خاورمیانه - آرشیو

توسعه دریا محور (اقتصاد آبی)، محور سیاست ‌های کلان توسعه ایران در دهه آینده است
هسته مرکزی سیاست‌های توسعه‌ای در سواحل مکران و خلیج فارس

توسعه دریا محور (اقتصاد آبی)، محور سیاست ‌های کلان توسعه ایران در دهه آینده است

محمد فرازمند، سفیر پیشین ایران در بحرین و ترکیه و مدیرکل پیشین اداره خلیج فارس وزارت امور خارجه طی مقاله ای با عنوان «سیاست‌های امنیت محور و پارادیم‌های جدید در خلیج فارس» در مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران تاکید دارد که توسعه دریا محور  (اقتصاد آبی)، محور سیاست ‌های کلان توسعه ایران در دهه آینده خواهد بود.  

ادامه مطلب
روابط بین‌المللی جنوب خلیج‌فارس ساختارها و روندها
تحلیلی به مناسبت سفر ترامپ به منطقه

روابط بین‌المللی جنوب خلیج‌فارس ساختارها و روندها

سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پرسشی جدی قابل طرح است و آن اینکه روابط بین‌المللی کشورهای جنوب خلیج‌فارس و کنشگری آنها در مناسبات جهانی چگونه قابل تجزیه و تحلیل است؟ این پرسش از آن جهت اهمیت دارد که اولاً در مورد نسبت این نوع کشورها با نظام بین‌المللی، الگوهای تحلیلی کلیشه‌ای وجود دارد و دوم آنکه، کنش و واکنش‌های بین‌المللی این کشورها، خود، بازتاب و پژواک تحولاتی است که در سطح جهانی رخ داده است. به عبارت دیگر، آینه بودگی خلیج‌فارس از دگرگونی‌های جهانی در خور دقت است.

ادامه مطلب
اهمیت ایران در تحولات جاری منطقه غرب آسیا
منطقه‌ای که هنوز مهمترین است

اهمیت ایران در تحولات جاری منطقه غرب آسیا

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: کنشگری کشور بزرگ و اثرگذاری چون ایران بسیار حائز اهمیت است چرا که ورود و عدم ورود این کشور در تحولات پیش رو بر موفقیت یا عدم موفقیت آنها تاثیر قابل توجهی خواهد گذاشت. به همین دلیل و با توجه به توان بازدارندگی ایران، آمریکا به اتخاذ رویکرد مذاکراتی مجبور شده و گفت‌وگوها در موضوع پرونده هسته‌ای در جریان است که هر چه جلوتر می رویم دشواری‌ها و فراز و نشیب های آن بیشتر نمایان می‌شود.

ادامه مطلب
مرد سایه رژیم صهیونیستی کیست؟
ران درمر، دوست ترامپ مورد اعتماد نتانیاهو

مرد سایه رژیم صهیونیستی کیست؟

محمدعلی مهتدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آنچه در این یادداشت مورد نظر ماست پرداختن به قاعده ای است که اخیرا توسط ران درمر در نشستی بیان شده و مورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است.

ادامه مطلب
دیپلماسی مؤثر، نیازمند درک منافع امنیتی و اقتصادی مشروع تمامی طرف‌هاست
پارادوکس تحریم‌های اقتصادی

دیپلماسی مؤثر، نیازمند درک منافع امنیتی و اقتصادی مشروع تمامی طرف‌هاست

محمدحسین عادلی نوشت: در عرصه پیچیده روابط بین‌الملل، تحریم‌های اقتصادی به ابزاری ترجیحی برای اجبار از سوی قدرت‌های مسلط، به ویژه آمریکا و کشورهای غربی تبدیل شده‌اند. با این حال، پارادوکس عمیقی در کانون این استراتژی نهفته است: تحریم‌هایی که برای منزوی کردن کشورهای هدف طراحی می‌شوند اغلب تشکیل بلوک‌های اقتصادی جایگزین را تسریع می‌کنند و به جای وادار کردن کشور مورد تحریم به تمکین از خواسته‌های قدرت تحریم‌کننده، ائتلاف‌های ژئوپولیتیک جدیدی ایجاد می‌کنند و در عین حال هزینه‌هایی را بر خود تحریم‌کنندگان نیز تحمیل می‌نمایند. این خروجی ناخواسته، سؤالات بنیادی را پیرامون کارایی تحریم‌ها به عنوان ابزار سیاست خارجی برمی‌انگیزد.

