ضرورت شکل گیری کریدور ترانزیتی – امنیتی آسیای میانه

راه های ایران برای مهار شیطنت کریدور ترکیه – آذربایجان – اسرائیل

۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۱۴:۰۰ کد : ۲۰۱۶۶۷۴ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
نویسنده خبر: احسان موحدیان
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تنها یک مرور ساده بر برخی رویدادهای یک ماه اخیر منطقه آسیای میانه و قفقاز نشان می دهد، عدم افزایش تحرک جمهوری اسلامی ایران در منطقه ای که می تواند به دریای فرصت برای کشورمان مبدل شود، چگونه می تواند این بخش از جهان را به یک دریای تهدید برای ایران تبدیل کند. این فرصت سوزی قبلا در باکو رخ داد و مقامات جمهوری اسلامی باید با نکته سنجی و تیزبینی راهبردی واقع بینانه را برای مقابله با تکرار این رویداد تلخ آماده کنند.
راه های ایران برای مهار شیطنت کریدور ترکیه – آذربایجان – اسرائیل

دیپلماسی ایرانی: دو منطقه مهم آسیای میانه و قفقاز به آوردگاه ضدایرانی تازه رژیم صهیونیستی، ناتو و ترکیه مبدل شده اند و این کشورها در تلاش هستند تا با طراحی مسیرهای ترانزیتی انتقال کالا و انرژی بدون حضور ایران و نیز تاثیرگذاری بر حاکمان سیاسی کشورهای مذکور و ترویج گفتمان ضدایرانی زمینه را برای بهره برداری های لازم در آینده به وجود آورند.

تنها یک مرور ساده بر برخی رویدادهای یک ماه اخیر منطقه آسیای میانه و قفقاز نشان می دهد، عدم افزایش تحرک جمهوری اسلامی ایران در منطقه ای که می تواند به دریای فرصت برای کشورمان مبدل شود، چگونه می تواند این بخش از جهان را به یک دریای تهدید برای ایران تبدیل کند. این فرصت سوزی قبلا در باکو رخ داد و مقامات جمهوری اسلامی باید با نکته سنجی و تیزبینی راهبردی واقع بینانه را برای مقابله با تکرار این رویداد تلخ آماده کنند.

1- ترکیه یکی از بازیگران اصلی ضد ایرانی در آسیای میانه است. این کشور از 40 سال قبل حاضر به اتصال راه آهن ایران در مرز رازی به خط راه آهن محلی خود در غرب کشور نبوده است تا مسیر ترانزیتی کشورمان به اروپا تثبیت و پررونق نشود. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در عین حال در تلاش است تا با ایجاد درگیری های مکرر نظامی در شمال سوریه و عراق از شکل گیری مسیر ترانزیتی و کریدور ایران تا دریای مدیترانه از طریق این دو کشور نیز جلوگیری کند. اما قفقاز و آسیای میانه به محل فعالیت اصلی ضدایرانی اردوغان مبدل شده است. در یک ماه اخیر اردوغان با همکاری الهام علیف، رئیس جمهوری آذربایجان، تلاش کرده تا گاز ترکمنستان را به اروپا صادر کند. در شرایطی که ایجاد خط لوله بدین منظور از طریق خاک ایران کم هزینه تر و ساده تر است، اردوغان و علیف اصرار دارند گاز ترکمنستان را از طریق دریای کاسپین به باکو و سپس گرجستان و ترکیه و اروپا برسانند. با توجه به اینکه ایران کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر را به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسانده، این کشورها قادر به لوله گذاری در بستر دریای کاسپین نخواهند بود و باید از روش های پرهزینه ای مثل به کارگیری انواع شناورها استفاده کنند. اصرار اردوغان بر ارتقای شرایط اقتصادی کشورهای به اصطلاح ترک آسیای میانه با هدف همراه کردن آنها با مطامع خود موجب شده تا وی بر روش های غیرمنطقی برای حذف ایران از کریدورهای کالا و انرژی و جلوگیری از کسب کوچک ترین منفعت اقتصادی توسط جمهوری اسلامی ایران تلاش کند. 

