مطالب مرتبط با کلید واژه

خاورمیانه


میانجی برنده
چرا عراق به دنبال تقویت نقش خود برای آرام کردن منطقه است؟

میانجی برنده

انگیزه‌های متعددی وجود دارد که ممکن است عراق را وادار کرده باشد تا نقش میانجی ایفا کند و به آرام کردن درگیری‌های منطقه ای کمک کند از جمله آنها تمایل به بازگشت عراق به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای تاثیرگذار است.

ادامه مطلب
برداشت غلط از دینامیک بحران خاورمیانه
واقعیت هایی از مناقشه فلسطین و اسرائیل

برداشت غلط از دینامیک بحران خاورمیانه

پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از مسائلی که در چند دهه اخیر و به ویژه بعد از جنگ اعراب و اسرائیل شدیدا مورد توجه جوامع غربی و خاصه آمریکا قرار گرفته، تلاش برای حل بحران فلسطین از طریق آشتی دادن رژیم اسرائیل با کشورهای عربی بوده است. در این عرصه طی سال های بعد از جنگ اعراب و اسرائیل ، دولت های مختلف آمریکا در تلاش برای حمایت از موجودیت اسرائیل، با کمک های تسلیحاتی ولجستیکی و تقویت بنیه دفاعی اسرائیل از یکسو و وعده های مختلف و کمک های مالی مشروط به کشورهای عرب از سویی دیگر و نیز تحت فشار قرار دادن هر کشوری که از ملت فلسطین حمایت می کرد، در تلاش بوده اند تا این بحران را مدیریت و مهار کنند. این مقاله با نگاهی سیستمی به دینامیک بحران فلسطین و اسرائیل، نشان می دهد که راه کار حل و فصل این بحران تنها از درون فلسطین دست یافتنی است و خارجی دیدن عوامل و پیشران های بحران فلسطین تنها اشتباهی ادراکی از صورت مسئله و یا آدرس دهی غلط دوایر و نهادهای ذینفع بوده است. 

ادامه مطلب
بازگشت به نقطه صفر!
در بیست و دومین سالگرد واقعه ۱۱ سپتامبر، سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در قبال منطقه بررسی شد

بازگشت به نقطه صفر!

امیرعلی ابوالفتح در گپ و گفتی معتقد است که موضوع تروریسم و تروریست‌ها آنگونه که باید نقطه تعیین کننده‌ای در پیروزی یا شکست نامزدهای ریاست جمهوری نیست، مگر آنکه دوباره اتفاقی ۱۱ سپتامبر و تروریسم به شکل مستقیم امنیت ایالات متحده آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد که در شرایط کنونی بسیار بعید است چنین اتفاقی مجددا تکرار شود. هرچند که این سناریوی پررنگ هم مطرح است که اساساً واقعه ۱۱ سپتامبر از اساس برنامه‌ریزی خود دولت آمریکا برای ترسیم نظم جدید سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی در منطقه بوده است.

ادامه مطلب
اِنتروپی و افول ژئوپولتیک ایران، سواحل و جزایر ایرانی خلیج فارس
تخلیه اهمیت ژئوپولتیک بخشی از استراتژی «مرگ با هزاران ضربه کارد»

اِنتروپی و افول ژئوپولتیک ایران، سواحل و جزایر ایرانی خلیج فارس

حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چالش ژئوپلیتیکی یکی دیگر از اِنتروپی های مهم در نظام های سیاسی است که در صورت تداوم باعث فروپاشی یک سیستم سیاسی می شود. در سال های اخیر برخی کشورها در دام چالش های ژئوپلیتیکی گرفتار شده اند و در نتیجه اِنتروپی آنها به مرحله خطرناکی رسیده است.

