ایران که از نظر راهبردی تضعیف شده، سیگنال‌هایی ارسال کرده که مایل است درباره نظامی‌سازی برنامه هسته‌ای خود با ایالات متحده گفتگو کند، اما هرگونه پیشرفت دیپلماتیک بسیار بعید به نظر می‌رسد.
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این مقاله، با در نظر گرفتن چالش‌های گسترده از تضادهای سرمایه تا نقش منطقه‌ای هند، یک تحلیل جامع و چندلایه ارائه می‌دهد. فرض محوری این تحلیل آن است که ایران از تحریم‌ها و محدودیت‌های کنونی رها شود و به یک بازیگر پویا تبدیل شده باشد. هدف از این تحلیل ترسیم یک چشم‌انداز دقیق از آینده جهان با تمرکز بر عوامل محرک، نقاط عطف و پیامدهای احتمالی است.
ادامه مطلب
سال ۱۴۰۴ با توجه به میراثی که از سال جاری خواهد برد، در هاله‌ای از ابهام و انتظار قرار دارد. اگر تنش‌ها فروکش کند، شاید فرصتی برای بهبود روابط و اقتصاد فراهم شود. اما ادامه بی‌ثباتی می‌تواند این سال را به یکی از سخت‌ترین دوره‌ها تبدیل کند. امنیت داخلی، مدیریت بحران انرژی و عبور از تحریم‌ها، چالش‌های اصلی پیش‌رو خواهند بود. آینده در گرو تصمیم‌های امروز است؛ تصمیم‌هایی که می‌توانند راه را برای آرامش یا آشوب هموار کنند.
ادامه مطلب
از منظر دیگر باید به زمانبندی برای تصمیم گیری در جهت رفع حصر مهدی کروبی با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و تشدید تنش‌های بین‌المللی هم توجه داشت. به هر حال از زمان آغاز به کار دولت دوم ترامپ، ایران با چالش‌های متعدد در سیاست خارجی و داخلی مواجه است. در چنین شرایطی، سیاست "وفاق" برای دولت مسعود پزشکیان نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت «اجتناب ناپذیر» جلوه می کند. این الزام ریشه در شرایط پیچیده داخلی و خارجی دارد که تهران را وادار به اتخاذ رویکردی همگرایانه و کاهش تنش‌های داخلی کرده است.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد گمانه‌زنی‌ها پیرامون نامه رئیس‌جمهور آمریکا، گفت: فعلاً بنایی بر انتشار این پیام نداریم. آنچه در رسانه‌ها منتشر شده، عمدتاً گمانه‌زنی است. محتوای نامه با صحبت‌های عمومی ترامپ فاصله چندانی ندارد. پاسخ ما به مکاتبه پس از تکمیل بررسی‌ها داده خواهد شد. سفر عراقچی به عمان نیز ارتباطی به این نامه نداشت.
ادامه مطلب
حمله آمریکا به یمن و اتصال آن به ایران، معادلات منطقه را پیچیده‌تر کرده است. این اقدام نشان می‌دهد که کاخ سفید هر لحظه ممکن است تصمیمی خطرناک اتخاذ کند. ترامپ، با دستور حمله و اتهام حمایت ایران از حوثی‌ها، تلاش کرد تهران را در موضع دفاعی قرار دهد، اما این حرکت بیش از آنکه تاکتیکی هوشمندانه باشد، نشان‌دهنده تمایل به ایجاد بحران‌های جدید است. نگرانی این است که کاخ سفید، در اقدامی شتاب‌زده و بدون در نظر گرفتن پیامدها، تصمیم به حمله بگیرد. ترامپ، که همواره از رویکردهای تهاجمی استقبال کرده، ممکن است برای اثبات قدرت خود، دست به اقداماتی بزند که خاورمیانه و جهان را درگیر بحران‌های جدید کند.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: «در سایه سرو» با تکنیک ساده‌ای ساخته شده است، داستان سر راست و بچه‌گانه‌ای دارد که مثل دیدن یک خواب یا شنیدن قصه‌های مادربزرگ‌ها، در عین بی ادعایی و سادگی، توجه مخاطب را به خودش جذب کرده است.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: هدف این یادداشت صرفا اشاره به جنبه های کوچکی از این مقوله است و اثبات اینکه ایران به دیوار شیشه ای هیچکس سنگی نپرانده بلکه کوشیده است به آنان که خانه هایشان در معرض سنگ پرانی متجاوزانه و ویرانی از سوی دیگران قرار گرفته کمک کند تا خانه و موجودیت خود را حفظ کنند.