2- ازبکستان که طی یک ماه گذشته از مسیر ریلی و جاده ای ترکمنستان و ایران برای انتقال کالا به ترکیه و اروپا استفاده کرده بود، مدتی است به تحریک ترکیه به استفاده از کریدور میانه روی آورده تا از روش ترکیبی، وقت گیر و بسیار پرهزینه تر ریلی – دریایی – ریلی استفاده کند و ایران را مجددا از منافع اقتصادی حضور در مسیرهای کریدوری محروم کند. با توجه به آغاز این مسیر از چین و پایان آن در اروپا تثبیت حذف ایران با فعال تر شدن کریدور میانی یا ترنس خزر (از طریق راه آهن چین – قرقیزستان – ازبکستان – ترکمنستان (بندر ترکمن باشی) – بندر باکو – گرجستان – ترکیه و کشورهای اتحادیه اروپا در دریای سیاه از طریق بلغارستان و رومانی) خسارات جبران ناپذیری به کشور تحمیل می شود. 

3- علاوه بر تلاش برای حذف ایران از مسیرهای کریدور تلاش برای ایجاد ذهنیتی منفی در قبال ایران در منطقه آسیای میانه توسط اتحادیه اروپا، رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و ترکیه به شدت در جریان است. سرمایه گذاری های اتحادیه اروپا بر پروژه های راهبردی منطقه مثل «سد راغون» در تاجیکستان و «کمربند میانی» بسیار مورد توجه است و در راستای ضربه زدن به اقتصاد و جایگاه منطقه ای روسیه و جلوگیری از افزایش نقش ایران در این منطقه تحلیل می شود. در دو هفته گذشته وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی میزبان دو هیئت از کشورهای آسیای مرکزی (قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان) بود. هیات اول شامل 30 جوان زیر 30 سال بود که به ادعای وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی رهبران آینده در این کشورها محسوب می شوند. هیأت دوم که در ابتدای این هفته وارد اسرائیل شد، هیئتی حرفه ای متشکل از 25 مقام ارشد کشورهای مذکور است. آنان با شرکت در جلساتی، مجموعه گزارش هایی در مورد مسائل امنیتی و تهدیدات ایران و جنبه های احتمالی همکاری بین مقامات ارشد بخش راهبردی و بخش اوراسیا و نمایندگان سایر دولت ها و "تهدیداتی که اسرائیل در معرض آنها قرار دارد و چالش های امنیتی که در این منطقه با آن مواجه است" را دریافت کردند.

لازم به ذکر است که در سفر چند ماه قبل سیمونا هالپرین، معاون اوراسیای وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی به تاجیکستان، وی با انتشار توئیتی از دیدار خودش با تعدادی از جوانان با عنوان «رهبران آینده تاجیکستان» خبر داده بود که با بررسی هایی که انجام شد، معلوم شد این جوانان مسئولیت چندین ان جی او فعال را در دست دارند و فعالیت های گسترده ای را برای نسل جوان و مردم تاجیکستان انجام می دهند. در کنار رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و ترکیه نیز سرمایه گذاری های اقتصادی و فرهنگی گسترده ای در باکو و منطقه زنگیلان، تاجیکستان و دیگر کشورهای آسیای میانه انجام داده اند و امامعلی رحمان که اخیرا با خالد الفالح، وزیر سرمایه گذاری عربستان سعودی دیدار داشته در پیام روز شنبه خود به پارلمان این کشور بر اهمیت استفاده تاجیکستان از کریدور میانی به جای مسیرهای عبوری از کشورهای تحت تحریم تاکید کرده که نشانه دیگری از تلاش برای حذف ایران و روسیه از مسیرهای ترانزیتی و کریدوری بین المللی است. 

اکنون مشخص است که روابط رژیم غاصب صهیونیستی با کشورهای آسیای مرکزی مدت زیادی است به صورت علنی برقرار بوده و این رژیم با ایجاد زمینه های اجتماعی مورد نیاز، اکنون به صورت آشکار در حال اجرای سیاست های خصمانه ضد جمهوری اسلامی ایران در این کشورهاست. در این بین دستگاه های فرهنگی، نظامی، اطلاعاتی و سیاست خارجی ایران باید به فعالیت های دشمنان جمهوری اسلامی ایران در کشورهای آسیای میانه توجه جدی تری داشته باشند و تلاش های خود را به روابط بین دولت ها محدود نکند و برای مردم و بدنه اجتماعی این کشورها نیز برنامه هایی جدی داشته باشند.