ادامه مطلب
مستلزمات پروژه ایران: اخراج آمریکا و محو اسرائیل
سیاست تهران تغییر نکرده است

مستلزمات پروژه ایران: اخراج آمریکا و محو اسرائیل

ایران در چارچوب این پروژه، گروه های مسلح مرتبط با سپاه پاسداران را تاسیس و مسلح و تامین مالی کرد و هیچ علامتی نیست که نشان دهد ممکن است از این پروژه دست بکشد. از نظر ایران موفقیت این پروژه مستلزم دو موضوع مهم است که فراتر از همه اقداماتی است که تا کنون در منطقه انجام داده است. موضوع نخست، اخراج آمریکا یا دست کم نیروهای آمریکایی از خاورمیانه است که آن را «غرب آسیا» می نامد و موضوع دوم، محو اسرائیل از صحنه روزگار است. 

ادامه مطلب
فراز و فرودهای سیطره دو ساله طالبان
تهدیدات بالقوه و بالفعلی امارت اسلامی برای تهران

فراز و فرودهای سیطره دو ساله طالبان

محمدحسین عمادی در گفت وگویی تاکید داردکه ما باید حتی‌المقدور از تبدیل درگیری طالبانی - ایرانی جلوگیری کنیم و آن را به یک دغدغه همگانی در سطح کشورهای منطقه تبدیل کنیم

ادامه مطلب
ثبات شکننده خاورمیانه
همه چیز به یک جرقه بند است

ثبات شکننده خاورمیانه

این خبر خوبی است که در سطوح بالای دولتی، بخش قابل توجهی از خاورمیانه به تعامل گرایش دارد. اما این لیوان تنها تا نیمه پر است. حمله یک پهپاد حوثی به یک مجتمع خرید در ابوظبی، یک مرد لبنانی که از روی سیم های خاردار مرز با اسرائیل می گذرد تا به یک اتوبوس حمله می‌کند، نیروهای امنیتی اسرائیلی که جوانان فلسطینی را در مسجدالاقصی به قتل می‌رسانند و تمام جهان اسلام را به خشم وا می دارند، یا مصر که قادر به پرداخت بدهی‌هایش نیست و ناچار به قطع یارانه های نان و سوخت است (نیمه خالی لیوان را نشان می دهد) و بسیار آسان است تصور کنیم که یک حادثه ممکن است به سرعت موجب به هم ریختن پایداری کنونی در منطقه شود.

ادامه مطلب
شی جین پینگ، کابوس واشنگتن در خاورمیانه
چرا آمریکا اینقدر از چین وحشت دارد؟

شی جین پینگ، کابوس واشنگتن در خاورمیانه

میانجی گری توام با مهارت و خردمندی چین بین عربستان سعودی و ایران موجب شد نشریه آمریکایی نیویورک تایمز این میانجی گری را نشانه جاه طلبی رئیس جمهوری چین برای معرفی جایگزین برای نظم جهانی کنونی به ریاست آمریکا توصیف کند. موفقیت چین در این زمینه موجب شد شی جینپینگ به عنوان دولتمردی جهانی جلوه گر شود که در ردیف شخصیت های بزرگی مانند شارل دوگل، تیتو، جواهر لعل نهرو، احمد سوکارنو و نلسون ماندلا قرار می گیرد.

ادامه مطلب
ژاپن باید به تعامل راهبردی خود در خاورمیانه ادامه دهد
در سایه حضور پررنگ چین

ژاپن باید به تعامل راهبردی خود در خاورمیانه ادامه دهد

خبرگزاری نیکی ژاپن در سرمقاله خود می نویسد: ایجاد نظم در خاورمیانه به رهبری چین،‌ بدون شک خطر بی ثباتی این منطقه را در میان مدت یا بلند مدت به همراه خواهد داشت. بنابراین بهتر است که ژاپن،‌ آمریکا و اروپا تعامل راهبردی خود را در خاورمیانه تضعیف نکنند.

ادامه مطلب
اگر تاریخ را درست بنویسیم
روابط ایران و عربستان را چگونه می توان نوشت

اگر تاریخ را درست بنویسیم

محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر ایران در رابطه با عربستان همان گونه که عربستان دیدگاه سنتی خود را کنار گذاشت و با رویکردی به آینده از در آشتی با ایران در آمد، ایران نیز از دیدگاه سنتی خود دست بردارد و به عربستان کمک کند تا بتواند موازنه بهتری با آمریکا و اسرائیل بوجود آورد ضرری برای ایران ندارد و می تواند حوزه همکاری های دو کشور را گسترش دهد. در یک رویکرد ملی حتی با در نظر گرفتن مواضع انقلابی همچون حمایت از فلسطین، مبارزه با اسرائیل و کاهش حضور آمریکا در منطقه می توان راهبردهای مختلفی را با عربستان تعریف کرد. 