ادامه مطلب
ترامپ در برخورد با ایران، نوعی مینیمالیسم راهبردی اتخاذ کرده است
علی اکبر صالحی:

ترامپ در برخورد با ایران، نوعی مینیمالیسم راهبردی اتخاذ کرده است

دکتر علی اکبر صالحی، رئیس بیناد ایران‌شناسی – وزیر امور خارجه سابق جمهوری اسلامی ایران طی مقاله‌ای با عنوان «ضرورت خویشتن‌داری راهبردی:  ژئوپلیتیک جهانی و خاورمیانه از منظر یک استراتژیست آمریکایی چگونه است؟» در مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران نوشت: ترامپ در برخورد با اتحادها، تجارت، مناقشات منطقه‌ای و به‌ویژه ایران، نوعی مینیمالیسم راهبردی اتخاذ کرده است—رویکردی که با محاسبه‌گری اقتصادی، تمایل به اجتناب از جنگ‌های بلندمدت، و تمرکز بر منافع ملموس همراه است.

ادامه مطلب
پیامدهای خروج ناو ترومن
از امنیت سنتی آمریکا تا معامله‌گری نوین در منطقه

پیامدهای خروج ناو ترومن

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: خاورمیانه از دوره‌ای با محوریت نظم سنتی و ضمانت‌گری امنیتی آمریکا به مرحله جدید معامله‌گری راهبردی و رشد نقش قدرت‌های غیرغربی وارد شده است؛ نظمی پویا و پیچیده که در آن بازیگران منطقه‌ای مانند عربستان باید برای تحقق ثبات و شکوفایی اقتصادی، بین گزینه‌های پرهزینه و متضاد، دست به انتخاب‌های کلیدی بزنند و برای تأمین امنیت، به سراغ مدل‌های متنوعی از مشارکت و ائتلاف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بروند.

ادامه مطلب
اتحاد مملکت عربستان سعودی با نظام جهانی سرمایه داری
درس های سیاست خارجی دولت دوم دونالد ترامپ از نظریه نظام جهانی والرشتاین

اتحاد مملکت عربستان سعودی با نظام جهانی سرمایه داری

عباس ترابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: سفر ترامپ به عربستان سعودی در روز سه شنبه ۱۳ ماه می ۲۰۲۵ و آغاز همکاری‌های گسترده اقتصادی فی مابین ایالات متحده و مملکت سعودی و انتقادهای صریح و بی پرده ترامپ از تهران را نشان آن دانست که کاخ سفید اکنون قصد دارد با تبدیل عربستان سعودی به قطب اقتصادی دنیا در منطقه خاورمیانه به مانند سیستم برتون وودز (The Bretton Woods system) و در راستای اعمال کارزار فشار حداکثری (Maximum Pressure Campaign) بیش از پیش جمهوری اسلامی را از موقعیت نیمه پیرامون به یک نظام تابعه حاشیه تبدیل کند.

ادامه مطلب
اصل وفاق؛ همزیستی هماهنگ مبتنی بر اراده و کنش منطقه‌ای است
سعیدخطیب زاده:

اصل وفاق؛ همزیستی هماهنگ مبتنی بر اراده و کنش منطقه‌ای است

سعید خطیب زاده، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و رئیس مؤسسه مطالعات سیاسی و بین‌الملی طی مقاله‌ای با عنوان «نظم پساقطبی» در مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران نوشت: مجمع گفت‌وگوی تهران ۲۰۲۵ در لحظه‌ای از ابهام عمیق جهانی برگزار می‌شود. در سراسر جهان، پیش‌فرض‌هایی که روزگاری نظم بین‌المللی را حفظ می‌کردند—همچون اتحادهای قابل پیش‌بینی، نهادهای پایدار و هنجارهای مشترک—در حال فرسایش‌اند. رقابت‌های ژئوپلیتیک، واگرایی اقتصادی، اختلالات اقلیمی و دگرگونی‌های فناورانه، چشم‌انداز جهانی را به‌گونه‌ای پیش‌بینی‌ناپذیر در حال بازتعریف هستند.

ادامه مطلب
ائتلاف‌های جدیدی مبتنی بر مسائل مشترک
توصیه ظریف به ایران و همسایگان

ائتلاف‌های جدیدی مبتنی بر مسائل مشترک

«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران در مقاله‌ای با عنوان «نظم پساقطبی» در مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران نوشت:اگرچه مجموع قدرت اقتصادی ایالات متحده، چین و اتحادیه اروپا احتمالاً بیش از نیمی از اقتصاد جهانی را شامل می‌شود، ظهور جهان چندقطبی با دو چالش عمده مواجه است: نخست، از سوی دولت‌ها، دوم، از سوی بازیگران غیردولتی. تجربه نشان داده است که دولت‌ها دیگر حاضر به وفاداری کامل به یک قدرت یا بلوک نیستند و بیشتر تمایل به شرکت در ائتلاف‌های موضوع‌محور با قطب‌های ظاهرا متضاد دارند. الگوی تعاملات بیشتر به شبکه‌هایی می‌ماند که گره‌های آن الزاماً مشابه از نظر اندازه نیستند و از انحصار در پیوند با یک گره خاص سر باز می‌زنند.

ادامه مطلب