با توجه به مواردی که تنها به عنوان چند نمونه از تحرکات دشمنان ایران در آسیای میانه ذکر شد، ایران باید مسیرهای کریدوری مناسب خود را فعال تر کرده و از آنها برای تحقق منافع اقتصادی و سیاسی و امنیتی خود بهره بگیرد. البته شکل گیری اجماع در این زمینه مستلزم همفکری و همراهی همه دستگاه های مسئول است، ولی نگارنده بر حسب بررسی ها و مطالعات خود برخی اقداماتی که باید در این زمینه در دستور کار جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرد را پیشنهاد می دهد تا کمکی به تقویت دیپلماسی راه در کشور کرده باشد:

1- با توجه به تحریم ایران و روسیه وهزینه و زمان بالای مورد نیاز برای شکل گیری کریدورهای جاده ای و ریلی، استفاده از ظرفیت دریای کاسپین به عنوان مسیری به دور از مزاحمت و دسترسی آنی باکو، ترکیه و ناتو باید مورد توجه جمهوری اسلامی باشد تا کریدور شمال به جنوب هر چه سریع تر رونق بیشتری بگیرد. ساخت انواع شناورهای رو – رو، نفتکش و کشتی های لایروب در داخل کشور به همین علت باید سرعت بگیرد. در همین راستا باید شرکت های کشتی سازی داخلی و به خصوص شرکت کشتی سازی صدرا که در ساحل دریای کاسپین و در حوالی نکا دارای یک کارخانه تعمیر و کشتی سازی پیشرفته است، مورد توجه و حمایت قرار بگیرند.

2- تکمیل راه آهن اینچه برون در مرز ایران و ترکمنستان که فعلا مسیر ریلی آن به گنبدکاووس تکمیل شده است، اهمیت فراوانی دارد. با اتصال این خط آهن به آزادشهر و سپس شاهرود، انتقال کالا به جنوب و غرب کشور برای چین، روسیه و کشورهای آسیای میانه تسهیل می شود و رقابت با کریدور میانی مورد حمایت رقبای ایران ساده تر خواهد شد. 

3- تکمیل راه آهن چابهار به زاهدان و نیز کرمانشاه تا مرز خسروی و خانقین نیز دو گام مهم است که نقشه راه آهن کشور را تکمیل می کند و کریدور شمال به جنوب در دریای عمان و نیز شرق به غرب برای اتصال به راه آهن عراق و سپس سوریه تا دریای مدیترانه را ممکن می کند. البته برای تحقق این هدف کمک به حل مشکلات داخلی و امنیتی عراق و سوریه نیز با همکاری جدی جمهوری اسلامی ایران باید در دستور کار قرار بگیرد. تکمیل راه آهن شلمچه به بصره تنها نیازمند احداث 32 کیلومتر راه آهن و پل متحرک بر فراز اروند رود است و این امر به دلیل مشکلات مربوط به تملک زمین و غیره بارها به تاخیر افتاده است. 

4- با توجه به رویکرد خصمانه باکو در قبال ایران و خودداری این کشور از همکاری مالی برای تکمیل راه آهن رشت به آستارا به نظر نمی رسد در آینده نزدیک استفاده از این مسیر کریدوری برای ایران ممکن شود. از سوی دیگر روسیه نیز در ماه های اخیر بر استفاده از مسیرهای دریایی به دور از دسترس کشورهایی همچون جمهوری باکو و برخی کشورهای اسکاندیناوی تاکید دارد و در نقشه های منتشر شده از سوی رسانه های این کشور بر ظرفیت دریای کاسپین و بنادر چابهار و بندرعباس برای ترانزیت تاکید شده است. بنابراین طرح های مطالعاتی همچون ایجاد دو مسیر ریلی و جاده ای از روستای آق بند در منطقه زنگیلان در مجاورت مرز ایران و باکو برای عبور از خاک ایران و سپس ورود به خاک جمهوری خودمختار نخجوان از طریق شهر اردوباد قابلیت عملیاتی شدن ندارند.