ادامه مطلب
افزایش تنفگداران دریایی امریکا در خلیج‌فارس؛ راهبرد تداوم حضور یا هدایت از دور؟
ایالات متحده از منطقه نمی رود

افزایش تنفگداران دریایی امریکا در خلیج‌فارس؛ راهبرد تداوم حضور یا هدایت از دور؟

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحلیل‌هایی که از خستگی یا استیصال امریکا از حضور در منطقه گفتند و معتقد بودند به دلیل پرهزینه‌بودن حضور امریکا در خلیج‌فارس و رقابت استراتژیک امریکا با چین در سطح جهانی، روند کاهش حضور نیروهای امریکایی در منطقه خاورمیانه و خلیج‌فارس آغاز شده است و خوشبینانه معتقد بودند شرایط برای نظم منطقه‌ای جدید با مشارکت کشورهای منطقه و بدون دخالت امریکا فراهم شده است. در نقطه مقابل این تحلیلِ ساده‌انگارانه که حالا با این دست از اخبار و اطلاعات به سادگی هوا می‌شود، تحلیل واقع‌بینانه‌تری از کنش‌گری جدید امریکا در خلیج‌فارس ارائه می‌شود مبنی بر اینکه دولت امریکا به جای موازنه‌‌گری مستقیم از موازنه‌گری از دور (Off shore balancing) بهره می‌برد.

ادامه مطلب
یک سخنرانی به مثابه ابزاری برای موازنه قوا و موازنه وحشت
بازگشت داعش به منطقه؟!

یک سخنرانی به مثابه ابزاری برای موازنه قوا و موازنه وحشت

با در نظر گرفتن اقتضائات امنیتی، نظامی و میدانی در منطقه غرب آسیا به خصوص طی هفته های اخیر به نظر می رسد این بخش از سخنان سید حسن نصرالله اهمیت تحلیلی مضاعفی داشته باشد. چرا که به باور بسیاری از ناظران و کارشناسان دور جدیدی از فعالیت های داعش در سوریه و غرب آسیا شکل گرفته است تا جایی که شاهد چند عملیات انتحاری در قلب دمشق و همچنین حمله به مراکز ایست بازرسی و اتوبوس نظامیان ارتش سوریه بودیم. این ها علاوه بر آن است که ایالات متحده آمریکا تصمیم به گسیل نیروها و اعزام جنگنده ها و دیگر تسلیحات خود به منطقه گرفته که بخشی از آن متمرکز بر سوریه است. لذا باید از آن داشت که برخی از بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای با اهداف مختلف سعی در احیای تروریسم داعش دارند. 

ادامه مطلب
کشورهای عربی و اسلامی در صحنه جدید بین‌المللی چه نقشی دارند؟
در دنیای چندقطبی در حال شکل گیری

کشورهای عربی و اسلامی در صحنه جدید بین‌المللی چه نقشی دارند؟

جهان کنونی در حال تجربه تحول مهمی در صحنه بین المللی است که در آن نقش آمریکا رو به افول است و جهان به سمت نظام چند قطبی پیش می رود. اکنون قدرت های بین المللی و منطقه ای جدیدی سر برآورده اند که می خواهند در جهان نقش آفرین باشند.

ادامه مطلب
حملات داعش در سایه راهبرد موازنه وحشت
دور جدید تروریسم در سوریه

حملات داعش در سایه راهبرد موازنه وحشت

اگر چه گروه ترویستی داعش واپسین نفس ها خود را می کشد و به سان سابق توان و عده و عدمه کافی برای جولان در سوریه را ندارد، اما به نظر می رسد که تروریسم داعش هنوز برای برخی بازیگران به عنوان اهرم فشار مورد استفاده است. لذا این گروه تروریستی به فراخور ضرباتی را برای ناامن سازی سوریه وارد می کند، کما اینکه در تازه ترین مورد، داعش به اتوبوس نظامیان سوریه حمله کرد که در اثر آن ۲۳ سرباز کشته شدند.

