کشورهای عربی

تاریخچه تلاش‌ها برای خلع سلاح حزب‌الله؛ از سازمان ملل تا طرح عبری_عربی_غربی

تلاشی برای بازی در زمین دشمن جدید

علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: درحالی‌که ارتش لبنان از دادن هرگونه تضمین به حزب‌الله مبنی بر عدم ترور فرماندهان (مانند سال ۲۰۰۸) و نیروهای این گروه توسط رژیم صهیونسیتی ناتوان است؛ عدم اقدام مؤثر ارتش لبنان برای درگیری با رژیم صهیونسیتی برای آزادسازی پنج نقطه لبنان تحت اشغال این رژیم و همکاری ارتش لبنان با رژیم صهیونسیتی مبنی بر عقب‌نشینی رژیم صهیونسیتی از خاک لبنان مشروط بر خلع سلاح حزب‌الله توسط ارتش و دولت لبنان، سوءظن‌های بسیاری را در سران حزب الله نسبت به حسن نیت ارتش و دولت لبنان باعث شده است. 

ادامه مطلب

هنر جنگ در قرن ۲۱

درس‌هایی از دشمنی فراگیر تا روابط راهبردی اسرائیل و اعراب!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: روند ۸۰ سال روابط اسرائیل و اعراب از یک دشمنی فراگیر، اشغال سرزمین و جنگ‌های خسارت‌بار تا روابط اقتصادی و تجارت پنهان که گذاری ایمن و کم هزینه به عادی سازی روابط سیاسی و شکوفایی دیپلماسی عبری و عربی را در برگرفته، هنر جنگ قرن ۲۱ و بقا در جهان برآشفته کنونی است که بر اساس مشارکت اقتصادی و تجاری دو دشمن پیشین و دو شریک امروز نمایان و تفسیر می‌شود.

ادامه مطلب

اسرائیل کشورهای عربی را بیش‌از‌پیش نگران کرده است

موقعیت سخت کشورهای عربی خلیج فارس بعد از جنگ ۱۲ روزه

در واقع، در طول جنگ ۱۲ روزه، هر شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) نگرانی خود را از سرایت خشونت به سرزمین‌های خود ابراز کردند، اسرائیل را به شدت محکوم کردند و بر موضع بی‌طرفانه‌ی خود تأکید کردند. این محکومیت‌ها – از جمله از سوی کشورهایی که امضاکننده‌ی پیمان ابراهیم هستند – نشان‌دهنده‌ی همسویی با تهران نبود، بلکه تمایل آشکار آنها برای حفظ امنیت خود و ارسال پیام عدم دخالت بود.

ادامه مطلب

با تکیه بر عوامل همگرایی

چارچوب همکاری‌های امنیت منطقه‌ای

فرزاد محمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد یک چارچوب همکاری‌های امنیتی منطقه‌ای بر اساس عوامل همگرایی، با الگوبرداری از مدل‌های موفق، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای کشورهای منطقه است. خاورمیانه به‌عنوان مهد تمدن‌ها، از پیشینه و تاریخ غنی برخوردار است، لذا یافتن عوامل همگرایی چندان دشوار نیست و تنها به بازتعریف گفتمان‌های سیاسی بر اساس این عوامل نیازمند هستیم.

ادامه مطلب

"الحسین یجمعنا" به معنای واقعی کلمه

عاشورا و نبرد اراده‌ها در منطقه

محمدعلی مهتدی در یادداشتی می‌نویسد: باید توجه داشت که "وحدت عاشورائی" به عنوانی یک دستاورد و سلاحی کارآمد در منطقه وارد صحنه شده و برای حفظ و بالندگی این وحدت باید برنامه ریزی شود و هر اقدام نابخردانه ای در جهت مصادره یا تضعیف این وحدت خیانت به آرمان ها و ملت های منطقه تلقی شود.