از همین رو در صورت همکاری کشورهایی همچون روسیه و هند و چین می توان برای عملیاتی کردن مسیر ریلی ایران به ارمنستان از طریق مرز نوردوز، مغری و ایروان تلاش کرد. این مسیر کوهستانی و پرپیچ و خم پس از عبور از ارمنستان و ادامه یافتن در خاک گرجستان و رسیدن به آب های آزاد می تواند به یک کریدور جذاب ریلی برای رقابت با کریدور پرهزینه و ترکیبی ترنس خزر مورد حمایت ترکیه و ناتو مبدل شود. تکمیل این مسیر 470 کیلومتری نیازمند احداث 86 پل و 60 تونل و بسیار پرهزینه است، ولی در شرایطی که ترکیه با همکاری ناتو و رژیم صهیونیستی دو فرودگاه نظامی در زنگیلان و فضولی در مرز ایران و باکو و ده‌ها کیلومتر جاده برای راه‌اندازی دالان تورانی ناتو (کریدور جعلی زنگزور) راه اندازی کرده و شهرهای هوشمند صهیونیست ها در هشت کیلومتری مرز ایران با حضور نیروهای شبه نظامی و اطلاعاتی آن شکل گرفته اند، باید برای مقابله با مطامع اردوغان و عیلف و اشغال استان سیونیک ارمنستان دست به اقدام متقابل زد و مسیرهای ریلی و جاده ای میان دو کشور ایران و ارمنستان هر چه سریع تر احداث شوند. 

احسان موحدیان

نویسنده خبر

دکتر احسان موحدیان، مدرس دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: ایران ایران و روسیه ایران و آذربایجان ایران و ارمنستان ایران و ترکیه کوریدور شمال جنوب کوریدور حمل و نقل شمال-جنوب کوریدور میانی کوریدور ترنس خزر ایران و ترکیه و ارمنستان ایران و ترکیه و آذربایجان ایران و تاجیکستان ایران و ترکمنستان ایران و ازبکستان ایران و اسرائیل ایران و اروپا


( ۳۸ )

نظر شما :

