آسیا و آفریقا

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

جایگاه ایران و افغانستان در فرهنگ کهن اسلامی

عزیزالله حسن زاده هروی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این سال های اخیر که افغانستان دستخوش تجاوز قدرت های شرق و غرب شده، دولت و ملت ایران اسلامی همچون یک پرستار دلسوز و صادق، زخم های جانکاه ملت افغانستان را درمان کرده و بدون کدام چشم داشتی، وظیفه ای انسانی الهی خود را انجام داده است، هرچند که دشمنان دو ملت همیشه مانع از تعاملات و تبادلات علمی فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور بوده اند و نگذاشتند این دو کشور از ظرفیت های وسیع خود به طور همه جانبه و موثر بهره برداری نمایند.

ادامه مطلب

نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش اول)

کرملین استراتژیست است یا فرصت طلب؟

افسانه «بازگشت» روسیه به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (مِنا) در چند سال گذشته توجه فزاینده سیاست گذاران در سراسر منطقه و فراتر از آن و همچنین جامعه دانشگاهی را به خود جلب کرده است. این روایت گسترده به ویژه از زمان بحران سوریه و مداخله نظامی روسیه در سپتامبر ۲۰۱۵ در دفاع از رئیس جمهوری بشار اسد در برابر مخالفان، آغاز شد. پس از یک دوره طولانی عقب نشینی روسیه از منطقه مِنا در پی فروپاشی اتحادیه جماهیر سوسیالیستی شوروی، بحران سوریه یک مسیر بازگشت برای کرملین به منطقه ای فراهم آورد که از نظر ژئواستراتژیک همواره با طرح خارجی آن ارتباط داشته است. آنچه از نظر بسیاری از ناظران یک انتخاب ناگهانی به نظر می رسید، یا اقدامی زیرکانه از سوی مسکو برای استفاده از فرصتی برای انتقام، در واقع ریشه های عمیق تری دارد که فراتر از شرایط بحران سوریه است.

ادامه مطلب

همکاری ای متفاوت از آنچه در غرب تعریف می شود

ایران، روسیه و ترکیه: الگویی یورآسیایی از روابط خارجی

از آنجا که غربی‌ها تمایل دارند ایده‌ همکاری میان ملت‌ها را در چارچوبی اصولی و هنجاری قرار بدهند، چه این همکاری نوعی اتحاد باشد و چه سازوکار قانونی دیگری (نظیر آنچه در غرب وجود دارد)، تحلیل‌گران و کارشناسان همکاری جاری میان روسیه، ترکیه و ایران را به اشتباه نوعی اتحاد تعریف کرده‌اند. چنین تعریفی هم کوچک شمردن و هم نوعی بزرگنمایی از تعامل بین این سه کشور مهم اورآسیایی است.

ادامه مطلب

آسیایی شدن و تغییر در توازن قدرت جهانی (بخش اول)

برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟

اگرچه در گزارش های مربوط به مرگ غرب اغراق شدیدی وجود دارد، اما شکی نیست که جهان شاهد تغییر قدرت جهانی است. در حالی که روندهای اقتصادی، مالی و جمعیتی کنونی در حال شکل دادن به «قرن آسیا» هستند، قدرت های غربی هنوز در انکار به سر می برند و با کوته اندیشی، سیاست های ملی گرایانه ای را به اجرا می گذارند که در نهایت روند فرسایش اولویت جهانی بلوک غرب را تشدید می کنند. 

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

ایران از کشورهای متمدن جهان و همسایه مفید با مشترکات فراوان فرهنگی برای افغانستان

احمد رشاد جمالیار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران و افغانستان به عنوان دو ملت پیوسته به هم که منشاء هویتی واحدی دارند، نمونه بارزی از تاثیر غالب عوامل هویتی و فرهنگی در مناسبات میان کنشگران سیاسی هستند.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران:

خطیب زاده: هنوز درباره توافق با آژانس تصمیمی گرفته نشده است/طالبان همه افغانستان نیست

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد آخرین تحولات افغانستان و اینکه در هفته جاری یکی از روزنامه های صبح در تهران مطلبی را در مورد طالبان منتشر کرده که در آن به نوعی این مطلب مطرح شده که طالبان کنونی با طالبان قبل تفاوت پیدا کرده است، آیا نگاه جمهوری اسلامی ایران در مورد طالبان تغییر پیدا کرده، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در سطوح عالی امنیتی و سیاسی موضوع افغانستان را با جدیت از نزدیک و با نگرانی پیگیری می کند و با طرف های مختلف در افغانستان در حال گفت وگو و رایزنی است. حفظ تمامیت ارضی افغانستان، حفظ وحدت ملی و رعایت حقوق اقلیت ها و دستاوردهایی که ملت افغانستان در طول دو دهه گذشته به سختی به دست آورده برای ما بسیار مهم است و تأکید بر آن داریم که گفت وگوهای اصیل بین‌الافغانی تنها راه حل پایدار برای مسئله افغانستان است. در همین چارچوب ما تلاش می کنیم که گفت وگوها بین گروه های مختلف افغانی تسهیل شود و نماینده ویژه ایران در امور افغانستان در سفری که به این کشور داشتند با گروه های مختلف افغانستانی رایزنی و گفت وگو کرده اند.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

