اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در حالی که نشانه‌های بسیاری برای تهاجم حتمی اسرائیل به ایران وجود داشت، اما بارزترین کد تهاجم زودهنگام اسرائیل را می‌توان در سخنان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا جست‌وجو کرد که برخی نه‌تنها توان فهم این کد را نداشتند، بلکه آن‌را نشانه بی خبری یا تشویش ذهنی ترامپ نیز قلمداد می‌کردند!
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: جهان شرق جدید، جلوه‌ای از صف آرایی نظام جهانی است که سیاستگذاران ایرانی باید به دقت بر مزایا و آسیب‌های قرارگیری ایران در میان رهبران این جهان، تمرکز کنند و کشور را از آسیب‌های جهان شرقی نامیدن ایران دور بدارند، همان‌گونه که دیگر کشورهای بزرگ منطقه مانند هند، پاکستان و... هر چند از اندیشه عدم تعهد خارج شده‌اند اما نمی‌خواهند عضو جهان شرق باشند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آنچه در این یادداشت مورد توجه قرار می‌گیرد سیاست داخلی ابهامی دولت اردوغان است که اکنون با فرآیند صلح فراگیر داخلی با تاکتیک انحلال و خلع سلاح حزب کارگران کردستان ترکیه یا همان پ‌ک‌ک PKK دستورکار اصلی دولت بوده، فرجام این سیاست و ابهامات آن است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تبدیل دانش شبیه‌سازی و حیوانات وحشی بازآفرینی شده این دانش به ابزار قدرت یا اسلحه وحشت‌زای بازیگران بزرگ، ناهنجاری بزرگی در نظام جهانی شکل می‌دهد که تنها در چارچوب معمای امنیت و قدرت قابل تفسیر بوده و سیاستگذاران باید از اکنون در فکر مقابله با چنین ناهنجاری‌هایی باشند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: جهانی شکل گرفته بر اساس اندیشه "انسان گرگ انسان" توماس هابز تا این انگاره و باور محلی در ادبیات موسیقی ایرانی که می‌گوید "سوار بی تفنگ قدرت نداره" را باید جهانی واقعی و سیاستگذاری این جهان را نیز رئالیسم قدرت قلمداد کرد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الگوی حکمرانی ترامپ در هر دو دوره ریاست جمهوری‌اش، بر فردگرایی و تصمیم گیری خارج از چارچوب‌های حکومت‌داری ایالات متحده امریکا استوار بوده است. روندی که دولت بزرگ را آسیب اصلی این کشور قلمداد و رهیافت آنارشی برای گذار از وضعیت کنونی به عصر حکمرانی بدون دولت را دنبال می‌کرد در تهاجم ترامپ به نهادهای عمومی ایالات متحده امریکا و سیاست‌های پیشین این کشور به‌ویژه در سیاست خارجی نمود دارد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتخاب اقتصاد و تجارت به عنوان زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی که بیشتر به دولت‌های غربی و لیبرال نسبت داده شده، انتخاب فرهنگ و ایئولوژی نیز به دولت‌های شرقی و غیرلیبرال یک قرن اخیر نسبت داده شده است، در حالی که چنین دسته‌بندی پایه‌ای محکم ندارد، زیرا هر دولت بر اساس شرایط زمانی و مکانی، زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی خود را انتخاب می‌کند. نمونه برجسته انتخاب زیربنا به فراخور زمان را می‌توان در کشورهای عرب جنوب خلیج فارس به‌ویژه عربستان سعودی به خوبی مشاهده کرد. عربستانی که از یک دولت ایدئولوژیک متعصب در یک قرن اخیر به دولت اقتصادگرای تاجرپیشه موفق در نظام جهانی تبدیل شده است!
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران ازجمله بازیگران نظام جهانی است که در یک دهه اخیر با موجی سنگین از ناهنجاری اقلیمی روبه‌رو بوده و فشار فزاینده همین آشفتگی اقلیمی با ناهنجاری سیاسی مانند تحریم‌های غرب و تنش‌های ژئوپلیتیک همسو شده و ایران را در وضعیت دولت شکننده نظام جهانی قرار داده است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آرمانگرایی دونالد ترامپ برای حل بحران فلسطین که رویکردی یک سویه به سود دولت اسرائیل دارد، با واکنش نرم کشورهای عربی و دیگر بازیگران نظام جهانی روبه‌رو شد. کشورهای اردن و مصر که گزینه اصلی سکونت شهروندان غزه هستند، تنها به اعلام مخالفت بسنده کردند و در برابر تهدید ترامپ مبنی بر قطع کمک‌های ایالات متحده امریکا به این دو کشور، سیاست سکوت مقابل طرح پاکسازی غزه را پیش گرفتند!
