری آذربایجان منتقل کرد که حفظ دستاوردهای جنگی باکو منوط به همکاری با مسکو و رعایت منافع کرملین است. روسیه تلاش می کند به این شکل آذربایجان را هم وابسته به خود نگه دارد. 

روسیه توانسته خود را در موضع یک کشور بی طرف به تصویر بکشد و به عنوان میانجی صلح در مناطق منازعه حضور یابد. در عین حال ترکیه به عنوان کشوری جاه طلب و جنگ طلب که تنها از منافع آذربایجان حمایت می کند نتوانست در مذاکرات صلح دو کشور حضور یابد و لذا روسیه پای این کشور را که می توانست منافع سیاسی و اقتصادی و امنیتی کرملین را تهدید کند تا حدی از قفقاز کوتاه کرد. کرملین برای نشان دادن جدیت خود در برابر ترکیه به مراکز آموزشی تروریست های مورد حمایت ترکیه در سوریه حمله کرد. با این کار، آنکارا فهمید شانس زیادی برای انتقال تروریست های جهادی از سوریه به آذربایجان و قفقاز ندارد. بنابراین روسیه از شکل گیری هر منازعه ای که نقشه فعلی منطقه را به طور جدی تغییر دهد، جلوگیری می کند. اما مانع از دست اندازی های کوچک آذربایجان به ارمنستان نخواهد شد تا سیاست های فوق الذکر را پیگیری کند. روسیه از تمایل آذربایجان به اشغال بخش هایی از استان سیونیک ارمنستان برای ایجاد کریدور زنگه زور آگاه است، زیرا توانمندی ها و بازوهای اطلاعاتی و عملیاتی زیادی در هر دو کشور دارد. نبرد 44 روزه سال قبل، بعد از پایان رزمایش راهبردی Kavkaz روسیه و ارمنستان آغاز شد. در آن زمان هنوز نظامیان روسیه در منطقه مستقر بودند. این امر نشان می داد باکو بعد از جلب رضایت مسکو نبرد با ارمنستان را آغاز کرده است. 

روسیه در سال 2008 گرجستان و در سال 2014 اوکراین را به علت تمایل به ناتو و آمریکا با تهاجم نظامی و اشغال بخشی از خاک این دو کشور مجازات کرد. تهدید نظامی مولداوی در سال 2014 با انجام رزمایش نظامی نیز به همین علت بود. اما واکنش ملایم به تهاجم باکو به ارمنستان، تعلل در زمینه کمک نظامی به ایروان و در عین حال وادار کردن آذربایجان به توقف جنگ بعد از سقوط شوشی نشان داد روسیه می خواهد تعادل در منطقه بین دو طرف منازعه حفظ شود تا نفوذ روسیه بر آذربایجان و ارمنستان ادامه یابد. 

نمایش ناکارآمدی الگوهای غربی برای ایجاد صلح در منطقه

روسیه با تاکید بر توانمندی انحصاری خود برای ایجاد صلح در منطقه قفقاز به دنبال اثبات شکست و ضعف الگوی غربی زمامداری و مدیریت جوامع است که کشورهایی مانند ارمنستان و گرجستان و تا حدی آذربایجان از آن تبعیت می کنند. در واقع پوتین به دنبال اثبات این موضوع است که دموکراسی غربی در قفقاز کارآمد نیست. روسیه با موفقیت کشورهایی مانند آمریکا و فرانسه را در قفقاز به حاشیه رانده و ابتکار عمل را در گروه مینسک بر عهده گرفته است. روایت روسیه این است که دو کشور خودکامه یعنی آذربایجان و ترکیه به یک دموکراسی ضعیف (ارمنستان) حمله کردند و این روسیه استبدادی بود که از شکست کامل دموکراسی جلوگیری کرد. 

بنابراین روسیه ثابت کرد در قفقاز رویکرد غیرلیبرال و اقتدارگرای از بالا به پایین موجب صلح می شود و لذا روش های دموکراتیک کشورهای غربی پاسخگو نیست. عملیات صلح بانی روسیه ماهیت کاملا نظامی دارد و بدون مشارکت نیروهای مدنی یا دیگر سازمان های بین المللی غیرنظامی به خصوص سازمان ملل انجام می شود. لذا در صورت توقف آن امکان تشدید درگیری ها وجود دارد و همین امر موجب حضور دائمی نظامیان روسیه در منطقه می شود. 

