خاورمیانه - آرشیو

انعطاف پذیری سیاسی کرملین نشانه فرصت طلبی آن است
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش هجدهم)

انعطاف پذیری سیاسی کرملین نشانه فرصت طلبی آن است

انعطاف پذیری روسیه در سیاست گذاری ها در قبال مناطق درگیری با الگوی سیاست خارجی آن در منطقه منا ارتباط مستقیم دارد. روسیه در سوریه با موفقیت جامعه بین المللی را به چالش کشیده و در حالی که مشروعیت السیسی در مصر در جامعه بین المللی مورد ابهام بود، به او ابراز وفاداری کرده است. به طور مشابه، در حالی که هیچ کشور دیگری خلیفه حفتر را نماینده قانونی دولت لیبی قلمداد نمی کرد، روسیه میزبان او شد. بدین ترتیب، می توان گفت روسیه از مشروعیت های آسیب پذیر رژیم های پس از جنگ به صورت فرصت های سیاسی برای تثبیت حضور خود در منطقه استفاده می کند. 

ادامه مطلب
دگرگونی سیاسی مترقی، لازمه اتحاد با روسیه در خاورمیانه
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش هفدهم)

دگرگونی سیاسی مترقی، لازمه اتحاد با روسیه در خاورمیانه

نخبگان سیاسی کنونی در منطقه در نتیجه یک سری درگیری ها به قدرت رسیده اند؛ درگیری های سیاسی با خشونت اندک در مصر و تونس، یا درگیری های مسلحانه بی نتیجه در سوریه و لیبی. در همه این موارد، نخبگان پس از تنش سیاسی داخلی و تغییر در اتحادهای منطقه ای به قدرت رسیدند. مصر ارتباط قدرتمندی با عربستان سعودی و امارات متحده عربی داشت. سوریه به شدت به ایران و حزب الله متکی بود و تقریبا هیچ ارتباطی با کشورهای حوزه خلیج فارس نداشت. لیبی هم بسته به اختلافات شرق و غرب متحد عوض می کرد. بنابراین، دو عامل بر نخبگان سیاسی پس از بهار عرب تاثیر گذاشت: اولی، وضعیت قطبی شدن داخلی بود که پس از به قدرت رسیدن در نتیجه درگیری ها شاهد آن بودند و به نوبه خود به معنای اتخاذ سیاست ها و استراتژی ها و اقدامات جدید بود؛ و دومی، چگونگی تاثیرگذاری این سیاست ها و اقدامات بر تلاش های آنها برای یافتن اتحادهای بین المللی و منطقه ای جدیدی بود که گفتمان فعلی آنها را بدون زیر سوال بردن ریشه هایشان حمایت کنند.

ادامه مطلب
روسیه و نخبگان سیاسی پس از بهار عربی در مصر، لیبی و سوریه
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش شانزدهم)

روسیه و نخبگان سیاسی پس از بهار عربی در مصر، لیبی و سوریه

شرایط حاکم در دوران پس از بهار عربی در چندین کشور در منطقه مانند مصر، لیبی، تونس و سوریه، فرصت های سیاسی جدیدی را برای قدرت های جهانی ایجاد کرده است. در همین حال، سیاست های توسعه طلبانه اخیر روسیه از هدف سیاسی آن در ارتباط با ایفای نقش در چنین منطقه کلیدی و در عین حال آسیب پذیر، حکایت دارند. شاید بزرگ ترین سوال این باشد که روسیه صرفا از فرصت های سیاسی ناشی از تغییر شرایط در منطقه استفاده می کند یا سیاست خود را در قبال منطقه حقیقتا تغییر داده است؟

ادامه مطلب
بایدن مواظب انفجار خاورمیانه باشد
دولت امریکا همچنان فاقد استراتژی روشن

بایدن مواظب انفجار خاورمیانه باشد

متاسفانه، خاورمیانه راهی را برای تحمیل خودش (بر سیاست واشنگتن) پیدا می کند. در شرایطی که تیم بایدن واکنش خوبی به چالش های منطقه ای داشته، هنوز هم فاقد یک راهبرد فراگیر منطقه ای است که دوستان و شرکایمان هم آن را هضم کنند.

ادامه مطلب
در باب عکس سفارت عظمای روسیه!
اتفاقی که چپ و راست را آزرده کرد

در باب عکس سفارت عظمای روسیه!