ادامه مطلب

تجدیدنظر کشورهای عربی در سیاست خارجی خود

ایران قدرتمند بهتر از اسرائیل جاه‌طلب است

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که همواره ایران را به عنوان رقیب راهبردی می‌دیدند، اکنون در حال بازنگری در معادلات امنیتی خود هستند. از نگاه آن‌ها، یک ایران مقاوم و دارای قدرت بازدارندگی، بهتر از اسرائیلی است که بدون مانع به دنبال تحقق پروژه‌های توسعه‌طلبانه خود در منطقه باشد.

ادامه مطلب

لزوم حمایت بریتانیا از متحدان

اسرائیل مثل کشورهای خلیج فارس نیست

نویسنده هشدار می‌دهد که حمایت بیش از حد یا آشکار از اسرائیل، به‌ویژه در شرایطی که این کشور جنگی بی‌امان را علیه غزه و اقدامات توسعه‌طلبانه در کرانه باختری دنبال می‌کند، می‌تواند اعتبار جهانی بریتانیا را خدشه‌دار کند و حتی امنیت داخلی آن را به خطر اندازد.

ادامه مطلب

مذاکرات هسته ای:

بازی دو سر برد ایران در مواجهه با اعراب

علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: عملکرد ایران در این دوره از مذاکرات و تحولات منطقه‌ای نشان از یک تغییر فاز در دیپلماسی جمهوری اسلامی دارد؛ تغییری که از سیاست های واکنشی به رویکردی پیش دستانه، هدفمند و بر پایه تعامل سازنده با همسایگان سوق یافته است.

ادامه مطلب

سفری که متفاوت از سفر بایدن است

سفر خاورمیانه‌ای ترامپ با طعم دیپلماسی اقتصادی، چالش‌های اخلاقی و تنش‌های منطقه‌ای

ترامپ به مشاوران خود اعلام کرده است که قصد دارد در این سفر، توافقاتی به ارزش بیش از ۱ تریلیون دلار با کشورهای عربی خلیج فارس امضا کند.

ادامه مطلب

۱۰ کشور عربی در صدر

تاثیر جنگ تعرفه‌های ترامپ بر کشورهای خاورمیانه

طبق گزارش دفتر نماینده تجاری امریکا، مجموع تجارت امریکا با کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۲۴ به ۱۴۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسید. در آن سال، امریکا کالاهایی به ارزش ۸۰.۴ میلیارد دلار به کشورهای منطقه صادر کرد که ۵.۸ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ افزایش نشان می‌دهد. مجموع واردت امریکا از منطقه نیز در سال یاد شده ۶۱.۳ میلیارد دلار بود که ۱.۶ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ کاهش نشان می‌دهد. به این ترتیب مازاد تراز تجاری بین امریکا و کشورهای منطقه در سال ۲۰۲۴ به ۱۹.۱ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال پیش از آن ۳۹.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.  

ادامه مطلب

بعد از کاهش تنش های سیاسی

سرمایه کشورهای عربی به لبنان باز می گردد؟

کشورهای حوزه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در گذشته سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در لبنان انجام دادند و از پروژه‌های زیرساختی، املاک و مستغلات و بخش بانکی حمایت کردند.

ادامه مطلب

بازگشت اعراب به الگوی پیش از اسلام

چرایی برتری دیپلماسی اعراب بر ایران؟

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتخاب اقتصاد و تجارت به عنوان زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی که بیشتر به دولت‌های غربی و لیبرال نسبت داده شده، انتخاب فرهنگ و ایئولوژی نیز به دولت‌های شرقی و غیرلیبرال یک قرن اخیر نسبت داده شده است، در حالی که چنین دسته‌بندی پایه‌ای محکم ندارد، زیرا هر دولت بر اساس شرایط زمانی و مکانی، زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی خود را انتخاب می‌کند. نمونه برجسته انتخاب زیربنا به فراخور زمان را می‌توان در کشورهای عرب جنوب خلیج فارس به‌ویژه عربستان سعودی به خوبی مشاهده کرد. عربستانی که از یک دولت ایدئولوژیک متعصب در یک قرن اخیر به دولت اقتصادگرای تاجرپیشه موفق در نظام جهانی تبدیل شده است!