نتیجه گیری

بازنده این درگیری ها فعلا ارمنستان است که قادر به تامین امنیت قره باغ نیست، نتوانسته روسیه را وادار به دفاع از خود کند و شکست نظامی را پذیرفت تا جلوی از دست رفتن بیشتر خاک خود را بگیرد. در مقابل، الهام علیف در آذربایجان، با حفظ روابط با روسیه، تقویت روابط با ترکیه و پیروزی در برابر ارمنستان مشروعیت رژیم خود را افزایش داد.

روسیه با ایفای نقش منجی و میانجی، حفظ نفوذ در منطقه و تامین تسلیحات مورد نیاز دو کشور، هم پایگاه های نظامی خود را در قفقاز حفظ می کند و هم منافع اقتصادی خود را از طریق حفاظت از کریدورهای حمل و نقل و انرژی و تعیین مسیر آنها تضمین می کند. 

در عین حال با توجه به سرسختی و احساسات تند میهن پرستانه در ارمنستان و آذربایجان، مشخص نیست روسیه تا چه زمانی بتواند روند میانجی گرانه فعلی را ادامه دهد. تعیین دقیق مرزهای دو کشور و اجرای توافق نامه صلح 9 ماده ای کاری بسیار دشوار است و در صورت شکست مسکو در این زمینه اعتبار این کشور زیر سوال رفته و اجرای ترتیبات امنیتی، سیاسی و اقتصادی مدنظر کرملین دشوار می شود. 

با توجه به رویکرد روسیه در منطقه قفقاز، ایران و ارمنستان برای تامین منافع خود نمی توانند امید زیادی به همراهی و مساعدت مسکو داشته باشند. این کشور خود را بازیگر انحصاری منطقه می داند و حاضر به اعطای امتیاز به سایر کشورهای منطقه نیست. روسیه به علت سیاست هسته ای مستقل جمهوری اسلامی و با توجه به منابع نفت و گاز فراوان ایران، به دنبال تضعیف نفوذ تهران در قفقاز است. این امر به کاهش قدرت مقاومت ارمنستان در برابر تجاوز آذربایجان و ترکیه منجر می شود و تمامیت ارضی این کشور را تهدید می کند. بنابراین ضروری است هر دو کشور همکاری های نظامی، اقتصادی و سیاسی خود را به خصوص در استان جنوبی سیونیک افزایش دهند تا آذربایجان قادر به تجاوز دوباره به خاک ارمنستان برای محاصره این کشور و ایجاد کریدور زنگه زور برای نقض تمامیت ارضی ارمنستان نباشد. 
 

احسان موحدیان

نویسنده خبر

دکتر احسان موحدیان، مدرس دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: جمهوری آذربایجان آذربایجان ارمنستان ایران و آذربایجان ایران و ارمنستان ایران و آذربایجان و ارمنستان ایران و روسیه روسیه ترکیه ترکیه و روسیه ترکیه و آذربایجان ترکیه و ارمنستان قفقاز روسیه و ارمنستان


( ۴۴ )

نظر شما :