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ر مقطع انقلاب، استقلال صرفا شعار کلیدی جمهوری اسلامی نبود، گروه های چپ ریز و درشت هم تضاد خلق و امپریالیسم را عمده کرده و رسیدگی به آن را مبرم ترین وظیفه انقلابیون می دانستند. این نگاه ها هرچند امروز تا حد زیادی تعدیل شده ولی حساسیت به حفظ سیادت و سروری و نشکستن " چینی نازک " غرور ایرانی، کماکان مساله است. از این رو عکس یادگاری سفارت روسیه از دو سو مورد تنفر و انزجار قرار می گیرد. هم از سوی منتقدان نظام سیاسی که شراکت راهبردی با روسیه را جلوه ای از نفوذ فراگیر این کشور در ایران قرن نوزده و اوایل قرن بیست می دانند و هم از سوی اصولگرایان منتقد سیاست آمریکا و انگلیس که در پس هر حادثه ای، ردی از توطئه ای غربی مشاهده می کنند.

ادامه مطلب
تحولاتی که پس از حمله به کشتی اسرائیلی نمی توان نادیده گرفت
سیاست منطقه ای ایران؛ دستور کار جدید غرب

تحولاتی که پس از حمله به کشتی اسرائیلی نمی توان نادیده گرفت

فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد که در ماه های پیش‌رو، سیاست منطقه ای ایران به شکل جدی تر مورد توجه کشورهای غربی و به‌ویژه آمریکا قرار گیرد و در کنار مسئله برجام، دستور کار سیاست های منطقه ای نیز تعریف و پیگیری شود. زیرا به دنبال حادثه حمله به کشتی «مرسر استریت» تحولاتی اتفاق افتاد که نمی توان به تبعات آن بی توجه بود.

ادامه مطلب
رقابت چهارجانبه پارسی-عربی و ترکی-عربی در آسیای میانه
افغانستان محل جدید اعمال نفوذ تهران و ریاض می شود؟

رقابت چهارجانبه پارسی-عربی و ترکی-عربی در آسیای میانه

با توجه به مرز مشترک تقریبا هزار کیلومتری بین ایران و افغانستان سابقه روابط آشفته بین ایرانی ها و جنگچویان مسلمان سنی از جمله طالبان، این کشور ممکن است به محل بعدی رقابت ایران و عربستان سعودی تبدیل شود. 

ادامه مطلب
روسیه می تواند قدرت برتر در منطقه شود؟
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش پانزدهم)

روسیه می تواند قدرت برتر در منطقه شود؟

آیا روسیه می تواند جایگاه نظامی خود را در منطقه مِنا به یک نفوذ سیاسی طولانی مدت در منطقه و در عرصه جهانی تبدیل کند؟ کرملین به برخی از اهداف اصلی خود در منطقه مِنا دست یافته است: مداخله نظامی روسیه در سوریه توانست دولت بشار اسد را روی پا نگه دارد و موقعیت روسیه را در منطقه تثبیت کند و این کشور را به واسطه اصلی در روند صلح سوریه تبدیل سازد و البته، پویایی ژئوپلیتیک و اتحادهای قدیمی را در منطقه تغییر دهد. با این حال، نفوذ اقتصادی روسیه در منطقه توسط ایران و بیش از آن توسط چین محدود شده است. سوال اصلی این است که آیا روسیه وضعیت قدرت برتر را بازیابی خواهد کرد؟

ادامه مطلب
ممنون آقای سفیر روسیه
پیام های که سفرای لندن و مسکو به ما دادند

ممنون آقای سفیر روسیه

احسان شاکری خوئی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عکسِ انتشار یافته از سفیر روسیه را باید به فال نیک گرفت که به مسئولان جمهوری اسلامی ایران (البته به صورت ناخودآگاه) گوشزد می کند که منافع ملی و ثروت و اعتبار کشور را نباید زیر پای قدرت‌های بزرگ قربانی کرد. حال این قدرت چه آمریکا باشد، چه روسیه و انگلستان و یا چین! 

ادامه مطلب
پکن، مسکو و تهران می دانند کجا رقابت کنند کجا همکاری
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش چهاردهم)

پکن، مسکو و تهران می دانند کجا رقابت کنند کجا همکاری

روسیه، ایران و چین در منطقه مِنا می توانند تحت عنوان خصومت با ایالات متحده متحد شوند، اما در سایر موارد بیشتر رقیب هستند تا متحد. مساله تعیین کننده در روابط این سه کشور در منطقه مِنا، رقابت برای نفوذ بیشتر سیاسی و اقتصادی است. با توجه به همجواری جغرافیایی و جاه طلبی کرملین برای حفظ این فضای پس از اتحاد جماهیر شوروی به عنوان یک منطقه نفوذ انحصاری، جدا کردن رقابت بین آنها در منطقه مِنا و در آسیای مرکزی غیرممکن است.

ادامه مطلب