مکانیسم ماشه

غرب آماده توافق نیست

بهانه‌جویی اروپایی‌ها برای عملی شدن مکانیسم ماشه جدید

سید علی موسوی خلخالی در یادداشتی می‌نویسد: آنچه از مواضع اروپایی‌ها برداشت می‌شود از عزم آنها برای فعال شدن مکانیسم ماشه حکایت دارد. در این راستا به نظر می‌رسد که آنها با امریکا و اسرائیل نیز هماهنگ هستند. برای همین می‌توانیم بگوییم آنچه اروپایی‌ها از شروط خود برای خودداری از فعال شدن مکانیسم ماشه می‌گویند بیشتر بهانه‌جویی‌هایی است برای پافشاری بر تصمیم خود که از قبل گرفته‌اند و اکنون فقط ژست دیپلماتیک برای آن نمایش می‌دهند. 

ادامه مطلب

رویکرد ایران به تنش‌های هسته‌ای در آستانه انقضای مکانیسم ماشه:

فرصتی برای بازنگری استراتژیک یا مقدمه‌ای بر انزوای بیشتر؟ جدید

نسرین محمدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رویکرد بدون تسلیم در مسائل هسته‌ای، اهرم ایران را حفظ می‌کند و می‌تواند به یک «توافق موقت» منطقه‌ای منجر شود که فشار‌های غربی را کاهش دهد. در واقع استقبال گرم مقامات سعودی در فرودگاه ریاض، نشان‌دهنده آمادگی برای چنین تعاملی است و می‌تواند پنجره‌ای برای مذاکرات هسته‌ای باز کند‌.

ادامه مطلب

گامی مهم اما شکننده

تفاهم قاهره: امیدی موقت یا توقف بحران؟

معصومه علیانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تفاهم قاهره را می‌توان گامی مهم اما شکننده دانست؛ گامی که اگرچه توانست در کوتاه‌مدت از فعال شدن مکانیسم ماشه جلوگیری کند، اما هنوز در سایه‌ی تردیدهای جدی داخلی و فشارهای خارجی قرار دارد.

ادامه مطلب

تحلیل راهبردها، پیامدها و اهداف اروپا

توانمندی‌های ایران در برابر اسنپ‌بک

سید حجت سیداسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اروپا بیشتر در پی اهرم‌سازی برای بازگشت ایران به میز مذاکره است تا آغاز جنگ. در نتیجه، راهبرد بهینه برای ایران، ترکیبی از بازدارندگی مدیریت‌شده، انعطاف تاکتیکی در دیپلماسی و تقویت تاب‌آوری اقتصادی خواهد بود.

ادامه مطلب

ابزاری برای تهدید بنیان‌های اجتماعی

مکانیسم ماشه، بازتولید تحریم‌های قهری و تهدید نظام‌مند حقوق کودکان ایرانی

سید محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مکانیسم ماشه، که در برجام به‌عنوان سازوکاری حقوقی برای تضمین پایبندی طرفین طراحی شد، اکنون به ابزاری سیاسی برای اعمال فشار حداکثری بدل شده است. در ظاهر، این سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌ها را دنبال می‌کند؛ اما در باطن، درگیر ساختاری عمیق‌تر است: بازتولید تحریم‌های قهری به‌عنوان ابزاری برای تغییر رفتار یک کشور از طریق فشار اقتصادی و اجتماعی. این روند نه‌تنها حاکمیت ایران را هدف قرار می‌دهد، بلکه بنیان‌های اجتماعی و انسانی آن، به‌ویژه کودکان، را نیز متزلزل می‌سازد.

ادامه مطلب

تکرار خرداد؟ آزمون وین؛ دیپلماسی در تله

تکرار خرداد؟

اکنون معادلات هسته ای پیش رو پیچیده‌تر از هر زمان دیگری شده است؛ زیرا ایران باید ضمن حفظ خطوط قرمز، تعادل میان همکاری محدود با آژانس و مقابله با فشارها را برقرار کند. حضور فعال گروسی در رایزنی‌های اروپایی و تاکید بر شفافیت ایران، در کنار تلاش اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در آستانه نشست فصلی جدید شورای حکام، می‌تواند تهران را در موقعیتی قرار دهد که مدیریت آن نیازمند دیپلماسی هوشمندانه، حفظ حقوق و آماده‌سازی پاسخ‌های حقوقی دقیق است. مقامات ایران هشدار داده‌اند که هر گونه اقدام گزینشی علیه کشور، نه تنها صلح و امنیت منطقه و بین‌الملل را تهدید می‌کند، بلکه اعتبار توافقات بین‌المللی و شورای امنیت را نیز زیر سوال می‌برد.