ناشناس ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۳:۲۵
روسیه اصلا قابل اعتماد نیست ، اگر از ارمنستان حمایت نکنه باکو پای ناتو رو به قفقاز باز میکنه بعد از زنگه زور هم باکو با ترکیه دنبال نقشه آذر بای یجان جنوبی میاد و امنیت ایران و تهدید میکنن و شمال و غرب ایران و باکو و ترکیه تبدیل میکنن به شمال سوریه عقده روسها از پاشینیان و عدم حمایتشون از ارمنستان باعث میشه پای ناتو به قفقاز باز بشه ضمن اینکه ترکها در نقشه های موهوم جهان ترکشون سیبری رو هم میخوان روسیه بخاطر دشمنی با پاشینیان داره آینده خودش و ایران و به خطر میندازه
آتیلا ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۳:۵۵
باز هم سایت دیپلماسی ایرانی بعد از یک وقفه کوتاه در استفاده از افراد نفرت پراکن دوباره به همان روال سابق برگشته البته مشخص است وقتی سر دبیری سایت مستیما از فرقه ایرانشهری ها خط می گیرد و به آنها پاسخگوست اصلاح رویه انتظار بیجایی است البته من نوشته این آقا را اصلا نخواندم و تا اسمش را دیدم می دانم این لابی ارامنه دنبال چیست.
علی ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۳:۵۸
تجاوز آذربایجان !!!! یعنی چه؟
خسرو ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۴:۱۳
نوشته های احسان موحدیان با جانبداری شدید از ارمنستان و تلقین دشمنی ترکیه و آذربایجان با ایران - سابقه ذهنی روشنی به خواننده در مورد عدم تحلیل اساسی منافع ایران بدست میدهد ایشان بدنبال پاشیدن تخم کینه و نفرت از ترکها در دل مردم ایران هستند ولی چقدر موفق میشوند خدا داند تاکید کذب و زیاد روی تجاوز اذربایجان به ارمنستان عوض کردن جای ارمنستان متجاوز و ظالم که یک میلیون نفر از مردم مسلمان قره باغ را آواره کرده و دهها شهر و صدها روستا را ویران کرده است چقدر وجدانی است ؟ حتی خود ارامنه اینقدر افراطی نیستند یعنی موحدیان داشناق تر از پاشینیان شده است ؟
علی ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۵:۰۳
«طی ماه ها و هفته های گذشته نیروی های جمهوری آذربایجان با تجاوز به خاک ارمنستان بخش هایی از خاک این کشور را تصرف کردند» این جمله رو که دیدم دیگه مقاله رو جدی نگرفتم و نمیخونم. چونکه نویسنده اصلا نمیدونه قضیه چی هست که حالا بخاد راجع بهش تحلیل بنویسه!!
به علی ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۵:۲۶
حق داری چون برای ترکها تجاوز به خاک دیگران و نادیده گرفتنشون عادیه نگو ارمنستان اونجا رو اشغال کرده که اتفاقا اول مال ارامنه بود بعد ترکها اونجا رو اشغال کردن ارامنه پس گرفتن و دوباره ترکها میخوان بگیرنش همونطور که کردستان و اشغال کردید و الان منکر کردستانید تاریخ تحریف شده شما اینه نگی مثل تاریخ پهلوی که میگم بله مثل مازنیها تاریخ و تحریف میکنید به نفع خودتون ولو به قیمت تحریف تاریخ و تحقیر دیگران مثل سریال سرزمین کهن کمال تبریزی
به خسرو ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۵:۴۷
مگه مردم خودشون نمیدونن ترکیه و آذرباییجان نقشه تجزیه ایران و دارن ؟ مگه نقشه های جهان ترک و آذرباییجان و ندیدن ؟ کسی تو ایران از ترکها متنفر نیست از حکومتهای ترک متنفریم که شما حامیشونید از 1میلیون مسلمان میگی اولا که شما همیشه اعداد و دستکاری میکنید نمونه اش تو خود ایران که تعدادتون و دستکاری میکنید چند میلیون کرد تو ترکیه و سوریه بودن و ترکیه بهشون حمله کرد ؟ چند میلیون تالش و تات مورد ظلم آذرباییجانن ؟ مگه دروغه که دنبال تجزیه ایرانه آذرباییجان ؟ خیلی ناراحتی از چند تا مقاله و چند تا کامنت برو سایتهای آذرباییجانی ببین چیا مینویسن تازه اینجا کامنتهای شما منتشر میشه اونجا کامنتهای مخالفان اصلا منتشر نمیشه