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سپهر سیاسی ایالات متحده امریکا نیز چرخه تغییر سیاستگذاری خارجی از مداخله‌گرایی به انزواگرایی به خوبی قابل مشاهده است. طی یک دهه اخیر به‌خصوص با ظهور دونالد ترامپ در سپهر سیاسی این کشور، شعارها و رویکردهای تمرکز بر مسایل داخلی و دوری از بحران‌های بین‌اللملی به اصل سیاستگذاری امریکا تبدیل شده است که البته بیشتر از سوی ترامپ و کمپین انتخاباتی ایشان دنبال می‌شود.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آنچه ناترازی انرژی در بخش‌های برق، گاز، بنزین، آب و ... در ایران نامیده شده، علاوه بر افزایش نارضایتی شهروندان ایرانی، خسارات کلان به اقتصاد و همچنین پرستیژ ایران به عنوان یک منبع بزرگ انرژی را موجب شده، تنها بخشی از ناهنجاری ناترازی در ایران است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بمب اتم در شرایط کنونی هراسناک‌ترین سلاح برای قدرت‌های بزرگ قلمداد می‌شود که با اتکا به آن توان موازنه وحشت را برای خود امکان‌پذیر ساخته‌اند. تسلیحات اتمی که بیشتر در اختیار دولت‌های توانمند جهان قرار دارد، کره شمالی و پاکستان دو استثنای آن محسوب می‌شوند، منبع اقتدار وحشت بزرگان است همان‌گونه که روژه گارودی می‌گوید: «سلاح‌های اتمی، اسلحه توانگران است.»
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انعطاف در گفتار بزرگان ملی و مذهبی ایران به‌ویژه ادیبان و اندیشمندان بزرگ دارای اهمیت و جایگاه ویژه است که بازگویی و تفسیر آنها در چارچوب تقویت سیاستگذاری خارجی ایران اهمیت دارد. اما یکی مهم‌ترین توصیه‌های انعطاف پذیری را می‌توان این فرمایش حضرت امام علی (ع) دانست که می‌فرمایند: "وَجَدتُ المُسالَمَةَ مالَم یَکُنْ وَهنٌ لِلإسلامِ أنجَعَ مِنَ القِتالِ" یعنی: من صلح را تا آنگاه که مایه وهن اسلام نباشد، کارسازتر از جنگ یافته‌ام. این فرمایش امام علی (ع) پیرامون صلح که نتیجه انعطاف در سیاست خارجی است، بهترین توصیه کاربردی برای سیاستگذاران کنونی ایران به‌ویژه دولت چهاردهم است که البته از سوی دکتر پزشکیان مورد تأکید و از سوی رقیبان سیاسی مورد انتقاد شدید قرار گرفته، در محورهای زیر قابل بررسی است:
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری کنونی ترکیه، در ۲۲ سال اخیر حاکم مطلق این کشور بوده و در قالب یک الگوی نمایشی حکمرانی مطلوب تلاش داشته با نیرنگ بر افکار عمومی منطقه‌ای نیز سلطه یافته و الگوی حکمرانی خود را جهانی سازد. این جهانی سازی الگوی حکمرانی دولت اردوغان، ابزار و تاکتیک برسازی اردوغان به عنوان یک پیامبر جهانی در عصر کنونی است، البته پیامبری دروغین!
