آسیا و آفریقا

چین علیه چین (بخش اول)
ارزیابی ۱۳ سال در قدرت بودن دشی جین‌پینگ

چین علیه چین (بخش اول)

وقتی شی ناگهان به کنترل‌های سختگیرانه همه‌گیری چین پایان داد و کشور را در اواخر سال ۲۰۲۲ بازگشایی کرد، وال استریت بحثی در مورد اینکه آیا اقتصاد چین دوباره رونق خواهد گرفت یا خیر، مطرح نکرد، بلکه در مورد اینکه نمودار مسیر صعودی بهبود اقتصادی شبیه کدام حرف الفبا - V یا W - خواهد بود، بحث کرد. وقتی اقتصاد دچار رکود شد، برخی در واشینگتن به این نتیجه رسیدند که نقطه مقابل این است: چین به اوج خود رسیده، ساختار حاکمیتی آن شکست خورده است و نسبت به ایالات متحده شروع به افول خواهد کرد.

ادامه مطلب
تحلیل ژئوپلیتیکِ ارتقای روابط روسیه–ایران (۲۰۲۴–۲۰۲۵)
شواهد روسی و ایرانی، انگیزه‌ها و پیامدها

تحلیل ژئوپلیتیکِ ارتقای روابط روسیه–ایران (۲۰۲۴–۲۰۲۵)

سعیدرضا طاهرخانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در سال‌های ۲۰۲۴–۲۰۲۵ روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به فازی وارد شد که در آن پیام‌های سیاسی – رسمی و گام‌های عملی (از جمله تمرین‌های دریایی مشترک، پیمان راهبردی جامع و گزارش‌های رسانه‌ای دربارهٔ نقل‌و‌انتقال تسلیحاتی) برجسته شد. این مقاله با تکیه بر منابع روسی، ایرانی و چند منبع بین‌المللی، ادعاها دربارهٔ «ارتقای سطح روابط» را بررسی می‌کند، انگیزه‌های مسکو را از منظر ژئوپلیتیک تبیین می‌کند و سناریوهای ممکن برای نظم منطقه‌ای را ترسیم می‌کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که گرچه پیام‌رسانی سیاسی روسیه به سمت «همسویی راهبردی» با ایران تقویت شده، اما برای اثبات نهادسازیِ الزام‌آور (پیمان دفاعی الزام‌آور یا انتقال سیستم‌های حساسِ در مقیاس گسترده) هنوز شواهد علنی و مستند کافی نیست. 

ادامه مطلب
کابینه کاملا مردانه نخستین نخست‌وزیر ژاپن
تاکائیشی تاریخ‌ساز شد

کابینه کاملا مردانه نخستین نخست‌وزیر ژاپن

سامان لاریجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تاکائیشی در کابینه‌ی ۱۹ نفره‌ی خود تنها دو زن را به عنوان وزیر منصوب کرد — درست مانند سلفش — و به وعده‌ای که پیش‌تر داده بود مبنی بر اینکه حضور زنان در پست‌های کلیدی «کمتر از کشورهای اسکاندیناوی نخواهد بود» عمل نکرد.

ادامه مطلب
روسیه میان ایران و سوریه پل می‌زند؟
دیدار نماینده ویژه روسیه در امور سوریه با وزیر امور خارجه ایران

روسیه میان ایران و سوریه پل می‌زند؟

دیدار اخیر نماینده ویژه روسیه در امور سوریه با وزیر امور خارجه ایران نشانگر ادامه سیاست «تعمیق روابط استراتژیک ایران و روسیه» در حوزه امنیت و دیپلماسی منطقه‌ای است و همزمان بیانگر رویکرد متوازن مسکو در مدیریت رابطه ایران و سوریه پس از اسد است؛ رویکردی که می‌تواند در تعیین معادلات منطقه‌ای و کنترل تنش‌ها در غرب آسیا نقش کلیدی ایفا کند.