ادامه مطلب
پروژۀ I۲U۲؛ اتحادی پنهان و خصمانه علیه ایران و چین
آنچه در زیر پوست غرب آسیا می گذرد

پروژۀ I۲U۲؛ اتحادی پنهان و خصمانه علیه ایران و چین

زهرا صدرا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای عضو I۲U۲ دارای منافع همگرا هستند، اما نباید منافع واگرا را نیز نادیده گرفت. هند در یک گروه‌بندی متضاد قرار گرفته است زیرا سه عضو دیگر، یک رقیب مشترک دارند، یعنی ایران. در حالی که دهلی نو روابط خوب خود را با تهران حفظ کرده و در همین راستا برای مقابله با اهمیت روزافزون بندر گوادر پاکستان که توسط چین به عنوان کریدور اقتصادی (چین و پاکستان) cpec در حال توسعه است، در بندر چابهار ایران سرمایه گذاری کرده است. علاوه بر این موارد، هند تامین‌کنندۀ نفت خود از ایران نیز است.

ادامه مطلب
ایران زیرکتر از آن است در دام بیفتد
درباره‌ گرما و جنگ

ایران زیرکتر از آن است در دام بیفتد

اما روسیه نیز در سایه غرق شدنش در باتلاق اوکراین آخرین طرفی است که به دنبال گشودن جبهه جدید است و آنچه در سوریه انجام می‌دهد در بهترین حالت از تلاش برای برهم زدن اوضاع از طریق سوق دادن ایران و آمریکا به یک رویارویی در آنجا فراتر نمی‌رود تا به این ترتیب تمرکز آمریکا‌یی‌ها از روی اوکراین برداشته شود؛ اما ایران زیرک‌تر از آن است که در این دام بیفتد.

ادامه مطلب
آیا تقویت نظامی امریکا در منطقه آماده شدن برای جنگ است؟
پیام واشنگتن به دوستان منطقه ای

آیا تقویت نظامی امریکا در منطقه آماده شدن برای جنگ است؟

این منابع می‌افزایند که آمریکا تقویت حضور خود در سوریه و عراق را آغاز کرده است تا این پیام را ارسال کند که با قدرت به خاورمیانه برمی‌گردد. بنابراین، پیام آمریکا بیشتر متوجه متحدان است تا دشمنان.

ادامه مطلب
بن بست منطقه ای را بازگشایی کنیم
با طرحی نو

بن بست منطقه ای را بازگشایی کنیم

سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در تاریخ روابط بین الملل ثبت است که وینستون چرچیل برای چندین هدف که جای بحث جداگانه می طلبد با ژوزف استالین، رهبر شوروی، بدون اطلاع آمریکایی ها، اروپای شرقی را بین انگلیس و شوروی سابق تقسیم کردند.

ادامه مطلب
نگاهی به سیاست خارجی جدید عربستان
خاورمیانه به مسیر جدیدی وارد شده است؟

نگاهی به سیاست خارجی جدید عربستان

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: تصور عربستان این است که حائز شرایط لازم برای تبدیل‌شدن به دروازه جهان عرب شده و از این طریق فرصت بی‌سابقه‌ای برای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر خاورمیانه یافته است. اینکه سیاست داخلی و خارجی چنین کشوری در هر منطقه‌ای چگونه باشد، بی‌شک بر کل آن منطقه تأثیر می‌گذارد.

