سکوت راهبردی یا سکوت کر کننده

نویسنده: پرستو بهرامی‌راد

دیپلماسی ایرانی: تقریباً دو ماه از توقف مذاکرات در وین می‌گذرد. مقامات ایرانی و آمریکایی ادعا می‌کنند مذاکرات از طریق انریکه مورا، هماهنگ کننده مذاکرات ادامه دارد. با این حال خبر دقیقی از روند این مذاکرات و اختلافات باقی مانده ارائه نمی‌شود. 

در چند هفته اخیر سکوت تیم‌های مذاکره کننده بسیار کر کننده شده است و نام آن را سکوت راهبردی گذاشته‌اند. این در حالی است که جامعه و بازار ایران به شدت به روند مذاکرات وین و احیای برجام گره خورده است. 

سکوت خبری تیم‌های مذاکره کننده باعث ایجاد اخبار منفی از روند مذاکرات شود. با اینکه تهران و واشنگتن ادعای ادامه مذاکرات را دارند، با این حال اخباری مبنی بر بن بست مذاکرات مطرح می‌شود. 

واشنگتن اختلاف اصلی در روند مذاکرات را خواسته ایران مبنی بر خروج نام سپاه از لیست تروریستی مطرح می‌کند. با این حال سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان اختلاف دو کشور را کمتر از تعداد انگشتان یک دست می‌داند و فقط بحث سپاه را عامل به توافق نرسیدن نمی‌داند.

با این حال سکوت خبری تیم های مذاکره کننده و ارجاع همه مسائل به پشت درهای بسته احیای برجام را به یک معمای پیچیده برای جامعه تبدیل کرده است. با هر خبر منفی یا مثبت که صحت آن را نمی‌توان سنجید بازار ایران دچار تنش جدی می‌شود. 

بارقه‌ای از امید

در حالی که اخبار در خصوص مذاکرات به شدت منفی است، اما شواهدی بر حل احتمال توافق وجود دارد. 

در این بین بحث توافقی میان تهران و ریاض قدرت زیادی یافته است. بدون شک عربستان از سوی دیگر در هفته‌های اخیر، بریتانیا با تغییر مواضع قبلی خود از توافق هسته‌ای با ایران حمایت کرده است. به گفته سخنگوی بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا علت اصلی آن تمایل به برقراری هرچه سریع‌تر روابط اقتصادی با ایران است.

از سوی دیگر بار دیگر نقطه امیدی برای مذاکرات به ظاهر بن بست رسیده احیای برجام بوجود آمده است. برای دومین بار از آغاز سال 1401 انریکه مورا، هماهنگ کننده مذاکرات به تهران سفر می‎کند. او از سه شنبه تا جمعه در ایران با مقامات ایرانی دیدار خواهد کرد. برخی احتمال دیدار او با علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی را نیز داده‌اند.

با توجه به نقش اتحادیه اروپایی در زمینه مبادله دیدگاه‌‌های تهران و واشینگتن و میانجی‌گری میان دو کشور، سفر انریکه مورا به تهران می‌تواند گام جدیدی برای رایزنی‌های سازنده پیرامون موضوعات اندک ولی مهم باقی‌مانده تلقی شود. احتمالاً این سفر شامل آخرین و صریح‌ترین گفت وگوی مورا در تهران در خصوص احیای برجام باشد.

در واقع غرب نگران گریز هسته‌ای ایران است و زمان کمی به پایان این راه مانده است. بسیاری بن بست در مذاکرات را پایان راه احیای برجام خوانده‌اند. با این حال هنوز بارقه‌ای از امید در خصوص احیای پرونده برجام وجود دارد. باید دید که سفر انریکه مورا به تهران چه دستاوردی برای پرونده برجام خواهد داشت؟ آیا توافقی برای پرونده احیای برجام رقم می‌خورد؟