ادامه مطلب
رعب مهندسی‌شده در آسمان کابل
پاکستان مجری کدام برنامه است؟

رعب مهندسی‌شده در آسمان کابل

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حملات اخیر پاکستان بر اهداف خاص در کابل، تاکتیکی امنیتی و بخشی از روند پیچیده‌ای برای اغفال و مهار صف‌آرایی چین، روسیه، ایران و به‌ویژه هند است.

ادامه مطلب
بازگشت به قلب بازی بزرگ آسیایی
بازگشت آمریکا به بگرام و معادلات پیش رو برای تهران

بازگشت به قلب بازی بزرگ آسیایی

بازگشت به بگرام تنها یک تصمیم نظامی نیست؛ نمادی از بازگشت ژئوپلیتیکی آمریکا به صحنه‌ای است که تصور می‌شد از آن خارج شده است. اگر این طرح عملی شود، برای ایران نه‌تنها چالشی امنیتی، بلکه هشداری راهبردی خواهد بود؛ نشانه‌ای از اینکه در بازی جدید قدرت در اوراسیا، شرق کشور نیز دیگر حاشیه امن نخواهد بود.

ادامه مطلب
طالبان در تلهٔ بی‌ثباتی کنترل‌شدهٔ امریکا
پایان فرصت، آغاز مجازات:

طالبان در تلهٔ بی‌ثباتی کنترل‌شدهٔ امریکا

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این چارچوب، آنچه اکنون مشاهده می‌کنیم نه یک نزاعِ صرفِ فُرماتیکِ محلی که پروسه‌ای پیچیده و چند سطحی است: آمریکا طالبان را به‌عنوان یک فرصتِ استراتژیک مدیریت کرده؛ پاکستان از این مدیریت برای تضمین منافعِ شکنندهٔ خود استفاده کرده؛ و طالبان در این فرایند هم قربانیِ ابزارسازی‌اند و هم مخاطرهٔ تنبیه، زیرا هرگاه بیش از حد «خودمختار» عمل کنند، تبدیل به هدفِ اصلاح یا حذفِ تاکتیکی می‌شوند.

ادامه مطلب
ائتلاف خزنده در شمال ایران
گسترش روابط باکو و تل‌آویو

ائتلاف خزنده در شمال ایران

آذربایجان و اسرائیل همکاری‌های خود را در بحبوحه بحران‌های خاورمیانه گسترش داده‌اند. باکو اکنون اصلی‌ترین تامین‌کننده نفت اسرائیل است و حتی تحریم‌های رسمی تجارت با تل‌آویو که از سوی پارلمان ترکیه تصویب شده، مانع این روابط نشده است. ایران این نزدیکی را تهدیدی امنیتی می‌داند و معتقد است بخشی از عملیات‌های خرابکارانه، از جمله حملات به تاسیسات نظامی در ژوئن امسال و سرقت اسناد هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، با حمایت لجستیکی از خاک آذربایجان انجام شده است.

ادامه مطلب
روی خط تنش
گفت‌وگوهای ایران و پاکستان در پی تشدید بحران مرزی افغانستان

روی خط تنش

درگیری‌های اخیر میان افغانستان و پاکستان، بار دیگر شکنندگی نظم امنیتی در جنوب آسیا را آشکار کرده است. در حالی که دو کشور وارد چرخه خطرناک اقدام و واکنش نظامی شده‌اند، نقش میانجی‌گرانه و واقع‌گرایانه ایران می‌تواند کلید بازگشت ثبات نسبی به منطقه باشد. تهران با بهره‌گیری از روابط دیرینه و اعتماد متقابل با هر دو کشور، قادر است ابتکار عمل‌های دیپلماتیک تازه‌ای را برای مهار بحران و جلوگیری از گسترش ناامنی در مرزهای شرقی خود به اجرا بگذارد.

ادامه مطلب