خاورمیانه

باتلاق غزه
اسرائیل زمین‌گیر شده است

باتلاق غزه

سعید محمدی کاوند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تحولات میدانی و بن‌بست‌های دیپلماتیک، گویای آن است که رژیم اشغالگر قدس در دستیابی به پیروزی قاطع ناکام مانده و اکنون در برابر اراده ملت فلسطین در وضعیت انفعال قرار گرفته است.

ادامه مطلب
فراموش‌خانه و حافظه سیاسی
ما هنوز بلد نشده‌ایم  حافظه بسازیم

فراموش‌خانه و حافظه سیاسی

حامد نقی‌لو می نویسد: در تاریخ رسمی ایران، ردپایی از آنها نیست؛ نه در اسناد وزارت خارجه، نه در گزارش‌های امنیتی، نه در روایت‌های عمومی. اما اگر حافظه سیاسی کشور را نه از مسیر اسناد، بلکه از مسیر منطق‌های پنهان قدرت بخوانیم، با ساختاری مواجه می‌شویم که از دوره قاجار تا امروز، با حفظ مأموریت ثابت، چهره‌اش را تغییر داده تا در دل هر نظام سیاسی باقی بماند.

ادامه مطلب
بحران پیش رو
تبعات تعیین اخوان‌المسلمین به‌عنوان سازمان تروریستی توسط ترامپ

بحران پیش رو

تصمیم دولت دونالد ترامپ برای امضای لایحه‌ای دوحزبی در کنگره که اخوان‌المسلمین را به‌عنوان سازمان تروریستی معرفی می‌کند، نقطه عطفی در سیاست خارجی ایالات متحده در قبال اسلام سیاسی است. این اقدام، که با حمایت سناتور تد کروز و قانون‌گذاران هر دو حزب در مجلس نمایندگان پیش می‌رود، نه‌تنها به دنبال تغییر معادلات منطقه‌ای است، بلکه تبعات گسترده‌ای بر روابط دیپلماتیک آمریکا، به‌ویژه با ترکیه، خواهد داشت. 

ادامه مطلب
بررسی تجربه بازسازی نظامی در کشورهای خاورمیانه
سه رویکرد موجود

بررسی تجربه بازسازی نظامی در کشورهای خاورمیانه

سیروس حاجی‌زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این ارتش‌ها در محیط‌های پایدار تشکیل نمی‌شوند، بلکه در شرایط فوق‌العاده ناپایداری شکل می‌گیرند و چالش‌های عمده‌ای را از نظر انسجام، مشروعیت و ظرفیت عملکردی ایجاد می‌کنند. این بررسی از سه رویکرد نظری اصلی برای درک پدیده تجدید ساختار نظامی در کشورهای خاورمیانه بهره می‌برد. 

ادامه مطلب
از تل‌اویو تا تهران؛ مرز باریک مشروعیت و تجاوز نظامی در حقوق بین‌الملل
بررسی حقوقی ادعاهای واهی اسرائیل در استفاده از زور علیه ایران

از تل‌اویو تا تهران؛ مرز باریک مشروعیت و تجاوز نظامی در حقوق بین‌الملل

سید محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حتی اگر وسیع‌ترین برداشت ممکن (و از نظر حقوقی قابل دفاع) از دفاع مشروع پیش‌دستانه پذیرفته شود، استفاده اسرائیل از زور علیه ایران غیرقانونی خواهد بود. دلیل آن، نبود شواهد کافی مبنی بر تعهد غیرقابل بازگشت ایران به حمله به اسرائیل با سلاح هسته‌ای در صورت دستیابی به این توانایی است. حتی اگر چنین نیتی فرض شود، باز هم اسرائیل باید شواهد بیشتری در این خصوص ارائه کند، به‌سختی می‌توان استدلال کرد که استفاده از زور در حال حاضر، تنها گزینه ممکن بوده است.

ادامه مطلب
بهره‌برداری داخلی اردوغان از جنگ اسرائیل با ایران
از منحرف کردن افکار عمومی از مشکلات تا سرکوب مخالفان

بهره‌برداری داخلی اردوغان از جنگ اسرائیل با ایران

دولت در حال حاضر در اکثر نظرسنجی‌های مهم، از حزب اصلی مخالف عقب مانده، به طوری که برخی از نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که حمایت از آن برای اولین بار از زمان به قدرت رسیدن او در سال ۲۰۰۲ به زیر ۳۰ درصد رسیده است. 

