خاورمیانه - آرشیو

اشتراک منافع موجب ایجاد نوعی توازن در بهره‌برداری از منافع گسترده در منطقه و جهان خواهد شد

توازن در موضوعیت مؤلفه‌های قدرت و عرصه‌های تولید قدرت

در بخش پایانی متن تحلیلی مصطفی اعلایی برای تبیین بایسته‌های سیاست خارجی متوازن، او روی توازن در موضوعیت مؤلفه‌های قدرت و عرصه‌های تولید قدرت تمرکز دارد و در ادامه به تشریح تحول در مفاهیم سیاسی از‌جمله «قدرت»، «امنیت»، «بازدارندگی» و «توسعه» می‌پردازد. این دیپلمات در نهایت با نتیجه‌گیری از مجموعه آنچه عنوان کرده است، تأکید دارد که یکی از مهم‌ترین وظایف سیاست خارجی ایران جست‌وجوی همه‌جانبه کارشناسی برای شناسایی منافع مشترک با همه مراکز مؤثر در شبکه‌های قدرت جهانی است؛ چراکه به نظر او، اشتراک منافع در ذات خود تولید بازدارندگی کرده و کمک می‌کند کشور از آسیب‌ها و تهدیدها دور نگه داشته شود. در نهایت، اشتراک منافع موجب ایجاد نوعی توازن در بهره‌برداری از منافع گسترده در منطقه و جهان خواهد شد.

ادامه مطلب

بررسی واکنش های پیوستن ایران به بریکس

بریکس، فرصتی برای تهران یا نمایشی از نوع دیگر

پیوستن ایران در کنار امارات، مصر، اتیوپی و آرژانتین و البته عربستان به بریکس نیز مانند دیگر اتفاقات جاری در کشور با یک نگاه و واکنش دوگانه همراه شده است. دولت و گروهی از کارشناسان و حتی منتقدان دولت، این اتفاق را به مثابه دستاورد بزرگ دیپلماتیک می‌دانند که امتیازات مهمی را در حوزه اقتصادی و تجاری به دنبال خواهد داشت و در مقابل برخی تأکید دارند که تداوم تحریم‌ها و لاینحل‌ماندن لوایح FATF، عملا پیوستن ایران به هر پیمان بین‌المللی را کم‌اثر می‌کند. البته مشابه این فضای دوقطبی درخصوص پیوستن ایران به پیمان شانگهای هم مطرح بود و به نظر می‌رسد این نگاه و خوانش دوگانه همچنان ادامه داشته باشد.

ادامه مطلب

مقتضیات پنج موقعیت ژئوپلیتیک ایران (قسمت دوم)

اجزای تشکیل‌دهنده سیاست خارجی متوازن

مصطفی اعلایی در نوشتاری تحلیلی بر این باور است که «سیاست خارجی متوازن» در واقع یک کلیت متشکل از اجزا و عناصر مختلف و متنوع است که در صورت ایجاد توازن در آنها هدف کلی محقق می‌شود. چنان‌که قبلا تأکید شد، برای اجرای «سیاست خارجی متوازن» در مرحله اول باید مؤلفه‌های قدرت و عرصه‌های تولید قدرت در محیط بین‌الملل شناسایی شود و هرکدام از آنها با نگاه متوازن مورد توجه قرار گرفته و در دایره برنامه‌ریزی تعریف شوند. در ادامه بحث، اجزای تشکیل‌دهنده تحت عنوان عناصر و مؤلفه‌های مولد قدرت در محیط بین‌الملل و چگونگی ایجاد توازن در آنها مورد اشاره قرار می‌گیرد:

ادامه مطلب

پنجاه و دومین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم

حمایت فرانسه از کمک به لبنان

فرانسه با تلاش هایش برای راضی کردن صندوق بین المللی پول برای کمک به لبنان نقش مهمی بازی کرد. فرانسه با پرداخت سه میلیارد دلار امریکا، بعد از توافق روشن لبنان با صندوق بین المللی پول و پایبندی صندوق به لبنان و پایبندی روشنتر لبنان به اصلاحات گوناگون، موافق است.

ادامه مطلب

رژیمی در حال سقوط

ضعف اسرائیل

تاکنون کودتا یا اقدامی خشونت بار در اعتراض به این روند انجام نشده ولی احتمال وقوع «جنگ داخلی» آرام که درباره آن صحبت می شود، در صورتی که تحولاتی ریشه ای موجب اصلاح این روند نشود، به قوت خود باقی است. 