منصور ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۱۴:۴۰
سلام طبق فرمایشات آقای موحدیان ، همه کشورهای همسایه و تاثیرگذار در منطقه شامل ترکیه ، آذربایجان ، ترکمنستان،ازبکستان ،عربستان و ... ، دشمن ایران بوده و شب و روز در حال برنامه ریزی برای ضربه زدن به ایران هستند . حال موضوعی مطرح میشود که قابل تامل خواهد بود و آن اینکه: ۱- با فرض صحت ادعای آقای موحدیان ، فقط این نتیجه حاصل میشود که در روابط فی مابین ایران و همسابگانش ، ایران مقصر است و لاغیر . زیرا که الباقی همسایگان به راحتی با همدیگر همکاری و همراهی دارند و فقط با ایران مشکل دارند . ۲_ یا اینکه ادعای آقای موحدیان صحت ندارد و ایشان دچار نوعی مشکل شناختی و معرفتی هستند و به جای درک و تبیبن واقعیات ، دچار خیالپردازی و داستانسرائی با این محتوی شده اند که: ما خوبیم و الباقی باید زیر پرچم ما سینه بزنند در غیر این صورت حتما دشمن ما هستند و بد .
آذربایجانلی ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۱۴:۴۵
تا زمانی که همه رقبای اقتصادی را دشمن بنامیم و همه را به جز فارس و کرد و ارمنی ضد ایرانی بنامیم و فقط دنبال دشمن تراشی باشیم ، جز دیواری از دشمنان خود ساخته در دور و برمان نخواهیم دید.
ایرانی آذربایجانی ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۱۴:۴۶
رمز و راز موفقیت در این زمینه، وجه اشتراکات فراوان ایران عزیز با این کشورها می باشد. اگر از این زمینه های مشترک به درستی استفاده شود اتفاقا مزایای رقابتی ایران بیشتر از ترکیه و کشورهای دیگر می باشد. ولی با دیدگاهی که احسان و دوستانشان دارند هزار سال دیگر هم امیدی به بهبود روابط نیست.
آتیلا ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۱۵:۳۳
ایشان و دوستان همفکرش در طول ۳ سال همواره بر این نکته پافشاری می کردند که تنها مسیر ایران به اروپا از ارمنستان در حال مسدود شدن هست ولی جای خوشحالی هست که خودش در اینجا اعتراف کرده همچین راهی وجود خارجی نداشته است حال باید از جنابشان پرسید کدام سرمایه گذار عاقلی حاضر است در مسیر پر پیچ خم و کوهستانی ۴۷۰ کیلومتری که نیاز به احداث ۸۶ پل و ۶۰ تونل هست سرمایه گذاری کند. تازه پس عبور از این مسیر پرپیچ و خم برسد به کشور گرجستان که نه روابط خوبی با روسیه و ارمنستان دارد و نه حتی ایران وسوال دیگر اینکه اگر سرمایه گذاری هم حاضر باشد در این مسیر موهوم سرمایه گذاری کند چند سال طول می کشد تا این مسیر آماده بشود؟ به جای دشمنی و دشمن تراشی با همسایگان و حتی بخش بزرگی از اقوام داخل چرا راه تعامل با آنها را انتخاب نمی کنی تا لقمه را دور خودت نچرخانی از خواب غفلت بر خیر و واقعگرا باش
احسان تاتی نژاد اصل ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۱۵:۳۶
عجب دور زمانه ای شده دلمان را به برادران دری زبان تاجیک خوش کرده بودیم اینها هم با اردوغان و اسراییل یکی شده ودر فکر ضربه به احسان هستند،چه فکر میکردیم چه شد!؟
علی ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۱۸:۵۵
احسان میبینی هیچ کس حتی برادران تاجیکت هم برات تره خورد نمیکنند، تنها دلیلش دشمن تراشی شماهاست
خودی زاده ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۱۹:۵۳
آقای موحدیان یا مغرض هستند یا فوبیا دارند که میخواهند مابا دنبا بجنگیم دل بستن به چین و هند توهم چین وهند حتی مارا در بندر چالهار دور زدن عاقل باشیم با دنیاو همسایگان مراوه داشته باشیم همه مشکلات حل میشود جالب است ایشان استاد دانشگاه هم هستند با مقاله های سطحی و کینه توزانه به امید رفاه و آسایش ایرانیان
فرزاد ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۲۰:۳۰
تمام مطالب و موضوعات مطرح شده توسط جناب موحدیان وهشدارهایی که مدتهاست توسط ایشان و دیگر دلسوزان و دغدغه مندان داده میشه حقیقت و واقعیت محض هست که متاسفانه یا خارج از توان درک و فهم بعضیهاست و یا در انکار این تهدیدات و توطئه ها منافعی دارند.جنگ اقتصادی و جنگ کریدورها واقعیت دنیای امروز هست و برخلاف خوشخیالی و ساده لوحی بعضی‌ها فقط بین آمریکا و چین در جریان نیست.