ادامه مطلب
سیدجمال هادیان‌طبایی‌زواره در یادداشتی می نویسد: حالا قطر نه‌تنها برای قطری‌ها بلکه برای همسایگان خویش نیز ظرفیت کم‌نظیری است که می‌تواند در توسعه منطقه‌ای مورد توجه قرار گیرد. با توجه به منافع مشترک و پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی میان ایران و قطر این ظرفیت برای ایران بیش از پیش مشهود است به شرط آنکه از آن بهره ببرد. در بحران ۲۰۱۷ و در بحبوحه تحریم قطر، این ایران بود که با توجه به دوستی دیرینه و پیوندهای عمیق تاریخی در کنار قطر قرار گرفت و مسیرهای دریایی و هوایی را بر این کشور گشود.
ادامه مطلب
گروه‌های مسلح عراقی مورد حمایت ایران در طول سال ۲۰۲۴ به‌طور منظم به نیروهای آمریکایی و اهداف اسرائیلی حمله کردند و در مارس همان سال، در یک حمله پهپادی، سه سرباز آمریکایی را کشتند. اما به نظر می‌رسد که این گروه‌های مسلح مسیر خود را تغییر داده‌اند. آنها از اوایل دسامبر هیچ حمله‌ای انجام نداده‌اند؛ نشانه‌ای از این که بیش‌ازپیش از جلب توجه واشینگتن هراس دارند.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران در تعامل با ابرقدرت‌ها باید با درک توانایی تأثیرگذاری آنها بر سیاست‌های داخلی و خارجی کشورها در مقیاس منطقه‌ای و جهانی با برنامه‌ریزی دقیق، استفاده هوشمندانه از فرصت‌ها و تمرکز بر اهداف استراتژیک عمل کند و تحت تأثیر رفتارهای احساسی، شخصی و ایدئولوژیکی یا بازی‌های سیاسی داخلی و بین‌المللی قدرت‌های بزرگ قرار نگیرد و از هر فرصتی برای پیشبرد منافع ملی خود استفاده کند.
ادامه مطلب
حافظ حاجی کریم جباری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر یک از سه کشور انگلیس، فرانسه و آمریکا (در صورت بازگشت آمریکا به برجام) می تواند به تنهایی، شش قطعنامه ی تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد را که طی سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ میلادی، مطابق با سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ (به اضافه ی قطعنامه ۲۲۲۴ سال ۲۰۱۵ میلادی-۱۳۹۴) علیه جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده بازگرداند. بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام و بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، این امکان در حال حاضر کاملا برای انگلیس و فرانسه فراهم است. بر اساس اطلاعیه های دو کشور مذکور، خصوصا انگلیس قصد دارد تا پیش از مهلت تعیین شده در برجام، یعنی ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (برابر با ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵) این سازوکار را فعال کند.
ادامه مطلب
از چهارشنبه هفته گذشته عرصه سیاست خارجی ایران تحولات سیال و پرشتابی را به خود دیده است. مجموعه این حوادث در روزهای منتهی به پایان سال ۱۴۰۳، شرایط پیچیده و در‌عین‌حال مبهمی را با تمرکز بر دیپلماسی هسته‌ای برای سال پیش‌رو به وجود آورده است، اما در جدیدترین اتفاق، صبح دیروز جمعه پکن میزبان نشست سه‌جانبه‌ای با حضور معاونان وزرای امور خارجه روسیه، چین و ایران درباره پرونده هسته‌ای کشورمان بود که در نهایت با یک بیانیه مشترک هشت‌بندی به کار خود پایان داد.