ادامه مطلب
احساس ضعف کشورهای عربی نسبت به ایران
امریکا دیگر مثل گذشته به خاورمیانه وابسته نیست

احساس ضعف کشورهای عربی نسبت به ایران

دکتر مهدی کردی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: عربستان سعودی در حال حاضر دارای ۲۵۱هزار نیروی زیر پرچم و ۳۲۵هزار نیروی ذخیره گارد ملی است. قطر دارای ۳۶هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۱۴هزار و ۵۰۰ نفر نیروی ذخیره است. امارات دارای ۶۵هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۹۰هزار نیروی ذخیره است. اما در مقابل جمهوری اسلامی ایران دارای ۶۱۰هزار نفر نیروی زیر پرچم و ۳۵۰هزار نفر نیروی ذخیره است. تنها مقایسه میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی حاکی از این است که حتی شمار نیروهای زیر پرچم ایران از تمام نیروهای زیر پرچم و ذخیره سعودی بیشتر است.

ادامه مطلب
محیط زیست؛ عرصه جدید نا امنی
بحران هایی که غرب آسیا را درمی نوردد

محیط زیست؛ عرصه جدید نا امنی

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همزمان با افزایش دمای هوا در بخش‌های زیادی از دنیا، اخبار متعددی درباره آتش‌سوزی جنگل‌ها، بارش سنگین باران، جاری شدن سیل و رانش زمین در کشورهای مختلف گزارش شده است. آتش‌سوزی جنگل‌ها در کانادا و سوئیس، باران شدید و رانش زمین در کره جنوبی و طوفان تالیم در جنوب چین و ویتنام از جمله این موارد است؛ حوادث و بحرانهای طبیعی که در سالهای گذشته در ایران نیز شاهد نمونه های تلخی از آنها بوده ایم، دلایل همگی آنها نیز تغییرات جوی و افزایش دمای زمین است و طبق تخمین و هشدار دانشمندان به دلیل تداوم این تغییرات، باید همچنان منتظر حوادث بیشتری نیز باشیم. 

ادامه مطلب
چرا درهای توسعه بر خاورمیانه بسته است؟
به رغم صرف میلیاردها دلار

چرا درهای توسعه بر خاورمیانه بسته است؟

به رغم میلیاردها دلار هزینه در برنامه های توسعه کشورهای خاورمیانه در دو دهه گذشته، کشورهای کم درآمد یا با درآمد متوسط، موفقیت اندکی در ساختن اقتصادهای پویا داشته اند.

ادامه مطلب
آغاز "پایان قرن آمریکایی" در خاورمیانه
متحدانی که دیگر به امریکا اعتماد ندارند

آغاز "پایان قرن آمریکایی" در خاورمیانه

چارلز فریمن Charles Freeman دیپلمات کهنه کار آمریکایی می گوید: «ما تهدید می‌کنیم، مزاحمت ایجاد می کنیم، تحریم می‌کنیم، نیروهای دریایی مان را اعزام می کنیم، بمباران می کنیم اما هرگز از هنر ترغیب و تفاهم استفاده نمی‌کنیم.»

ادامه مطلب
تلاش برای حفظ ثبات در خاورمیانه در عین تنش در اروپا و آسیا
واکنش ها به سیاست های امریکاست

تلاش برای حفظ ثبات در خاورمیانه در عین تنش در اروپا و آسیا

اگر بپذیریم تقدیر این بوده است که اروپا درگیر جنگی طولانی شود و تنش در خاور دور به سطحی خطرناک افزایش یابد که ممکن است به برخورد نظامی منجر شود، ثبات در خاورمیانه جای پرسش بسیاری دارد.

ادامه مطلب
ایران و قطع نامه ۵۹۸
وزارت امور خارجه در گرفتن غرامت جنگ از عراق کوتاهی کرده است؟!

ایران و قطع نامه ۵۹۸

احسان هوشمند در گفت وگویی تاکید دارد که بهبود مناسبات ایران و عراق طی سال‌های بعد از سقوط صدام حسین، منطقا باید شرایطی را شکل می‌داد که ایران مجددا از بغداد درخواست پایبندی به قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر را می‌داشت و در همین باره تهران این درخواست خود را در سازمان ملل ثبت می‌کرد. اما چه اتفاقی افتاده است؟ تا به حال گویا چندان تلاش دیپلماتیکی از سوی جمهوری اسلامی ایران در هیچ کدام از دولت‌های بعد از جنگ برای این موضوع شکل نگرفته است تا شاهد احقاق حقوق ملت ایران باشیم و عراق مجددا به قرارداد ثبت‌شده در سازمان ملل یعنی قرارداد الجزایر برای تعیین سرنوشت اروند متعهد شود و طرف عراقی هم همچنان بی‌توجه به این موضوع است.