مهدی ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۲۱:۲۶
آقای احسان موحدیان در این مقاله و دیگر مقالات بطور متعدد از کلماتی نظیر ،(( جمهوری باکو )) ، (( آرتساخ )) و... استفاده می کنند . ظاهرا ایشان مدرک دکتری هم دارند . لطفا در صورت امکان کلمه (( آرتساخ )) را برای دوستان معرفی کرده و توضیح دهند که کدام کشور ها این واژه را به رسمیت می شناسند ؟
کیان بختیاری ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۲۱:۲۶
در پاسخ به آتیلا. جناب آتیلا با اعداد و رقم های دقیقی که شما دادین بدون شک یا از اعضای سفارتخانه ترکیه در تهران هستید و یا اینکه از اعضای سازمان اطلاعاتی میت ترکیه هستید
کیان بختیاری ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۲۱:۲۹
در ثانی مگر ما دیوانه ایم که راه دسترسی به اروپا را فقط از طریق ترکیه و باکو انجام دهیم. هزار درصد ارمنستان مطمعن تر از این دو کشور است
مهدی ۰۷ دی ۱۴۰۱ | ۲۱:۳۴
اگر بخواهیم این مقاله طولانی آقای احسان موحدیان را فقط در یک جمله خلاصه کنیم اینطور می شود : (( با تکمیل کریدور زنگه زور ایران از ترانزیت بین المللی و منافع آن محروم می شود و این برای حاکمیت درد آور است ))
کوروش داریوش راده ۰۸ دی ۱۴۰۱ | ۰۱:۰۳
احسان خان. اولا دریای خزر و نه دریای کاسپین، ثانیا جمهوری آذربایجان و نه جمهوری باکو و ثالثا کشورهای تورک و نه به اصطلاح ترک. به قول دوستان، دشمن تراشی نکن. کشورهای آسیای میانه بر اساس منافع ملی اقدام می کنند و اصلا کسی بنام احسان موحدیان نمی شناسند. پسر خوب به فکر دانشیاری باش. کم به ترک ها گیر بده.
کیان بختیاری ۰۸ دی ۱۴۰۱ | ۱۶:۰۲
در پاسخ به برخی از پانترک ها ,, بقول خودتون جمعیت ترکهای ایران بالای 20 میلیون است و جمعیت کشور باکو 4 میلیون. حالا بنظرتون کی باید به کی بپیونده ؟
خسرو ۰۹ دی ۱۴۰۱ | ۱۱:۰۰
مگر مسیرهای ترانزیت طراحی میشوند؟ ضرورت‌های اقتصادی در ایجاد طبیعی مسیرهای ترانزیت موثر هستند نه ترویج گفتمان -- درضمن ترکیه و ناتو خود بخود دارای اختلافات عمیق هستند و اسرائیل نیز از طرف ترکیه تهدید حس می‌کند-- موحدیان تبدیل به یگان پدافندی ارمنستان شده است تلاش میکند با دلایل سطحی ایران را با همسایگان درگیر کند مسیر ارمنستان اگر به جهت اقتصادی جذاب باشد نیازی به سارژ نظامی نخواهد داشت ولی نیست منافع ملی ایران در همکاری اقتصادی با تمام همسایه هاست نه فقط حمایت از ارمنستان
علی ۱۰ دی ۱۴۰۱ | ۲۰:۴۷
این مرقومه فقط و فقط تفکرات پارانویایی نویسنده را بازگو می‌کند، کما اینکه ایشان در به اصطلاح مقالات قبلی شان هم چنین کرده و به زمین و زمان تاخته. یکی دو پاراگراف بیشتر نتوانستم بخوانم.
ابراهیم قدیمی ۱۴ دی ۱۴۰۱ | ۱۰:۴۵
مرز ایران با ارمنستان ثبت شده در سازمان ملل وبرطبق قراردادهای بین ایران وروس است۔کسی توان این تغییر را بدون موافقت ایران ومجلس ایران را ندارد۔چه با زور چه با پول چه باخدعه ونیرنگ۔اسرائیلی ها توسط عامل خود میخواهند جنگ دیگری در منطقه راه بیاندازند۔وتوان کشورهای منطقه را ضعیف در مقابل خود نمایند۔شما بفرمائیددر کدام کشور برای وصل دومنطقه یا عبور کالا ونفرات دالان در نظر گرفته شده است۔ این دالان من دراوردی اقای علیف واسرائیل است۔امریکا با الاسکا دالان دارد؟چرا از خود راههای من دراوردی در میاورید۔ جناب علیف پول دار شدی جنگ میخواهی با سلاحهای خریداری شده از این وان با پول نفت مردم اذربایجان بسم اله۔ چرادخجالت میکشی ؟راه عبور کالا ونفرات توسط جاده وسیستم ریلی وهوائی و۔۔۔۔از یک کشور به منطقه دیگر مشخص است۔دالان سازی نداریم۔مگر معماری محله سازی زمان صفویه و قاجار است۔که دالان وکوچه اشتی کنون وگذر و۔۔۔۔داشت۔
ابراهیم قدیمی ۱۴ دی ۱۴۰۱ | ۱۱:۰۳
راههای ایران برای جلوگیری از این طرح خیالی قراردادهای مابین ایران وروس و مرزهای ثبت شده بین المللی و قدرت نظامی ار تش وسپاه دلاور ایران است۔هرگونه تجاوز به مرزهای ایران وتغییر بدون مجوز در مرز وجغرافیای ایران بدون موافقت مجلس ایران عکس العمل شدید نظامی ایران را درپی خواهد داشت۔مانند هرکشور مستقل دیگر۔