ادامه مطلب
محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دستگاه سیاست خارجی کشور باید این نکته را مد نظر داشته باشد که در سیاست خارجی به جز اصل اساسی «عزت»، اصول «حکمت و مصلحت» نیز باید مد نظر قرار بگیرند؛ طبق اصل حکمت، رفتار و گفتار خردمندانه، اندیشیده‌شده و محاسبه‌شده باید مورد استفاده قرار بگیرد و از تصمیمات و اقدامات دفعی و بدون حساب پرهیز شود؛ بر این اساس لازم است در مقطع حساس کنونی موضع گیری در رابطه با مذاکره و پرونده هسته ای کشور تنها به افراد متخصص و نخبه در وزارت خارجه سپرده شود و گروه ها و افراد مختلفی که در عرصه داخلی به نحوی دارای تریبون هستند، از طرح نظرات غیر اصولی با مصرف داخلی، که می تواند تبعات جدی بین المللی برای کشور داشته باشد، پرهیز کنند.
ادامه مطلب
سازمان‌های ایرانی که وضعیت حقوق بشر را رصد می‌کنند، کارکنان خود را تعدیل کرده‌اند، گروه‌های جامعه‌ی مدنی برنامه‌های خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند و رسانه‌ها فعالیت‌هایشان را محدود کرده‌اند. تحلیلگران و فعالان ایرانی برآورد می کنند که این کاهش بودجه ده‌ها گروه را که صدها نفر را به کار گرفته بودند، تحت تأثیر قرار داده است.
ادامه مطلب
در حالی که تهران انتخاب ادامه بن‌بست در برابر ایالات متحده را در مقابل مزایای احتمالی تنش زدایی می سنجد، مسئله آمریکا احتمالاً حساس ترین و پیامدترین موضوعی است که آینده جمهوری اسلامی را شکل می دهد.
ادامه مطلب
کتاب «مناقشه قره‌باغ از آغاز تا پایان» که در ۱۹۶ صفحه توسط انتشارات «فرهنگ سبز» منتشر شده، نگاهی به یکی از پیچیده‌ترین مناقشات منطقه‌ای معاصر دارد که هم چنان به عنوان یک ترومای سیاسی، دیپلماتیک، امنیتی و ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز و در مجاورت مرزهای ایران فعال است. مؤلف در این اثر، پس از بررسی اهمیت ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی به ریشه‌های تاریخی مناقشه قره‌باغ می‌پردازد و سپس تأثیرات منطقه‌ای و بین‌المللی آن را واکاوی می‌کند. پاک آیین همچنین، دلایل ناکامی تلاش‌های میانجی‌گران بین‌المللی در حل این بحران را بررسی می‌کند.
ادامه مطلب
سعید محمدی کاوند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجربه‌ی خروج آمریکا از برجام موجب شده که حتی بسیاری از سیاستمداران میانه‌رو نیز نسبت به مذاکره‌ی مجدد با آمریکا تردید داشته باشند. در چنین شرایطی، حتی اگر دولت بخواهد وارد مذاکره شود، فشارهای داخلی و احتمال تکرار تجربه‌ی شکست‌خورده‌ی گذشته، مانعی جدی بر سر راه آن خواهد بود.
