برای اطلاع، غرب آسیا (معروف به خاورمیانه) تقریباً ۱۰هزار کیلومتر از سرزمین اصلی ایالات متحده فاصله دارد. ایالات متحده هیچ علاقه‌ای به نگهداری پایگاه‌های نظامی در داخل و اطراف ایران ندارد. حضور نظامی آمریکا عامل اصلی بی‌ثباتی در منطقه است. از این پایگاه‌ها برای انجام حملات علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده شده است.
ادامه مطلب
اکنون معادلات هسته ای پیش رو پیچیده‌تر از هر زمان دیگری شده است؛ زیرا ایران باید ضمن حفظ خطوط قرمز، تعادل میان همکاری محدود با آژانس و مقابله با فشارها را برقرار کند. حضور فعال گروسی در رایزنی‌های اروپایی و تاکید بر شفافیت ایران، در کنار تلاش اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در آستانه نشست فصلی جدید شورای حکام، می‌تواند تهران را در موقعیتی قرار دهد که مدیریت آن نیازمند دیپلماسی هوشمندانه، حفظ حقوق و آماده‌سازی پاسخ‌های حقوقی دقیق است. مقامات ایران هشدار داده‌اند که هر گونه اقدام گزینشی علیه کشور، نه تنها صلح و امنیت منطقه و بین‌الملل را تهدید می‌کند، بلکه اعتبار توافقات بین‌المللی و شورای امنیت را نیز زیر سوال می‌برد.
ادامه مطلب
حسین موسوی‌فر در مقاله‌ای که در اختیار دیپلماسی ایرانی قرار گرفته است: از منظر حقوق بین‌الملل ــ به‌ویژه طبق قطعنامه استعمارزدایی سال ۱۹۶۰ و نیز اصول دیگر حقوق بین‌الملل از جمله کنوانسیون‌های ژنو (به‌ویژه ماده مشترک سوم درباره حق تعیین سرنوشت) ــ ملت‌ها طبق حقوق بین‌الملل حق دارند در برابر نیروهایی که مانع استعمارزدایی یا حق تعیین سرنوشت آنها می‌شوند مقاومت کنند. حتی مجازند در قالب مبارزه مسلحانه با چنین نیروهایی مقابله کنند.
ادامه مطلب
ایالات متحده در اقدامی جنجالی، ویزای محمود عباس و دیگر مقام‌های فلسطینی برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل را لغو کرد. این تصمیم در حالی اعلام شده که بسیاری از کشورهای اروپایی و غربی در حال آماده شدن برای شناسایی رسمی کشور فلسطین هستند و در آستانه نشست سپتامبر سازمان ملل، فشار دیپلماتیک برای تثبیت راه‌حل «دو دولتی» بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است. به نظر می‌رسد دولت دوم دونالد ترامپ تلاش می‌کند یک تنه در برابر این موج جهانی بایستد و با ابزارهای حقوقی، سیاسی و حتی میزبان بودن سازمان ملل، مسیر شناسایی فلسطین را سد کند.
ادامه مطلب
در یکی از مهم‌ترین تحولات منطقه‌ای، دولت ترکیه اعلام کرده است که روابط اقتصادی خود را با اسرائیل به طور کامل قطع کرده و حریم هوایی‌اش را به روی هواپیماهای اسرائیلی بسته است. این تصمیم که در نشست فوق‌العاده روز جمعه پارلمان ترکیه از زبان هاکان فیدان، وزیر خارجه این کشور اعلام شد، نه تنها نقطه عطفی در مناسبات دو جانبه محسوب می‌شود بلکه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر معادلات انرژی، تجارت منطقه‌ای و توازن قدرت در خاورمیانه به جا بگذارد.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی طی گفت‌وگویی تأکید دارد که «در دیپلماسی حتی کوچک‌ترین انعطاف می‌تواند راهی برای تفاهم بگشاید، به شرط آنکه تصمیم‌گیران سیاسی منافع ملی را بر رقابت‌های جناحی و لجبازی‌های مقطعی ترجیح دهند.»