ادامه مطلب

پرونده میدل ایست اینستیتیوت درباره بازگشت فشار حداکثری دولت جدید امریکا (بخش هفتم)

تهران مجبور به تجدید نظر می شود؟

در حال حاضر هیچ نشانه‌ای مبنی بر تصمیم تهران برای بازنگری در سیاست‌های منطقه‌ای‌اش، مشاهده نمی‌شود، و باید دید که آیا ایران تماس‌هایی برقرار خواهد کرد که نشان‌دهنده چنین اقداماتی در آینده باشد یا خیر.

ادامه مطلب

قاهره احساس خطر می‌کند

اختلاف مواضع عربستان و مصر برسر سوریه

عربستان سعودی و مصر آشکارا درباره سوریه اختلاف نظر دارند که نمی‌توان آن را صرفا ناشی از اختلاف رویکرد راهبردی تصمیم گیرندگان در دو کشور دانست بلکه معادله ژئوپلتیکی بین سوریه و عربستان، بسیار مهم‌تر از معادله ژئوپلتیکی بین سوریه و مصر است.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی:

قصه جنجال برانگیز دعوت از جولانی برای شرکت در نشست بغداد

هیثم الخزعلی در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: دعوت از الجولانی می تواند گامی خطرناک و جنجال برانگیز باشد که به نشست و اهداف آن آسیب بزند. همچنین می‌تواند تاثیر سلبی بر وجهه دولت عراق بگذارد.

ادامه مطلب

اسرائیل نگران است و کشورهای عربی به رقابت فکر می کنند

ترکیه در فکر تسلط کامل نظامی بر سوریه

اکنون آنکارا قصد دارد در سوریه جدید نقش اصلی را ایفا کند و خلاء ایجاد شده با خروج ایران، متحد اصلی بشا اسد را خود پر کند. این اقدام ممکن است باعث رقابت با کشورهای عربی حوزه ی خلیج فارس و نگرانی اسرائیل شود.

ادامه مطلب

کشورهایی که پیش‌گام شده‌اند

چشم‌انداز هیدروژن سبز در خاورمیانه

سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای خاورمیانه در سال‌های اخیر به اهمیت هیدروژن سبز پی برده و تلاش‌های خود را برای تبدیل این فناوری به یکی از ارکان اصلی اقتصاد انرژی آغاز کرده‌اند.

ادامه مطلب

تلاشی که برای دور کردن دمشق از تهران در جریان بود

مختل شدن تماس‌های عربی - امریکایی با اسد بعد از سقوط حلب

دیوید ایگناتیوس می نویسد: ایالات متحده به‌طور محرمانه در حال بررسی توافقی با دمشق برای قطع جریان ارسال سلاح به حزب‌الله در لبنان بود. این تماس‌های غیررسمی که طی هفته‌های گذشته از طریق کشورهای میانه روی خلیج فارس انجام شد، به نظر می‌رسد با حمله غافلگیرانه مخالفان سوری و تصرف شهر حلب، دومین شهر بزرگ سوریه، در آخر هفته گذشته، مختل شده باشد.

ادامه مطلب

تنوع‌بخشی شرکا زیرسایه بی‌اعتمادی به امریکا

اهمیت بریکس برای امارات و عربستان

در این اجلاس که تحت شعار «تقویت مشروعیت چندجانبه برای توسعه جهانی عادلانه و امن» برگزار شد، تلاش‌ها برای تقویت همکاری و انسجام میان کشورهای عضو به ویژه پس از توسعه اخیر این مجموعه و حضور عربستان، امارات و سایر کشورها در آن بررسی شد.