ادامه مطلب
افزایش ترس کشورهای عربی از اسرائیل بعد از جنگ ۱۲ روزه
پایتخت‌ها در حال تجدید نظر در توافق ابراهیم هستند

افزایش ترس کشورهای عربی از اسرائیل بعد از جنگ ۱۲ روزه

نگرانی اصلی کشورهای خلیج فارس این است که «دکترین سلاح بلند» اسرائیل – حمله پیشگیرانه به دشمنان در چندین عرصه – دیگر صرفاً دفاعی تلقی نمی‌شود، بلکه به عنوان راهبردی با هدف تجزیه منطقه‌ای در نظر گرفته می‌شود. در ایران، این به معنای حمله نه تنها به زیرساخت‌های نظامی، بلکه به زندان‌ها و پایگاه‌های شبه‌نظامی و همچنین تلاش برای ایجاد ناآرامی در مناطق اقلیت‌نشین مانند خوزستان، بلوچستان و مناطق کردنشین بوده است. الگوی مشابهی در سوریه نیز پدیدار شده، جایی که اسرائیل عملیات در مناطق با اکثریت دروزی را تحت عنوان حفاظت از اقلیت‌ها توجیه کرده است. رهبران خلیج فارس نگرانند که اگر این دکترین عادی شود، در نهایت می‌تواند در مورد سایر کشورهای شکننده – حتی عراق یا خود عربستان سعودی – نیز اعمال شود.

ادامه مطلب
خلع سلاح پ‌ک‌ک و پایان دوگانه «کرد خوب – کرد بد» در سیاست منطقه‌ای آنکارا
زنگ خطر برای اقلیم کردستان عراق

خلع سلاح پ‌ک‌ک و پایان دوگانه «کرد خوب – کرد بد» در سیاست منطقه‌ای آنکارا

بیانیه عبدالله اوجالان و خلع سلاح پ ک ک، نه‌تنها یکی از طولانی‌ترین پرونده‌های امنیتی خاورمیانه را به‌طور رسمی بست، بلکه بخشی از دکترین امنیتی ترکیه را نیز بی‌موضوع کرد. در دهه‌های اخیر، آنکارا با تقسیم‌بندی کردها به دو دسته «کرد خوب» (همکار یا بی‌تهدید، عمدتاً در اقلیم کردستان عراق) و «کرد بد» (مخالف مسلح، مانند پ‌ک‌ک و شاخه‌های آن در سوریه) یک چارچوب توجیهی برای حضور نظامی، عملیات برون‌مرزی و تنظیم روابط با دولت‌های منطقه ایجاد کرده بود. 

ادامه مطلب
یک طرح سه ماده‌ای برای رسیدن به توافق و جلوگیری از جنگ ایران و امریکا - اسرائیل
گروه بین‌المللی بحران بررسی می‌کند (قسمت آخر)

یک طرح سه ماده‌ای برای رسیدن به توافق و جلوگیری از جنگ ایران و امریکا - اسرائیل

اولین قدم باید اطمینان حاصل شود که آتش‌بس فعلی، محوری برای گفت‌وگوی جدی باشد، نه مکثی بین دورهای خصومت. واشینگتن و تهران باید به سرعت تماس‌های دیپلماتیک خود را با مجموعه‌ای از اهداف مشخص از سر بگیرند. یکی از گزینه‌ها برای ایجاد فضا، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است که در آن ایالات متحده متعهد می‌شود از حملات اضافی خودداری کند – و به طور ضمنی، حملات اسرائیل را محدود کند – در عوض ایران برنامه غنی‌سازی خود را در طول مذاکرات از سر نگیرد و همکاری خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سر بگیرد.

ادامه مطلب
روابط ایران و ترکیه در دوره تنش‌های تهران و اسرائیل
انتقاد آنکارا از تل‌آویو در عین یافتن منافع شخصی خود

روابط ایران و ترکیه در دوره تنش‌های تهران و اسرائیل

در یک نگاه، ترکیه دلایل موجهی برای نگرانی در مورد اثرات گسترده‌تر حملات نظامی اخیر اسرائیل به ایران دارد. آنکارا که پیش از این با بیش از ۳.۵ میلیون پناهنده سوری و افغان و تورم مداوم دست و پنجه نرم می‌کرد، بیم آن دارد که درگیری مجدد یا بی‌ثباتی بیشتر در داخل ایران بتواند قیمت انرژی را افزایش دهد و موج جدیدی از مهاجرت را برانگیزد که خطر نارضایتی داخلی از دولت اردوغان را افزایش می‌دهد. با این حال، یک اسرائیلِ دارای نفوذ منطقه‌ای، حتی با وجود اینکه اردوغان از هیچ فرصتی برای محکوم کردن آن دریغ نمی‌کند، برای آنکارا نکات مثبتی به همراه دارد.

ادامه مطلب