ادامه مطلب
در حالی که تلاش‌های ایران برای نفوذ و نظارت بر اهداف در اسرائیل حداقل به سال ۲۰۱۳ برمی‌گردد، سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل افزایش قابل توجهی در تلاش‌های ایران برای استخدام شهروندان اسرائیلی و غیر اسرائیلی برای جاسوسی برای ایران را از اوایل سال ۲۰۲۰ ثبت کرده‌اند.
ادامه مطلب
اعلام آغاز روند خروج بخشی از نیروهای آمریکایی از پایگاه عین‌الاسد در استان الانبار و نیز کاهش حضور نظامی در پایگاه العدید قطر، بار دیگر نگاه‌ها را متوجه نقش ایالات متحده در معادلات امنیتی عراق و منطقه کرده است. پایگاه عین‌الاسد از سال ۲۰۰۳ تاکنون به‌جز وقفه کوتاه پس از خروج ۲۰۱۱ یکی از مراکز کلیدی حضور واشنگتن در عراق بوده و تعطیلی قریب‌الوقوع آن می‌تواند موازنه‌های سیاسی و امنیتی کشور را تحت تأثیر قرار دهد. از نگاه گروه‌های مقاومت عراقی، این خروج «واقعی» تلقی نمی‌شود، چراکه به معنای کنار گذاشتن نفوذ ایالات متحده نیست.
ادامه مطلب
محمدرضا عبداله‌پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رژیم اسرائیل از بدو تولد خود به طور عامدانه از ترسیم مرزها، به علت توسعه طلبی جغرافیایی، سرباز زده است. به عبارتی اسرائیل یک رژیم سیاسی بدون مرز است و این سیالیت مرزی، ریشه در نوستالژی آئین یهود و ارض موعود دارد.
ادامه مطلب
اسرائیل، که آغازگر جنگ ژوئن بود، از نتیجه آن راضی به نظر نمی‌رسد. با وجود وارد کردن ضربات سنگین به زیرساخت‌های نظامی و هسته‌ای ایران، تهران انعطاف‌پذیری خود را ثابت کرد. میزان کامل خسارت به برنامه هسته‌ای ایران همچنان نامشخص است. اجماع بر این است که اگرچه ایران متحمل شکست‌های جدی شده، اما برنامه هسته‌ای آن ریشه‌کن نشده است.
ادامه مطلب
سیاست خارجی ترکیه در دوران رجب طیب اردوغان را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن اصل پراگماتیسم درک کرد. دولت آنکارا در دو دهه گذشته، با وجود آنکه بارها از «دفاع از آرمان فلسطین» و «مخالفت با اشغالگری» سخن گفته، عملاً در بسیاری از مقاطع به حفظ و حتی گسترش روابط اقتصادی و سیاسی با رژیم صهیونیستی ادامه داده است. داده‌های منتشر شده نشان می‌دهد که در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، علیرغم جنگ تمام‌عیار اسرائیل در غزه، روزانه چندین کشتی حامل فولاد، سیمان و حتی مواد منفجره از بنادر ترکیه راهی سرزمین‌های اشغالی شده‌اند.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: تجربه نشان داده است اسرائیل برای تحقق اهداف خود عجله ندارد و برنامه های خود را به نحو خستگی ناپذیری با طمأنینه و صبوری و برنامه ریزی های محاسبه شده پیش می برد. شواهد حاکی از آن است که برای نتانیاهو اولویت با سرنگونی نظام مستقر در ایران است.
ادامه مطلب
سیروس حاجی‌زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: روند به رسمیت شناختن کشورهای فلسطین توسط کشورهای غربی در زمانی رخ می‌دهد که انتقاد از موضع اسرائیل در رسانه‌های غربی و رسانه‌های اجتماعی بسیار برجسته و پرتکرار شده و به افزایش فشار داخلی بر دولت‌های اروپایی برای اتخاذ مواضع واضح‌تر کمک کرده است.
