مذاکره در عین بی‌اعتمادی

دیپلماسی ایرانی: با توجه به تحولات خاورمیانه، آتش‌بس شکننده میان ایران و اسرائیل، به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران و اروپا و توقف مذاکرات ایران و امریکا، همچنین تداوم جنگ در غزه و تداوم بحران امنیتی در جنوب لبنان اندیشکده‌های غربی را بر این باور رسانده است که منطقه خاورمیانه در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد.

شکست مذاکرات آتش‌بس غزه و محدودیت‌های همکاری ایران با آژانس، همراه با عدم پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای، خطر تشدید تنش‌ها را افزایش داده است. با این حال، اندیشکده کارنگی و سیاست خارجی اروپا بر این باورند که تمایل اروپا، چین و برخی کشورهای عربی به ویژه قطر، عمان و عربستان سعودی به دیپلماسی، احتمال سناریوی بن‌بست یا دیپلماسی محدود را محتمل‌تر از جنگ تمام‌عیار می‌کند.

از سوی دیگر به اعتقاد اندیشکده روابط خارجی، ایران با افزایش آمادگی نظامی خود، به دنبال بازدارندگی در برابر اسرائیل و آمریکاست، اما فشارهای اقتصادی و سیاسی داخلی ممکن است تهران را به سمت مذاکرات محدود سوق دهد. درخواست‌های مکرر آمریکا برای مذاکره، اگرچه با ادعاهای غیرواقع‌بینانه (مانند نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران) همراه است، نشان‌دهنده تمایل واشینگتن به مدیریت بحران از طریق دیپلماسی است. دونالد ترامپ دائما از بازگشت به میز مذاکرات صحبت می‌کند و استیو ویتکاف نیز از ارتباط با طرف ایرانی‌اش می‌گوید.

با این حال، حمایت ضمنی غرب از اقدامات اسرائیل و عدم محکومیت حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران، اعتماد تهران را کاهش داده و چشم‌انداز توافق جامع را تیره کرده است. اروپا نه تنها تا کنون حاضر نشده است که حملات اسرائیل علیه را محکوم کند بلکه بر عکس سه کشور اروپایی هم در عمل و هم در حوزه سیاسی به حمایت از اسرائیل برخواستند و اقدام اسرائیل علیه ایران را اقدام پیش‌دستانه دانسته‌اند؛ عبارتی که در حقیقت تکرار ادعاهای اسرائیل است. در این رابطه اظهارات صدر اعظم آلمان که گفت اسرائیل از طرف اروپا در حال انجام «عملیات کثیف» است نشان می‌دهد که اروپا بیش از پیش در جبهه اسرائیل ایستاده است. در این میان پرواضح است که امریکا نیز در جبهه اسرائیل علیه ایران است. این موضوع سبب شده است تا اعتماد ایران به غرب به طور کامل از بین برود و با یک بدبینی بسیار بالا به هر گونه گفت وگو یا مذاکره یا تعاملی با اروپا و امریکا تن بدهد.