سهیل ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۱۸:۳۹
نویسنده با دلسوزی خاص مواضع و اهداف روسیه و ....را معرفی و تبین میکند اما عده ای که مخالف منافع ایران و حتی موجودیت ایران هستند با اتهام افکنی ایرانشهری مزدورانه در حال حمایت از دشمنان قسم خورده ایران هستند ،علیف سرخوش از پیروزی بر ارمنستان عربده کشی برای ایران میکند و تهدید نماینده مجلس باکو برای تجزیه ایران جای هیچ شکی و شبهه باقی نمی گذارید ،ایا شما منتقد نویسنده مقاله ایرانی هستید ؟؟؟؟؟؟؟
مهندس مهراب لاهیجانی ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۲۰:۱۷
احسنت بر نویسنده محترم اقای دکتر احسان موحدیان و با کسب اذن از ایشان ، مضافا پشتیبانی نظامی، اقتصادی و سیاسی ایران از ارمنستان ضمن دوری این کشور از روسیه سبب نزدیکی ایران به غرب مسیحی و بهر برداری از لابی ارامنه در کنگره امریکا و در راستای منافع ایران است.
محمد علی ۲۰ آذر ۱۴۰۰ | ۲۱:۰۹
بسیار جامع و قابل تامل. جمهوری باکو به صورت فزاینده ای در حال تبدیل شدن به غده سرطانی قفقاز است که با جعل و دروغ در حال تاریخ سازی دروغین و هویت سازی مطلقا جعلی است
فرزاد ۲۱ آذر ۱۴۰۰ | ۰۹:۲۶
جمهوری باکو بعد از جنگ سال گذشته که به مدد کمکهای همه جانبه عوامل پشت صحنه و دوپینگ اونها موفق به شکست ارمنستان و کسب اعتماد به نفسی کاذب شده؛ اخیرا در اقدامی غیرقانونی و توسعه طلبانه در تقسیمات جدید کشوری خود ؛استان غربی هم مرز با ارمنستان را با یک نامگذاری جعلی به نام رنگه زور غربی نامگذاری کرده .این نامگذاری جعلی بدان معناست که استانی به نام رنگه زور شرقی نیز وجود دارد که امروز طبق مرزهای شناخته شده و قوانین بین المللی همان استان سیونیک ارمنستان یعنی مرز جنوبی ارمنستان با ایران هست.در واقع باکو با این نامگذاری جعلی نه تنها زمینه ادعای ارضی بر استان سیونیک ارمنستان که مرز این کشور با ایران هست را فراهم کرده؛بلکه به طور مستقیم و آشکار مرزهای ژئوپلتیک ایران را مورد تهدید قرار داده و اخیرا هم جمهوری باکو با اشغال قسمت‌هایی از استان سیونیک و تهدید به ایجاد کریدور موهوم رنگه زور در جنوب ارمنستان ومرزشمالی ایران با توسل به زور؛ به سمت عملی کردن تهدیدات وتجاوزات خود نسبت به تمامیت ارضی ارمنستان و مرزهای ژئوپلتیک ایران اقدام کرده.با این اقدامات غیرقانونی وتجاوزکارانه باکو؛ جای هیچ گونه تردید و مماشاتی برای ایران در برخورد قاطع با این توطئه شوم و خطرناک باقی نمانده.وشایسته هست که برای تضمین مصالح آینده کشور وحفظ منافع ملی ؛هرقلم مسمومی شکسته و هر صدای ناهنجاری خفه شود.
فرزاد ۲۱ آذر ۱۴۰۰ | ۱۱:۰۲
ما در نوشته جناب موحدیان هیچ مطلب یا اظهار نظری درمورد قوم ترک مشاهده نکردیم که بخواهیم مطالب ایشان را به پاشیدن تخم کینه از قوم ترک تعبیرکنیم.این نفرت پراکنی فقط ساخته ذهن بیمارشما وحاصل خالی بودن ذهن شما ازمنطق وجواب مستدل به مطالب ارائه شده هست که با تهمت وکلی گویی به دنبال انحراف از اصل موضوع یعنی مصداق‌های عینی وغیرقابل انکار سیاستهای ضدایرانی باکو وانکارا هستید.آنچه توسط نویسنده ذکرشده صرفا یادآوری وهشدار در مورد سیاستهای ضد ایرانی دو دولت همسایه یعنی باکو و ترکیه هست.ومشارکت این دو دولت در توطئه ضدایرانی دول غربی واعضا ناتو.قاعدتا هیچ عقل سلیمی سیاستهای ضدایرانی دیکتاتور های این دو کشور را به پای قوم ترک نمی نویسد.این دیکتاتور ها حتی نماینده واقعی مردم کشور خودشان هم نیستند چه برسد به قوم ترک که خاستگاه وموطن اصلیش جایی غیر از این دو کشور جعلیست.