حقیقت این است: «ما از یک دریچه به جهان می نگریم»

تقی پورنامداریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دوران معاصر، علاوه بر پدیده های زندگی، در این عصر نظریه های مختلفی پیدا شده است. در عرصه ادبیات بزرگانی هم در ایران و هم در افغانستان پیدا شده اند که شاید شناخت ما نسبت به آنها از بزرگان دوران گذشته کمتر باشد. درباره کسانی مانند ناصرخسرو، مولوی و حتی شعرایی مانند سنایی که متعلق به هر دو کشور هستند، نمی توانیم بگوییم که افغانستانی‌ها بیشتر به آنها توجه دارند یا ما ایرانی ها. درست است که این بزرگان از ایران بزرگ یا خراسان بزرگ برخاسته‌اند، یعنی ناحیه مشترک فرهنگی هر دو قوم، اما به هر حال بر آثار بعضی از شاعران در ایران بیشتر تاکید می شود و بعضی مثل بیدل در افغانستان خیلی بیشتر خوانده می‌شود تا در ایران. این اختلاف را می توان با همکاری از میان برداریم و هر دو طرف به کمک هم در فهم این آثار، بهتر اشراف پیدا کنیم و با توجه به زبان فارسی مشترک، این آثار را عمیق‌تر بفهمیم. 

ادامه مطلب

مصاحبه با گئورکی دِرلوگویان درباره آنچه در قره باغ می گذرد

نه جنگ و نه صلح

از دکتر گئورگی دِرلوگویان که در حال حاضر در دانشگاه نیویورک در دوبی تدریس می‌کند، در مورد تحولات اخیر جنوب قفقاز دو مصاحبه منتشر شده است؛ نخست مصاحبه با لارن بالهورن از سوی نشریه ژاکوبن (۱۸ آوریل ۲۰۲۱) و دیگری نیز مصاحبه‌ای با واژا تاوبِریدزه در نشریهٔ گرجستان امروز (۱۱ فوریه ۲۰۲۱) که در ادامهٔ مصاحبهٔ نخست می‌آید. این گفت وگو در مجله گفتگو منتشر شده که مدیرمسئول این نشریه در اختیار دیپلماسی ایرانی گذاشته است.

ادامه مطلب

کارنامه ناامید کننده روحانی در قبال همسایگان

دولت رئیسی می تواند نقش جدی در پایان دادن به جنگ داخلی افغانستان ایفا کند؟

محمدرضا فرقانی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون نگاه دولت رئیسی به تحولات افغانستان تصریح کرد که در صورت تشدید جنگ داخلی در افغانستان بحران ناامنی به مرزهای شرقی کشور سرازیر می شود. در کنار آن نباید چالش افزایش مهاجرین افغانستانی را هم نادیده گرفت که بی شک هزینه ها و تبعات خود را به دولت آقای رئیسی تحمیل می کند. لذا دولت سیزدهم برای جلوگیری از به وجود آمدن این چالش ها، هزینه ها و بحران ها هم که شده باید برنامه و تلاش جدی برای حل و فصل و پایان دادن به بحران جنگ داخلی در افغانستان داشته باشد. اینها علاوه بر آن است که سید ابراهیم رئیسی از نظر جغرافیایی متعلق به استانی است که احساس نزدیکی با کشور و مردم افغانستان می کند. لذا مسایل مربوط به افغانستان از اهمیت جدی برای رئیس جمهور جدید برخوردار است. با توجه به مجموعه این نکات به نظر می رسد که در چهار سال پیش رو دولت سیزدهم نقش و جایگاه جدی در کاهش بحران افغانستان خواهد داشت.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

حافظه تاریخی؛ هزار پیوند افغانستان و ایران

محمد میرویس بلخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از این تجربه زندگی، راه هم دلی ملت ها را آموختم. متوجه شدم که به اندازه ما چند افغان و ایرانی که نتوانسته ایم در محیط دانشگاه تا مدت ها یکدیگر را درک کنیم و پیوندهای ما، ما را باهم گره بزند، به عنوان دو ملت هم این مانع سر راه ما قرار دارد. ما با یک هزار پیوند نتوانسته ایم از مرحله هم زبانی به هم دلی برسیم. این را باری در سفری به تهران در سال ۱۳۹۵ به دوستان ایرانی گفتم. من باور دارم ما یک حافظه تاریخی مشترک داریم اما آن را جدا جدا به نمایش گذاشته ایم. افغانستان و ایران دو همسایه استثنایی در میان ملل جهان با بیشترین پیوند هستند، اما بازهم به عنوان یک استثنا، کمترین سطح روابط مردم با مردم را دارند. مهاجرین افغان در ایران و دیاسپورای افغان و ایرانی در غرب تنها مراجع شناخت مردم با مردم شده اند. 

ادامه مطلب