ادامه مطلب

وقتی آلمان بر سر دو راهی تهران و واشنگتن قرار گرفت

مکانیسم ماشه یا میلیاردها یورو تجارت

سیاوش قدوسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: موقعیت ویژه آلمان نه صرفاً به‌دلیل جایگاه آن در اتحادیه اروپا، بلکه به واسطه‌ی پیوندهای سنتی اقتصادی با ایران و نیز نقش تاریخی این کشور در ترتیبات امنیتی فراآتلانتیک اهمیت یافته است.

ادامه مطلب

پیامدهای آن برای ایران چه خواهد بود

نگاهی جامعه‌شناختی به فعال سازی مکانیسم ماشه

عاطفه شهسوار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این نوشته قصد داریم با نگاهی جامعه‌شناختی به بررسی پیامدهای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در ایران بپردازیم و ببینیم این موضوع چگونه روی جامعه ایران، از اقتصاد و سیاست گرفته تا روان و رفتار مردم، تأثیر می‌گذارد.

ادامه مطلب

واشینگتن اینستیتوت بررسی می‌کند

تاثیر اسنپ‌بک بیشتر سیاسی است تا اقتصادی

مکانیسم ماشه ممکن است تأثیر سیاسی بیشتری نسبت به تأثیر اقتصادی داشته باشد – منافع ایالات متحده با دامن زدن به بدبینی ایران در مورد جنگ مجدد به بهترین وجه تأمین می‌شود و مکانیسم ماشه می‌تواند بخشی از این تلاش باشد.

ادامه مطلب

با این وجود راهی جز دیپلماسی نیست

توطئه مکانیسم ماشه برای کشور

کیکاوس پورایوبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: شک و تردیدی در آن نیست پشت این ترفندهای دیپلماسی، آمریکا در حال برنامه‌ریزی و تدوین دیدگاه‌های استراتژیک برای عملیات اجرایی آینده خود در منطقه است؛ محاصره تمام‌جانبه ایران در عرصه‌های بین المللی از طرق مختلف، فشارهای فزاینده و آسیب‌های متعدد به لحاظ اقتصادی، سیاسی، مالی و پولی، انزوای بین المللی و حتی اقدام نظامی.

ادامه مطلب

تهران و دو راهی پیش رو؛

«سیاست انتحاری» یا «انعطاف دیپلماتیک»!

احمد بخشایش اردستانی طی گفت‌وگویی تأکید دارد که «در دیپلماسی حتی کوچک‌ترین انعطاف می‌تواند راهی برای تفاهم بگشاید، به شرط آنکه تصمیم‌گیران سیاسی منافع ملی را بر رقابت‌های جناحی و لجبازی‌های مقطعی ترجیح دهند.»

ادامه مطلب

واکاوی فضای سیاسی و روانی پس از آغاز فعال‌سازی مکانیسم ماشه

توپ تنها در زمین ایران نیست

جلال میرزایی در گفت‌وگویی تصریح می کند: «رفتار کشورهای اروپایی در ارسال نامه به شورای امنیت بیشتر یک عملیات روانی است تا اقدام عملی و ایران با هوشمندی می‌تواند اطلاعات خود را مدیریت کند و برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را بدون آسیب به منافع ملی پیش ببرد.»

ادامه مطلب

نامه‌نگاری‌های عراقچی و مصاحبه ظریف

ماشه در میدان روایت‌ها

مجموعه تحرکات اخیر عراقچی و ظریف نشان می‌دهد ایران در برابر روایت‌سازی غرب، استراتژی «پاسخ حقوقی- سیاسی» را در پیش گرفته است. عراقچی با مکاتبات رسمی، چارچوب حقوقی و مستندات تاریخی را برجسته می‌کند؛ ظریف با مصاحبه رسانه‌ای، بُعد افکار عمومی و سیاسی را پوشش می‌دهد. هر دو بر یک اصل مشترک تأکید دارند؛ اینکه اقدامات ایران در چارچوب حقوق برجام مشروع بوده و اروپا و آمریکا فاقد صلاحیت اخلاقی و حقوقی برای اعمال فشار هستند.