ادامه مطلب

همه چیز به یک جرقه بند است

ثبات شکننده خاورمیانه

این خبر خوبی است که در سطوح بالای دولتی، بخش قابل توجهی از خاورمیانه به تعامل گرایش دارد. اما این لیوان تنها تا نیمه پر است. حمله یک پهپاد حوثی به یک مجتمع خرید در ابوظبی، یک مرد لبنانی که از روی سیم های خاردار مرز با اسرائیل می گذرد تا به یک اتوبوس حمله می‌کند، نیروهای امنیتی اسرائیلی که جوانان فلسطینی را در مسجدالاقصی به قتل می‌رسانند و تمام جهان اسلام را به خشم وا می دارند، یا مصر که قادر به پرداخت بدهی‌هایش نیست و ناچار به قطع یارانه های نان و سوخت است (نیمه خالی لیوان را نشان می دهد) و بسیار آسان است تصور کنیم که یک حادثه ممکن است به سرعت موجب به هم ریختن پایداری کنونی در منطقه شود.

ادامه مطلب

خبری از «یک قرن عالی» نیست

تشدید وخامت اقتصادی ترکیه

پروفسور اوزگور دمیرتاش، کارشناس اقتصادی نیز نسبت به ارقام بالای تورم هشدار داده بود: «من میلیون ها بار و سال ها در مورد این موضوع هشدار داده ام. اما هیچ کس گوش نمی داد.» دولت هیچ تلاشی برای مبارزه با تورم انجام نداده بود.

ادامه مطلب

ایران در نظم نوین جهانی باید چه رفتار دیپلماتیکی داشته باشد؟ (بخش نخست)

بایسته‌های سیاست خارجی متوازن

مصطفی اعلایی در نوشتاری می نویسد: واقعیت این است که موضوع «سیاست خارجی متوازن» برای برخی دست‌اندرکاران دیپلماسی مبهم بوده و بعضا آن را منحصرا مترادف با برقراری رابطه صلح‌آمیز با آمریکا و مجموعه غرب دانسته‌اند. حال آنکه «سیاست خارجی متوازن» به‌ویژه برای کشوری با مختصات منحصر‌به‌فرد جغرافیایی و سیاسی ایران ناظر بر مفاهیم و معانی گسترده، عمیق و پیچیده‌ای است که توجه کافی از سوی مجریان دیپلماسی به آن نشده است. بدیهی است ابهام در این موضوع نمی‌تواند کمکی به تدوین راهبردهای منطبق با واقعیت در سیاست خارجی کند.

ادامه مطلب

عدم آرامش در مرزها

جنگ اسرائیل و حزب الله نزدیک است؟

در ماه آوریل تبادل آتش کوتاهی صورت گرفت که جدی ترین رویداد از زمان جنگ ۲۰۰۶ بود: پس از شلیک بیش از ۳۰ موشک از لبنان به سوی اسرائیل، ارتش اسرائیل اهدافی را در آنجا گلوله باران کرد. در چند هفته اخیر نیز این گونه حوادث افزایش یافته است: موشکی به سمت شهر غجر شلیک شد؛ دوربین های مدار بسته ظاهرا در نزدیکی شهر متولا به سرقت رفته است؛ افراد متعددی چندین بار از خط آبی عبور کردند. یک بار حتی یک نماینده لبنانی نیز در میان آنها بود و این گروه حدود ۸۰ متر به داخل خاک اسرائیل نفوذ کرد تا اینکه سربازان برای فرار آنها تیرهای هشدار دهنده شلیک کردند؛ در نزدیکی شهر دوو، جنگجویانی با صورت های پوشانده در حصار مرزی و چند متری یک یگان اسرائیلی که از این حادثه فیلمبرداری می کرد، گشت زنی کردند. 

ادامه مطلب

خشکسالی مزید بر علت شده است

سدسازی‌های ترکیه عامل خشکسالی شدید در عراق و سوریه

بر اساس قرارداد سال ۱۹۸۷، ترکیه باید حداقل ۵۰۰ متر مکعب آب در ثانیه از فرات به سمت سوریه پمپاژ کند، در حالی که سطح فعلی به ۲۰۰ متر مکعب در ثانیه کاهش یافته است.

ادامه مطلب