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فروپاشی نظام سوریه و سرنگونی دولت بشار اسد در مقابل شورشیان مورد حمایت ترکیه، اسرائیل و قطر در کم‌تر از یک هفته، پرسش‌های مهمی پیرامون سکوت یا ناتوانی ایران در میدان سوریه در افکار عمومی داخلی و دوستداران ایران در منطقه ایجاد کرده است. پرسش‌هایی مانند: وضعیت دشمنی یا دوستی ایران با ترکیه و قطر چگونه است؟ چرا روسیه تنها توانست خروج یا فرار خاندان بشار اسد را مدیریت کند؟ چرا ایران اقدام راهبردی برای حفظ دولت بشار اسد یا انتقال قدرت به کارگزار قدرتمند همسو با ایران (کودتای درون ساختاری سوریه) را عملیاتی نکرد؟
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که ایران در مقابل موجی از تحولات و چالش‌های راهبردی ژئوپلیتیک قرار گرفته و اقتصاد آن در بدترین وضعیت ممکن، اختلال سپهر سیاسی و اجتماعی کشور را سبب شده، ناترازی انرژی و ماجرای افزایش قیمت انرژی به‌ویژه بنزین، به عنوان یک بحران بنیادین برای بقای ایران جلوه کرده است که سیاستگذاران به جای خروج از مسیر تاریک آن در حال توجیه سیاست‌های فریبنده خود هستند!
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت ترکیه در ۲۰ سال اخیر به شدت بر انگاره بازآرایی امپراتوری عثمانی فراتر از مرزهای امپراتوری عثمانی اصرار داشته است و با تاکتیک‌های قومی، مذهبی و ابزارهای اقتصادی و نظامی، سیاست احیای امپراتوری خود را دنبال می‌کند. سیاستی که بخش مهم آن بر قوم‌گرایی و برجسته‌سازی قومیت ترک و انگاره "جهان ترک" استوار است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روند کنونی سیاستگذاری خارجی ایران و لجبازی سیاستگذاران ایران پیرامون مذاکره با امریکا در نهایت به وضعیتی منجر می‌شود که این سیاستگذاران باید در دفتر خاطرات خود به مانند پروفسور زبیگنیو برژینسکی یادداشت کنند که: چه کسی سوریه را از دست داد؟
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت اردوغان در بیش از دو دهه حکمرانی مطلق در ترکیه، نمونه برجسته سیاستگذاری دوگانه و ناسازی سیاست خارجی بوده است. سیاست‌های دوگانه دولت ترکیه در تحولات بهار عربی، قفقاز، شمال آفریقا، جنگ اوکراین، مسئله فسطین و ... جلوه‌های آشکار تجارت‌گرایی سیاست خارجی دولت اردوغان را نمایان می‌کند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران سال‌ها و سده‌هاست که جام جم یا جهان‌نمای دیپلماسی و بازی قدرت را در اختیار داشته، توان دانش و هنر مذاکره بسیار قوی دارد، اما در چهل سال اخیر همواره این جام جم یا حل چالش‌ها با غرب را از دیگر بازیگران یا همان دلالان بیگانگان تقاضا کرده است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که ایران با موجی سهمگین از چالش‌ها و بحران‌های روزافزون در منطقه و جهان روبه‌رو شده، اصرار بر انگاره‌های آرمانی در سیاستگذاری خارجی بسیار خطرآفرین است. دوری از شعارزدگی و آرمانگرایی سیاستگذاری خارجی ایران در قالب شعارهایی مانند: "نه سازش – نه تسلیم" را می‌توان روزنه‌ای برای گذار از وضعیت بحران ژئوپلیتیک کنونی ایران در منطقه قلمداد کرد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در قرن بیست و یکم که برخی آن را عصر پسامدرن و اوج شکوفایی دانش و فرهنگ بشری می‌دانند، همچنان با رویکردهای اسطوره‌ای برخی بازیگران روبه‌رو می‌شویم. رویکرد اسطوره‌ای دولت اسرائیل در پاکسازی قومی دشمنان، رویکرد اسطوره‌ای ایرانیان در دفاع از مظلوم، رویکرد اسطوره‌ای اعراب در پرستش بت‌ها و تلاش برای کسب جایگاه بتواره‌گی در نظام جهانی!