ادامه مطلب

گفت‌وگوهایی درباره روسیه و اوکراین در قطر

از عرب‌های برنده تا ایالات نامتحد اروپا و بازی میانه ایران

ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اسراییل همواره می خواهد روسیه را راضی نگه دارد تا در سوریه به ایران و به دولت بشار حمله کند و روسها چشم بر این حملات ببندند. در رویدادهای هفتم اکتبر نیز پوتین نگران یهودیان روس ساکن در اسراییل بود. اسراییل از سال ۲۰۲۲ هیچ سلاحی به اوکراین نداده است و البته کاری که حماس در سال گذشته انجام داد، فشارها بر روی روسیه را بسیار کاهش داد.

ادامه مطلب

تشابه جنگ‌های سی‌ساله اروپا با تحولات امروز خاورمیانه

اسرائیل محتاط است و عرب‌ها هوشیار

عرب ها آشکارا، گذر به سمت چندجانبه‌گرایی را در خاورمیانه‌ی تحت رهبری آمریکا به نمایش می‌گذارندو هشدار ایران جدی گرفته خواهد شد، زیرا ارتش و اطلاعات اسرائیل، و البته خود نتانیاهو هم، به‌تازگی پرده ای از توان بازدارندگی ایران را دیده اند.

ادامه مطلب

ابراز بندگی تمام‌عیار در برابر یک جاه‌طلب ماکیاولیست

تلاش کشورهای عربی برای جلب رضایت اسرائیل برای چیست؟

باوجود افزایش شهرک‌سازی‌های اسرائیلی، حملات بی‌سابقه به مسجدالاقصی و فقدان افق سیاسی، کشورهای عربی به عادی‌سازی روابط با اسرائیل ادامه می‌دهند. این می‌تواند تا حدی بر این باور باشد که بهبود روابط اهرم بیشتری در اختیار کشورهای عربی برای فشار بر اسرائیل به‌منظور ایجاد یک کشور فلسطینی قرار می‌دهد. اما آنچه در واقع اتفاق می‌افتد کاملاً برعکس است. نتانیاهو به این می‌بالد که چگونه توانسته، بدون حل مسئله فلسطین، عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی را پیش ببرد.

ادامه مطلب

تاثیر جئوپلتیکی نشست شورای همکاری خلیج فارس با اتحادیه اروپا

کشورهای عربی و اروپایی‌ها عقد اخوت می‌بندند؟

اجلاس قریب الوقوع کشورهای شورای همکاری و اتحادیه اروپا که قرار است در ۱۶ اکتبر در بروکسل برگزار شود، فرصت مهمی برای تقویت همکاری راهبردی میان دو طرف در زمینه‌های متعدد اقتصادی، سیاسی و امنیتی ایجاد می‌کند.

ادامه مطلب

در سایه بحران خاورمیانه

چه رازی پشت دعوت از کشورهای عربی برای نشست ناتو است؟

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند حضور کشوهای عربی در اجلاس ناتو، برقراری آتش بس و توقف جنگ در نوار غزه را در خط مقدم مباحث نمایان خواهد ساخت و بدون پرداختن به این موضوع، پرونده‌هایی نظیر ایجاد «ناتو» عربی یا نیروهای جایگزین عربی در غزه باز نخواهد شد و جانبداری یا ایستادن کشورهای عربی در کنار اردوگاه غربی به زیان مسکو با توجه به سیاست بی‌طرفی این کشورها که از  از آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ اتخاذ شده است، مطرح نخواهد شد.

ادامه مطلب

فرصت‌ها و چالش‌های شراکت هند و امارات

سیاست «به غرب فکر کن» مودی

سیاست «به غرب فکر کن» دولت هند تعامل با غرب آسیا را در اولویت قرار داده و امارات متحده عربی سنگ بنای این گسترش روابط در منطقه شورای همکاری است.