ادامه مطلب
رزمایش موشکی «اقتدار پایدار ۱۴۰۴» نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نشان‌دهنده بازتعریف قدرت دریایی کشور پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر با اسرائیل است. در این رزمایش، طیف گسترده‌ای از سامانه‌های موشکی شامل موشک‌های کروز دریایی «نصیر و قدیر»، موشک ساحل‌پایه و ضدکشتی «قادر» و پهپاد انهدامی «باور ۵» در شمال اقیانوس هند و دریای عمان شلیک شد.
ادامه مطلب
اینجا سؤال اساسی و سرنوشت‌ساز مطرح می‌شود: پس از سوریه، کدام کشور منطقه هدف تجاوز نظامی یا اشغال خواهد بود؟ آیا می‌توان برای جاه‌طلبی‌های سیری‌ناپذیر این رژیم حد و مرزی متصور شد؟ اظهارات و اقدامات اخیر نخست‌وزیر این رژیم در راستای اجرای طرح توسعه‌طلبانه و تجاوزکارانه برای چیزی که «اسرائیل بزرگ از نیل تا فرات» نامیده می‌شود، صرفاً ادعایی گذرا نیست، بلکه اعلام صریح و مستقیم سیاستی و استراتژی‌ای است که به نقض حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و امنیت کشورهای مستقل منطقه، از جمله سوریه، اردن، مصر، لبنان و حتی کویت، عراق و عربستان سعودی، منجر می‌شود. این ادعای خطرناک، نقض آشکار منشور سازمان ملل متحد و قواعد آمره حقوق بین‌الملل است و به‌وضوح نیات تجاوزکارانه این رژیم برای تسلط بر کل جهان اسلام را افشا می‌کند.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در واقع یک راه بیشتر وجود ندارد و آن مقاومت است. تشکیل یک ائتلاف قدرتمند منطقه ای برای مقابله با توهمات ویرانگردارودسته نتانیاهو و حامیانش می تواند این طرح را به شکست بکشاند.
ادامه مطلب
بسیاری از عرب‌ها، ایده «اسرائیل بزرگ» را باور نمی‌کردند و آن را یا اغراق‌گوییِ افراطیون عرب می‌پنداشتند یا رؤیای گروه‌های کوچکی از افراطیون اسرائیلی. اما وقتی خودِ نخست‌وزیر اسرائیل آن را در این زمانه بر زبان می‌آورد، مشکل از همین‌جا آغاز می‌شود؛ و از همین زاویه می‌توان واکنش‌های تندِ عربی به‌ویژه از سوی مصر، اردن و شورای همکاری خلیج فارس را فهمید.
ادامه مطلب
ترامپ ممکن است در حال حاضر احساس پیروزی کند، اما ممکن است خلق و خو، ظرفیت یا اراده سیاسی لازم برای تحمیل یک صلح جامع را نداشته باشد. در عوض، او باید بر غزه تمرکز کند. این به معنای تضمین آتش‌بس پایدار، رسیدگی به فاجعه انسانی و زمینه‌سازی برای راه حل دو کشور است. این به معنای حمایت از ابتکاراتی مانند ماموریت تثبیت پیشنهادی نسیبه است و اطمینان از این که صدای فلسطینیان در هر طرح حکومتداری پس از جنگ محوری است. و این به معنای به رسمیت شناختن این است که صلح منطقه‌ای را نمی‌توان بر ویرانه‌های غزه بنا کرد.
ادامه مطلب
دیدار سه شنبه شب «اسعد الشیبانی»، وزیر امور خارجه دولت موقت سوریه، با هیأتی از اسرائیل در پاریس، که با میانجیگری آمریکا برگزار شد، نقطه عطفی در روابط دوجانبه‌ای است که از زمان شکل گیری اسرائیل در سال ۱۹۴۸ عمدتاً با خصومت و درگیری تعریف شده است. طبق گزارش خبرگزاری سانا، این گفت‌وگوها با هدف کاهش تنش، حمایت از ثبات منطقه‌ای و فعال‌سازی مجدد توافق آتش‌بس ۱۹۷۴، به‌ویژه در استان سویدا، انجام شد.