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون اسرائیل در قالب عملیات تهاجم هوایی با نام "روزهای توبه" به عمق خاک ایران حمله کرده است، خط رسانه‌ای و کارشناسی مشکوکی در حال کوچک‌نمایی تهاجم اسرائیل به ایران هستند. این خط رسانه‌ای که عملیات موشکی اسرائیل را شکست خورده، ناچیز، کاریکاتوری و ... می‌دانند، از واقعیت قدرت و سیاست دفاعی و خارجی بی‌خبرند و توان فهم پیامدهای راهبردی چنین تهاجمی را ندارند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر محیط ژئوپلیتیک منطقه را تا چند صد سال پیش بررسی کنیم، به صراحت می‌شود ادعا کرد که تنها دو کشور ایران و ترکیه را می‌توان کشورهای واقعی در بستر آنارشیک منطقه غرب آسیا قلمداد کرد. این دو کشور واقعی اما دارای رگه‌های از اختلاف، ستیز منافع و سیاست‌ها هستند که به‌ویژه با پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران و برآمدن الگوی حکمرانی ایرانی در جهان اسلام، شدت گرفت.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه ازجمله مناطقی است که در نهایت باید مورد تهاجم دولت صهیون قرار گیرد. همان‌گونه که در نقشه‌های منتشر شده از اسرائیل بزرگ، بخش کوچکی از جنوب ترکیه نیز خاک اسرائیل محسوب می‌شود. اسرائیل در فرآیند رستاخیز و خیزش نهایی خود در الگوی دولت بزرگ صهیون، بعد از تصرف سوریه و لبنان در شمال به مرزهای ترکیه خواهد رسید و بخشی از خاک ترکیه به‌خصوص استان حاتای را نیز اشغال خواهد کرد. این سناریوی بازسازی دولت بزرگ صهیون، با واقعیت کنونی تهاجم سراسری و جنگ‌افروزی اسرائیل در منطقه سازگار است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تدبیر ایران بر پاسخ کوبنده و اثربخش، بردباری راهبردی دو ماهه برای پاسخ به عملیات ترور اسماعیل هنیه در ایران را سبب شد تا اینکه سرانجام در ۱۰ مهر یعنی دو ماه بعد از شهادت هنیه در ۱۰ مرداد ۱۴۰۳، نیروهای مسلح ایران به‌ویژه سپاه پاسداران در یک عملیات موشکی بزرگ توانست ۲۰۰ موشک بالستیک به سوی اسرائیل شلیک کند که بیش از ۱۸۰ موشک آن در خاک اسرائیل فرود آمدند و موفق عمل کردند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رقابت سیاسی و ستیز نظامی دو حزب دموکرات و اتحادیه میهنی بر سر کنترل و حکمرانی اقلیم کردستان، به‌ویژه با مرگ جلال طالبانی (مام جلال)، رهبر حزب اتحادیه میهنی و رئیس جمهوری اسبق عراق که سبب تمرکز قدرت در حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی (کاک مسعود) شد، شدت گرفت و به تقسیم سیاسی، اجتماعی و نظامی اقلیم کردستان منجر شد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت سیاستگذاری خارجی که بر پایه اصل "دوستان و دشمنان دائمی نیسنتد اما منافع همیشگی هستند"، قابل تحلیل است، نشان می‌دهد که سیاست خارجی اروغان تنها بر تضمین بقای دولت خویش و افزایش برتری ژئوپلیتیک ترکیه پی‌ریزی شده است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شرایط خطرناک آسیای جنوب غربی که در تنگنای آشوب و جنگ قرار داشته و به شکل شگفتی ایران را در مرکز این روند تحولات سخت قرار داده، سیاستگذاری اقتضایی را برای ایران ضروری کرده است. این ضرورت را می‌توان در فرمایشات حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب ایران به خوبی رصد کرد که تنها در یک بازه زمانی دو هفته‌ای، دو توصیه بسیار مهم به سیاستگذاران ارشد ایران برای اتخاذ رویکرد اقتضایی و تاکتیکی در سیاست خارجی ایران داشته‌اند. توصیه و تفسیر بسیار ارزشمند رهبر ایران در ۲۴ مرداد با عنوان مطلوبیت و ضرورت عقب نشینی تاکتیکی در سوره انفال با توصیه و تفسیر ایشان از دعای زیارت عاشورا در ۴ شهریور و جمله "حَربٌ لِمَن حارَبَکُم" تکمیل شده است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اصرار برخی کارشناسان و سیاسیون تندروی ایران به واکنش فوری و شدید ایران به اسرائیل با عنوان پاسخ ترور شهید اسماعیل هنیه در تهران، بدون توجه به پیامدها و اثربخشی این پاسخ فوری که البته کارایی چندانی در بازسازی پرستیژ بین المللی ایران نخواهد داشت، با کنش عملگرایانه و دوراندیشی سیاستگذاران ارشد و رهبری انقلاب همراه شده، ایران از پاسخ پرهزینه اما بیهوده اجتناب کرده است.
ادامه مطلب