ادامه مطلب

دیپلماسی فشرده با اروپا، روسیه و آژانس در آستانه پایان ضرب‌الاجل تروئیکا گزارش می‌دهد

ماراتن مذاکرات

پرونده هسته‌ای ایران در مقطع کنونی بیش از هر زمان دیگری در معرض بازگشت به چرخه‌ای از تنش و بحران قرار گرفته است. در حالی که موعد مقرر تروئیکا در پایان ماه آگوست (نهم شهریور) برای ارسال نامه فعال‌سازی مکانیسم ماشه به شورای امنیت و غروب قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نزدیک می‌شود، تماس‌های دیپلماتیک فشرده میان ایران، اروپا، روسیه و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که همه طرف‌ها در تلاش‌اند تا از یک انفجار سیاسی جلوگیری کنند. در این میان، موضع قاطع تهران در رد تمدید مهلت اسنپ‌بک که توسط علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلام شد، نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده تحولات خواهد داشت. ایران تلاش می‌کند ضمن تأکید بر حقوق مشروع خود، دیپلماسی را زنده نگاه دارد، اما نقش اروپا و آمریکا در تصمیم‌گیری‌های پیش‌رو می‌تواند موازنه را به‌طور کامل تغییر دهد.

ادامه مطلب

با توجه به ادله‌های حقوقی و سیاسی

چرا با رفتن ایران به ذیل فصل هفت، جنگ نمی‌شود؟

احمد ذوالفقاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فصل هفتم منشور سازمان ملل در افکار عمومی ایران معمولا معادل آغاز جنگ تلقی می‌شود، اما واقعیت حقوقی و سیاسی آن متفاوت است. حتی با فعال‌ شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های گذشته، احتمال اقدام نظامی بسیار پایین بوده و بیشتر پیامدهای آن در حوزه اقتصادی و به صورت اندک خواهد بود.

ادامه مطلب

واکاوی اهداف ارسال نامه تروئیکا درباره تعهدات هسته‌ای ایران و بازگشت تحریم‌ها

هسته‌ای یا سیاسی؟ پشت پرده فشارهای مداوم اروپا بر تهران

تروئیکای اروپایی نامه‌ای رسمی را در تاریخ ۸ اوت ۲۰۲۵ در شورای امنیت ثبت کرد و آن را به دبیرکل سازمان ملل، رئیس دوره‌ای شورای امنیت، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و تمامی اعضای شورای امنیت ارسال نمود. این نامه روز پنجشنبه منتشر شد. تهدید مکرر سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) به فعال‌سازی مکانیسم ماشه در صورت عدم دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک تا پایان اوت ۲۰۲۵، نشان‌دهنده رویکردی دوگانه در سیاست خارجی آنهاست.

ادامه مطلب

اتفاقاتی که می‌تواند بیفتد

همه احتمالات درباره مکانیسم ماشه

در حالی که به نظر می‌رسد طرف‌های اروپایی به استفاده از «مکانیسم ماشه» برای جلوگیری از انقضای مهلت قانونی برای استفاده از آن خود را مجبور می‌بینند، احتمال توسل ایران به برخی اقدامات متقابل، موانع آشکاری را برای آزادی عمل اروپا برای فعال‌سازی این مکانیسم ایجاد می‌کند.

ادامه مطلب

تهدیدهای ایران

خروج از NPT چه مشکلی برای اقتصاد ایجاد می‌‌‌کند؟

احمد ذوالفقاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: درصورت فعالسازی مکانیسم ماشه، فروپاشی برجام و بازگشت تحریم‌‌های فصل هفتم سازمان ملل رخ خواهد داد. این اقدامات با واکنش‌‌‌های مسئولین ایرانی همراه شد؛ به گونه‌‌‌ای که ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام کرد:« کمیسیون امنیت ملی در حال تدوین طرحی است که به موجب آن در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه، دولت ملزم به خروج از NPT است». 

ادامه مطلب

لزوم توجه جدی به تهدیدها

جنگ ۱۲ روزه اسرائیل یک تله برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه بود

اسفندیار خدایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با توجه به شرایطی که حمله اسرائیل و آمریکا ایجاد کرده، یعنی آشی که نتانیاهو و ترامپ برای ما پخته‌اند، حصول توافق در این فرصت کوتاه، خیلی سخت به نظر می‌رسد. 