ادامه مطلب
امضای توافق‌نامه همکاری نظامی میان سوریه و ترکیه، که بر اساس گزارش خبرگزاری سانا با هدف ارتقای کارآمدی ارتش سوریه و بازسازی ساختارهای دفاعی آن بر اساس استانداردهای بین‌المللی صورت گرفته، نقطه عطفی در روابط دو کشور است. این توافق، که شامل تبادل نیروهای نظامی برای آموزش‌های تخصصی، انتقال فناوری و مشاوره در حوزه‌های مختلف نظامی از جمله مقابله با تروریسم، دفاع سایبری و لجستیک می‌شود، نشان‌دهنده تلاش مشترک برای تقویت توان دفاعی سوریه در برابر تهدیدات داخلی و خارجی است.
ادامه مطلب
ادعای اخیر روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونت مبنی بر کمک چین به ایران برای بازسازی سامانه‌های پدافند هوایی پس از جنگ ۱۲ روزه، پرسش‌هایی درباره نیات پکن و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن مطرح کرده است. علیرغم این دست خبرسازی ها رسانه ای باید با رویکردی محتاطانه، به بررسی این ادعا در سه محور پرداخت. نخست، دیپلماسی محتاطانه چین. دوم، سیاست ابهام استراتژیک پکن، و نهایتا، ملاحظات منطقه‌ای و جهانی در سپر فکری چینی ها. با توجه به فقدان شواهد قطعی و پیچیدگی‌های روابط چین با ایران، کشورهای عربی خلیج فارس، اسرائیل، و ایالات متحده، نمی‌توان این ادعا را به‌صورت کامل تأیید یا رد کرد، اما تحلیل آن نیازمند نگاهی دقیق به الگوهای رفتاری چین است.
ادامه مطلب
علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: درحالی‌که ارتش لبنان از دادن هرگونه تضمین به حزب‌الله مبنی بر عدم ترور فرماندهان (مانند سال ۲۰۰۸) و نیروهای این گروه توسط رژیم صهیونسیتی ناتوان است؛ عدم اقدام مؤثر ارتش لبنان برای درگیری با رژیم صهیونسیتی برای آزادسازی پنج نقطه لبنان تحت اشغال این رژیم و همکاری ارتش لبنان با رژیم صهیونسیتی مبنی بر عقب‌نشینی رژیم صهیونسیتی از خاک لبنان مشروط بر خلع سلاح حزب‌الله توسط ارتش و دولت لبنان، سوءظن‌های بسیاری را در سران حزب الله نسبت به حسن نیت ارتش و دولت لبنان باعث شده است.
ادامه مطلب
از نظر تقویت قوا، هدف اصلی ایران بازگرداندن قابلیت‌های دفاع هوایی و موشکی خود خواهد بود که در جنگ به شدت آسیب دیده‌اند. سیترینوویچ معتقد است که تا زمانی که این کار انجام نشود، آنها «تصمیمات استراتژیکی در مورد مسئله هسته‌ای نخواهند گرفت».
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: روند ۸۰ سال روابط اسرائیل و اعراب از یک دشمنی فراگیر، اشغال سرزمین و جنگ‌های خسارت‌بار تا روابط اقتصادی و تجارت پنهان که گذاری ایمن و کم هزینه به عادی سازی روابط سیاسی و شکوفایی دیپلماسی عبری و عربی را در برگرفته، هنر جنگ قرن ۲۱ و بقا در جهان برآشفته کنونی است که بر اساس مشارکت اقتصادی و تجاری دو دشمن پیشین و دو شریک امروز نمایان و تفسیر می‌شود.