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد: در پی اظهارات اخیر ترامپ درباره ارسال نامه به رهبری و صحبت از معامله یا منازعه، شاهد اظهارات مهم رهبری در دیدار رمضانی ایشان بودیم؛ اظهاراتی که با برداشت‌های متفاوتی همراه شد. یک برداشت این است که ایشان در این اظهارات مذاکره درباره برنامه هسته‌ای را رد نکردند. ایشان خاطرنشان ساختند: «مسئله آنها فقط مسئله هسته‌ای نیست، بلکه مذاکره برای آنها راه و مسیری برای طرح توقعات جدید از‌جمله در زمینه امکانات دفاعی و توانایی‌های بین‌المللی و برد موشک و... است که قطعا پذیرفته و برآورده نمی‌شود». توییت نمایندگی ایران در سازمان ملل دایر بر اینکه «اگر مقصود از مذاکره دستیابی به هدف رفع نگرانی از احتمال نظامی‌شدن برنامه هسته‌ای ایران باشد، قابل بررسی است»، منعکس‌کننده برداشت مشابهی است و می‌تواند تأییدی بر شکل‌گیری تحولی در موضع ایران باشد.
ادامه مطلب
رویترز در گزارشی به نقل از منابع دیپلماتیک اعلام کرد که شورای امنیت سازمان ملل متحد، امروز چهارشنبه (۲۲ اسفندماه)، در مورد افزایش ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران، جلسه‌ای غیرعلنی تشکیل خواهد داد. این جلسه پشت درهای بسته برگزار می‌شود تا نمایندگان کشورهای عضو در فضایی محرمانه به بحث و تبادل نظر بپردازند. این رسانه افزود از میان ۱۵ عضو شورای امنیت، شش کشور شامل فرانسه، یونان، پاناما، کره جنوبی، انگلیس و ایالات متحده آمریکا، درخواست برگزاری این جلسه را داده‌اند. این کشورها خواستار بررسی موضوع افزایش ذخایر اورانیوم ایران و پیامدهای احتمالی آن هستند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: شرایط چه وقت برای مذاکرات ایران و غرب یا امریکا فراهم خواهد شد؟ پاسخ به این پرسش در یک جمله کلیدی نهفته است، تا زمانی که دو طرف همچنان به فکر تحمیل أراده بر یکدیگر هستند و جنگ أراده‌ها ادامه دارد، هیچ مصالحه‌ای در کار نیست.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبق آنچه بازماندگان قربانیان توانسته اند "مستند کنند"، ارقام واقعی جنایات ترکیه و حامیانش ده ها برابر بیشتر است. قربانیان اصلی هم علویان، مسیحیان و دیگر اقلیت های مذهبی هستند که به سادگی از سوریه محو می شوند. مقصران زیادی در این زمینه وجود دارد، اما مجرمان اصلی، ترکیه، گروه های تکفیری تندرو و کشورهایی هستند که در سکوت این وحشت را تماشا می کنند.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: علائم تقویت کننده جنگ بیشتر و پیش‌برنده‌تر از علائم تضعیف کننده جنگ هستند. بنابراین تصمیم‌گیران سیاسی در ایران باید حمله نظامی امریکا و اسرائیل را در کوتاه مدت بسیار محتمل و جدی بدانند.
ادامه مطلب
گفت‌وگوهای احتمالی ایران و اروپا در فرصت سه ماهه پیش رو تا نشست بعدی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بعید است که به نتیجه‌ای ملموس و قابل‌توجه برسد. چرا که باید چندین جنبه مختلف از این مذاکرات و شرایط پیچیده آن را در نظر بگیریم.اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، شرایط پیچیده روابط ایران و کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر است. با وجود تلاش‌های دیپلماتیک مداوم و چندین دور گفت‌وگو، هیچ‌کدام از این مذاکرات نتوانسته‌اند به توافقات پایداری منجر شوند. به عبارت دیگر، زمینه‌های تاریخی این مذاکرات نشان می‌دهد که مسیر رسیدن به یک توافق جامع و پایدار، به‌ویژه در حوزه هسته‌ای، با چالش‌های متعددی همراه بوده است. حالا این که در سه ماه آینده به یک نتیجه قطعی دست یابند، کار دشواری به نظر می‌رسد، چرا که مسائل هسته‌ای ایران به‌طور مستقیم با امنیت ملی این کشور و نیز با موقعیت سیاسی ایران در منطقه و جهان در ارتباط است.