به سهیل ۲۱ آذر ۱۴۰۰ | ۱۲:۵۷
اونیکه مخالف وجود ایرانه شما پانترکهایید که از شمال تا مرکز ایران و که هیچ‌ربطی به شما نداشتن و فقط حاکمان ترک زمانی اشغالش کردن و تو نقشه های تجزیه طلبانه آذرباییجان میارید آذرباییجان شمالِ غرب بود نه شمال تا مرکز ایران من ایرانشهدی نیستم ولی وقتی استان منم افتاده وسط مسیر شمال تا مرکز که میخواید طبیعتا باهاتون مخالفم فهمش انقدر سخته فکر کردی هرکی میاد اینجا کامنت میذاره ایرانشهریه ؟ لری که ملایر و میخواد از توی ترک محق تره بفهم
فرزاد ۲۱ آذر ۱۴۰۰ | ۱۶:۴۱
در جواب«به سهیل»به نظر میاد متوجه منظور سهیل نشدید و دچارسو تفاهم شدید.
عبدالرضا ۲۲ آذر ۱۴۰۰ | ۰۰:۴۶
روسیه مجبور شد در قره باغ بی طرف بماند چون اگر از ارمنستان حمایت می کرد ازربایجان را دشمن خود می کرد ولی ارمنستان اشغالگر چه حمایت می شد چه نمی شد در دستان روسیه بود در ضمن پشت ازربایجان قطع نامه شورای ملل ترکیه و اسراییل بود که ضدیت با انها عواقب سویی برا روسیه داشت
فرزاد ۲۲ آذر ۱۴۰۰ | ۰۰:۴۸
در جواب به آتیلا:سرنا رو از سر گشادش نمی زنند جناب!اتفاقا شواهد و قراین خلاف ادعای شما رو ثابت می کنه .متاسفانه امروز از خوشبختی شما و شوربختی ما آنچه جرم و گناه نابخشودنیه ؛ملیگرایی وآنچه مجاز ومباحه ؛ایرانستیزی وحمله به عناصر هویت ملی و ضدیت با منافع ملی و قبیله گرایی.هرزمان میهن دوستان از سر احساس دین به وطن در صدد دفاع از منافع ملی و مقابله با شیطنت و توطئه قبیله گراها برآمدن با برچسبهایی چون فاشیسم و پانفارس رانده شدن .ادعای مضحک شما و عملکرد ضد ملی بعضی حضرات مسوول در ایران آدم رو یاد حکایت گلستان سعدی و مثل معروف او می اندازه که:«...سگ را گشاده اند و سنگ را بسته.».طبق معمول دزدها موقع فرار؛فریاد دزد دزدشون از همه بلندتره.
اقدام ۲۲ آذر ۱۴۰۰ | ۱۲:۱۰
عبدالرضا خدا شفات بده روسیه از ترکیه و آذرباییجان و اسرائیل قدرتمندتره توهمات پایان ناپذیر شما مثل توهم جمعیت 50 درصدیتونه فکرکردی روسیه هم ایرانه که ترکها توش نفوذ داشته باشن و به نفع آذرباییجان و ترکیه سیاست گذاری کنن یا اجازه میدن توهمات بای اوغلو که میگه 60 تا 70 درصد مسکو تورک هستن و ما باید نجاتشون بدیم و مثل ایران بی جواب میذاره ؟فعلا سکوت میکنه تا عقده ای ترین کشور دنیا بعد از ترکیه بیشتر غرق در توهمات پانترکیش بشه به وقتش جوری ضربه میزنه که تلافی نقشه جهان ترک و توهمات ترکهای آذرباییجان و ترکیه و بردن سیبری تو نقشه جهان ترک و بده خودش هم در جواب به نقشه اردوغان گفت که جهان ترک در اختیار ماست که خدا رو شکر کارشناسان ترک معنی کنایه اش و هم نفهمیدن و تو سایتهای ایرانی هم احمقانه نوشتن روسیه قبول کرد چین که موضعش سخت تر هم بود محض اطلاعت روسیه و چین حق وتو هم دارن
سید حسن ۱۲ آبان ۱۴۰۱ | ۰۰:۱۸
جالبه دوستانی میگن به فلان دلیل اصلا مقاله رو نخوندم ولی کامنت میزارن اگه نمیخواین بخونین و بهش اهمیتی نمیدین چرا کامنت میزارین! و با تفکر پان خودشون مقاله رو نقد می‌کنن درحالی که مقاله رو نخوندن، چطور میشه چیزی رو نخوند و همچنین نقدش کرد، دوستان محترمم سعی کنید در هر موضوعی بدون در نظر گرفتن پس زمینه فکریتون و تعصبات، با منطق عقل بهش نگاه کنید تا به نظر و تحلیل صحیحی برسید و برای خودتون و دیگران که نظر شما رو میبینن نفع داشته باشه
ناشناس ۲۳ فروردین ۱۴۰۲ | ۰۰:۵۳
من از سیاست چیزی نمی دونم. ولی فکر میکنم وقتی روسیه از ارمنستان حمایت نکنه. ایران باید بدون در نظر گرفتم رضایت روسیه مثل خاک خودش از ارمنستان دفاع کنه.ضمن اینکه ترکیه هم زیادی دور برداشته.چنین مرتبه هم به شمال عراق و سوریه حمله کرده