ادامه مطلب
محمدعلی قنامی زاده فلاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: جنگ دوازده روزه، صحنه تقابل دو منطق نظامی نامتقارن بود. از یک سو، ایران با اتکا به دکترین بازدارندگی تهاجمی، توانایی خود را در وارد آوردن ضربات موشکی و پهپادی دقیق و اشباع‌کننده به عمق استراتژیک اسرائیل به اثبات رساند. عبور موفقیت‌آمیز بخشی از پرتابه‌ها از سپرهای چندلایه دفاعی اسرائیل، واقعیتی انکارناپذیر بود که لرزه بر اندام ستادهای فرماندهی منطقه انداخت. این نمایش قدرت، به آنکارا یادآور شد که در همسایگی شرقی، قدرتی ظهور کرده که قادر است معادلات را نه با نیروی کلاسیک هوایی یا زرهی، که با تکیه بر زرادخانه‌ای مدرن از موشک‌های بالستیک و کروز بازتعریف کند. این توانمندی، برای ترکیه که خود را در میانه یک قرن ترک می‌بیند و داعیه رهبری منطقه‌ای دارد، هم یک تهدید بالقوه و هم یک الگوی قابل تامل بود.
ادامه مطلب
محمدجواد ظریف در یادداشتی می‌نویسد: ایران با اثبات اینکه طعمه‌ای آسان نیست و در برابر دو متجاوز مسلح به سلاح هسته‌ای می‌تواند مقاومت کند، این ظرفیت را دارد که این انتقال حیاتی را از رویکردی متمرکز بر مقابله با تهدیدات دائمی به رویکردی معطوف به بهره‌برداری از فرصت‌ها انجام دهد.
ادامه مطلب
سعید محمدی کاوند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تحولات میدانی و بن‌بست‌های دیپلماتیک، گویای آن است که رژیم اشغالگر قدس در دستیابی به پیروزی قاطع ناکام مانده و اکنون در برابر اراده ملت فلسطین در وضعیت انفعال قرار گرفته است.
ادامه مطلب
سید محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حتی اگر وسیع‌ترین برداشت ممکن (و از نظر حقوقی قابل دفاع) از دفاع مشروع پیش‌دستانه پذیرفته شود، استفاده اسرائیل از زور علیه ایران غیرقانونی خواهد بود. دلیل آن، نبود شواهد کافی مبنی بر تعهد غیرقابل بازگشت ایران به حمله به اسرائیل با سلاح هسته‌ای در صورت دستیابی به این توانایی است. حتی اگر چنین نیتی فرض شود، باز هم اسرائیل باید شواهد بیشتری در این خصوص ارائه کند، به‌سختی می‌توان استدلال کرد که استفاده از زور در حال حاضر، تنها گزینه ممکن بوده است.
ادامه مطلب
نگرانی اصلی کشورهای خلیج فارس این است که «دکترین سلاح بلند» اسرائیل – حمله پیشگیرانه به دشمنان در چندین عرصه – دیگر صرفاً دفاعی تلقی نمی‌شود، بلکه به عنوان راهبردی با هدف تجزیه منطقه‌ای در نظر گرفته می‌شود. در ایران، این به معنای حمله نه تنها به زیرساخت‌های نظامی، بلکه به زندان‌ها و پایگاه‌های شبه‌نظامی و همچنین تلاش برای ایجاد ناآرامی در مناطق اقلیت‌نشین مانند خوزستان، بلوچستان و مناطق کردنشین بوده است. الگوی مشابهی در سوریه نیز پدیدار شده، جایی که اسرائیل عملیات در مناطق با اکثریت دروزی را تحت عنوان حفاظت از اقلیت‌ها توجیه کرده است. رهبران خلیج فارس نگرانند که اگر این دکترین عادی شود، در نهایت می‌تواند در مورد سایر کشورهای شکننده – حتی عراق یا خود عربستان سعودی – نیز اعمال شود.
ادامه مطلب
رضا معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این یادداشت با بررسی عوامل کلیدی تغییر نگرش محافظه‌کاران امریکایی به اسرائیل، از جمله تحولات سیاسی، اجتماعی و مذهبی، به تحلیل عمیق این روند می‌پردازد و پیامدهای آن را برای سیاست خارجی آمریکا و روابط بین‌المللی بررسی می‌کند. هدف این تحلیل، روشن‌سازی دلایل این تغییر و تأثیر آن بر آینده روابط ایالات متحده با خاورمیانه است.
ادامه مطلب