ادامه مطلب
خطرها و فرصت های شرایط چندقطبی خاورمیانه
چین جایگزین کنشگری امریکا شده است

خطرها و فرصت های شرایط چندقطبی خاورمیانه

باربارا اسلاوین گزارش مفصلی درباره سمپوزیوم "صداهای خاورمیانه" و "بازاندیشی فرصت ها و خطران بالقوه برای سیاست گذاران امریکایی" در ۱۸ ماه آینده که با حضور بیش از دوازده متخصص منطقه‌ای برگزار شد نوشته است. در این سمپوزیوم شرکت‌کنندگان بر تکانه‌های بالقوه ای که ممکن است به دخالت نظامی آمریکا منجر شود و نیز نحوه سازگاری آمریکا با پویش ‌های نوین منطقه تمرکز داشتند. آنها همچنین نقش رو به رشد چین را مورد بررسی قرار دادند و ارزیابی کردند که آیا این نقش می‌تواند به یک سیاست فعال و سازنده فراتر از قابلگی اخیر میان ایران و عربستان سعودی برای عادی‌سازی روابط دو کشور، تبدیل شود؟

ادامه مطلب
خاورمیانه در مسیر آرامش است؟
بعد از آشتی ایران و عربستان

خاورمیانه در مسیر آرامش است؟

تشدید هماوردی قدرت های بزرگ، به کشورهای منطقه این امکان را می دهد که با یکدیگر با توجه به بهترین منافع خودشان، تعامل کنند.

ادامه مطلب
ارسال جت های اف - ۲۲ امریکا به خاورمیانه برای مهار روسیه
فضا تنشج آمیز است

ارسال جت های اف - ۲۲ امریکا به خاورمیانه برای مهار روسیه

بر اساس گزارش های این سازمان، جت های "رپتور" در اوایل این هفته در مجاورت پایگاه هوایی موفق در اردن مشاهده شدند. تاکنون مقامات آمریکایی در این مورد اظهار نظری نکرده اند، اما از دید کارشناسان نظامی این محتمل است. 

ادامه مطلب
نوع تعامل ایران و چین در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه
حتی اگر پکن جای واشنگتن را در خاورمیانه پر کند

نوع تعامل ایران و چین در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه

غنی مجیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه رابطه با چین برای کشورهای خاورمیانه را جذاب کرده عدم مداخله چین در امور سیاسی کشورهای خاورمیانه است. این ویژگی چین با شیوه مراوده کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده امریکا که با مداخلات نظامی در کشورهای خاورمیانه همراه بوده تفاوت فاحشی دارد. ضمنا اکثر کشورهای خاورمیانه از مصر گرفته تا کشورهای حوزه خلیج فارس خواهان حفظ بی طرفی سیاسی خود در رابطه با چین و ایالات متحده و اروپا هستند. سیاست توازن استراتژیک میان کشورهای خاورمیانه و چین و ایالات متحده و اروپا راهبردی بس عاقلانه در دوران گذار به جهان چند قطبی آینده است.

ادامه مطلب
سوء استفاده آمریکا از اردوگاه الهول
چرا هشدارهای عراق جدی گرفته نمی شود؟

سوء استفاده آمریکا از اردوگاه الهول

با وجود تاکیدات پی در پی مقامات سیاسی، دیپلماتیک و به خصوص امنیتی عراقی برای تعیین تکلیف این اردوگاه، آمریکایی ها عملا نه تنها تلاشی در این رابطه ندارند، بلکه در خصوص جمع کردن ارودگاه الهول کارشکنی خود را هم دارند. کما اینکه رسانه ها از تحرکات سفیر آمریکا در عراق در رابطه با ارودگاه مذکور خبر داد اند.

ادامه مطلب