ادامه مطلب
از آغاز دولت دوم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تأکید مداوم او و اعضای کابینه‌اش بر دو واژه «مذاکره» و «حمله نظامی» به‌عنوان تنها گزینه‌های موجود برای حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران، جای سؤال‌های زیادی را در سیاست‌های بین‌المللی و دیپلماتیک باقی می‌گذارد. در‌واقع، این دو واژه به‌عنوان نمادهای اصلی استراتژی ترامپ در قبال ایران مطرح می‌شوند. اما چرا ترامپ این دو گزینه را به‌طور مداوم در سخنان خود تکرار می‌کند؟ آیا او واقعا معتقد است تنها این دو گزینه قابل اجرا هستند یا به دنبال استراتژی دیگری است که مذاکره و حمله نظامی را به‌عنوان ابزار فشاری به کار گیرد؟ مذاکره در سیاست ترامپ چگونه تعریف می‌شود؟
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: اگرچه گفته می‌شود دور اخیر مذاکرات میان ایران و اروپا بهتر از قبل بوده اما گویا اینها بیشتر تعارفات دیپلماتیک باشد که اگر مذاکرات خوب پیش رفته بود، رئیس جمهوری فرانسه و مقامات سوئدی علیه ایران اظهار نظر نمی‌کردند و کشورهای اروپایی همچنان به شهروندانشان نسبت به سفر به ایران هشدار نمی‌دادند. همین هفته گذشته بود که در نشست شورای حکام سه کشور اروپایی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران به تندی انتقاد کردند.
ادامه مطلب
عباس آخوندی در یادداشتی می نویسد: تمام منازعه‌های بین‌المللی نهایتا روزی از طریق گفت‌وگو به پایان می‌رسند. باید دید آیا آن روز سرنوشت‌ساز در حل‌وفصل جامع منازعه ۴۵ساله ایران-آمریکا فرا رسیده است؟ ارزیابی من با توجه به فرایند شکل‌گیری نظام نومرکانتالیستی در جهان و شخصیت ویژه ترامپ، این است که پاسخ به این پرسش می‌تواند مثبت باشد. البته، هر رابطه‌ای دو طرف دارد و آینده بستگی به نحوه ادراک ایران از نامه‌نگاری ترامپ نیز دارد.
ادامه مطلب
روش‌های بهتری برای مواجهه با مسئله برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد و خبر احتمال همکاری آمریکا و روسیه در این زمینه نیز بر این امر تأکید دارد.
ادامه مطلب
کیوان محله‌ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اعمال ۲۵ درصد تعرفه بر صادرات فولاد، آلومینیوم، خودرو و نیمه هادی های اروپایی، تهدید به خروج غریب الوقوع از ناتو و همچنین خالی کردن پشت اوکراین (بخوانیم اروپا) در مقابل روسیه، وحشت را به فضای سیاسی و اقتصادی اروپایی ها حاکم کرده است. هم زمانی تصمیمات خصمانه ترامپ علیه اروپا، با کسری بودجه و ضعف اقتصادی روزافزون اتحادیه اروپا پنجره فرصت های بی شماری را به روی جمهوری اسلامی ایران می گشاید.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در شرایطی که ترکیه از نظر زبانی، تمدنی و فرهنگی پیوند چندانی با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز ندارد، دولت اردوغان به منظور تحقق اهداف اقتصادی، سیاسی و امنیتی خود و القا شده توسط اسرائیل و ناتو، به دنبال تقویت کشورهای به اصطلاح جهان ترک و ایجاد ناتوی ترکی، راه ابریشم ترکی و دیگر اقداماتی از این دست برای خلق یک مرجعیت فرهنگی و تمدنی به نام خود و سپس رقابت با ایران است که دامنه نفوذ و تاثیرگذاری فرهنگی و سیاسی آن بدون نیاز به اقداماتی همانند ترکیه به طور طبیعی و به دلیل همبستگی تمدنی و هویتی و تاریخی با ساکنان قفقاز و آسیای مرکزی تا قلب این کشورها امتداد می یابد.
ادامه مطلب