ادامه مطلب

امکان شکست مذاکرات با اروپا و احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه

پایان دیپلماسی؟

سیدجلال دهقانی فیروزآبادی می گوید: بازبینی راهبرد هسته‌ای ضرورتا به معنای تغییر دکترین هسته‌ای و نظامی‌کردن برنامه اتمی کشور و ساخت بمب نیست. بازبینی راهبرد هسته‌ای می‌تواند در قالب همین چند گامی که عنوان کردم معنا پیدا کند؛ یعنی کاهش همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تداوم و تقویت ابهام هسته‌ای و در نهایت، تعلیق عضویت و خروج از ان‌پی‌تی. البته نهایتا بازبینی راهبرد هسته‌ای می‌تواند تغییر دکترین هسته‌ای به معنای نظامی‌شدن و ساخت بمب باشد، اما همان‌طور که گفتم و دوباره تأکید می‌کنم، این امر مستلزم نهایت دقت و سنجش تمام عواقب و تبعات آن است. اینجا باید تصمیم‌گیرندگان هزینه و فایده این اقدام را بررسی کنند. 

ادامه مطلب

تردید در پیشبرد مذاکرات و احتمال شکست آتش‌بس

جنگ یا تداوم بن‌بست کنونی چه پیامدهایی خواهد داشت؟

این در حالی است که بسیاری از اندیشکده ها از جمله کارنگی و سی اس آی اس (CSIS) وقوع جنگ تمام عیار را کمترین احتمال ممکن در وضعیت کنونی می‌دانند و بر این اعتقادند که در صورت نقض آتش‌بس کنونی میان ایران و اسرائیل یا انجام حملات جدید اسرائیل و آمریکا به ایران، تهران ممکن است به سمت غنی‌سازی تسلیحاتی یا حملات گسترده به اهداف منطقه‌ای حرکت کند.

ادامه مطلب

فعال شدن این سازوکار پایان کار نیست

مکانیسم ماشه: تهدید اروپا یا فرصتی برای ایران؟

کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مکانیسم ماشه نه پایان راه، بلکه نقطه‌ای است برای بازتعریف استراتژی‌ها و ساختن آینده‌ای پایدارتر و مقتدرانه‌تر برای ایران در منظومه پیچیده خاورمیانه.

ادامه مطلب

تحلیل حقوقی، ژئوپلیتیکی و اقتصادی در ۲۰۲۵

مکانیسم ماشه و دو راهی استراتژیک ایران

معصومه علیانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مکانیسم ماشه در مقطع کنونی، دیگر صرفاً یک سازوکار فنی-حقوقی نیست، بلکه به ابزاری چندمنظوره برای اعمال فشار هوشمند و اجماع‌سازی بین‌المللی علیه ایران تبدیل شده است. فعال‌سازی آن، نه‌تنها بازگشت به فضای بحران‌زده و چندقطبی پیش از توافق هسته‌ای را رقم می‌زند، بلکه مشروعیت بین‌المللی ایران را هدف قرار می‌دهد و امکان مداخلات جدید سیاسی و امنیتی را برای بازیگران متخاصم فراهم می‌سازد. بی‌توجهی به این روند می‌تواند زمینه‌ساز یک چرخه بازدارنده و تشدید شونده از تحریم، انزوا و بحران شود که خروج از آن حتی در میان‌مدت نیز دشوار خواهد بود.

ادامه مطلب

پیمامدهای عملیاتی‌سازی مکانیسم ماشه

برجام در گام آخر

محمد محمودی‌کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: به نظر می‌رسد فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌تواند شکل دیگری از جنگ علیه ایران باشد که در آن به جای موشک و پهپاد، از تحریم‌های فلج‌کننده استفاده می‌شود. این سناریو به ویژه با توجه به نزدیک شدن به تاریخ انقضای برخی محدودیت‌های برجام (اکتبر ۲۰۲۵) محتمل‌تر شده است.

ادامه مطلب

نگاهی به مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در استانبول

گامی روبه جلو، اما شکننده

در آستانه مذاکرات هسته‌ای ایران با تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان، بریتانیا) در سوم مرداد ۱۴۰۴ در استانبول، تحرکات دیپلماتیک ایران، روسیه و چین نشان‌دهنده تلاشی هماهنگ برای مقابله با فشارهای غرب، به‌ویژه تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی را علیه ایران بازگرداند و به انزوای اقتصادی و سیاسی تهران منجر شود. حملات اخیر اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران و سکوت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال این اقدامات، باعث تعلیق همکاری‌های داوطلبانه ایران با آژانس و افزایش تنش‌ها شده است. 