ادامه مطلب

ضربه وجهه واشنگتن بابت حمایت از اسرائیل

امریکا جهان عرب را به سود چین واگذار می کند

نظرسنجی‌هایی که ما در اواخر ۲۰۲۳ و اوایل ۲۰۲۴ در پنج کشور عربی منطقه انجام دادیم، نشان می‌دهند که جایگاه ایالات متحده در میان شهروندان عرب به شدت کاهش یافته است. نظرسنجی‌ای که در تونس انجام شد، که بخشی از آن قبل و بخشی بعد از ۷ اکتبر بود، به وضوح نشان داد که این تغییر در واکنش به رویدادهای غزه رخ داده است. شاید شگفت تر این باشد که نظرسنجی‌ها همچنین نشان دادند که از دست دادن محبوبیت ایالات متحده به سود چین بوده است. دیدگاه شهروندان عرب نسبت به چین در نظرسنجی‌های اخیر ما بهبود یافته و یک روند نیم دهه‌ای کاهش حمایت از چین در جهان عرب را وارونه کرده است. با این حال، هنگامی که از آنها پرسیده شد که آیا چین تلاش‌های جدی برای حمایت از حقوق فلسطینی‌ها انجام داده یا نه، شمار کمی از پاسخ‌دهندگان نظر مثبتی داشتند. این نتیجه نشان می‌دهد که دیدگاه‌های عرب‌ها بازتاب ناخرسندی عمیق از ایالات متحده است و نه حمایت ویژه ای از سیاست‌های چین در برابر غزه.

ادامه مطلب

وضعیت جنگنده‌های اف-۱۵ و اف-۱۶ در اسرائیل، عربستان، ترکیه، مصر و امارات

وقتی جنگنده‌های اف-۱۶ ایران به اسرائیل رسید

قبل از انقلاب، ایران ۱۶۰ فروند اف-۱۶ سفارش داد و امیدوار بود که پس از خرید این ناوگان گران، در نهایت ۳۰۰ فروند از آن‌ها را خریداری کند. ایران تنها کشور دیگری بود که این هواپیما را سفارش داده بود، اما در نهایت قبل از انقلاب ۱۹۷۹ حتی یک اف-۱۶ دریافت نکرد. بنابراین اسرائیل ۵۵ جنگنده اف-۱۶ را که در ابتدا برای ایران در نظر گرفته شده بود، قبل از انقلاب به دست آورد.

ادامه مطلب

وقتی قدرت نرم هزینه می‌شود

غزه، اوکراین و جایگاه اروپایی‌ها در میان افکار عمومی عربی

علی رضوانپور و سعید سیف در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: اتهام‌ها درباره اجرای استاندارد‌های دوگانه، به سرعت و با فراوانی از سوی کشور‌های عربی، قدرت‌های در حال ظهور، رقبای جغرافیایی، مقامات سازمان ملل و حتی خود مقامات غربی مطرح شده است. هنگامی که روسیه در سال ۲۰۲۲ به اوکراین حمله کرد، اروپایی‌ها تحریم‌های "گسترده و بی‌سابقه"‌ای را در تجارت، سرمایه گذاری و حتی بایکوت‌های ورزشی علیه مسکو پیاده کردند. در جریان تلاش لابی بزرگ جهانی، رهبران اروپایی، حمایت از اوکراین را به عنوان دفاع از قوانین و نورم‌های جهانی تصویر کردند.

ادامه مطلب

رقابت تشدید می شود

هوش مصنوعی و افزایش اهمیت کشورهای عربی

رقابت بر سر هوش مصنوعی، اهمیت کشورهای عضو شورای همکاری را به شیوه‌های متعدد و مختلف شامل امور اقتصادی، فنی و آموزشی افزایش داده است.

ادامه مطلب

علاقه مندی به گسترش روابط با تهران

حضور پررنگ مقامات عربی در مراسم رئیس جمهوری ایران به چه معناست؟

ازسرگیری روابط بین عربستان و ایران روند تقاربی را میان کشورهای منطقه آغاز کرده که در واکنش‌ها به شهادت رئیس جمهور ایران و همراهانش به وضوح نمایان شد.

ادامه مطلب