ادامه مطلب

جدول زمانی و روش کار غرب پس از تعیین ضرب الاجل برای تهران چگونه خواهد بود؟

برنامه هسته‌ای و سناریوهای پیش‌رو

کوروش احمدی می نویسد: ضرب‌الاجلی که وزیر خارجه فرانسه تا پایان ماه آگوست (۹ شهریور) برای شروع روند فعال‌کردن سازوکار ماشه اعلام کرد، تقابلات جاری درباره برنامه هسته‌ای ایران را وارد مرحله جدیدی کرد. این اعلام از آنجا که بعد از تماس وزرای خارجه آمریکا، انگیس، فرانسه و آلمان انجام شد، می‌تواند به معنی هماهنگی آنها درباره این جدول زمانی و روش کار باشد.

ادامه مطلب

باید از همه این ابزارها استفاده کرد

گزینه‌های پیش‌روی ایران در اسنپ‌بک

کیومرث اشتریان می نویسد: سازوکار ماشه یا «اسنپ‌بک» تهدیدات گوناگونی برای ایران دارد و بنابراین سیاست‌های متفاوتی برای وضعیت جدید باید در پیش گرفته شود. در تحریم‌های پیش و پس از برجام هرکس که مقصر بوده باشد، راهی جز تدبیر و تأمل برای راه‌حل‌های چندوجهی نداریم. به‌جای سرزنش رقیب و بهره‌برداری از رنج مردم برای بالابردن جناح خود باید اندیشید که چه می‌توان کرد؟

ادامه مطلب

اسنپ‌بک اروپایی علیه برنامه هسته‌ای ایران

رسیدن به توافقی شبیه برجام بعید است

این گونه برداشت می شود که مذاکرات غیرمستقیم در عمان ادامه دارد، اما حملات اسرائیل و شروط سخت‌گیرانه آمریکا، پیشرفت را کند کرده است. ایران بر حق غنی‌سازی تأکید دارد و گفته است که هرگونه توافق باید لغو تحریم‌ها را شامل باشد. احتمال توافق محدود وجود دارد، اما توافقی جامع مانند برجام بعید به نظر می‌رسد.

ادامه مطلب

واکاوی معادلات منطقه پس از جنگ ۱۲روزه در گفت‌وگو با محمد ایرانی

زلزله سیاسی در انتظار مذاکرات هسته‌ای؟

محمد ایرانی می گوید: بدون شک، جمهوری اسلامی ایران در میانه مذاکرات با آمریکا، مورد تجاوز ظالمانه و جنایتکارانه صهیونیست‌ها قرار گرفت که منجر به شهادت تعدادی از فرماندهان، دانشمندان و هم‌میهنانمان شد. با وجود این تجربه تلخ، اکنون فضایی برای ایران شکل گرفته تا در مذاکرات پیش‌رو با رویکرد مطالبه‌گری، استمرار گفت‌وگوها را دنبال کند و از اهرم مذاکره، دیپلماسی و گفت‌وگو بهره ببرد. روند تحولات میدانی تا حد زیادی به موفقیت مذاکرات، دستور کار آن و جدیت طرفین برای دستیابی به توافق و مدیریت بحران بستگی دارد. من معتقدم در شرایط کنونی، تمام تلاش و تمرکز مسئولان، به‌ویژه دستگاه سیاست خارجی، باید معطوف به جلوگیری از جنگ دوباره و تجاوز مجدد صهیونیست‌ها باشد. تأکید می‌کنم که تلاش حداکثری باید در همین راستا باشد تا از جنگ دوباره اجتناب شود.

ادامه مطلب

بر اساس تحلیل اندیشکده‌ها

بعد از تعلیق همکاری ایران و آژانس چه اتفاقی می‌افتد؟

تنش‌ها بین ایران، آمریکا و اسرائیل پس از حملات هوایی اسرائیل در ژوئن ۲۰۲۵ به تأسیسات هسته‌ای ایران شدت گرفته است. این حملات، که با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از داده‌های اطلاعاتی، تصاویر ماهواره‌ای و عملیات سایبری انجام شد، به گفته منابع غربی، بخش‌هایی از تأسیسات نطنز، فردو و اصفهان را تخریب کرده است. ایران این حملات را غیرقانونی خوانده و گفته که گزارش‌های مغرضانه گروسی زمینه‌ساز این حملات بوده است.

ادامه مطلب